Dictee – dictees [2340]
Oefendictee 560 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (297)
1. Dat is al heel lang zo: ab urbe condita (sedert de stichting van de stad, Rome). Was het Leidse academiegebouw vroeger een académie d'amour (bordeel; bewaakt door een amoerpanter)? Mijn achterachterneefje is het allerallerliefste ventje dat ik ken. Ze begrepen achterelkaar dat ze achter elkaar moesten gaan lopen. Ze wilden ergens achter komen, erachter komen. Deze leerling gaat erg achter komen. Waaraan ontleent een abderiet (een onnozele hals) zijn naam? Antwoord: inwoner van Abdera in Thracië. Zowel à bout portant als à brûle-pourpoint, ad hominem en de but en blanc betekenen 'op de man af'. Men accableerde [overstelpen] hem eerst met complimenten, later met verwijten. Hun ploeg, daar zullen ze achter staan, ook als die achterstaat. Zijn quiëscentie bevestigde hun acquiesceren [VD, nog Latijn!]. De achterstevoren staande clown wekte geruime tijd hilariteit op. Geacquireerde [verkregen, verworden] vaardigheid bewees haar nut. Niet elk huwelijk bezit een zo groot acquest [aanwinst, verwerving bij huwelijk]. De accountexecutive [senior medewerker; klantencontacten bij reclame- of adviesbureau] bedankte.
2. Ook in een sciencefictionfilm [sf-film] kunnen flashbacks voorkomen. Had ik al geschreven, dat een alibaba [uit vooroordeel beschouwd als misdadiger] naar Ali Baba is genoemd? Een alievogel is een wulp. Dat zijn alieni temporis flores: bloemen van een vroegere tijd. Hij kan alleen alieni juris [zonder handelingsbevoegdheid] optreden. Zijn specialiteit is aliena vivere quadra, klaplopen (en loopt hij dan klap? Nee: hij klaploopt). Die oen is alienatus a se: niet goed bij zijn hoofd. Ze hadden veel weg van aliens [buitenaardse wezens]. Een alicatado is een decoratief keramisch tegelwerk. Alibiali's zijn vaak in overheidsdienst en een alibivrouw is een excuustruus. Mag ik dit affichetje [GB] bij jullie ophangen? Het afscheidnemen valt zwaar, maar we moeten nu toch echt afscheid nemen. Zij hebben al vaak actes de présence gegeven. Een pietje-precies lijdt aan acribie [uiterste nauwkeurigheid]. Je moet dat niet ad litteram [naar de letter, letterlijk] nemen. De afgetobde man zat onder de afgetopte boom. We zullen dat met alle macht à fond [au fond = eigenlijk, in de grond van de zaak], tot (op) de bodem, uitzoeken.
3. Is dat dan een kandidaat-lidstaat? Ad incitas redactus, tot het uiterste gebracht, ontplofte hij. Zij kookt zulke lekkere groene- [internet] en rodelinzensoep! Raar: afferent is toevoerend en efferent is afvoerend (van zenuwen, bloedvaten). Waarin verschillen de afasie van Broca (motorisch of expressief) en die van Wernicke (receptief of sensorisch)? Moet ik nu van me af bijten of mijn tong afbijten? Aeschrologie [gebruik van vieze woorden] kan heel goed veroorzaakt worden door het bekende tourettesyndroom (gillesdelatourette, tourette, gillesdelatourettesyndroom, zich uitend in echolalie – woorden of zinnen herhalen – en coprolalie – het onvrijwillig gebruiken van scheld- en vloekwoorden of obscene woorden (als pathologisch verschijnsel)). Van aes alienum [geleend geld] is het makkelijk trakteren. Bij een agapenmaaltijd [GB, VD] wordt Jezus' Laatste Avondmaal (dat in het cenakel) herdacht. Hij wendde zich af en hij wende het al snel af. Je zult er toch wel iets van afweten, je gaat het toch niet laten afweten? Een agami is een trompettervogel, agamie (antoniem: oögamie, gamogenesis, gamogonie) is het zich ongeslachtelijk voortplanten. Een agaatroos is een provenceroos.
4. Een voormalig vorstendom met gelijknamige hoofdstad in de Provence is Orange. Inwoners van de provincie zijn provincialen, inwoners van de Provence zijn Provençalen. Hij wilde nog iets goedmaken: de fiets nu wel goed maken. Wat is eigenlijk een spijgat [GB, spuigat, waterafvoer]? Ik had een tenenkrommend krommetenengevoel. Een alom bekende, alomvattende geest is alles omvattend. Hij is niet van zijn à propos (apperpo) te brengen. Een bank-verzekeraar doet aan bankverzekeren. Een amphigouri [mv ‘s] is een nietszeggend gedicht (net als een flarf = gedicht n.a.v. zoekacties op internet). Een ajb. kon er niet af, laat staan een a.u.b. Ik ben weg van Amazighen (ook: Imazighen). Potgieter gebruikte amfibrachen (enkelvoud: amfibrachys). Een amokmaker doet niks anders dan amok maken. Zijn die maatregelen niet te draconisch [zeer streng]? Wat heeft een aglajavlinder te maken met aglycon [chemische stof]? Antwoord: niets! De (4) havoër werd later zelfs aioër. Een algemeenverbindendverklaring is altijd algemeengeldig.
5.
Een aïsis is een dubbel verhoogde a. Sommige aides-ménage
[hulp in de
huishouding] vinden op de meest
vreemde plekken
aide-mémoires [briefje,
geheugensteuntje].
Ze zong deze Aidavertolking in een jurk met aïdaweefsel. Haal dat
even uit de bonheur(-du-jour)
[salonkast,
bovendeel heeft deuren met spiegelglas].
De aeolis [naaktkieuwige
zeeslak] is genoemd naar Aeolis,
een nakomeling van Aeolus, de god van de
winden. Alla, zeg, laat Allah er nu maar buiten. In de waterleiding
van Sylvius [kanaal
in de middenhersenen] zit volgens
mij geen (drink)water.
Daar zou hij zijn Waterloo (VD)
vinden. Een waterloo is een beslissende nederlaag (GB).
De water-en-vuurbaas was tevens Waterman [sterrenbeeld].
Het watermuizenoor is de moerasvergeet-mij-niet. Een wateropossum is
de u welbekende yapok.
6. Hoeveel nargilehs hebben jullie buren? En zitten daar weleens pissebedden in? Een vijzelpomp werkt als een schroef van Archimedes. Hij is geen Vis, maar wel een Otter, een Kleine Waterslang. Kangkung is waterspinazie in de Indonesische keuken. Een gargouille is een waterspuwer. Wordt Rotterdam de oude waterstad genoemd? Ja. Wanneer ontstaat er waterstress [behoefte groot, beschikbaarheid klein]? Hij is onder een waterteken [Kreeft, Schorpioen en Vissen] geboren. Een wateruurwerk is een clepsydra [werkt met uitlopend water], een waterval een cascade en een watervang een prise d'eau. Bij infuusvoeding kun je hyponatriëmie [watervergiftiging] oplopen. De Nieuwe Waterweg is de gekanaliseerde Maas van Rotterdam naar zee. Waterzooi is een typisch Gents gerecht. Een waterzwijn is een capibara. Een watoessi is een stepperund. Een wattseconde is een joule (symbool: J). De Wav is de Wet arbeid vreemdelingen. Hij heeft gisteren gewakeboard [voorttrekken op korte, brede waterski]. Cyberpesten [via internet] is erg in trek.
7. De Waz is de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen en de Wazo de Wet arbeid en zorg. Webbing [(de aanwezigheid van een) vlieghuid – huidplooi – in de hals bij vrouwen] kan wijzen op het syndroom van Turner [er ontbreekt één X-chromosoom]. De inductieflux wordt uitgedrukt in weber (Wb). Hoe liep de weddenschap over die weddeschaal af? Een wedge [golfclub] zal niet van wedgwood [Engels porselein] gemaakt zijn. [cijfers, niet voluit:] 70-plussers behoren af en toe tot een 70 plusgroep. In de bioscoop dacht ik: ha, een vrije rij, prettig voor de vrijerij. De schapen zullen de dijk kaal grazen (kaalvreten). Ze vertrokken halje travalje, halsoverkop. Zouden ze in Het Catshuis weten, dat er in Cadzand een woning is die 't Cadzhuys (niet in wdb.) heet? Het huis stond vol novantiek [kunstmatig antiek]. Daar hadden ze een apotropaeïsche [afwendend, bezwerend] bezweringsformule voor. De wijn had de aanduiding A.C.: appellation contrôlée (zie ook: A.O.C. - d'origine). Hij overleed anno Domini (A.D.) 1664.
8. Hoezo, een antennewoud in de Apennijnen? Hij had het allerheiligste geloof in de Allerheiligste Vader. Een alpenweitje, waar ook ter wereld: altijd aardig. Een amfitryon [gulle gastheer] is genoemd naar Amphitryon. MTB is methyl-tertiair-butylether, een antiklopmiddel (en ook een mountainbike). Is dit jullie nieuwe policy? Bij de speurtocht is hij lelijk misgegaan. Wie is er nu vicevoorzitter? Con- [goed samenklinken] of dissoneren [niet]: een kwestie van raisonneren [redeneren]. De tuinman is tekeergegaan: auf Wiedersehen, aubrietia's [planten]! De zege is à portée [binnen bereik]. De goudsmid gebruikt een ank [geelkoperen dobbelsteenvormig voorwerp met gaatjes]. Geanonimiseerd ben je een anonymus. De Anne Frankdagboeken waren Annes kostbaarste bezit. Dat beest heeft antilopebenen en -ogen. De ångström heeft als symbool: Å. Ik kom uit een middleclassgezin (GB) in een middle-of-the-roadstadje. Andrés stropdas zat niet goed. De aardse andromeda [lavendelheide of rotsbes] was in nevelen gehuld. De anglaise kun je ook met een Anglaise dansen.
9. AOW'ers krijgen een AOW-uitkering. Een apachedans heeft nog een link met de Apachen, een apachetraan [glassoort, obsidiaan] zeker niet. Een apagogische redenering bewijst iets uit het ongerijmde. Een kataplexie is medisch gezien een plotselinge verstijving. Je moet goed opletten: met name de uitspraak, daar moet je goed op letten. Wanneer valt het Ied-al-Fitr, het Suikerfeest, dit jaar? Wat ben jij een kouwelijke dries, een koukleum, zeg. Zekere oliekruiken heten aryballi [enk. aryballus]. Met ascites heb je buikwaterzucht. De aäronitische zegen komt ter sprake in het Bijbelboek Numeri [6:24-26]. De araucaria's vormen het coniferengeslacht. Argyrie is zilververgiftiging. A rebours is tegendraads, averechts. Hij heeft al heel wat bakkesen [gezicht] in heel wat bajesen [gevangenis] gezien. Het was daar geen B&B (bed and breakfast). Hij behoort tot de 10- à 12-jarigen. De verkorte vorm van 'hasjiesj' is 'hasj', niet te verwarren met het gemenere lsd: lysergeenzuurdi-ethylamide [Duits: -säure].
10
Zou de ayurveda [traditionele
Indiase gezondheidsleer, met als uitgangspunt een sterke samenhang
tussen lichaam en geest]
richtlijn geweest zijn voor de slogan van Pierre de Coubertin
(grondlegger
Olympische Spelen – mens sana in corpore sano, een gezonde geest in
een gezond lichaam)? Raar
meervoud trouwens: mentes sanae in corporibus sanis. De
Autoriteit-FM is de AFM,
de Autoriteit Financiële
Markten. Zij lijkt au vif [sprekend]
op haar moeder. De
DDR-apparatsjiks waren apotropaeïsch
[afwendend,
bezwerend] doende. Die
ad-litteraminterpretatie [letterlijk
nemen] bevalt me niet. Binnen de
Arctische cirkel [noordpoolcirkel] vind
je de Arctische fauna. Hij was apetrots
op zijn apenboom (araucaria).
Hij was aarts-, zeg maar: archidom.
11. De communards maakten deel uit van de Parijse Commune van 1871. Condottieri (condottieres) waren Italiaanse aanvoerders van huursoldaten. Conditiones sine qua non [c.s.q.n.’s]: absolute voorwaarde. Een concieze spreker [k, s, z] is kort en bondig. Bij confiscatie wordt er geconfisqueerd [beslag leggen]. Tweede Vaticaans Concilie?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten