maandag 12 januari 2015

0476 Dictee woensdag 07 jan 2015 (6): dictee Ditjes en datjes (17) √

Dictee - dictees [0476]

Ditjes en datjes (17)

De opgaven van genoemd kerstdictee stonden in blogpost [0414]
De oplossing stond in blogpost [0451]
De titel van het dictee was: De Feestdagen

A. N.a.v. het kerstdictee in de PZC, waarin de lezers 10 fouten moesten opsporen, de volgende vraag: (van een deelnemer, die schreef: zeer voor herhaling vatbaar!) waarom is het wel kerkorganist, maar geen cantororganist en wel cantor-organist? Antwoord: In
singer-songwriter is sprake van verwisselbare begrippen, we zeggen dat niet, maar het had ook songwriter-singer kunnen zijn. Zo ook met cantor-organist, we zeggen dat niet, maar het had – bij wijze van spreken – ook organist-cantor kunnen zijn. Bij de samenstelling kerkorganist is dat niet zo. Dat is gewoon een samenstelling van kerk en organist. De kwestie wordt behandeld in het Groene Boekje (als u dat niet hebt, gratis te raadplegen via www.woordenlijst.org!) op p. 37 onder regel 6D. Voorbeelden: een pianiste-componiste, een hotel-restaurant (en ook: hotel-café-restaurant, afgekort hcr zonder punt(en)), zwart-wit, geel-groen (bv. voetbalshirt: deels geel, deels groen), maar geelgroen = geelachtig groen, hier is geel een nadere bepaling bij groen, de begrippen zijn hier niet verwisselbaar) en politiek-ideologisch. Maar het blijft 'link': in populairwetenschappelijk is populair een nadere bepaling bij wetenschappelijk, maar in links-extremistisch is het én links én extremistisch (verwisselbaar). Overigens stonden er in het krantenartikel van 9 januari twee fouten: 'venus' had moeten zijn 'Venus' (domme typefout van mij) en 'etcetera' had 'et cetera' (los) moeten zijn (fout van de krant, die dat van 'etc.' maakte).


B. Nog een vraag: er stond … feelgoedfilm – die laatste als waar kassucces. Moet dat niet 'ware' zijn? Antwoord: 'succes' is een
het-woord, het wordt dus: het ware kassucces, een waar kassucces. In de zin ligt het meest voor de hand dat 'een' is weggelaten, en daarom is 'waar' het meest logisch.


C. Moet (zie B) 'die laatste' niet 'deze laatste' zijn? Antwoord: zowel 'die film' als 'deze film' is mogelijk.

D. Moet 'een paar zalen verder' niet 'verderop' zijn? Antwoord: misschien mooier, maar niet echt fout, lijkt me.

E. Moet lichtstad niet met een hoofdletter? In Eindhoven zullen ze dat zeker doen en in Deventer noemen ze zichzelf de Koekstad, maar volgens Van Dale klopt dat niet: Leiden is de sleutelstad, Gouda de kaasstad, et cetera (etc.).

F. Moet in 'de maagd Maria' het woord 'maagd' niet met een hoofdletter? In kerkelijke kringen is dat denkbaar, maar de norm waren VD en GB, en GB schrijft wel 'de Heilige Maagd', maar gewoon 'de maagd Maria'.

G. Moet het in 'exquise rode port' niet 'exquis' zijn? Antwoord: VD wekt de indruk dat 'exquis' niet verbogen wordt (meer exquis, meest exquis), echter: GB heeft wel exquise en zelfs VD heeft het binnen artikelen over 'exquise lekkernijen'. Het wordt daarom: de port is exquis, we drinken (een) exquise (rode) port.

H. Waarom een hoofdletter bij 'Duinen' in 'de Loonse en Drunense Duinen? Die 'duinen' staan niet in GB of VD, maar het is een aardrijkskundige eigennaam, Wikipedia: Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen is een natuurgebied in de Nederlandse provincie Noord-Brabant . Het is ruim 4000 hectare groot en is sinds 2002 een ... Bij eigennamen geldt het donorprincipe: die moet je schrijven zoals de persoon of organisatie dat zelf doet … Nu staat op de website van eigenaar Natuurmonumenten ook nog 'De'. Zo had het dus gemoeten. Gelukkig heeft dat niet voor problemen gezorgd!


Geen opmerkingen:

Een reactie posten