2752 Dictee dinsdag 07-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (597)

Dictee – dictees [2752]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 260, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (597)

1. De ministers spraken bras dessus, bras dessous (zeer vertrouwelijk) met elkaar. Brasilethout is onecht brazielhout. De brasserij [schranspartij] vond in de brasserie plaats, alwaar de brassband speelde. Bazielkruid is basilicum (VD ook: brasilicum). Over de term 'brave crillon', apostrof aan een strijdmakker, bestaan nogal wat misverstanden. Het braziliaantje [kleine sigaar] glinsterde in de braziliaan [topaas, edelsteen, uit Brazilië]. Brechcokes is gegoten gietcokes. De breeches zijn een rijbroek. Toen een breakdown [geestelijke instorting] dreigde, voegde zijn partner hem 'break a leg' (toitoi(toi): succes!) toe. Het breaking news was dat de multinational break-even [baten en kosten gelijk] draaide. Het is een wijdverbreid feit, dat een breedstraler het licht wijd verspreidt. Een breekal is een soort brekebeen. Meisjes die de breeveertien opgaan … [gaan pierewaaien].

2. De pers breidelen is die figuurlijk intomen. Een breischei is een breihout, daar kun je de brijpot mee omroeren. Het breitschwanz is de behaarde huid van te vroeg ter wereld gekomen, onvoldragen lammeren van het persianer of vetstaartschaap. Huisvredebreuk is de huisvrede breken. Een breloque is een hangsieraad. De Bremer haven is goed bevaarbaar. Ze schoten met bren(gun) en sten(gun). Dicteebrenger dezes treft geen blaam: het dictee heeft een antiroestbehandeling ondergaan. Op de breugelkermis gaat het er breugeliaans aan toe. Brevi manu (of: brevitatis causa = kortheidshalve): je bent ontslagen. De brezjnevdoctrine is door Brezjnev ingevoerd. Een briard is een Franse herdershond. De
BRICS-landen, dat zijn de BRIC-landen [Brazilië, Rusland, India en China] plus Zuid-Afrika (South-Africa).

3. In een bric-à-bracwinkel verkopen ze bric-à-brac [snuisterijen, oude rommel]. De paulinische [van Paulus, ook: paulijns] brieven, je moet ze gelezen hebben. Dat duurde brief as woman's love [zo kort als de liefde van een vrouw]. Het nieuwe kabinet: product van een vrouw, die haar briefje vergeten is [bevalling komt later dan gedacht]? In een epistolaire roman wordt heel wat afgeschreven. Een briefschrijver doet aan briefschrijven, brieven schrijven. De briet mila (meervoud: briet milot of brietot mila) is de besnijdenis van een joodse jongen. Een brigittines zit in de brigittenorde. Een brigantijn was vaak een zeeroversschip. Hoe maak je van een letterbrij woorden? Optimisten gaan de brijberg op [kunnen iets niet volbrengen]. De brijige pap was zo zout als brijn. Een brijomslag [natte omslag met een plasje] is een cataplasma. Het bord viel in brijzels, werd verbrijzeld. De spuiing in de sluis verliep goed. Een bremersteen vindt men bij Trier en de Weser. Een bratsch is een 3-snarige (driesnarige) viool.

4. Van de Surinaamse kreeg ik een innige brasa [omhelzing]. De briljante Spanjekenner – een onderzoeker met brille, hij brilleerde erin – droop van de brillantine. Zijn medeonderzoeker blonk uit in briller par son absence [schitteren door afwezigheid]. Een brilstand is een
nul-nulstand (0-0-stand). Het brinkmanship [balanceren op de rand van oorlog en vrede] is een bedreiging voor de vrede. Kun je met een brique [steenrode] briquet [aansteker] een briket doen ontvlammen? Briouat [brie-waht] [ovengerecht] kun je eten; er is waarschijnlijk briochedeeg [bladerdeeg] bij de bereiding – nee joh, geen paard! – gebruikt. Damien Hirst is de exponent van het britart [stijlrichting beeldende kunst]. Het broadsheet (A2) staat tegenover tabloid (A3). Het brittanniazilver [uit Britannia] is een legering. Het brocacentrum is het spraakcentrum in de hersenen. Onderschat die mannenbroeders niet, met name de franciscaanse broeders en de broeders des gemenen levens.

5. De broederschap als vereniging van beroepsgenoten is de confrérie. Broedermoord is fratricide. Wat is de brinellhardheid hiervan? Als Knap dood is, krijg jij zijn broek [ironisch compliment]. Op schepen kun je de broek van Bertha (windzeil, koelzeil) [vergelijk: dikke bertha] spannen. Was dat nou broekzak-vestzak? Een douchekop (ik douch) is een broes. Een brogue is een gaatjesschoen, niet voor de regen dus. Was hij een brok ongeluk of één brok enthousiasme? De broker was broke [bankroet, blut]. Ken jij de eigenschappen van het brønstedzuur [kan een proton afstaan]? De bronsterkte [radioactieve straling] wordt uitgedrukt in curie of rutherford. Brooche, wat is dat een mazzel! Er was mueslibrood, tarwe-rogge- en vijfgranenbrood. Mazzel en broge [synoniemen!]: tot ziens en veel geluk!

6. De banketbakker verzorgt het banketbakken. Hij vulde zijn trommeltje in de broodtiek. Broodjenuchter vertelde hij het broodje aap (broodjeaapverhaal). Het broomthymolblauw is indicator bij
zuur-basetitraties. Met Thespis' brozen wordt de toneelspeelkunst bedoeld.

7. Een brougham [broh/oo-wuhm] is een gesloten rijtuig voor twee personen. De brouilly is een bekende beaujolais uit de gelijknamige plaats. De brownbeweging (brownse beweging) is genoemd naar Robert Brown. Broyeren is zeep tot vlokken walsen. Brr, wat is het guur! De maltakoorts en abortus Bang vallen onder de brucellose (brucellosis). Brucine is een giftig alkaloïde uit de braaknoot, methoxyderivaat van strychnine. De brug van Varol vindt men in de geneeskunde [de kleine hersenen], die van Wheatstone [weerstandsbepaling] in de elektrotechniek. Het brugadasyndroom is een erfelijke hartritmestoornis. Een tuatera is de brughagedis. Je kan praten als Brugman, ik ga niet overstag. Brugvrees is gefyrofobie. Venetië is de bruid der zee. Rodium [75 jaar – Rh, 45] komt veel minder vaak voor dan blik [6,25-jarig – dun plaatstaal, bladmetaal] bij een bruiloft. Een trouwdicht (huwelijksdicht) is een epithalamium.

8. Die slee van een auto, dat (die) kan Bruin niet trekken. Bruinhemden droegen het SA-uniform [Sturmabteilung - NSDAP]. Bruingebrand is zonverbrand (basané). Bruinsteen is een soort van pyrolusiet. De godin Brunhilde, een van de Walkuren, was een van de hoofdfiguren uit het Nibelungenlied. Bruschetta [bruus-kèh-taa] is geroosterd brood. Brut is zeer droge champagne (antoniem: sec, demi-sec, doux). Bij een loterij moet je bruta Fortuna [dom geluk] hebben. Men beschimpte hem met bruta fulmina [ongerichte en onbewezen beschuldigingen]. Een bruyant optreden is lawaaiig. Bryologie is moskunde, en van bruyèrehout maak je pijpen.

9. De BSD is de Bahamaanse dollar, BSE is boviene spongiforme encefalopathie, het bsn is het burgerservicenummer in Nederland (vroeger: sofinummer, sociaal-fiscaal nummer, gebruikt door de Belastingdienst – vergelijk finummer, GB, fiscaal nummer), in internetadressen staat bt voor Bhutan en BTN is de genormeerde valuta-aanduiding voor de ngultrum. De bubblin' is het dansen op raggamuffin [vgl. raggae en hiphop]. Wil je een buddyholly- of een harrypotterbril? De buddleja [buht-lee-jaa] is de vlinderstruik. Zoek de büchnertrechter [porseleinen filtreertrechter met geperforeerde plaat] eens op, terwijl ik op tv [teevee] naar de buckels [(kunstmatige) bobbel op een skipiste] kijk. Pardon, de Budep, een wet? [Wet Bedreigde Uitheemse Dier- en Plantensoorten]? Die duffe hoenders zijn buff [bruingeel] en lijken nergens naar. Een buffobas is een bas-buffo.

10. Een bugel is een trompetachtig instrument. Bühne heeft twee meervouden, je schrijft: bühnenfieber (Duits) en dan heb je een goed bühnegevoel (Nederlands). Buidelen is kangoeroeën [uh]. Een gastriloog (ventriloquist) is een buikspreker. Een buikwind [geen rugwind!] is een veest. Welke buizen kennen we zoal: die van Torricelli (barometer), die van Eustachius (bij het oor: eustachiaanse buis, eustachiusbuis, oortrompet), de fallopische buis [buis van Fallopius] of baarmoedertrompet en verder om nog maar een paar zijstraten te noemen: een caoutchoucbuis [kaa-oe-tsjoek], een pvc-buis [polyvinylchloride] en een drainagebuis.

11. Dat is materiaal van buiten-Europese origine. De buitengrens is de grens tussen een EU-land en een niet-EU-land. Hij is buitengekomen, was hij buitengekeken, de clochard? Dit zogenaamde Bijbelverhaal is buiten-Schriftuurlijk. Disculpatie is buitenvervolgingstelling. Hebben ze de bloemetjes buitengezet? Hij rookt voornamelijk bukshag [van de grond geraapt]. Het terrein werd platgebulldozerd. Een bullebak is een bullenbijter. Ze zagen eruit als bulletje en bonenstaak. De bull's eye [vgl. bull’s eye worp] zit op een dartbord (dartboard). Was dat nou een bulterriër of een pitbullterriër?

12. De bully [hockey] verliep als bullshit [onzin]. Moet een buma [burgermannetje] ook Buma/Stemra-rechten [Buma = Bureau voor Muziekauteursrecht – en Stemra = Stichting tot Exploitatie van Mechanische Reproductierechten der Auteurs] betalen? Leefde de nazibeweging nu echt in nazi-Duitsland? Bulbair wil zeggen: betrekking hebbend op het verlengde merg. Een bulbifer gewas is knoldragend. De bunraku werd opgeluisterd door een bunny [serveerster in nachtclubs van Playboy], die haar hand eerder aan een bunsenbrander verwondde. Het wervings- en selectiebureau [maar:
werving-en-selectiebureau!] was dichtbij (dicht bij het station). Een bureau-ministre is een grote schrijftafel zonder opbouw. Wat in Nederland het college van B en W is, is in België het college van burgemeester en schepenen. De Burgerkoning [koning Louis-Philippe van Frankrijk] leefde van 1773-1850. De corona civica (burgerkroon) kreeg je niet zomaar – bij de oude Romeinen. Het burgerlijk recht staat beschreven in het Burgerlijk Wetboek (BW). Burgermoed is zivilcourage. Ik vond je optreden burlesk [kluchtig, koddig]. Hoezo, burowwater [gebruikt voor kompressen en als desinfectans]?