2579 Dictee dinsdag 01-02-2022 (1) dictee Dictee van de dag (471)

Dictee – dictees [2579]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 386, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (471)

1. Zij hielden zich onledig met rixari de lana caprina (ruzie maken over niets). Een unisono is een eenstemmig stuk. Daarmee heeft het bedrijf wel een USP, een unique sellingpoint. In Vlaanderen opereert Unizo, de Unie van Zelfstandige Ondernemers. Hij leek un poco (een beetje) op un ours mal léché (een ongelikte beer). De upper class [bovenklasse] frequenteert de upmarket [betere kwaliteit en hogere prijs]. Hij was upset [verbijsterd], omdat de ruzie binnen de upper ten [elite] beslist werd met een uppercut [boksen: naar boven gerichte stoot]. De gelaedeerde [benadeelde, beledigde] was immers maar in z'n uppie (op zijn eentje). Dit stuk moet uptempo [in rap tempo] gespeeld worden. De uraeusslang is de Egyptische cobra. Het urbane (stadse, steedse) leven is jachtig. Wordt het Urdu nog steeds gesproken? In Groningen zul je 'urbi et orbi' ['stad en ommeland'] niet gauw horen en zeker niet van de paus. Uretrorragie is een hevige bloeding uit de urinebuis (urethra, pisbuis – zit voor de twee ureters). De urial (het steppeschaap) is een ondersoort van de Aziatische moeflon.

2. URL's zijn uniform resource locators. Usantie is het vernederlandste 'usance'. Vergeet je USB-stick (GB ook wel: usb – universal serial bus) niet! In de rechtspraak is usucapio verjaring en usurpatie onwettig bezit. In de usus loquendi (het gewone spraakgebruik) is 'usquam terrarum' gelijk aan 'ergens ter wereld'. De utraquisten (calixtijnen – avondmaal – Heilig Avondmaal – onder beide gedaanten ontvangen: brood en wijn) zijn gematigde hussieten (aanhangers van Johannes Hus). Uveïtis is ontsteking van het druifvlies [uvea, de iris = het regenboogvlies]. Hij is naar de u-weet-wel (de je-weet-wel, dinges). Een uvi (uitvoeringsinstelling zoals UWV – in NL: Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen, etc.) is een niet veel geprezen, dus weinig geprezen instelling. Dat begint te lijken op de pan uit swingen. Zijn situatie was het uitzichtloost. Ik moet er wel op aan kunnen (GB erop aan kunnen, VD eropaan kunnen). Nikkelglans wordt ook wel ullmanniet genoemd. Umami, ook wel ve-tsin genoemd, is natriumglutamaat. De taalkundige evolutie van het woord 'water' naar het woord 'wetering' heet umlaut. De umwelt omringt ons. Uncle Sam, staat voor de USA; de UNHCR – United Nations High Commission for Refugees – Hoge Commissariaat voor Vluchtelingen van de Verenigde Naties – valt daar niet onder. Een undine is een vrouwelijke watergeest [alg.: ossaart].

3. Het Unicef-gala leverde veel geld op. In een Worddocument kon je dat lezen. Wat, jullie gaan va-banque spelen? Hij kreeg in zijn vakantie toch de vacatiegelden, al nam een ander zijn vacante plaats in. Je moet die zaken wel bederfwerend vacuümverpakken. Een
opa-en-omasubsidie voor Opa-en-omadag is wel iets heel anders dan Vader- of Moederdag. Was vadertje tsaar ook niet een soort vadertje Stalin of Vadertje Staat? VD en GB zijn het eens over 'Onzevader' [naam gebed] en 'vaderons' [ook: onzevader: keer bidden]. Ruben en Simeon waren beiden vader-Joden. Hij heeft het vademecum altijd bij zich. Vaccinia [ziekte, reactie] wordt teweeggebracht door inenting met koepokvloeistof; vaccina zijn de koepokken [koepokstof] zelf. Zijn laatste woorden waren: tot weerziens in het Vaderhuis. Een vaccinostyle [ie] is een inentingskraspennetje. De Vaddahs zijn de oorspronkelijke bewoners van Sri Lanka. Op Valentijnsdag stuur je hem (of haar = valentijn) een valentijn (= kaart).

4. Het was een va-et-vient, een heen-en-weergeloop, van reizigers die aan hun vakantie-uitstapje begonnen. Hij heeft me ervan afgebracht. De klus is geklaard: hij is ervan af. Het was feest. Gingen de meesten daarnaartoe of kwamen ze ervandaan? Vanachter zijn bureau deelde hij de lakens uit voor de lits-jumeauxs [tweelingbedden]. Bij een valreep [loopplank] worden vaak valreepsscepters [standaard, stang] geplaatst. Sommigen kijken daar dan met een sceptische [niet: septische! – betreft ziekte] blik naar. Vallota's worden als potplant gekweekt. Een valiha is een muziekinstrument uit Madagaskar en valine is een aminozuur. De valet de chambre was een vairon [ogen verschillende kleur] en overigens valetudinair (ziekelijk). De valenciennes is een soort van Vlaamse kloskant. Je kunt maar beter af zijn van je zorgen: zorgeloos ben je beter af. Je moet ervan af [GB] zien te komen. De behanger behing (VD ook: behangde?) de kamer. Het stormde, vandaar dat de boot vandaar vertrok. Vanbinnen lijkt het huis nog heel wat.

5. Als je iets vanbuiten leert, ken je het vanbinnen en vanbuiten. Alleen met twee kunnen kan er sprake zijn van beiderlei kunne. De vanityfair is de kermis der ijdelheid. Je moet die gedachtekronkels van je afzetten en meer van je af bijten. Na het afbijten van de roest ging hij ook nog zijn sigaar afbijten. Vanouds betekent 'vanouds' 'van oudsher'. Vanwaaruit vindt het vertrek plaats? Van hieruit of van daaruit? Een vapourlock is een gasslot. Zij straalden uit van Teeuwis noch Meeuwis te weten [bijv. dronken zijn]. Teff is een glutenvrije graansoort uit Ethiopië. Hij zit aan zijn postzegels vastgebakken. Met varicose (varicosis) heb je spataderen (varices).

6. Er is dan een varikeuze situatie. Varicellen zijn waterpokken. Een vaquero is een Mexicaanse cowboy. Iets of iemand vasthebben is iets of iemand beethebben. Daaraan gaat beetnemen vooraf. Maar als je het vast hebt, ben je dronken. 'Half beneveld' moet je los schrijven, 'halfdronken' moet je vast schrijven (aaneenschrijven). Een vaudevillelied is meestal luchtig. Onder tuig (vee) van Laban kan ook best een kind van Laban [blank van huid] zitten. Een veellingskristal is door vergroeiing van meer dan twee kristallen gevormd. Een VCR is een videocassetterecorder. Hij was veel(m)eer geleerde dan didacticus. Er zijn veel meer witte dan zwarte schapen. De veelbezochte tentoonstelling was veelgeprezen (vaakgeprezen – en werd vaak of veel geprezen). De veelgeplaagde en veel gekastijde man was zelf nogal veeleisend. De sekte in de woestijn voedde zich met insecten. Ballpoint is een deftige naam voor balpen. De mp [minister-president] zit altijd in de driver's seat.

7. De vendémiaire is de wijnmaand, de ventôse de windmaand. Een Vendéese komt uit de Vendée. Lekker zacht, die Veluweschapenvelouté! Velours chiffon is zijdeachtige fluweelstof en velours d'Utrecht is trijp. Op vellum [perkament] schreef je vroeger prettig. In de muziek is veloce (niet in wdb., Italiaanse muziekterm: vlug, gezwind) vliegensvlug. Een velociraptor is een zekere dinosaurus. Hoe lang duurde het ooit om met een vélocipède van Haarlem naar Amsterdam te fietsen? Wil je dit velis et remis (= remis velisque – uit alle macht, met alle inspanning) afhandelen? De boef vertrouwde zijn vileine [boosaardig] plannen aan het velijn [perkament] toe. De veie grond was zeer vruchtbaar. Hij had zijn leven veil voor het vaderland, maar kwam jammerlijk om door een vijl. 'Vehikel' komt van het Latijnse 'vehiculum'. De veinzaard [huichelaar] had een veile [gemeen] glimlach. Wat een ventrikel (hartkamer) betreft, is ventriculair; denk aan ventrikelfibrilleren. Zijn veraciteit [oprechtheid] was wijd en zijd bekend, alom bekend. Wat is de vera causa [werkelijke oorzaak] van dit kwaad?

8. Het Ministerie [instelling] van VenW [thans opgegaan in IenM] was vaak medewetsontwerper. De boerderij ligt veraf, we zijn nog te ver af om deze te zien. Gene, nog verder afgelegen boerderij is lastig bereikbaar. Deze schapen dwalen ver af. Voor een strafvervolging moet er wel een venue-en-cour [rechtsingang] zijn. Een venturibuis meet hoeveelheden gas of vloeistof. Een ventriloquist is een buikspreker. Een ventouse is een vacuümextractor, net zo'n moeilijke term als 'perpetuum mobile' [zou eeuwig blijven bewegen]! Venlo's inwoners hebben vaak een eigen Venloos huis, een groot Venezolaans gezin heeft soms zelfs twee Venlose huizen. Die inwoners worden Venloërs, Venlonaren of Venloënaar (ANS) genoemd (en vallen dan onder Venlo's burgemeester die Venlo's belangen behartigt). Een woord-voor-woordverslag wordt dus verbatim weergegeven. De verbiage [omhaal van woorden] is bijna altijd verbeus [woordenrijk, wijdlopig]. Zullen we verdergaan? Ja, als we maar niet verder gaan dan Delft. Wil je hier verder werken? Dan mag je hier verblijf houden en verdergaan met verder lezen.

9. De gedachtestroom van de man in de verdachtenbank draaide maar om één ding: ik wil wel voor mijn daad uitkomen, maar hoe kom ik hieruit? V.D.M. staat voor verbi divini minister. Is de juiste schrijfwijze 'verblijfkosten' of verblijfskosten'? Beide. Venture capital is durfkapitaal. Verceelhout [èh] is ongeveer 1 el lang. De verkruide zakken bevatten gekruide specerijen (iemand kruide de zakken recent naar deze schuur en een ander kruidde de inhoud ervan met specerijen). De verlaatmeester [sluiswachter] runde ook nog een verlaadcentrum voor de binnenvaart. Ik vond haar optreden het verfijndst [meest verfijnd]. De verelendung van de Franse Republiek is spreekwoordelijk. Vergelet [zj éh] is een zekere soort van zachte kalksteen uit het Oisegebied. De kleur van vergeet-mij-nietjes is vergeet-mij-nietblauw. Glazuur wordt ook verglaassel genoemd. Een verhemelteplaat zal geen verguldsel hebben. Dat het verjus [zj] [sap van onrijpe druiven] bederft, dat verhoede God. Dit wordt een verlieslijdende onderneming.

10. De leugenaar verloochende zijn vermaledijde [vervloekte] afkomst. Lijders aan chaerofobie vermijden vermeiing. De vermoeidste lopers kwamen het laatst binnen. Bij de levering van de partij vermout werd hij lelijk vernacheld [beetgenomen, voor de gek gehouden – VD ook: vernoggeld]. Vermontevioleparken [van armoedzaaiers onder elkaar: sjacheren] is een Bargoens werkwoord. Het boek had een vermiljoengekleurde omslag. De HEMA (eigennaam; GB: Hema – in 2018 niet meer) vermarktte het nieuwe product. Verreikende gevolgen kunnen ver reiken, met name als iemand zich verrijken wil. Bij het stuken van het stucplafond heeft hij zich verreikt. Het rijke Westen doet zaken in het Verre Oosten en het Midden-Westen [van Amerika]. Die gozer versjteerde [bederven, verpesten] mijn feestje. De vers bereide, versgebakken broodjes smaakten voortreffelijk. Vers-librisme is het schrijven van vrije verzen. Versaliën zijn grote beginletters. In Sjanghai worden dronken lieden geshanghaaid [overhalen tot het doen van onaangenaam werk]. Een verschlimmbesserung [foutieve 'verbetering'] is meestal niet zo slim. Een versatiele geest is wispelturig. Hij leverde verreweg de meeste verrichte arbeid. Het slaapmiddel veronal heeft verraderlijke bijwerkingen. De verramsjte boeken [tegen afbraakprijs verkopen] waren best indrukwekkend.