Dictee – dictees [2821]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 217, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (641)
1.
Plasticiteit is smijdigheid. Van plat praten is sprake bij het
Platamsterdams. Hij weigerde plataf het platboomde vaartuig te
betreden. De tektoniek bestudeert verschuivingen en verplaatsingen
van de aardkorst. Het platinizout (platina-IV-zout)
is niet naar de voetballer genoemd. Hij heeft de deur platgelopen en
gaf vooral platitudes ten beste. Vlakke trigonometrie is
plattedriehoeksmeting. Van de pleegzuster bloedwijn knapte hij
zienderogen op. Een
plein-pouvoir is een zeer ruime lastgeving. De
paus is de plaatsvervanger van Christus. Er heeft een ongeluk
plaatsgehad, plaatsgevonden. Plaudite (applaus!),
goed gedaan, jochie! Plena luna (bij
vollemaan – GB in toelichting ook
wel: volle maan) word je altijd
een beetje toktok (niet
goed wijs, gek). De feuilletonist
kocht feuilletee (bladerdeeg).
Had hij daar nu dat pl'etje
[pee-jèh-luh-(t)juh]
(persoonlijke
lening)
voor nodig?
2.
De pleten [van
pleet = bijv. verzilverd]
sigarendoos was mooi. Bij natte pleuritis [longvliesontsteking]
wordt er exsudaat [vloeistof
die door de vaten uitgezweet wordt, m.n. bij ontstekingen]
in de pleuraholte [tussen
borst- en longvlies] gevormd.
Plexiglas is polymethylmethacrylaat. De plichtezel [doet
star zijn plicht, zonder naar de zin te vragen]
balkte, hij moest wel. Bij de plié [ballet:
grand plié en demi-plié] droeg
de ballerina kleren met plissé. Kent u de pl-lamp,
de piëzoluminescentielamp
[piëzo-elektriciteit:
kristallen krijgen
elektrische lading bij trek- of
drukkrachten], al? De co-equipier
was mijn ploegmaat. Een slummy mummy is een ploetermoeder. Plombières
zijn porties ijs met gekonfijte vruchten, ook plombière-ijs geheten.
Was ik pluchevast en een plucheplakker?
De huidige pc-generatie is
plug-and-play [sluit
aan en ga!]. Een plooi-ijzer is
een smidswerktuig [om
te buigen]. Vroeger
pennentwistten dichters vaak.
3.
Engels pluksel is zacht verbandgaas, charpie werd daar vroeger
voor gebruikt. Ik vind dat je 'pluk-ze-wet' raar schrijft. In de
plunjebaal zat het Bargoense kloffie [pak,
kostuum]. Het woord 'hersenen' is
een plurale tantum [heeft
alleen mv.]. Het gebruik van de
pluralis majestatis [majesteitsmeervoud]
is aanmatigender dan dat van de pluralis modestiae
[bescheidenheidsmeervoud].
De man van vijfenzestig plus (65+,
65 plus), de vijfenzestigplusser
(65+'er,
65-plusser, vijfenzestigplusser, met een 65 pluskaart, 65+-kaart)
haalde vroeger vaak een zesplusje (6+'je,
6-plusje) op school (referenties
voor verkleinwoorden: déjà vu, déjà vuutje en
deux-chevaux,
deux-chevauxtje).
Van Dale spreekt over Pluto als een pluton (plutoïde,
dwergplaneet). Als je als
werknemer geplutood wordt [in rang of functie
verlagen], is dat niet best. De pluviôse was de regenmaand in
de Franse Republiek.
4.
Hoed u voor de PMA
[pee-jèh-maa]
, de paramethoxyamfetamine
[gevaarlijke
drug]! Kent u echt alle
ISO-landcodes, ook die van
Saint-Pierre
en Miquelon (PM)
[pee-jèhm]
en die van Pitcairn
(PN)
[pee-jèhn]?
De pneumatofoor is in de dierkunde de luchtblaas van de sifonoforen,
de buiskwallen. Pneumoconiose is hetzelfde als silicose
[mijnwerkerslong].
De plethora is (medische)
volbloedigheid [overmaat].
Het plimsollmerk is een uitwateringsmerk [op
scheepsrompen]. Zij sliepen op
het pluchetapijt, sommigen zeggen pluchen tapijt. Een
vederborstel (stofkwast)
is een plumeau en een shuttle is een pluimbal, maar ook bijvoorbeeld
een zekere bus. Het plusquamperfectum is de v.v.t.
[vee-vee-tee],
de voltooid verleden
tijd.
5.
'Op de eerste dag van de maand' wordt aangeduid met primo, afgekort po [pee-joo].
In Vlaanderen is de pob [pee-joo-bee]
de plaatselijke openbare
bibliotheek. Poco a poco (van
lieverlee) kreeg hij door dat dit
stuk poco forte,
afgekort p.f. [pee-jèhf],
enigszins sterk (luid)
(vergelijk:
m.f. =
mezzo
forte),
gespeeld moet worden. Met een iPod (van
Apple, donorprincipe) kun je
podcasten [soort
radio-uitzending
zelf maken]. Pas op, dat je met
die mp3-speler geen ipodduim (ook:
iPodduim, vorm van RSI) krijgt.
Luister je vaak naar de podradio? Het Russische poed is als
handelsgewicht iets meer dan zestien kilogram. De Duitse uitdrukking
'des Pudels Kern' kun je (ook)
weergeven met 'des poedels kern' (VD,
lemma: 'poedel'). Poedersuiker
heet ook wel farinesuiker.
6. De poedja is een Surinaamse drum. De uitroep poe-ee betekent jonge(jonge) [sjonge, sjonges, tjonge, tjongen, tjonges] oftewel allemachtig. Poeh(poeh), was dat werken! Een parelhoen is een poelepetaat, een cougar is een Amerikaanse leeuw oftewel poema. Coprolagnie [poepseks] is een beetje vies en niet om te lachen. Een poesaka is in Indië een voorvaderlijk erfstuk. Poesieplaatjes plak je (en -versjes schrijf je) in een poëziealbum (poesiealbum), waarin een enkele keer ook poésie pure [zuivere, absolute dichtkunst] staat. In het poesjenellentheater [marionettentheater, Antwerpen] werden poesjes (pousse-cafés: glaasje cognac of likeur na een kop koffie) gedronken. Een poeta minor (minor poet: minder belangrijke dichter) telt nauwelijks mee, een poète maudit [verdoemd, asociaal] wordt wegens zijn poëterij geminacht, een poet laureate [bekroonde dichter], die soms ook aan een poetryslam (poëzieslam) meedoet, prijst men de hemel in.
7. Wat was dat een poezenbeest, zeg. Bij pogoën (de pogo dansen) draait het om op en neer springen. Zijn paard was poikilotherm [koudbloedig], maar de mannetjesputterige poilu [pwaa-luu] (frontsoldaat WO I) was zonder meer homeotherm (homoiotherm: warmbloedig). 'Point d'argent, point de Suisse' (niet meer in VD) betekent: 'geen geld, geen zwitsers' (die uitdrukking wel). Onder de poinsettia (kerstster) werd in het point d'appui [steunpunt] poimeniek [ziel(s)zorg] verleend. Het point allongé [streepje boven noot] en het point sur tête [punt boven noot] zijn broer en zus, het point-lacé is iets heel anders (een borduursel). Wat hebben Jacques Offenbach, Helena van Troje en een poire belle Hélène met elkaar te maken? Antwoord: zie bij 'poire belle Hélène’ [nagerecht]!
8. U mag kiezen: de gifpil of de poisonpill. Moet ik naar dat pokkenwijf, is het nog pokkenweer ook. Een polak komt meestal uit Polen. Polderboer, liefhebber van polderblues en Poldernederlandssprekend, zoekt vrouw. De polemoniaceeën zijn een plantenfamilie van de tweezaadlobbigen. Hij startte vanaf poleposition. Een polichinel is een janklaassen (een hansworst). De polijststeen (amaril, smergel) produceerde nogal wat polijstsel.
9.
Heeft een myriapode (een
duizendpoot) echt (precies)
duizend poten? En een tetrapode [viervoeter]
dan? Een poisson d'avril (aprilgrap,
aprilvis, eenaprilgrap) wordt met
een cijfer erin geschreven als 1 aprilgrap. De welbekende [vgl.
weinig bekende]
podo-orthesiologie is een alternatieve vorm van podotherapie.
Een poenitet is een boetedronk, bij maaltijden als straf opgelegd.
Vergeet niet de poes haar poezenpil te
geven [anticonceptie].
10.
In oktober 2009 deed de PKN-gemeente in Breskens mee aan de
Bijbel10daagse (eigennaam,
anders ook: Bijbeltiendaagse,
Bijbel-10-daagse)
van het NBG, het Nederlands
Bijbelgenootschap.
Onder andere werd er een maaltijd met Bijbelse gerechten
georganiseerd. Op het menu stonden: matses met eiersalade en
lente-uitjes, rode linzensoep (rodelinzensoep)
met specerijen, vijgen in rodewijnsaus en koffie toe.
11. Wat is nu toch een omphalos, een navelsteen [steen waarmee het midden van de wereld, een land of een stad gemarkeerd werd]? De aanduiding OMR [oo-wèh-mèhr] staat voor Omanitische rial, om [oo-wèhm] is de internetaanduiding voor Oman [OM de ISO-landcode ervan]. De omroepbijdrage was in Nederland een vorm van kijk- en luistergeld, thans gefiscaliseerd. Zijn uiteenzetting was nogal prolix [wijdlopig, breedsprakig]. De kouters [ploegen] kun je tot zwaarden omsmeden. Omstebeurt [spreektaal] is om de beurt of om beurten. De Franse omwenteling is een voorbeeld van een revolutie en heet ook wel Franse Revolutie. Ik deed het omwille van haar, ter wille van de koningin dus (bij het schaken).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten