2365 Dictee zondag 29-08-2021 (1) dictee Dictee van de dag (315)

Dictee – dictees [2365]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 542 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (315)

1. Hij is vuurwapengevaarlijk. Een omphalos is een navelsteen. Als je iemand onder dak brengt, geef je hem onderdak. Onychitis is ontsteking van het nagelbed. Zelfs bij ootje-bot (ootjeknikkeren) kun je iemand wel in het ootje nemen. Met hoeveel o's schrijf je 'vlootje' (insect) en 'o'tje' (kleine letter) trouwens? Dat wist je toch wel: oarsen is boordroeien. Ze onderhouden een op-en-afrelatie, een knipperlichtrelatie. Een no-nonsensebeleid is gespeend van alle nonsensicale nonsens. Onze leidster had veel weg van die Leidster: ze was als een toeverlaat, een poolster, voor ons (en had dus ook veel weg van die Poolster). De OPEC-landen [Organization of the Petroleum Exporting Countries, Organisatie van de Olie-exporterende Landen] waren het op een na eens. Een novicemeester [klooster] begeleidt het noviciaat, novieten hebben hun eigen novitiaat [bij groentijd allebei!]. Via een afluisternozzle [kop] wilde men noyauteren [infiltreren]. De numerus-fixusregeling [numerus fixus: beperkte instroom universiteit] viel slecht bij de Tweede Kamer. Wat is momenteel de nummereenhit (nummer 1-hit)? De nonmoeder [nu of nooit] vrijde [ook: vree] heel wat af.

2. Ze hebben hem tot-en-met beduveld door te blijven volhouden dat die situatie tot en met vrijdag zou voortduren. Alle
twee-en-een-halfjarigen [tweeënhalfjarigen] moeten ingeënt worden. Die oplossing vind ik nog tot daaraan toe. Het mini-essay ging over een ultra-intelligent jongetje. Ze had een vijf-en-een-kwart voor haar proefwerk. Tezelfdertijd en terzelfder tijd drukken hetzelfde uit. Die Vandalen hebben in 455 Rome geplunderd. Met vandalenwerk wordt niet het samenstellen van woordenboeken bedoeld. Dat had je van tevoren weleens mogen zeggen! Veelgebruikte kleren worden erg veel gebruikt. Hoe leg je de uitdrukking 'de vier eersten' passend uit? Antwoord: bijv. van 4 series hardlopen! De woudster is een zeker aardappelras. Nee, geen Rotterdams straattypetje, maar een Hollandse straatiep. "Vlegel? Je bent er zelf een!" is een jij-bak. Een straatlengte lang was zijn voorsprong. Door de Straatvaarders (Gibraltar!) meegebrachte majolica is straatsgoed.

3. Een straattoilet [kleding, wandeltoilet] is niet om te … Wat was de comminatoire clausule [strafbeding]? Waar vind ik in de Bijbel Jezus' strafrede tegen de farizeeën? Waar ongeveer bevindt zich de vanallengordel? Antwoord: in de atmosfeer [stralingsgordel]. Een strandgaper is een clam [klèhm]. Hoe ziet een Temmincks strandloper eruit? Dat gebeurt van rijkswege. Een strateeg zit vol met stratagèmes [krijgslisten]. Een corrida is een Belgisch-Nederlandse [qua taal!] stratenloop [corrida de toros]. In literaire (GB ook: tt) werken kan een gedachteweergave een stream of consciousness [fragmentarische zinsbouw en associatieve verbindingen] zijn. Streek houden is (ook) gewoon steek houden [van een gezegde of bewering: opgaan]. Geef dat drankorgel, die dronkenman, maar een paitje [jenever]. Pakoeli is geelharthout en beslist geen hardhout. Als je de term 'ziende blind' gebruikt, hanteer je een oxymoron [stijlfiguur met tegengestelde begrippen]. Opgijnen is met een gijn ophijsen, opgeien de schoten van een zeil door de geitouwen naar binnen ophalen. Een opera buffa is een opéra bouffe [luchtig en satirisch, zang en dialoog], een opéra comique een luchtige opera [komisch, recitatieven i.p.v. dialogen]. Een ophicleïde is een vroege voorloper van de tuba.

4. Dat staat in (het Wetboek van) Strafvordering (Sv, WvSv). Eufonia [enk.: eufonium] zijn koperen blaasinstrumenten. De orpheusgrasmus is genoemd naar Orpheus. Aan hem hebben we de term 'orfisme' [religieuze beweging, ook: kubistische stijlrichting] en de orfische mysteriën te danken. Rollators moeten voor de ouden-van-dagengroep ouderenproof zijn. Hij is aan justitie overgedragen. Wil je ook meedoen aan het dictee? In Syrië was het weer raak. Het was een mooie wedstrijd, we hadden dan ook ernaar toegeleefd. Hij werkt bij Defensie. Het goud voor de tempel [Jeruzalem] kwam uit Ofir (niet in VD). Blijf alsjeblieft niet langer om de hete brij heen draaien. Hij bespeelde een helicon [militaire contrabastuba]. Wat houdt de lewisstructuur [zekere beschrijvingswijze] van een molecule in? Een S-trein is een sneltrein. Strelitzia's zijn paradijsvogelbloemen. Stremselwerking is de werking van het lebenzym. Zij zijn streng orthodox. Een stretched limo is een verlengde limousine (een limousin is een vleesrund). Ze was opvallend gekleed in een stretchkanten bodystocking [zeer nauwsluitend; sluiting in het kruis].

5. Wat is hiervan de draagwijdte, de portee? Hij verdwaalde
strijk-en-zet (term uit het dobbelspel). Een oud type auto van het merk Citroën heet strijkijzer. Farfalle is strikjespasta. Stingers zijn luchtdoelraketten. Hou je van pommes paille (stroaardappelen)? Hij heeft een indrukwekkende immortellenverzameling [strobloemen]. Ik wil biefstuk stroganoff. Bij het Strohoedenveem droegen ze strooien hoeden. Een Heilooënaar maakt deel uit van de Heiloose gemeenschap. Mijn moeder leidt een zorgeloos bestaan. De expeditie gaat naar het noordpoolgebied (Arctica). Wat is een dikke bertha en waar komt die naam vandaan [groot mortier; Bertha was de dochter van fabrikant Krupp]? Glühwein behoort tot mijn favoriete wijnen.

6. Als je stronken bent, ben je stoned en dronken. De spotnaam voor Gentenaars is stropdragers (Karel V, 1539). Fars zijn stroppenpotten [banken: fonds voor algemene risico's]. Structures vivantes zijn mobiles (mobiels). Structuurbehang is rauhfaser. Strudel is gebak van bladerdeeg. Staat dat in de brief van Jakobus [Bijbelboek: Jak., Jb.]? Struisvogelen is kop-in-het-zand-stekerij. Wat is stucco lustro [nabootsing marmer, gips]? GB kende alleen 'stuken' (nu ook: stuccen) en de stucwerker die stukadoor is. Geef mij maar een mojito [ch], een cocktail van rum met limoen en spuitwater. Karel is natgeregend, hij is zelfs kletsnat geregend. Is dat nu een agaragarcultuur [gedroogd zeewier]? Lastige dicteewoorden zijn 'Essostation' [Technische Handleiding], 'Stasi-medewerker' [geheime dienst DDR], 'Benelux-land' en 'Worddocument'. Zou VD 'oeioeimachine' echt correct schrijven? Ja, nu wel! Wist je dat 'bel-etage' als zodanig, maar wel aangepast, uit het Frans komt en niets met 'bel' of met 'bellen' te maken heeft? Kan dat ook de verklaring zijn van de schrijfwijze 'vers-librisme' [het schrijven van vrije verzen]?

7. De reis was last minute: het was een lastminutereis. Een voile versluiert het gelaat. Een pugree [puh-grie] (ook: puggaree
[puh-guh-rie]) zit om een tropenhelm. Een painted veil is een gekleurde, bonte sluier. Mantilla's [zwartkanten sluier] dragen ze in Spanje. Djilbabs (djalabib) [ruime sluier moslimvrouwen] draag je buitenshuis. Waar dragen ze nog chadors [grote zwarte mantel, vaak met sluier – een chado is een Japanse theeceremonie]? Zijn hele leven had hij voor het bedrijf geploeterd, en nu liep hij tegen een passe-droit [passeren bij benoeming] op. De hidjab is de hoofdbedekking van moslimvrouwen en -meisjes. De oosterse vrouwen dragen soms een haik [haajk] [sluier of overkleed: bedekt hele hoofd]. Een hijood
[hie-dzjoet] is een zwemboerka of boerkini. Met 'een jeugdige grijsaard' gebruik je een oxymoron [stijlfiguur met tegengestelde begrippen]. Ben jij vrij-katholiek of oudkatholiek? Het oude Holland is minder deftig dan het Oude Griekenland en het Oude Rome. Op oudhollands,
oud-Hollands papier, werd vaak in het Oudhollands [taal] geschreven. Een ouistiti is een Amerikaans penseelaapje. Een nikab is een gezichtssluier.

8. Hoeveel ouguiya [MRI, Mauretanië] kost zo'n ouijabord [cijfers en letters, communiceren met geesten] nou? Een palma-christi is een grote muggenorchis, handvormige wortelknol van de orchidee. Er komen in Nederland steeds meer paazen [psychiatrische afdeling academisch ziekenhuis] en gaazen [geriatrisch]. Met
Onnozele-Kinderen (al met streepje!) wordt de onnozele-kinderendag bedoeld. Zo meteen, zo dadelijk, vertrekken we. Afgeven op je oir [afstammelingen in rechte lijn], is dat oorbaar? We zullen maar eens opstappen en de fiets op stappen. Een open haard wekt associaties op met de openlucht. Toen de oceaanreus de oceaan op zou varen, heb ik je een pakket opgestuurd. Ik heb een foto waarop staat, dat zij van haar bed opstaat. Je kunt iemand een kontje geven, maar ook een opkontje. Ik kon er niet meer op komen, in welke windstreek de zon opkomt. Bij het zonder jas de buitentrap op lopen (oplopen), heeft hij een koutje opgelopen. Je kunt er donder op zeggen, dat hij nu zijn krant zal opzeggen. De Oranjestad is Breda, de sleutelstad Leiden en de koekstad Deventer.

9. De volksvertegenwoordiging huist in de Residentie (Den Haag). De koeien werden naar hogergelegen, hoger liggende weidegebieden gebracht. Kun je de Grote en de Kleine Hond terzelfder tijd [tezelfdertijd] zien? Het was gisteren hondenweer. Stroop is taaivloeibaar. Het regende en bliksemde tezelfdertijd. Die studaxen [studiebollen] hebben ieder hun eigen stud (study – studeerkamer). Hij is derdejaarsstudent [ook: derdejaars student]. Een varsity is een studentenrace [roeiwedstrijd]. Voor Bijbelstudie heb je een bijbel nodig. Hij was studie-an(door) [ononderbroken] aan het pianospelen, zij aan het vioolspelen. Eén studielastuur betreft veertig studie-uren. Van studium generales (studia generalia) kun je veel leren. Hij heeft een studium immane loquendi, een geweldige drang om te praten. Ik heb geen stuff meer, nog wel wiet. Krijgt hij nog steeds stufi [studiefinanciering]? Hij bestudeert stuifmeelkorrels, hij is palynoloog. Heb jij de tijd van Jan Palul (niet meer in VD), de voddenman, nog meegemaakt? In de steenbakkerij pakken ze in één keer een peis [aantal stenen in één greep] op.

10. Wat een halve stuiver kostte, betaalde je met een
twee-en-een-halvecentstuk. Hij was stupéfait [stomverbaasd] van stupefactie [uiterste verbazing]. Op weg naar adolescentie [volwassenheid] passeer je de sturm-und-drangperiode. Een levier
[luh-vier] is een stuurknuppel. In Nederland is de Stuwadoorswet (16 oktober 1914) gewijzigd via de Arbeidsomstandighedenwet van 1980. De Styx is het Stygisch wed [belangrijkste rivier van de onderwereld, die met de charonsboot, ook: Charons boot]. Bij een palmtop [hand-pc] gebruik je een stylus [stift voor het aanraakscherm]. Een styp is een drukplaat en stypen is stereotyperen. Hoe zo, een bdsm-relatie [bondage, dominance, sadism & masochism]? Je vindt dat sub littera, onder de genoemde letter. Dat doen we sub rosa, off the record.