2825 Dictee zondag 24-07-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (644)

Dictee – dictees [2825]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 213, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (644)

1. Een panettone is een luxe Italiaans kerstbrood. Een syrinx is een pan(s)fluit. Een ander woord voor moskeedirecteur is panghoeloe. De uitdrukking 'sexy qua lijf, doch bang voor het zwempak' is een pangram, de zin bevat dus alle letters van het alfabet. Een panier [pahn-jee]: je kunt erin rijden [rijtuig] of je kunt hem dragen [hoepelrok]. Een panier [paa-nier] is (vero) een banier. De hanenvoet wordt ook wel panikgras (niet meer in VD) genoemd. Panini (enkelvoud: panino) zijn platte, langwerpige Italiaanse broodjes. Pannegies is een van oorsprong Veluws stoofgerecht met lamsvlees. Ik wil een
ham-kaaspannenkoek. Een pannenkoekenhuis is een crêperie. Een pantagrueleske maaltijd is nogal overdadig. De panterpad leeft in de Sahara en de Kalahari. Heraclitus zei het al: panta rhei (alles stroomt).

2. De pantjasila is de staatsfilosofie van Indonesië, die vijf grote principes omvat. De pantomimespeler deed het erg goed. Het pantotheenzuur is de verbinding van het pantoëzuur en het 3-aminopropaanzuur. Het pao [pee-jaa-oo] is in Nederland het postacademisch onderwijs. Bordeauxse pap is kopervitriool met gebluste kalk, Californische en Bourgondische pap bestrijden onder andere schimmels. Papaïne zit in het melksap van de papaja. Papaverrood en ponceau zijn synoniemen. Hij was babbelachtig als een Paphlagoniër (niet meer in VD). Het was een papier-maché model [papier-machémodel]. Een shredder is een papiervernietiger. De papiniaanse pot is een hermetisch afsluitbare ketel.

3. Weet u het nog: P is een papje (papegaai) dat pikt aan een peer (uit een oud abc – we zouden nu p doen)? De Papoease bevolking is van huis uit dus Papoeaas. Pangapangahout is een tropische houtsoort. De havenarbeider verrolde het papie [rolwagentje]. Pappardelle is lintpasta. Een plaquetje (diminutief van plaquette; ook denkbaar: plaquettetje – uitspraak) is een penningvormige kleine gedenkplaat. Zijn pappenheimers kennen is weten wat voor vlees men in de kuip heeft. Het paprika-extract is een natuurlijke oranje kleurstof. Je vindt dat in paprikaragout. De raad van toezicht (rvt) [èhr-vee-tee] liet het bij het Oranjecomité afweten. Parabella (enkelvoud: parabellum) zijn lugerpistolen.

4. Hij ontdekte het overspel par accident [toevallig]. Een paracentese is een punctie. Hij had zijn parade-uniform vergeten. De Hof van Eden was de verblijfplaats van het eerste mensenpaar, de term 'verloren paradijs' is ontleend aan een episch gedicht van John Milton. Wij vierden onze vakantie in een allesinclusiefparadijs. Ik trok mijn paradijskostuum aan en zag het sterrenbeeld Paradijsvogel. Na het paradise-by-the-dashboardlight leefde zij in een paradis artificiel [onecht paradijs – roesmiddelen]. Hij verzamelde Mozartparafernalia, zij pausparafernalia. Hij had een Spaanse kraag, hij leed aan fimosis (fimose). Het antoniem van clairvoyant [bnw., helderziend] is parergisch [paragnostisch]. De Paraguayse [let op de uitspraak: 'gwaai' of 'gwee'!] dronk paraguaythee. De Parakleet is de door Christus aangekondigde Trooster, de Heilige Geest.

5. Parallax kan een fout bij het aflezen van een meetinstrument zijn. Parachutevouwen is een ware kunst. Waarom zeg je parallellepipedum en niet gewoon blok? In het stoomwezen kennen ze het parallellogram van Watt [voor rechtlijnige beweging van de zuigerstang]. Ook Paramariboërs namen deel aan de Paralympische Spelen (Paralympics). De paramnesie is het déjà vu, de fausse reconnaissance. Toepasselijk: de bank brengt een paraplu als de zon schijnt en komt hem weer halen als het gaat regenen. De parapluplant is een soort cypergras. Frequente dicteedeelnemers zijn paraprofessionals. De Japanse parasolden is een bonsaiboom. Parathion is di-ethylnitrofenylthiofosfaat. Hij droeg bij par couvert (afkorting: p.c.). Parboiled rijst is snelkookrijst. Parelcokes is cokesziftsel.

6. Het parelhoen is een poelepetaat. Hij was een optimist par excellence [bij uitstek]. Par exemple [wel nu nog mooier!], dat moet er nog bij komen! Wij staan u dit par faveur (als gunst, p.f.) [pee-jèhf] toe. Wat vindt je moeder lekkerder: parfait à la vanille [vanille-ijs],
parfait-amour [rode likeur, met citroen- of bergamotolie] of parfait au café [koffie-ijs]? Paraxyleen en paracresol zijn chemische stofjes. De partijen werden het eens par accord [door overeenkomst]. Teken dat eens met je parallelliniaal! Parasitemie is het hebben van parasieten in het bloed. Een pardessustje is een overjas. Het par bene comparatum [tweetal dat aan elkaar gewaagd is] vocht een strijd op leven en dood uit.

7. Parijs (bnw., geen bezittelijk vnw.!) rood is dodekop, Parijs geel loodchromaat, Parijs blauw Berlijns blauw of Pruisisch blauw (een staalblauw pigment, ferri-ferrocyanide) en Parijs groen is een giftig kristallijn poeder, met felgroene kleur. Parisch marmer komt van het eiland Paros. Dichten is de Parnassus beklimmen. Kaïn en Abel vormden geen par nobile fratrum [edel broederpaar]. Heb je die
sf-parodie [sciencefiction] gezien? De uitspraak 'Veni, vidi, vici' van Julius Caesar is een paronomasia (woordspel). De parousie is een glorieuze verschijning. Ik zal je par pari referre (par pari respondere, paria paribus referre, paria paribus respondere), met gelijke munt, betalen.

8. Het huis was na de brand par manière de dire [bij wijze van spreken, zogezegd] naar de kloten (het was een klotezooi). De parmezaan, de Parmezaanse kaas, wordt ook parmigiano [dzjaa] genoemd. Parole d'honneur [op mijn erewoord], ik doe het! Met de parsec [3,26 lichtjaar of 30,8 biljoen km] meet je de afstand tussen sterren. 'Zijn gastvrij dak' is een pars pro toto voor 'huis. 'Zijn fiets plakken' is een totum pro parte voor 'zijn band plakken'. Het souterrain bevindt zich onder de parterre. Zijn particeps tori (bedgenote) was tevens zijn particeps criminis (medeplichtige). Een partie carrée is een gezelschap van vier personen in twee paren. Wie was ook weer onze partijideoloog?

9. Je kunt de Pasen naar de zieken brengen (niet meer in VD), dat is dan de paascommunie. Pasja's vond je onder meer in het Ottomaanse Rijk. Een pashmina is een sjaal van de zijdeachtige wol van de kasjmiergeit (uit Kasjmir). Pasjtoe en Pathaans zijn synoniemen [Iraanse taal in Afghanistan en Pakistan]. De paso doble is een snelle dans in tweekwartsmaat. Hij koesterde een duidelijke parti-pris [vooringenomenheid] tegen de burgemeester. De grafische partituur is de modernemuzieknotatie [moderne muzieknotatie] door middel van grafische tekens. Kan hij echt partituurlezen? Bij een crime passionnel vindt soms partnerdoding plaats. Met Pascha wordt het paaslam gegeten.

10. Het geschil werd beslist par le droit du plus fort [het recht van de sterkste]. De passe-temps [tijdverdrijf] met de passe-vite [roerzeef] van de passevolant [iemand die het vereiste getal moet volmaken, maar geen deel uitmaakt van de troep] duurde niet lang. De maracuja (granadilla, markusa) is de vrucht van de passiebloem. Als
hors-d'oeuvre werd een pasteitje geserveerd. Op de pastiche [slechte nabootsing kunstwerk] waren de glazen pastis [= pernod] slecht zichtbaar. Pastorale literatuur (GB ook: tt) gaat als regel niet over pastoors. De Titanic, die was pas 'past praying for' [verloren, niet meer te redden]. Hij was een echte pater goedleven [leeft overdadig, is welgedaan]. Moest je nu zo nodig een Frans paternoster bidden [vloeken]? Augustus en Willem I waren patres patriae (enkelvoud: pater patriae). De patholoog-anatoom [mv. pathologen-anatomen] en de fytopatholoog [plantenziektekundige] waren allebei aan het patiencen, maar niet aan dezelfde tafel.

11. Zijn patijntje schuiven is slofje-onder spelen (slofke jagen – slof rondschuiven in de kring onder de stoel). De pati natae [zij die geboren zijn om te lijden], zijn dat echt alleen de vrouwen? Wie was de patriarch van Ferney? Antwoord: Voltaire (hij verbleef er van 1758-1778). Waarom is het de bakkerspatroon en het behoeftepatroon? De patronen zaten in zijn giberne (patroontas). Een pasquinade is een paskwil [betekenis: smaadschrift]. Een passacaglia (passacaille) is een muziekstuk, de chaconne dans je daarbij. Bij de onderdirecteursbenoeming vond een passe-droit [bij benoeming passeren] plaats.

12. Met zijn passe-partout passeerde hij de grenscontrole moeiteloos. Is bij volleybal een passloper nu hetzelfde als een passer-loper? Een patch repareert computerprogrammafouten, de patchoeli is een lipbloemige plant. De paté is een gerecht van fijngehakt vlees, de pâte is een vrij dikke, smeuïge verflaag van een schilderij.