2780 Dictee maandag 27-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (617)

Dictee – dictees [2780]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 240, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (617)

Het gh-dictee (zoek op '*gh*' binnen artikelen in Van Dale)

1. Moet gerbil (knaagdier) nu met of zonder h? Reden voor een
gh-dictee … Voor een aanwezigheidspremie moet je wel een aanwezigheidscontrole uitvoeren. Toen de afghaan op de afghaan lag (respectievelijk windhond en tapijt), scoorde zijn baas, de Afghaan, informeel afghaan, Afghaanse hasj. Afghalaine is kam- of kaardgaren japonstof. De afghani is de munteenheid van Afghanistan (genormeerde valuta-aanduiding: AFA [aa-èh-vaa], internetcode: af en landcode: AF). Het Dari is een van de in Afghanistan gesproken talen. De moedjahedien aldaar zijn opstandelingen. All right, kom maar.

2. Het alltime high is een recordbeurskoers (beurskoersrecord). De almighty dollar is niet zo almachtig meer. Amazighen zijn Berbers. Een baghera is een leid(st)er van een groep welpen, onder een akela. Zijn bereidvaardigheid en bereidwilligheid, daar lag het niet aan. Met een bergheef(t) wind je de kap van een hooiberg op. Het berghertshooi is een bosplant. Ik heb de agent beziggehouden. Het blacklight is een lamp die ultraviolet licht uitstraalt, voor het menselijk oog onzichtbaar en gebruikt in discotheken. Bloghoppen is surfen van weblog naar weblog. In een bokkinghang worden bokkingen gerookt. Ziedaar de bowlinghal.

3. Er gaat niets boven Groningen (of bosvruchtenyoghurt). Zoek vooral de bright side of life, de zonnige kant van het leven. Een brougham [broo-wuhm] is een gesloten rijtuig voor twee personen, getrokken door een paard. Een cupfighter vecht voor de cup, een crimefighter tegen de misdaad. Het copyrightteken ziet er zo uit: © [see]. Een clearinghouse is een verrekeningskamer. Een catfight is een ruzie tussen vrouwen met handtastelijkheden (krabben, slaan), veelal georganiseerd als erotisch amusement. Een candlelightgedicht behelst een gevoelsuitstorting; is dat inferieur?

4. De daghit had maar een gering deadweight (draagvermogen). Een dinghy is een jol oftewel rubberbootje, een dinky toy een stuk speelgoed, een autootje. Een dreadnought is een slagschip met een groot aantal (acht à twaalf) zeer zware kanonnen. Op Drievuldigheids(zon)dag, de eerste zondag na Pinksteren, wordt de (Heilige) Drievuldigheid, de Drie-eenheid oftewel de Drie-enigheid, speciaal herdacht. Starend naar het drievuldigheidsbloempje dronk hij zijn drinkyoghurt. Wilde Dirk Scheringa een wissel op de eeuwigheid trekken? De fightingspirit is de strijdgeest, de bezieling om een strijd te aanvaarden en te voeren. Een flashlight is een straatlantaarn of een flitslicht.

5. Het staartstuk van een dart heet flight. Floodlight is spreidlicht. De maker van het Groot Dictee der Nederlandse Taal 2010, Gerrit Komrij, is de Florence Nightingale van de letteren. Na al die fraaiigheid aten we foeyonghai. De merengue is een populaire dans in Haïti. Het internetadres gh [gee-haa] staat voor Ghana, GH is de tweeletterige landaanduiding ervan, maar staat in Nederland ook voor Gereformeerde Hogeschool. De gazel(le) behoort tot het geslacht der antilopen, maar de ghazel (ghazele) is een Perzische dichtvorm. De ghazidsja daarentegen is de heilige oorlog van de moslims tegen de ongelovigen. De GHB [gee-haa-bee] of GBH is de aanduiding van een partydrug (gammahydroxybutyraat, gammahydroxyboterzuur), de GHC [gee-haa-see] is de valuta-aanduiding voor de cedi, de munteenheid van Ghana [landcode: GH, internet: gh]. De dragee is een versuikerde tablet van een geneesmiddel, de ghee [gie, g van goal] is geklaarde boter. Welfen [Guelfen] steunden de paus, Ghibellijnen steunden de keizer.

6. Gibberelline is de stof die de groei en bloei van planten reguleert, de ghibil is een hete woestijnwind in Noord-Afrika. Wat vangt een ghostbuster [spokenjager] nu eigenlijk? En wat schrijft een ghostwriter (teksten voor anderen), een nègre? GHz [gee-haa-zèht] staat voor gigahertz. Het hellmanngetal heeft met strenge winters te maken. De hell's angels zijn lid van een motorclub. De hightechfondsen [hightech fondsen] doen het goed. Kom je op mijn high tea? Zijn sterke kanten werden gehighlight [benadrukt]. Highball is whisky-soda. Hij is een echte highbrow [intellectueel] en kreeg high care [na intensive care, ic] in het ziekenhuis. De high church staat het dichtst bij het
rooms-katholicisme (de anglokatholieke kerk). Gelieve zelf op te zoeken: high-end [kwalitatief zeer hoogwaardig], high fidelity (hifi – van muziek), high five [handen opsteken en met de palmen tegen elkaar slaan], de Highlands [Schotse Hooglanden], high profile [opvallend], highscore [hoogste score tijdens een bepaalde periode], high society (beau monde) en high sticking [overtreding bij ijshockey: het te hoog heffen van de stick].

7. De highlife is de grote wereld, de haute volée, maar ook een
West-Afrikaanse muziekstijl die traditionele West-Afrikaanse ritmes combineert met Amerikaanse jazzelementen (nee, niet: gruzelementen). De titel van Prins Carnaval in Maastricht is Zijne Hooglustigheid. Het Hooghollands is het Algemeen Nederlands. Achter het jarendertighuis won de runner-up [kandidaat-kampioen] in straight sets [zonder verloren set] van de gedoodverfde kampioen. Onze toenmalige koningin Beatrix werd aangeduid met Hare Koninklijke Hoogheid [H.K.H.]. Kortschedeligheid is brachycefalie, langschedeligheid dolichocefalie (longicefalie).

8. De ladies' night is een avond die speciaal bestemd is voor vrouwen, met name in het uitgaanscircuit [en dus voor lady’s(!)]. Larghetto is enigszins largo, langzaam en gedragen, larghissimo is zeer breed en langzaam. Van de lightproducten noemen we: lightbier, lightchips, lightcola en de lightsigaret. De light verse is een gedicht over een luchtig onderwerp. In het limelight sta je in de belangstelling. De machtigheid is de kardinaliteit van (wiskundige) verzamelingen (zeg maar: het aantal elementen van de verzameling). De longhilus (longpoort) is de plaats waar de grote bloedvaten en de grote bronchustakken de long binnenkomen. Maghrebijnen worden gekenmerkt door luiigheid, omdat het in de Maghreblanden erg warm is. De maghrib is het islamitische avondgebed.

9. Ledigheid is de moeder van alle kwaad en des duivels oorkussen: Magere Hein, slaap zacht! Onregelmatigheden in het aantal chromosomen kunnen leiden tot mongoloïde idiotie. Murgh in de Indiase keuken is kip of kippenvlees. De 'ndrangheta is een op de maffia lijkende misdaadorganisatie in Calabrië. Een nightcap is een slaapmutsje. De oog-handcoördinatie was niet OK (oké). Een pronghorn is een gaffelantilope [n/s]. Een penlight is een penvormig zaklampje. Overnight [overnachts, zo maar ineens] viel de hoofdprijs in onze straat. Een panghoeloe is het hoofd van het moskeepersoneel, directeur van een moskee. Het paradise-by-the-dashboardlight is seksueel verkeer in de auto.

10. De Pyrenese berghond wordt ingezet tegen roofdieren. Zijn rijm- en rijvaardigheid was in orde. De rough is het niet tot de golfbaan behorende gedeelte van een golfterrein. Het runner's high is de roes, de euforie, ten gevolge van langdurige training of sportbeoefening. Hij leed aan saturday night fever: een koortsachtig verlangen om in de weekends te gaan swingen in de disco. Shanghaaien is overhalen tot het doen van onaangenaam werk. De Sjanghaier was aan het sightseeën in Europa. De sorghum (het kafferkoren) is een tropisch graangewas. In de spaghettiwestern, een Italiaans product, trok de spaghettivreter haar spaghettibandje stuk.

11. Ze stond behoorlijk in de spotlights. Straight is rechtdoorzee en de straight edge is een levenshouding waarbij men principieel niet drinkt, rookt, drugs gebruikt en veelal ook vegetarisch leeft. Wat een teringherrie is het hier! Het Tifinagh is een Noord-Afrikaans symbolenschrift (Berberschrift). De Nieuwe Truttigheid is een sarcastische benaming voor een bepaalde ‘kneuterige’ bouwstijl in de jaren zeventig van de twintigste eeuw. De twilightzone (het schemergebied) is een overgangsgebied tussen het bekende en het onbekende. Het ultimate fight is de freefight (met weinig regels). Waar zetelt de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties [VN]? En veine zijn [niet meer in VD] is gelukkig zijn. Hij handelde naar vereis van zaken. De Veiligheidswet is vervangen door de Arbeidsomstandighedenwet [Arbowet].

12. Met v.g.h. [vee-gee-haa] kom je in advertenties van goeden huize. De wegen der Voorzienigheid zijn ondoorgrondelijk. Een weightwatcher doet in groepsverband aan de lijn. Een westinghouserem wordt gebruikt bij spoortreinen. De white knight is een bevriende ondernemer die te hulp schiet door een bedrijf over te nemen dat door een vijandelijke ondernemer belaagd wordt. Het yoghurt-limoenmengsel smaakte voortreffelijk. De zanghygiëne is het verzorgen van de zangstem. Dit dictee glijdt erin als deventerkoek (Deventer koek) – nog lekkerder dan Groninger koek – en gaat erin als Gods Woord in een ouderling (hoop ik).

13. Het axon (de neuriet) is de tegenhanger van de dendriet. Aya's zijn Koranverzen. De ayatollahs meden de ayeayes. De ayurvedische geneeswijze stamt uit India. De azan (adhan) is de oproep tot het rituele gebed (de salat) door de muezzin vanaf de minaret. Een azc [aa-zèht-see] is een asielzoekerscentrum. Een qwerty- [NL] of azertyklavier [FR, BE] vind je op een schrijfmachine (en ook een qwertzklavier [DE]). Een Azerbeidzjaanse woont als regel in Azerbeidzjan en spreekt gewoonlijk het Azeri. Een A-ziekte moet een huisarts direct melden. Azimutaal is betrekking hebbend op het azimut. Kan je azijndrinker zijn zonder azijnpisser te zijn?