2354 Dictee zaterdag 21-08-2021 (1) dictee Dictee van de dag (307) √

Dictee – dictees [2354]

Oefendictee 530 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (307)

1. Door zijn outing (coming-out) is hij uit de kast gekomen. Ik zag de spin de kast uit komen. Je moet nu echt je bed uit komen. Daar ben je toch mooi in getippeld! Hij is voor vijf miljoen de boot (het schip) in gegaan. Ze zullen er flink de pas in zetten en de chirurg zal er het mes in zetten en bij de toto hoog inzetten. Met zo'n inkomen, daar kan ik helemaal in komen. Wat is ponzifraude? Antwoord: die lijkt op een piramidespel. Wat doet de kloosterorde van de theatijnen? Naast de jezuïeten waren zij de drijvende krachten achter de contrareformatie [bestrijding van de Reformatie, 16e en 17e eeuw]. Een splendide mendax is een aartsleugenaar. De Latijnse naam voor de Rijn is Rhenus. Dat is een gratis dictum, een blote [ongefundeerd] bewering. Hij leefde in docta ignorantia, in wijze onwetendheid. De nederdaling naar de hel is de descensus ad inferos. Bij het curulisch recht hadden bepaalde magistraten recht op een ivoren klapstoel als ambtszetel. Het commune bonum is het gemeenschappelijk bezit. Witte aronskelken worden als calla's [handelsnaam] verkocht. Brielse jannen zijn jammen, een soort aardappels.

2. Lust jij geen jan-in-de-zak [meelgerecht, au bain-marie bereide koek]? Een jan-an-de-lat is een kruisbeeld. Hij won van me, daargelaten dat hij vals speelde (cheatte, stechelde – VD, GB: steggelde, tricheerde). Een valsspeler doet (eufemistisch) aan corriger la fortune. Men hintte mij als hordeloopster dat er een hindekalf langs de baan lag. Een viscount (burggraaf) volgt in rang op de earl [graaf]. Bij counterfeiting worden counterfeits [namaakproduct] gemaakt. Wat is cocounselen ? Antwoord: in tweetallen therapie bedrijven over elkaars gedrag. Bij 'close encounter' [ontmoeting met wezen uit andere dimensie] moet ik aan Steven Spielberg denken. Een counselor [agogisch adviseur] levert via counselen counseling. Hij is een homo duplex [dubbelhartig, onbetrouwbaar]. De economische theorieën zijn gebaseerd op homines economici [enk.: homo economicus, gaat uit van maximaal nut tegen minimale kosten]. De klassespits [heel goede] blonk uit in de hoofdklassenwedstrijd. Een orisha is een bovennatuurlijk voodoowezen. Op een honkytonkpiano kun je toch moeilijk honkyoku [meditatieve zenmuziek] spelen! Ik zal je goede raad geven: kom niet aan die honingraat. Is dit de complete hooftiaanse literatuur (GB ook: tt)? De afkorting van hoogwater (GB ook: hoog water) is HW.

3. Horoscooptrekken is iemand zijn horoscoop trekken (door een horoscooptrekker, astroloog, sterrenwichelaar). De horecaondernemer gaf de pijp aan Maarten en wilde zijn oude vak, horlogemaken, weer gaan uitoefenen, maar dat kon natuurlijk niet meer. De medische tabacoloog kreeg er tabak van. Een tabakspijp [verwant aan grondel] kan zwemmen, net als een marsbanker (in het Marsdiep). Ze spelen hot- en cooljazz. De horse [hoh:rs] (heroïne, minstens 88%) geeft een sterkere kick dan softdrugs. Een johannieter(ridder) is een hospitaalridder. Iemand hossebossen is hem schokkend(e) op en neer en heen en weer bewegen. De hostess werkte in het hostel. Hotel mama is nu eenmaal geen hôtel garni [geen maaltijden] met een maître d'(hôtel) als hôtelier (GB ook: hotelier). Het hot news telde meerdere hot items over hotspots (places to be) en hotshots (rare piefen). Hij behoorde tot de politieke houdini's [oe]. Bij de house(warming)party werd er gehoused/t.

4. Wegens niet-betaalde restaurantrekeningen moest hij naar hotel de Houten Lepel (gevangenis). Hij houset graag. Het gaf een soort houtsnede-effect. Met zijn houwdegen hieuw hij de hauw [plant] om. Een hoya is een wasbloem. Hij kende elke Bijbelbloem [treffende plaats daarin]. Ken je de elf- (niet meer in VD: vogelmelk) en
drie-urenbloem [kaasjeskruidachtige]? Wat zijn paasbloemen [madeliefje, gele narcis, sleutelbloem] en wat is de sinksenbloem [pinksterbloem]? Met een hozebek of -mond [zeeduivel, vis] kun je niet hozen. Het http-adres klopte niet. De afkorting van de hectopascal is hPa, die van hectowatt hW. Aan de hst-werken [hogesnelheidstrein] werd door menig hts'er gewerkt. De retrocultuur [mode uit verleden] is in. Het quattrocento is de vijftiende eeuw [jaartallen 14xx]. Krautrock is experimentele Duitse jarenzeventigrock. Van een zwarte dag zegt men 'atro carbone notatus' (niet meer in VD). De cosmos [plantje] is een wel heel piepklein deeltje van de kosmos. Een kossem is een halskwab of wam. De Yggdrasil [wereldboom] is het symbool van de kosmos. Een dame in slacks [losse broek voor onverzorgde dacht] is geen gezicht. Op black spots [plaats met veel verkeersongelukken] zie je veel
black-outs [o.a. tijdelijk verlies bewustzijn].

5. Ik wijs op de republikeinse [Franse Republiek, 1793-1804 – maanden: vendémiaire, brumaire, frimaire, nivôse, pluviôse, ventôse, germinal, floréal, prairial, messidor, thermidor en fructidor], de Griekse (juliaanse), de gregoriaanse en de bloot- of naaktkalender. De calendae [mv. – kalenden] waren de eerste dag van de Romeinse maand. Calendaria [enk.: calendarium] zijn kalenders met daarop de heiligendagen. Dit is ad calendas graecas (met sint-juttemis) gepland. Calando is wegsmeltend (in de muziek). Een calandrone is een Italiaanse schalmei. Hij streefde het pugnis et calcibus (met alle middelen) na. In calce is aan het einde, in calculo is in de berekening, in het aantal. Ergocalciferol (niet te verwarren met ergotalkaloïde = stof in moederkoren, kan weeën opwekken) is vitamine D2. Calciomanie is fanatieke liefde voor voetbal. 'A capite ad calcem' betekent: van top tot teen.

6. Je kunt atleten ook calcar addere currenti (nodeloos aansporen). De Dertigjarige Oorlog vond in Duitsland plaats. Djaraks [kleine boom, Indië] geven via persing wonderolie. Fijn- of grofjarig slaat op jaarringen. De dyarpesi is een Surinaamse groente. In de ruimste zin is een tweeling in ieder geval gelijkjarig [van dezelfde leeftijd]. Wie voerden de Honderdjarige Oorlog? De ijara [dzj] is een in de moslimwereld gebruikelijke transactie [na huur of lease volgt eigendom]. Een yarabaka is een Surinaamse zeemeerval. Een eenjarig kalf is een jarig kalf. Jarls waren vertrouwelingen van de Deense en Noorse koning [zij beheerden een gebied]. Het jarrahout komt uit
West-Australië. De stalinorgels lanceerden katjoesjaraketten (korteafstandsraketten). De miljardennota [vh. of v/h – miljoenennota] komt via de minister van Financiën. In Vlaanderen is een 18-minner een 18 minjarige (18- -jarige(! – spatie voor duidelijkheid)). Een spotnaam voor een Moor in Spanje die met de christenen samenwerkte, is mudejar [oe èh ch ah]. Een sjar (vormvarianten: sjars, sjas) is een uitbrander, een geducht standje.

7. Havenarbeiders gebruiken sjarriewarries [stel ringen met 3 wartels en een haak]. In de Tachtigjarige Oorlog vond het Twaalfjarig Bestand plaats. Een rivier heeft vaak zijarmen. Ik ben even slecht bij kas, à court d'argent. De finale wordt op het centercourt [tennissen: hoofdbaan] gespeeld. Hij was courtois en dus een toonbeeld van courtoisie, beleefdheid (the very pink of courtesy). In Engeland en de VS heb je een supreme court [hooggerechtshof]. Dat merk is zonder meer (tout court) het beste. Een acouchy is een staartagoeti. Wil je hem dat à couvert [bedekt, beschut] laten blijken? Acotyledonen zijn cryptogamen en dus bedektbloeiend. De mens heeft een van nature christelijke ziel: anima naturaliter christiania. Archiduc is roomsaus met champignons en sjalotten. Je hebt junior en senior managers. Is in Vlaanderen een archie een soort junior architect (juniorarchitect)? Hij was clichéarchivaris [gemeenplaatsen; hij bezat er veel]. Van witte guttapercha worden golfballen gemaakt. De high church is de anglokatholieke kerk.

8. De Julimonarchie [het koningschap van Louis-Philippe, de Burgerkoning] duurde 18 jaar. Wat zijn majoor-Chinezen [hoofd van de Chinezen in een bepaalde plaats]? Leidt orchidectomie [zaadbalverwijdering] tot een eunuch, een castraat? Een auto met RCH erop komt uit de Republiek Chili. Voor een surchargé [overladen] vracht zal een hoge surcharge [toeslag] gelden. Spoonerisme [blaasje gier] is nog niet zo erg als woordanarchie [ongeordend, onbeheerst taalgebruik]. Een feestchristen is iemand die van oorsprong van christelijken huize is, maar alleen nog op feestdagen (Pasen, Kerstmis) de kerk bezoekt (vergelijk: ramadanmoslim). Doldriftig (à tort et à travers) ging hij tekeer. Het getal octiljard (neologisme) schrijf je als een een met eenenvijftig nullen [octiljoen: een met 48 nullen, noniljoen 54, noniljard 57, deciljoen 60 en deciljard 63]. Een myocardinfarct is een hartinfarct. Wat een data- of informatie-infarct is, dat begrijp je wel. Was deze Vikingburcht een vluchtburcht? Ik zou je naar het voorgeborchte van de hel [een uiterst onaangename plaats] wensen! Wat moet een weightwatcher [doet in groepsverband aan de lijn] in de twilightzone [overgangsgebied tussen het bekende en het onbekende]? Wat is 'superdreadnought' [vero: zwaarste soort slagschepen] in het Tamazight [Berbers]? Als je dat weet, meld het! Beloning verzekerd!

9. Bij sightseeën doe je aan sightseeing [bezienswaardigheden vluchtig bezoeken]. Die straighte [duidelijk, rechtdoorzee] mensen mogen best weleens in de spotlights (spotlichten, antoniem: floodlights, spreidlichten) staan. Overnight [zomaar ineens] vond het
paradise-by-the-dashboardlight plaats. Neem nog een nightcapje (nachtmutsje). Met zijn light verse [lichtvoetige poëzie] stond hij in de lightrail [tram, metro] in het limelight [schijnwerper, meestal mv.]. Ze won in straight sets [zonder game(s) tegen] alvorens ze naar de ladies' night vertrok. De (het) highlight [hoogtepunt] van de dag was de high tea. Hij was met fightingspirit [strijdgeest, vechtlust] bezield. Hoe ziet het copyrightteken eruit? Antwoord: ©! Dat is all right. Een chowchow [tsjau] chow is een keeshond uit China met oranjebruine haren en een blauwe tong. Een chose jugée is een afgedane zaak (judicata res). Chowder is een gebonden maaltijdsoep van vis. Een chouan is aanhanger van de Bourbons in de Vendée tijdens de eerste Franse Republiek. Een chrie [krie] is de behandeling van een thema naar een gegeven schema van gezichtspunten. Buurman Chris is heel goed in de chris [christusstand].

10. Hij is verzot op chewinggum [kauwgum]. Iso-octaan is
2,2,4-trimethylpentaan. Het coldcaseteam wist twee cold cases [oude zaken] op te lossen. Een isohyeet verbindt plaatsen met dezelfde hoeveelheid neerslag. 'Taliban' is geen isogram [daarbij komt elke letter hooguit één keer voor]. Maken van de immelmann, een halve looping [volledige cirkel in verticaal vlak], gevolgd door een halve tonneau [rolvlucht, wenteling om de horizontale as], komt niet in [Taalunie, ook: im] Frage. Dat klinkt ongelooflijk (ongelofelijk), incredibile dictu [ih ee 2x ie uh/ee – ih oe]. Een deflector is een apparaat om iets af te buigen. Flèches zijn o.a. spitse torens. Bij een bespanning en flèche lopen alle paarden achter elkaar.