2580 Dictee woensdag 02-02-2022 (1) dictee – Dictee van de dag (472)

Dictee – dictees [2580]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 385, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (472)

1. We gaan trammen naar Scheveningen. De trampolinespringende man viel lelijk door de (korfbal)mand. Tranquillamente is rustig in de muziek. De ontwikkelingshulp was in tranches [deel, moot] verdeeld. Hij was traneloos in trance [buiten normale bewustzijn]. Traveeën [gewelfveld tussen gordelbogen] vind je meestal in kerken. Hij speelde trèfle (klaveren). Hij leverde een wagenvol met waardevolle grond af. Een trassi is een garnalenpasta. Trasseren is een wissel afgeven, traceren een tracé aangeven. De traptreetjes waren trashy [waardeloos] aangelegd. Het transept is de dwarsvleugel van een kruiskerk. Hij maakte een transoceanische, in dit geval
trans-Atlantische, zeiltocht. Transalpiene spoorwegen zijn transalpien [zonder ‘trans’ ook alpine en alpijns]. Een trapezeartiest doet aan trapeze springen. Transliteratie (GB ook: translitteratie) is het letter voor letter weergeven van tekens. Halje travalje, halsoverkop, ging hij ervandoor. Deze planten zijn zowel trans- als cis-Alpijns waargenomen.

2. Het mRNA is messenger-RNA of boodschapper-RNA, tRNA is transfer-RNA of overdrachts-RNA en rRNA is ribosoom-RNA. Er bestaat ook nog dubbelstrengs-RNA. Een tremmer is een kolenwipper. De treiterijen vonden achter het treillis (de tralies) plaats. Een trichobezoar is een haarbal. De trichinenziekte (trichinose) wordt veroorzaakt door trichinen [haarwormpjes]. Had je heel vroeger tribunenvergaderingen, tegenwoordig zijn er alleen tribuneklanten. Tribrachische verzen bevatten tribrachen (meervoud van tribrachys – kort – kort – kort). Een trezoor is een schat. In de Trêveszaal [Twaalfjarig Bestand = de Treves], moest het gebeuren. De
trial-and-errormethode kan goed uitpakken bij een sudokuoplossing. Zelfs in zijn tricotje lustte hij nog wel pap van de trifle [dessertgerecht]. Hij triestte langdurig. Triforia (enkelvoud: triforium) zijn smalle zuilengalerijen boven de bogen van het middenschip in romaanse en gotische kerken. Een bekende chemische stof is fosfortri-jodide.

3. Kijk daar, een mooi trigliefenfries! Trihydroxybenzoëzuur (galluszuur) gebruik je ook niet iedere dag. Trijp wordt ook wel velours d'Utrecht genoemd. Hij sloop op trijpen pantoffels naderbij. Trotyl heet ook TNT, voluit: trinitrotolueen. Zij dronk triple-sec, haar eega tripel, een zwaar trappistenbier. Trijsen is takelen en triktrak is een kansspel. PPP of Triple P staat voor people, profit, planet (AAA voor banken is triple A). Trocheïsche verzen bestaan uit trocheeën (enkelvoud: trochee, trocheus – lang – kort). De troubleshooter kon haar getroebleerde brein met trubbels niet zuiveren. Trois-quarts [niet helemaal van voren, niet helemaal van opzij] was haar portret gemaakt. Haar trois-pièces [driedelig mantelpakje] kon je daar niet op zien. Zou hij er erg tegen opzien? Zij trokken eropuit en namen de trolleybus. Hij was gek op pianospelen, zijn broer op trompet spelen. Een moderne Trojaanse Oorlog zou ongetwijfeld met trojans, Trojan horses (computer!), worden uitgevochten. De stoepier [pjee] lokte de troupier [pjee] [officier die liever tussen de soldaten is] naar binnen.

4. Heeft een troubadour met bloederziekte (hemofilie) alleen maar te weinig bloedplaatjes (trombocyten)? Verloren met trou-madame? Ach, het is maar een spelletje! Geilden de trotskisten op troshyacinten? Troqueren is ruilen. De trompe-l'oeil [echt lijkende schildering] gaf de strandpalen en de waterweerkaatsing ongelooflijk natuurgetrouw weer. De bivakmutsdrager was goed gemutst en best ook wel goedgemutst. Veel truzen spreken elkaar aan met de vleinaam (koosnaam) 'Truus' (homo – komt van: Geertruida). Zelfs de try-outvoorstelling (komt van: try-out; een try vindt je collega bij rugby en de TRY is de Turkse lira) was uitverkocht. Een DAF'je heette ooit een truttenschudder. Een truqueuse is een kunstvervalsster: zij probeert ons met haar trucages uit haar vol met trucjes zittende trukendoos – ze bewaart die in haar truck, een veertigtonner, 40-tonner – te trukeren. De foto van haar voertuig is een truckopname [ook truc- zou kunnen]. Afwegingen in troyounces geven trubbels.

5. Ik sta trotz alledem [ondanks alles] achter je. De Algemeen Dagbladenquête deed onderzoek naar de omvang van trousseaus [uitzet – bruid, baby, kostschoolleerling]. Het was een trouvaille [vondst] om als trouvère (Franse minnezanger, de bedoelde was grootgebracht door zijn minnenmoeder) verkleed te komen. Een andere naam voor de vicuña is 'vigogne' [kleine soort van wilde lama]. Het meervoud van tsedaka is tsedakot (gerechtigheden). Het gezelschap voerde een tsjechoviaans repertoire. Met tugriks [MNT] betaal je in Mongolië. Het zat met tubelijm vastgeplakt. Er hingen tulen gordijnen. In Tsjetsjenië was het feest. Ik onderteken met 'totus tuus' ('geheel de uwe') [t.t.]. Ze droeg een eenkleurig(!) bruingroen maillotje.

6. In Tsjernobyl is het allemaal begonnen. Tularemie heet bij de mens jagersziekte. Zij dansten de tumba (carnavaleske dans uit het Caraïbische gebied). Cognac drink ik het liefst uit een tumbler [zichzelf oprichtend glas], Schotse whisky niet. Wil jij Pietertje en Reneetje even in de tummytubs (buikbadjes) zetten? Fransje en Bertje komen daarna (vanzelfsprekend – vanwege het milieu – in hetzelfde water). Het Tupi is een indianentaal. 'Tu quoque, Brute', 'tu quoque, fili mi' en 'et tu, Brute' zijn gevleugelde woorden (betekenis: ook gij, mijn zoon). Het lijkt wel rekenen met de uitdrukking 'meneer Van Dale', (ik) 'wacht op antwoord': je kunt eruitzien als een turk en aangaan als een Turk. Hoe zit dat? De eerste is een moslim, de tweede is 'van het volk'. Je weet natuurlijk dat de genoemde zes beginletters staan voor: machtsverheffen, vermenigvuldigen, delen, worteltrekken, optellen en aftrekken. De zak-pc doet het anders dan vroeger (8 / 2 * 4 = 16 en niet 1 – 8 / (2 * 4) is wel 1)! Symbolisch M (VD) W (OA): bij (VD) geen voorrang, maar van links naar rechts, idem (OA) – optellen gaat niet voor: 10 – 5 + 2 is niet 10 – 7 = 3, maar wel v.l.n.r. 5 + 2 = 7. De
(VD)-regel is vrij recent, de (OA)-regel al heel oud.

7. Ken je de tussen-n-regeling? Dit stuk stikt van de tussen-n's [tussen-n'en] en tussen-s'en. Nu moet ik toch tussenbeide komen: al lijd je aan het tussen-de-orensyndroom, ertussenuit knijpen zal je niet lukken! Een turtleneck is een korte col aan een trui of T-shirt. 'Turkoois' en 'turkooizen' klinken nu eenmaal heel anders dan 'turquoise'. Een Turkenmoeder is zelf geen Turkse. De turingmachine [Alan Turing] was belangrijk in de computer(programmeer)taalontwikkeling. Een turco was ooit een Arabische inlandse tirailleur in Franse krijgsdienst. Tutoyeren is 'jij' zeggen en vousvoyeren 'u' zeggen. De tweedegraadsvergelijking (a x² + b x + c = 0) los je op met de abc-formule, maar let wel op de discriminant (b-kwadraat minus 4ac). Nota bene: de ABC-formule heeft alleen met kantonrechters van doen! In een tv'loze periode kun je niet op je tv'tje tv-kijken (GB ook: tv kijken, televisiekijken, televisie kijken, teevee( )kijken).

8. De twaalf-apostels (niet meer in VD) heten ook wel 'gladiool' of 'keizerskroon'. Het Tuvalu is een taal. Wat zijn er toch rare
Belgisch-Nederlandse termen zoals 'tuyau' [twie-joo] voor 'tip'. Bij de zwarte bisschop denk je toch eerder aan Tutu dan aan twatwa [zwarte bisschop, vinkachtige vogel], of niet soms? En toch zeker niet aan tutu's of een tutuutje (balletrokje)? Hoho, tuttut, tuttebel, tuthola: Tutsi's, Hutu's e tutti quanti (en allen van die soort, afkorting: e.t.q.) eten helemaal geen tuttifrutti! Als ze je daartussen zetten, moet je vanzelf wel daartussen zitten. Ik gaf de bedelaar een twee-eurostuk (ook te schrijven als: 2 eurostuk of 2€-stuk, bij voorkeur €2-stuk). Met zijn tympanie (windzucht) kon hij een hele fanfare imiteren. Ik typ straks vast een typefout (typfout) op het type-examen (typexamen). Dat schijnt een hype te zijn, en ik hype rustig mee. Heeft zij type 2-diabetes [= diabetes type 2]? Het typische typico-orkest [met cuatro's] vrolijkte de boel op. De tyfushond had tyfoïde (tyfeuze) koortsen. Het plezante uitstapje was nog leerzaam ook.

9. Tzatziki is Griekse yoghurt. De tyrannosaurus rex is een grote vleesetende sauriër. Mijn nichtje zit op de tyltylschool. Een Tyrolienne kan wel de tyrolienne dansen, maar niet omgekeerd. Ik zal u te zijner tijd (afkorting: t.z.t.) laten weten of ik deze tzigaan (zigeunermuzikant) daadwerkelijk contracteer. Überbrettlpoëzie wordt gedebiteerd in een literair (GB ook: tt) café chantant. De noties over het über-ich (superego) hebben we aan Sigmund Freud te danken. De vrouw van de uhd'er [universitair hoofddocent] was uienboer, hield van ugli's en had ufoangst. Het Reto-Romaans zoals dat wordt gesproken in de streek rond het Italiaanse Udine (je weet wel: van de voetbalclub Udinese!), heet Friulisch. Een ubiquitaire [alomtegenwoordig] uberteit [vruchtbaarheid] is goed voor het behoud van de soort. Uitentreuren is tot in den treure. Wat opa vertelde, had een hoog
uit-de-oude-doosgehalte. Bij uitstoot of emissie moet je aan een uitgiftepatroon denken, bij uitgaven veel eerder aan een uitgavenpatroon.

10. Het is voor de mensheid een conditio sine qua non [c.s.q.n. – noodzakelijke voorwaarde] dat ubique [overal] op aarde zuurstof aanwezig is. Bij het faden wordt bijvoorbeeld het geluid eerst ingefaded en later weer uitgefaded. Pieterse is een vaak genoemde voorzitterskandidaat. Feyenoord moest de gestaakte wedstrijd tegen Utrecht nog uitspelen, maar eerst moeten ze morgen tegen Groningen uit spelen. Ik zal nog niet al mijn kaarten uitspelen, maar volgens mij zal hij deze Tour de France niet uitrijden. Ik ga niet uitweiden over hoe je die rok zou kunnen uitwijden. Het ei is uitgekomen, maar wat is er dan uit gekomen? Ik zou hem liefst de deur uit jagen, de deur uit knikkeren.