Dictee – dictees [2831]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 209, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (648)
1. Op het Tweede Groot Breskens Dictee, 13 juni A.D., anno Domini 2009, waren er helaas geen shoot-outs. De auteur geeft toch zijn bedenksels prijs, volgend jaar verzint hij wel weer nieuwe … De elf shoot-outwoorden of -uitdrukkingen voor de liefhebbers, waren: (a) beider clubs' alv's, (b) trainer-speler, (c) Johan Cruijff himself, (d) een flip-over met de nodige sheets, (e) de kleiige klei-industrie, (f) au pairs in au-pairgezinnen, (g) een gewürztraminer of een moezelwijntje, (h) vee van Laban is tuig van de richel, (i) het janhagel is overstag gegaan, (j) de captain is, nadat hij thuis onder kapitein Rondhemd gediend had, met het gft-afval mee naar kapitein Jas gegaan, (k) een oratio pro domo houden betekent prêcher pour sa paroisse [preken voor eigen parochie].
2. De elf supermoeilijke items voor de specialisten waren: (a) daar gaat(-)ie dan, dat is een enclitische uitdrukking, (b) de eagle of bogey bij het golfen en de bogie als onderstel van de locomotief, (c) whiffen, putten (een putt maken) en een hole-in-one scoren over de fairway heen, (d) tenniscourts van floid, tartan of gravel, (e) de cafés zullen vollopen en vol zitten, (f) veelvoorkomende angstkreten en gekrijt van elkaars gasten aftroggelende hotelbazen, (g) als welkomstgeschenk een coupe of coupeje champagne, (h) voor een gedeelde tramrit met je coupe soleil kun je één coupé, een coupeetje of meerdere coupés afhuren, (i) de roerige rijing der dagen doorbreken, (j) de pochhanzen, de showlijders, die leiden de show (k) de vervoeging van een der goed Nederlandse, nou ja, werkwoorden luidt: kaltstellen, stellte kalt, heeft kaltgestellt [Duitse uitspraak]! NB VD; GB heeft 'kaltgesteld' [Ned. uitspraak].
3. In het AVRO-programma 'Tussen Kunst & (en) Kitsch' werden enkele interessante termen genoemd: de neo-Louis XVI-periode [spreek uit: sèh-zuh], crinoline (hoepelrok) en lapis lazuli (lazuursteen). Lapis infernalis staat bekend als helse steen. Bij het programma 'Blokken' noteerde ik quiche lorraine, dat is quiche met spek en kaas. Verder vloog daar een smelleken (dwergvalk, leeuweriksvalk) – een roofvogel – voorbij. Een preek in de Gedächtniskirche in Berlijn suggereerde ten onrechte dat de scheldnaam 'mof' voor Duitser een letterwoord was voor 'Menschen ohne Freunde'.
4. De
inquisitie, het Heilig Officie, is de Congregatie voor de
geloofsleer. Het klein officie wordt in bepaalde actieve congregaties
gebruikt. Was je oom nu Officier in de
Orde van Oranje-Nassau? En heeft hij indertijd een officiersmes
gekregen in de officiersmess? De offshore-industrie vind je
buitengaats. Offtopic [niets
met het onderwerp te maken],
bij cricket heb je offspinners [zeker
effect]
en legspinners [idem].
Ofossen
dienen voor fietsers (opgeblazen
fietsopstelstroken).
Wist de of-ofgeneratie (of/of-generatie)
dat al (antoniem:
en-engeneratie – en/en-generatie)?
Het ogam is het Oudiers alfabet. De missive gelastte zijn
onmiddellijke terugkomst. Een ogenschaal is een Griekse drinkschaal,
een kylix.
5. Helpt rode ogentroost tegen rode ogen? Welke schrijfwijze wordt meer gebruikt, oggenebbisj of achenebbisj? Wie verbindt het oginoïsme nog met de verloskundige Ogino? De ohm is de SI-eenheid [Système International d'Unités] van elektrische weerstand. De trilling vertoonde de sinusoïdevorm. De oio's [onderzoekers in opleiding] willen promoveren. Nederland kende ooit een Ministerie instelling van OK en W (Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen – gebouw met m). In België verleenden oki's (openbare kredietinstellingen) kredieten. Wat doen scouts als ze okkendollen? Antwoord: purken [stuk snot uit neus] wegschieten, duidelijk? Okra's (okers) vind je in de soep en (d)oksalen in de kerk. Volgt op een oksel-armzwaai en een oksel-nekgreep vaak een houdgreep bij het judo?
6. In
Vlaanderen heet Maria-Hemelvaart ook wel
Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart.
De heilige oliën worden op de vooravond van Witte Donderdag gewijd.
Volgens Van Dale bevat een olie-en-azijnstel impliciet ook een
peperbusje en zoutvaatje. Het werkwoord oliepeilen kan niet vervoegd
worden. Een
olie-watermengsel komt als regel niet uit een
oliewatermolen. De rooms-katholieke oliewijding staat ook wel bekend
als chrismamis (een
mis!). Het oliezuur is het
cis-9-octadeceenzuur [s],
een vloeibaar vetzuur dat wordt verkregen uit natuurlijke vetten en
oliën.
7. Een kornak is een olifantsleider. De olifantsvogel behoorde tot de familie van de madagaskarstruisen. Oligemie is geen onderdeel van de chemie, maar duidt een verminderde hoeveelheid bloed in de bloedbaan aan. Wie kent niet het 'ollekebolleke, rubisolleke, ollekebolleke knol'? De Surinaamsen droegen hun oloysiketi's [VD: ketting]. Goethe wordt de olympiër van Weimar genoemd. De verheven dichter is even van zijn Olympus afgedaald naar het plebs. De timmerman verrinneweerde [verruïneerde] met zijn ojiefschaaf [met zeker profiel] de ogiefboog [op kruisribgewelf]. Oh la la kun je ook schrijven als olala (en omgekeerd). Olewesjolem [wijlen] Menachem Begin leeft voort in onze herinnering. Was deze klassenpatiënte, geheel gekleed in ombré [zeker weefsel], nu oligo- [zwakzinnig] dan wel schizofreen [gespleten]?
8. De
FIDE, de internationale schaakfederatie,
is een afkorting van Fédération
Internationale des
Échecs (nee,
geen echecs!). Het
fideï-commis
is een erfstelling over (uit)
de hand. Fidelisme is hetzelfde als castroïsme [Fidel
Castro, Cuba]. Zijn er nog steeds
kolengestookte elektriciteitscentrales? Krijg de kolere (koleire,
klere)! Omeprazol doet dienst als
maagzuurremmer. De spanten van een in aanbouw zijnd schip kun je een
sent omleggen (fluitje
van een cent!). Het verkeer werd
via een bypass omgeleid. Brengt zo'n korteomloopbos nu veel geld op?
De gebeds- en toverformule der noordelijke boeddhisten en lama's is
'om mani padme hum' (niet
meer in VD – ik eer de parel in de
lotus). De Ommelanden zijn de
landstreek die zich om de stad Groningen uitstrekt, omvattende de
drie kwartieren van Hunsingo, Fivelingo en het Westerkwartier, anders
gezegd: de Ommelandse gebieden.
9. Het picot (omoog) is een oogje dat aan de buitenzijde van het kantwerk is aangebracht. Veel oma's lijden aan omatitis. Dat leidt tot verregaande bemoeizucht. Een ombiliek is in de wiskunde een navelpunt. Ombrelles [vgl. umbrella's]zijn parasols. Het omein (nee, niet: o, mijn God, OMG, oh my god – GB, VD: God) is het amen van de joden. Omfalitis is navelontsteking. Omissis jocis, alle gekheid op een stokje, nu even serieus graag. De kennelijke hoofdverdachte was omni exceptione major [boven alle verdenking verheven]. Een omnis homo is een soort van factotum, een allround man [allroundman]. Omnium consensu, eenstemmig, werd de beul achteloos ter dood veroordeeld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten