Dictee – dictees [2543]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 414, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (443)
1. Wacht hell's angels na een hemelvaart, het ten hemel varen, een tenhemelopneming? Het hellmanngetal meet strengheid van winters. De Hellespont heet thans de straat der Dardanellen. Een helikoptervisie (helicopterview – daarbij heeft VD raar genoeg de Nederlandse [k] en niet de Engelse uitspraak! Ik zou dan 'helikopter' schrijven) refereert aan het Franse ‘hélicoptère (niet meer in VD, wel bij etymologie). Een heiligmaker (hijlikmaker) is een koek. De helderziendenshow organiseren was een hell of a job [VD]. Het steeds terugkerende heinmannetje [kabouter] veroorzaakte een soort heintjedavidseffect. Hou eens op met heisteren [div. bett.]! Ga liever hijsen [idem]! Mocht ik opgehangen worden: liefst aan een hennepen koord! De henry [H] is een eenheid van zelfinductie, een henri-quatre is een korte puntbaard. Een hendiadys is een stijlfiguur ('zand en heide' in plaats van 'zandige heide'). Hendekasyllabi (enkelvoud: 'e' of 'us') zijn elflettergrepige verzen (veel gebruikt in de Italiaanse poëzie). Een heitjespiejijzer is een kwartjesvinder [bedrieger]. Een hempje-licht-op bevat witte curaçao, citroenlikeur en persico.
2. Zijn hemdsslip stak uit zijn broek. Helpt een helminthagogum [wormafdrijvend middel] tegen helminthocecidiën [aaltjesgallen]? Nee, dus [uitwassen in graan]. Hemagglutinatie is klontering van rode bloedcellen. Ik val op he-men. Een hematomyelie is een ruggenmergbloeding. Heterofilie is iets met mensen [heterofiele seksualiteit], heterofyllie iets met planten [tweeërlei stengelbladeren]. Hetaeren zijn zekere courtisanes. Onder het Hermesbeeld [bij de hermeszuil] (zoon van Zeus en nimf Maja, weidegod, bode van Zeus, met herautsstaf, hermesstaf) genoten we van een hernhuttertje [zeker zandgebakje]. Her(i)heri [2 x ih ie] is een Surinaams eenpansgerecht. Een hesychast is een monnik. Het heteluchtballonmodel stond naast de hertshoorn [plant]. Het laat mij siberisch, dat jij 't Spaans (benauwd) hebt (en Siberisch koud). In de klei-industrie gaat het er soms kleiig aan toe. Omschrijf het begrip 'antiutopie' [dystopie, tgov. – t.o. – utopie] eens. Hoe komt een strofe-indeling ['couplet'] tot stand? Daar kunnen ze hun ani [anussen, enk.: aars, poepgat] mee afvegen. Die thesevorming was wetenschappelijk verantwoord. De Parijse apachedanseressen hadden hangers om van apachetraan (obsidiaan). A-priorisch [a-prioristisch, vooraf] en a-posteriorisch [van gevolg naar oorzaak redenerend, op ervaring berustend] zijn antoniemen. Wat betekent dan 'a fortiori'? Met meer reden, des te beter.
3. In 'C&A'tje' vind je een ampersand en een apostrof (weggevertje …). Aquavit is eau de vie. Bij een apocope (GB: tweevoudig meervoud, VD: drievoudig meervoud) valt aan het eind(!) van een woord een letter(greep) weg ['eind' voor 'einde']. Zijn alle Arabischsprekenden Arabisch-nationalistisch? Een attaque is een beroerte (apoplexie). Ik hecht nogal aan het label 'appellation contrôlée' (A.C. – garandeert herkomst van de wijn, etc.). Mensapen zijn antropoïde apen (antropoïden). Een antoniuskruis is een T-vormig kruis. Heeft Madurodam een antonpieckachtige architectuur? Het is maar goed dat de antiwesterse en de anti-Vietnamese demonstranten elkaar niet tegenkwamen. Wat kreeg je ten antwoord, toen je vroeg of ze op apegapen lagen (Ken je overigens het apengapen)? Welke zijn de huidige A- en B-omroepen? Apollinisch verwijst naar Apollo, dionysisch verwijst naar Dionysus. Bij de apokoinou [woord of woordgroep maakt tegelijk deel uit van twee syntactische verbanden] is er echt te veel samengetrokken. Arak is rijstbrandewijn. Een aeronaut gaat de hoogte in, een aquanaut de diepte. Bij arbeidsschaarste stijgen de lonen.
4. Met adv wordt de arbeidsduurverkorting aangeduid. Het meervoud van fotograaf is fotografen, dat van architraaf is architraven. Een archimandriet is een opperabt in de Griekse kerk. Wat is 'gezicht' in het argot [dieventaal]? Is er verschil tussen Ardeense (VD ook: Ardense) hesp en Ardenner ham? Een ariërverklaring is een niet-Joodverklaring: Ariërs [Indo-Europees sprekende Indiër of Iraniër] hadden die niet nodig. Hij bekeek het als een argus [argwanende, opmerkzame waarnemer] met argusogen. Trouwens, wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen een arguskapel (niet om te bidden ... – een vlinder), een Mariakapel en de Sixtijnse Kapel? De armoe(d)zaaiers, de armoelijers, liepen er maar armoeiig bij. Haar broer was al arrivé [met bereikte positie in de maatschappij], na haar huwelijk was ze zelf ook een arrivee. Het Arowaks (VD ook: Arawaks) is een indianentaal. De artdirector [grafisch vormgever] was weg van de art-decostijl [art deco – jaren 20 en 30 – reactie op jugendstil]. De artikeltwaalfgemeente [burgerlijke gemeente, onder financieel toezicht van de provincie gesteld] kan zich dat art-nouveauproduct [art nouveau = jugendstil] niet permitteren. De ASFA [niet in wdb.: Associatie van Surinaamse Fabrikanten] was hoofdsponsor. De arts-patiëntrelatie was grondig verstoord. Verwar ascendanten (tekens dierenriem) niet met ascendenten (verwanten). De aspirant-koper bood te veel voor het huis: hij had immers een teveel aan pecunia.
5. Hij lijdt aan het aspergersyndroom: een aan autisme verwante gedragsstoornis, vaak gepaard gaand met hoge intelligentie. Zij is compagnon, associee, geworden. Het assisenhof heeft gesproken. Hoeveel assembleeleden heeft de Assembleevergadering in Suriname? Asthenie is krachteloosheid. Wat wil je: atjar bamboe [in azijn ingelegde bamboespruiten], atjar ikan [in zuur ingelegde vis] of atjar tjampoer [mixed pickles – de oosterse keuken kent ook saté tjampoer]? De atalanta (VD ook: atalante) is een vlinder. Een asyndeton is een zinsverband zonder voegwoorden (ik kwam, zag, overwon). Een sportveld kan van astroturf [bepaald kunstgras] zijn. Artieste (GB) heeft twee meervoudsvormen: artiestes en artiesten; een café waar artiestes werken, heet een artiestencafé [speciale regel – GB, regel 8.6] . Het 'ajb.' [a.u.b.] klonk luid en duidelijk.
6. De
attitudeverandering was duidelijk
merkbaar. Een autarchie [zelfbestuur]
kan best een autarkie [zelfvoorzienend]
zijn. Ze was haar attachékoffer
kwijtgeraakt. Atropine is een giftig alkaloïde uit wolfskers en
enige andere soorten van de nachtschadefamilie
verkregen, racemaat van hyosciamine (in
de geneeskunde onder andere gebruikt als verdovingsmiddel en ter
verwijding
van de pupil). De audicien is
ingetrokken bij de opticien. Een auctie is een veiling. De Aucaners
spreken Aucaans. Een aufklärung is een verlichting. Met een
augurenlach [vogelwichelaar,
bedrieger] betraden ze de
augiasstal [bende].
De spinnaker [GB
ook: n]
[Ken je trouwens
ook de gennaker
(uitspraak!
– dzj –
groot voorzeil)?]
wordt bij pal voor de wind varen te loever(t)
uitgezet. De munteenheid van Saint Kitts en Nevis is de
Oost-Caraïbische dollar [XCD].
In Hollywoodfilms vind je veel
hollywoodromantiek. Is het een goed
hooi-jaar geweest? Ken jij het hiërogliefenschrift
(GB ook: y)?
Het hideuze tafereel was choquerend (shockerend).
Een hiëroduul is een tempelprostituee.
7. In 622 trok Mohammed met zijn volgelingen van Mekka naar Medina: de hidjra [dzj]. Een hibiscus komt uit het geslacht heemstroos uit de kaasjeskruidfamilie, waarvan vooral het altheaboompje, met purperen bloemen, bekend is. Een hezbollah (Hezbollahstrijder) is lid van de Hezbollah. Een hibernatie is een winterslaap. Die beschuldiging trek je hic et nunc [hier en nu – bijw., GB: het hier-en-nu, onmiddellijk] in! Is 'gelag' een de- of een het-woord? Antwoord: het-. En wat is het meervoud? Antwoord: gelagen. Een van de Vlaamse kranten is 'Het Belang van Limburg'. Hij was een echte hetze-intrigant. Dat is de meest abstruse [duister, gezocht] uitleg die ik ooit gehoord heb. Het blijft een rare angst voor 666: hexakosioihexekontahexafobie. De hifiapparatuur van de hifi-installatie weigerde dienst. Hindeloopen is het Fries Venetië. Dit hindekalf heeft nog niet gekalfd. Bij zijn uitvaart werd de himmlische Länge [negende symfonie van Schubert] deels ten gehore gebracht. Een hihat [haaj-hèht] zit aan een drumstel.
8. Nou
zeg, dat is behoorlijk hightech speelgoed (hightechspeelgoed).
Een voorbeeld bij 'high risk'? Een highriskvirus
[ook – Engels –
high risk virus]!
Maken ze in de beau monde (de
high society) ook weleens een
high five [tgov.
– t.o. – low five]? Hij was
een highprofileverschijning [ook
– Engels – high profile verschijning].
Een van de highlights op het congres was de lezing over het
higgsboson [goddeeltje].
Hij zou later de notch- [sedan,
vierdeurs] – of was het de
hatchback [vijfdeurs]?
– hijacken [kapen].
Zijn historisch-kritische beschouwing was een historischgeografisch
hoogtepunt. In het baseball kom je veel hit-and-runacties tegen. Een
Hindoe [uit
Hindoestan] hoeft niet per se het
hindoeïsme [godsdienst]
aan te hangen. Gecertificeerde artsen hebben de eed van Hippocrates,
de hippocratische eed, afgelegd. Die hippo, een overjarige hippie,
maakte in de hippiescene een scène. Hip(p)ocras
is kaneelwijn. Zelfs voor
niet-hippopotomonstrosesquippedaliofoben
roept de genoemde term angst op. Kent een hodonymist alle
straatnamen? Een hobiecat is een bepaald type catamaran. Ik heb een
hightech-pc [hightech
pc].
9. De hoatzin [hoo-waht-zihn] is een vogel in het Amazonegbied, een muezzin [moe-wèh-dzihn] beslist niet [op minaret gelovigen oproepen voor gebed]. Een hoax [hooks] is een e-mail met een onterechte viruswaarschuwing. Een hoedna is een wapenstilstand. Hoed u (hoedt u zich) voor de boze wolf, drink geen Hoegaarden. In België heb je een hof van assisen, een hof van beroep en het Hof van Cassatie. Een hofmeier is een majordomus [voornaamste hofbeambte]. De hofstedevink zie je nog maar weinig. Het hof van Jan Vlegel [personificatie van een lomperd] is de cour de père Duchesne. Hoffmann(s)druppels kunnen je bijbrengen. Hoezeer vorder je? Hoever kan iemand gaan? Hoe ver was het (en hoe warm)? De hoezenpoes, een snoezepoes, had het liefst hoeveboter. Hoe zeer deed die rake klap? De hoe-langer-hoe-liever [o.a. porseleinbloempje en bitterzoet] groeide gestaag. Hoe lang is die tafel en hoelang duurt de productie? Om tot de hoeri's [maagd in paradijs islam] in te gaan zou ik als islamiet graag een zelfmoordaanslag plegen. De (het) Holi is het holifeest [ook: Phagwa, phagwafeest].
10. De hoge-energiefysicus toverde wat formules (of was het een konijn?) uit de hoge hoed [hier: los!]. Dat was een grappige Hollandermop over hollanditis [Hollandse ziekte, anti kernwapens(!)]. Holadijee, dat wordt ongeremd feestvieren, uit zijn dak gaan: høken. In de daaropvolgende dagen kregen we van de squashclub een lijst met de daartoe behorende leden. Het nieuwe boek, vient de paraître [verschijnt binnenkort], is een ware thriller.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten