2827 Dictee maandag 25-07-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (645)

Dictee – dictees [2827]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 212, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (645)

1. Het Land van Overmaze (de Landen van Overmaze) omvat het gebied dat gevormd werd door de graafschappen en heerlijkheid van Valkenburg, Dalhem en 's-Hertogenrade. De Overmase dorpen, welke waren dat ook weer? Door zogenaamde force majeure [overmacht] reed de trein niet wegens onverwarmde wissels: een regelrechte farce [klucht, aanfluiting]! Een radio- of televisie-uitzending overnemen heet relayeren. Overcreditering heeft niet alles, maar wel veel, te maken met crediteren, overcrediteren en krediet. Van Dale spelde tot 2015 overcreditering foutief. Nu goed: alle credits daarvoor! Het Overkwartier omvat het – niet-Overrijnse – gebied van Venlo en Roermond.

2. Het Oversticht behoorde tot het bisdom Utrecht. Het huldeblijk was over the top. Geef mij maar liever een over-'t-ij-kijkertje. Had hij meerdere faux pas [misstappen] begaan? Uberteit is een synoniem van overvloed. Een paean [pee-jahn] is een overwinningslied. Tritium is overzware waterstof. Neem vaker de ov-fiets [openbaar vervoer]! Oxaliet oftewel humboldtien is een geelkleurig mineraal. In de Oxfordbeweging werd, merkwaardig genoeg, weinig oxford [zekere katoenen stof] gedragen, ook niet door de Oxfordianen (Oxonians) zelf. Er zijn heel wat oxideverbindingen. Scheikunde blijft boeien met oxoazijnzuur (glyoxylzuur, glyoxaalzuur), oxidule en oxyzuur. 'Een jeugdige grijsaard' is een oxymoron [tegenstelling]. Oxymel bereidt je apotheker uit honing en azijn.

3. De hypofyse zit onder aan de hersenen, de hypothalamus is een deel van de tussenhersenen onder de thalamus. Een hippopotamus is een nijlpaard en een hippocampus is een fabeldier (half paard, half vis). Telaatkomers zou je een overtijdbehandeling moeten kunnen geven. Een overtoom heeft met waterhoogteverschillen te maken. Oxfordgroep was de oorspronkelijke naam van de Morele Herbewapening. Jan is een raadsheer met een p ervoor (een praatjesmaker dus). Die mooie nieuwe fiets, schrijf daar gerust een p (pleite?) voor (die ben je dus kwijt). Hij is in de p (mooi aangekleed) en zit niet in de pee (penarie). Als je peetoom van een petaohm ohms maakt, krijgt hij er een een met vijftien nullen voor. In de natuurkunde is de pascalseconde (Pas) [pee-jaa-èhs] de SI-eenheid [Système International d’Unités] van dynamische viscositeit. De poise (P) is de niet-SI-eenheid van (dynamische) viscositeit en gelijk aan 0,1 Pas. Paters met p.a. [Patres Albi, de witte paters] achter(!) de naam, mogen daar ook s.m.a. [Societatis Missionium ad Afros] schrijven.

4. Dat betreft dan duidelijk de witte paters. Pakistaanse hasj wordt bij verkorting ook paak genoemd. De trein had aan de paal geroken, is een uitdrukking bij treinmachinisten [staat net stil, en mag dan door]. Dicteenomaden, buitenpoorters, hebben wel iets van paalburgers. Als puntje bij paaltje komt, komt het eropaan. Wat betekent paaltjesdag in soldatentaal? Antwoord: nog 111 dagen te gaan = drie paaltjes. Een tudorboog [lijkt op spits- en accoladeboog] vind je in de bouwkunde. In Tonga betaal je met pa'anga's [TOP]. 'Die' is een deiktisch [ij] pronomen. Hij steeg op zijn Pegasus [ging dichten], maar kwam uiteindelijk aan met de paarden van Sint-Franciscus [apostelpaarden = te voet]. Daar reden ze nog met paard-en-wagen. Ik heb echt niet een paardje (ezeltje) schijtgeld [niet voor het opscheppen].

5. Paardjerijden is een soort paardje-hop. Zij droeg een paarlen (parelen) halssnoer. Een vroege paas, een witte paas? De dominee had op Goede Vrijdag paaseieren gegeten en kreeg onverwacht nog een paasbeurt ook, voor de duidelijkheid: niet van zijn vrouw. De jonge socialisten kwamen op de Paasheuvel [Vierhouten] samen. 1916 was het jaar, dat de Ierse Paasopstand tegen Engeland uitbrak. Met het guldengetal uit de tijdrekenkunde bepaal je de paasdatum. De PAB [pee-jaa-bee], de balboa [munt], vindt je onderwijzer in Panama. De wielrenner werd gepacet (gegangmaakt). Wij gedenken deze burgemeester pace tanti nominis (pace tanti viri, met alle eerbied). Het Pachtersoproer van 1748 ging over belastingen. Pachtzaken komen voor de centrale pachtkamer van het Gerechtshof in Arnhem. Dat heeft niets te maken met de Leen- en Pachtwet.

6. Wat is ouder, de Pacificatie van Gent of de pacificatie van Atjeh? (Het lijkt wel een geschiedenisquiz.) Een packager maakt boeken voor uitgeverijen. Waren het stalen pact (1936-1945) en het pact van Bagdad (de Arabische staten) met de duivel gesloten? Dit is niet te vreten, ge zoudt er padden (geen coffeepads, koffiepads) mee vergeven. Is 'paella' [Spaans rijstgerecht] nu met of zonder trema? Een pagina-icoon (favicon, urlicon) zie je in de URL-balk op je beeldscherm bij internetten. Kom, heffen wij ons glas (cham)pagne! Een paardenplei (paardenpolei, beide niet meer in VD) is een watermunt.

7. We hebben pas nog gepaintballd. Met paks (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) in je tuin krijg je geen schonegrondverklaring. Het pak van Sjaalman [Max Havelaar] omvat nogal wat. Een pailow [loo] is een monumentale Chinese stenen toegangspoort. Het paisley is een abstract kleurrijk motievenpatroon in stoffen. Van (een) pait(je) kan een Maleier dronken worden. Zal ik je een pakkerd geven? Jouw pakkie-deftig is mijn pakkie-an (vergelijk: pakean) niet. Pakoeli is geelharthout en paksoi is een soort Chinese kool. Het PAL-systeem [pahl – Phased Alternating Line – 625 lijnen per beeld] wordt bij tv gebruikt, PAL-plus is nog geavanceerder (breedbeeld-tv). Loop niet te palaveren over die pale ale [bovengistend, amberkleurig Engels bier] toe in dat palazzo [Italiaans paleis]!

8. Welk bijvoeglijk naamwoord hoort er bij Palermo? Juist: Palermitaans. Het Pali is een heilige taal uit Zuidoost-Azië. Ligt hij al in een houten paletot [too, paletotje]? Het sator-arepokwadraat is een voorbeeld van een palindroomkwadraat. Volendam is het palingdorp (en Delft de prinsenstad). Palinka is een Oost-Europese vruchtenbrandewijn. Een pallieter is altijd levenslustig. De palma-christi kan een wonderboom zijn, maar ook een grote muggenorchis. De palm(en)stad is Jericho. Op palmpaas wordt Palmpasen gevierd. Een pda (personal digital assistant) is een palmtop, een palmyra is onder andere een lontarpalm. De palmy days zijn een tijd van eer en aanzien. Onze voddenman heette Jan Palul (ook 'palul' niet meer in VD).

9. Een pampahoen is een inamboe en palynologie is pollenanalyse. Ik heb de pannen van het dak gedicteed. De panache (ook: panas) is de bravoure, maar panaché is een mixdrankje. Pas op voor panorthodoxe pan-Amerikanen met hun panamerikanisme, maar ook voor hen die pan-Arabisch zijn! Hij gaf een mooie pass (meervoud: passes), hij had dus goed gepasst. Het panbabylonisme is de opvatting dat niet alleen Voor-Aziatische volken, maar ook de Chinezen en Mexicanen in hun religieuze ontwikkeling van Babylon afhankelijk waren.

10. Zijn pancartenverzameling was omvangrijk. Een bats is een grote schop. Italiaans buikspek, pancetta, is geen pancreasproduct. Een pandeiro is een Zuid-Amerikaanse tamboerijn. Het was er een pandemonium vanjewelste (GB in toelichting ook wel: van jewelste, van je welste). De Pandhuiswet stamde uit 1910. Een pandit is een geleerde hindoe, zoals bij ons de doctor. De antichrese (antichresis) is het pandgenot in stede (plaats) van interest. Laat zij haar doos van Pandora of haar grote bek maar niet opentrekken. Een panegyriste is een lofredenaarster. Het Romeinse volk in de keizertijd verlangde naar panem et circenses, brood en spelen. Om een panenka te nemen moet je wel lef hebben.

11. Fimosisoperatie (fimose; had als vormvariant phimosis, vanaf 2015 niet meer!) geslaagd, patiënt overleden. Een operatiekamer kort je af met ok, een operatiekwartier (Belgisch-Nederlands) ook met ok. Operment is hetzelfde als auripigment [koningsgeel]. De ophicleïde is een koperen blaasinstrument met kleppen, voorloper van de tuba. Opianyl is meconine (komt voor in opium). De Opiumoorlog was er eerder dan de Opiumwet. De diva (m.: divo) zong de opera-aria virtuoos. Een totebel is een ophaalnet. Een alambiek (alembiek) was vroeger een distilleerkolf. De tugrik [uu] is de munteenheid van Mongolië (MNT). De konik is een halfwild Pools paardenras. De glatik, de rijstvogel, vliegt in Indië. 

12. De augustijnen hebben O.S.A. [oo-wèh-saa] achter hun naam en de dominicanen O.S.D. [oo-wèhs-dee], maar vaker nog: O.P. [oo-pee]. Kende u de synoniemen gargantuesk en pantagruelesk [afkorting] m.b.t. spijs en drank voor overmatig? Een wet zonder transitoire bepaling is geen wet. Hij was een dubbel overgehaalde schelm. Aan een pick-up [grammofoonplaten] zit een plateauas. Een overhemdbloes is een chemisier. Overknees zijn kousen of laarzen tot net boven de knie.

13. Bij geestverering gebruiken ze een ouijabord [wie-jaa]. Ouistiti's [oe-wies-tie-tie] zijn penseelaapjes. Een outgedropte junkie is een drop-out. Zijn kleding was wel out of Africa. Die orde werd hem
outre-tombe (postuum) verleend. Waarom doe je overdag het licht al aan? Overmatige beharing (overbeharing) wordt ook wel hypertrichose of hirsutisme genoemd. Orseille is een purperrode kleurstof. De kleurstof orthochroom behoort tot de isochinocyaninen. De ortolaan was in goede conditie en had geen dierenorthopeed van node. Alle osm'ers [ons soort mensen] kennen elkaar. De laatste maten van een muziekstuk vormen de outro [au].