2342 Dictee donderdag 12-08-2021 (2) dictee Dictee van de dag (298) √

Dictee – dictees [2342]

Oefendictee 559 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (298)

1. Een VTOL-vliegtuig kan een vertical take-off and landing uitvoeren. Sporkehout komt van de vuilboom [en een lorkenboom is een lariks]. Hem kunnen we geen schonehandenverklaring geven. 'Afkorting' is een containerbegrip. Daar ga ik mijn handen niet aan vuilmaken. Als ik in Groningen dictee [ww dicteeën] , neem ik daar een B&B [bed and breakfast]. En dan toch: danser sur un volcan [zich vermaken met groot gevaar op komst]? Komt tefra van lava? Ja: vast materiaal. Vond GB de Biblebelt (nu, voorheen: kleine letter) wellicht een vuilnishoop van afgedankte bijbeltjes, VD denkt daar altijd al anders over, GB nu ook (beide hoofdletter, ook: Bijbelgordel)! In een vulturefund zitten aasgieren. De VUT is de regeling 'vervroegde uittreding uit dienstverband'. De vuurdriehoek wordt gevormd door Ram, Leeuw en Boogschutter. Een kooltje vuur gloeit, een kooltje-vuur bloeit. Een vuurvogel is een feniks, een vuurvogeltje een prachtvink. De VUV is de vatu, de munteenheid van Vanuatu. 'De Lijn' heet officieel VVM (Vlaamse Vervoersmaatschappij). De afkorting v.v.v. staat onder andere voor veni, vidi, vici.

2. De V1 en de V2 zijn V-wapens [Duits V-Waffen, verkorting van Vergeltungswaffen]. VWI's zijn Vlaamse wetenschappelijke instellingen. De VWuF is de Vlaamse Wushufederatie, de VYF de Vlaamse Yachtingfederatie. Een vyomanaut (gaganaut) is een Indiase ruimtevaarder. WA staat voor wettelijke aansprakelijkheid en voor Weerafdeling. Die onderneming is een hele waag. De rode Walen zijn de Teuten [Bargoens sprekende bevolkingsgroep in Limburg, misschien van zigeunerafkomst, meestal ketellappers en marskramers]. Een waal(schokker) [boot] vist o.a. op waal [soort van paling met dun, geelachtig buikvel] op de Waal, een Waalsgezinde is een wallingant. De waanzinaria is de befaamde aria uit de opera Lucia di Lammermoor van G. Donizetti. Certo certius is zo zeker als tweemaal twee vier is. Jij bent mijn waardste [GB] vriend! De vrijgezellenjongen (VD ook: vrijgezelle jongen) ging naarstig op zoek. Bij de lokalisatie werd de gezochte locatie gelokaliseerd. De verkaste kamerbewoner vergastte ons op een introductiebuffet. De advocaat kwam erbij staan: hij zal ons bijstaan met raad en daad.

3. Het moet nu toch niet verder de spuigaten uit lopen of de pan uit rijzen! 'Waardestelsel' is een andere term voor
'normen-en-waardenstelsel' [vaste uitdr.]. Je moet alles ad valorem [naar waarde] beoordelen [naar, op waarde schatten]. Een dignitaris is een waardigheidsbekleder. Wie de waarheid spreekt, is zelf een Kretenzer [Hans Faverey]. Waaro? O, daaro. De Wase hoofdstad is Sint-Niklaas. Daar zat de wallingant [verfransing van België, autonomie voor Wallonië] dan aan de wallenkant. Tanden worden wel aangeduid met ivoren wachters. Een wadloper [ook: treintype] heeft geen bovenleiding en gaat naar de Wadden. Typisch geval van wafelijzerpolitiek [uitgaven voor de ene gemeenschap compenseren bij de andere]. Computerchips zijn van wafers [siliciumschijfje] gemaakt. Marieken van Nimweghen was een wagenspel. Dit is een wagner- of hoorntuba. Deze trein heeft meerdere wagons-lits [enk.: wagon-lit]. Het gemarmerde [ook (internet); gemarbreerd, gepersilleerd en doorregen – met vet (dooraderd, doorwassen)] vlees van een wagyurund is een delicatesse. Een Wajonger [VD, juist lijkt: Wajong'er, echter: eigennaam bij betreffende Ministerie] heeft een Wajong-uitkering [daar wel de regels]. Bij wajang [poppenspel] kent men: wajang gedog [platte, houten], wajang koelit [platte, leren] en wajang orang (= wajang wong, met levende spelers). Een wakaman [straatslijper] hosselt (horselt – SR: bijbaantje hebben).

4. Een wake-upcall is figuurlijk een eyeopener. De waldenzen werden in 1532 calvinisten. Voor waterbouwwerken gebruik je Walcherse palen [tot 1,35 m lang en 4,5 cm dik in het midden]. Heerlijk, walesantraciet stoken en daarbij waldorfsalade eten! Wat doe je met een heinhaak? Juist, sloten heinen [schoonmaken en afsteken]! Een walkingdinner is een lopend buffet (maar of dat echt (zelf) loopt …). Wat hebben Walkuren ten aanzien van het Duits verloren? Juist: de umlaut. De wallinganten streven de verfransing van België na. Een walmgat of zoggat is een 2- à 3-duimsgat (2 tot 3 duimsgat, twee- tot drieduimsgat). De Walpurgisnacht is in het volksgeloof de feestnacht van de heksen op de Blocksberg (in de Harz). Deze wals is in ¾-maat (driekwartsmaat). Walvis is ook de benaming voor een zeker heen en weer schommelen (en weggooien) van een kind ['Toen Jonas in de walvis zat ...']. Krill is walvisaas. In hoger sferen vind je Walvis [sterrenbeeld] en Walvisstaart (ster, niet meer in VD]. Een walvisser [met fuiken en botwant onder de wal] vangt meestal geen walvissen. Wham (wam), daar lag hij. Vgl. bij alinea 5 de WA-verzekering.

5. Op motorrijtuigen uit Nigeria staat WAN [West Africa Nigeria]; dat kan ook een wide area network zijn. De munteenheid van Nigeria is de naira [NGN]. Wie wanbetaalt, is een wanbetaler, een wanboffer heeft een wanbof [tegenvaller, strop]. Ik ben het prototype van een wandelend woordenboek. Is dit nu tropisch wanehout? Voor
DNA-onderzoek gebruiken ze wangslijm. Een wankelmotor heeft geen heen en weer gaande zuigers, maar draaiende. Geloof die Lord Wanhoop maar niet. Alweer zo'n wannabewhizzkid. Wie wanpresteert, levert een wanprestatie. Een WAO'er benut de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering en kan een WAO-gat hebben. Wat is de WAP nog meer naast het wireless application protocol? NL: Wettelijke Aansprakelijkheidsverzekering voor Particulieren [VD, internet ook AVP].

6. Een wapendrager is een rups van de mot Spodoptera exempta. We gaan nu naar de wapenpool [oe] (wapendepot). Op 11 november vieren de Belgen Wapenstilstand. In Antwerpen is de Lange Wapper een kwelgeest [folklore]. Warez [wèhrs] is illegale software. Dit is de allerallerlaatste waarschuwing. Zij werden gezocht voor meerdere crime(s) passionnels. Dit was een gebackmaskte boodschap [verborgen in muziek; alleen te horen bij achteruit afspelen]. Zij is een echt mama's-kindje [maar haar eigen mama's kindje ...]. Na een bal masqué [mv. bal(s) masqués] volgt het demasqué. Verder kom je masqué alleen nog tegen bij het biljarten [door een ervoor liggende bal niet bereikbaar] De Pasjtoen [mv.; de grootste bevolkingsgroep in Afghanistan] spreken Pasjtoe (Pathaans). Die pasja laat zich graag vertroetelen door een aantal vrouwen [en speelt er de meester over]. Het Pascha is het joodse paasfeest [uittocht uit Egypte]. Een pashmina is een sjaal van de zijdeachtige wol van de kasjmiergeit. Tighremts zijn lemen Berberkastelen. Het Occidental is een kunstmatige wereldtaal. Dat lijsje-weetal is – zeker niet verrassend – met die jan-weetal getrouwd. Twee weten immers (nog) meer dan een.

7. Die jan-doet-al (du(i)vel-doet-al) kende het hellmanngetal [maat voor strengheid va winters]. Crin végétal is een vulmiddel. Met veel elan toonde hij zijn élan vital. Speelt hij in een café- of een competitie-elftal? Het figuurlijk tegen iemand aanlopen, kan leiden tot het achter iemand aan lopen (iemand achternalopen). Je zult maar een goede snee aan hebben [dronken zijn]. Hen kennende, zullen ze de radio al aanhebben, terwijl ze ook hun jas nog aanhebben (ook: aan hebben). Ik moet eropaan kunnen, dat hij dit werk zal aankunnen. Een 70-plusser behoort tot de 70 plusgeneratie. Spelen jullie weleens met een
a-al-tolletje [zeskantig tolletje met letters]? Is aa-lava vulkanisch materiaal? Ja: bloklava, schollava. Is een 2pk'tje [deux-chevaux, lelijke eend] een 2pk-auto? Nee, die zal wel meer dan 2 paardenkrachten – 2 pk – hebben. Vier maal vier is zestien, maar een viermaalvier (niet in wdb.: 4x4) is een auto. Hij wil tegen iets aan schoppen (ertegenaan schoppen). Om die aan-en-uitrelatie op te poetsen, daar zul je een hele kluif aan hebben. Drie maal drie is negen, eenieder zingt zijn eigen lied. Er komt een nieuwe warmte-krachtcentrale.

8. Met wtw wordt warmteterugwinning bedoeld. De warong keliling [venter] komt periodiek langs. De war on terror [oorlog tegen het terrorisme] is reëel, de war of the worlds is zo genoemd naar een zogenaamd sciencefictionboek (sf-boek, scifiboek [saai-faai]). Uit de mond van de jagers klonk het 'wartoe' [haarwild gezien of in de buurt]. Een hoya is een wasbloem. Wasco is een bepaald merk waskrijt. Was da kreucht und fleucht: wat er kruipt en vliegt (Schiller). WASP's zijn white Anglo-Saxon protestanten. Met X duiden we een onbekende aan, met Y een bekende? Een wassen beeld maken, is dat een wassen neus? Was sich liebt, das neckt sich: wie van elkaar houden, plagen elkaar (en omgekeerd) . In Wassenaar zag ik een heraldische wassenaar [wassende maan in wapens]. Een watapana [waaiboom] is een dividivi. Hij laat Gods water over Gods reinsteen [ook: akker] lopen (geen hand uitsteken om iets te verhelpen of te verbeteren). Waartoe dient grijswater [oppervlakkig gereinigd – voor wc, auto wassen, etc.]? Verbieden van straatprostitutie heeft een waterbedeffect [alleen maar verplaatsen naar elders]. De waterbies stamt uit de cypergrassenfamilie. Een arni is een waterbuffel. Waterenergie is gewoon blauwe energie [getijde-energie, getijenergie].

9. We gingen watertrappen (niet: dauwtrappen!) en daarna waterfietsen. Najaden, nereïden, zijn watergodinnen, Neptunus is de watergod. Agoeti's zijn waterhazen. Het boekvolumen (het was een deel van de Dikke Van Dale) had een volume van zestienhonderd kubieke centimeter (25 bij 16 bij 4 cm). Daar ligt drieëntwintig kuub afval. Wie brandsticht, is een brandstichter. VD kent de adam-en-eva's [naam voor monnikskap, witte dovenetel en gevlekte orchis] niet meer, zelfs niet in het paradijs. Door de paradijsappel werd Eva totaal verblind. De alibaba's zijn vooronderstelde misdadigers. Aachten zijn gewoon haagten (onderaardse gangen). Die bewering was van een gratuite [twie] [ongegrond] gratuïteit [tuu-wie] [ongegrondheid]. Zijn er nu nog aepyornissen [uitgestorven reuzenvogel] op Madagaskar? De afkorting a.ej. betekent: anni ejusdem (van hetzelfde jaar). De bijwoorden 'aequa lance' en 'aequo animo' betekenen respectievelijk: onpartijdig en kalm. Acuïteit [kuu-wie] is gezichtsscherpte.

10 Die tekst is vergeven van de accents aigus [+] [ook: accent aigu’s], accents graves [ook: accent graves] en accent(s) circonflexes [VD: accent circonflexes + accent circonflexen]. Wat is het verschil tussen abscissen (afstanden), apsissen (absides – enk. abside, apsis, uitbouw van een kerkkoor) en abcessen [gezwel]? Een ABS is een antiblokkeerremsysteem. De ABC-formule (Aantal gewogen dienstjaren, Beloning, Correctiefactor – uitkering bij ontslag) is de kantonrechtersformule. Toon Hermans: je mag aanzitten aan het diner, maar je mag nergens aanzitten. Ik heb een WAM-sticker. Maar wat betekent WAM eigenlijk? In NL: Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen.