Dictee – dictees [2759]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 256, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (601)
1. De benedictinessen dronken benedictine. Gebenedijd zijt gij, ge zijt het waardig. Chantal kreeg de [sub lemma VD ook wel: the] benefit of the doubt. Het benen-op-tafeloverleg is mislukt. De taka is de Bengalese munteenheid [van Bangladesh dus – BDT]. De bent [kliek] van schilders werd gebensjt [gezegend]. De bentgeest [clubgeest] waarde er rond. Bentleider en bandleider zijn geen homografe begrippen, daarvoor verschillen ze te veel. Bene est [het is goed], be my guest [ga je gang], en het rijmt nog ook. Een beotiër is een domoor, een lomperd. Een berad [assen hebben ruwheid verloren] rijtuig loopt gemakkelijker. Berag is op tengels [smalle lat] gespijkerd linnen of gonje [stof uit hennep]. De Berbers verkochten atlasherten en berbers (berbertapijten). Ze correspondeerden in Berberschrift, het Tifinagh. In het berceau [prieel] werd een berceuse [wiegeliedje] gespeeld. Het was kei-interessant, bere-interessant.
2. Ga je het paard bereids berijden? Een bereimes is een trekmes met een recht lemmet. Een berendruif is een altijdgroen heestertje uit de heidefamilie. Voor een bereisde roel is deze rijststreek wel bereisbaar. Een acanthus (akant) is de berenklauw. Een berenhoeder vind je wel op beide halfronden, de Berenhoeder alleen op het noordelijk halfrond. De berenklus was berezwaar. Een kolbak is een berenmuts. Het beresiet is een granietachtige steensoort. Is de Vaalserberg nu de facto wel of niet een berg? Soms gaat het bergop, andere keren bergaf.
3. In Nederlands-Indië had je nogal wat bergcultures. De bergerac is een zoete witte Franse wijn. Bij het zingen van een bergerette [herdersliedje] zette ze de bergereprijs even in de bergère [leunstoel]. Het berghertshooi is een bosplant. Hou die bergmanianen [volgeling dichter Bergman] in de gaten! Een bergnimf is een oreade. Bij de gletsjer was er een moreneopeenhoping. De Bergrede is niet zomaar een bergrede. Een Hooglander is een berg-Schot. Gaultheria is bergthee. De Berberleider was beriberilijder. Beril is een mineraal (beryllium-aluminiumsilicaat), waarvan de heldere soorten als edelgesteenten gelden (aquamarijn, goudberil en smaragd). De berimbau bespeelt men in Zuid-Amerika. Een berjozka is een staatswinkel in de voormalige Sovjet-Unie.
4. In de berline [reiskoets, auto] nuttigde men berlinerbollen [geen engelsebol – GB – of Engelse bol. VD, Moskovisch gebak]. De Bermudadriehoek ligt in de buurt van de Bermuda-eilanden. Op Bermuda draag je natuurlijk een bermuda. De Berner Conventie regelt auteursrecht en post. Een Berner senner is een Berner sennenhond. Is een Engelse beroemdheid een celebrity en een andersstatelijke een celebriteit? Het bernoulli-effect slaat op luchtstromen. Is een chirurg een vrije-beroeper? Hij deed het beroepshalve, ex professo. De beroepswet regelt de organisatie van en de procedure bij de Centrale Raad van Beroep. Een CVA (cerebrovasculair accident) is een beroerte. De Raad van Beroerten werd door Alva in 1567 ingesteld. Een berrie is een draagbaar. De bersaglieri is de Italiaanse lichte infanterie.
5. De berserkerwoede is extatisch. De dikke bertha is het mortier van het grootste kaliber van de Kruppfabriek in de Eerste Wereldoorlog. De berijmde psalmen staan niet in de Bijbel. Zette criminoloog Buikhuisen de bertillonnage van misdadigers [herkennen via antropologie] voort? Beryllistiek is waarzeggerij uit spiegels. Voor een goed berijdbaar paard moet je goed voedsel bereiden. Een beschavingsbotsing is een clash of civilizations, een clash of cultures. Een beschermbeeld is een palladium. Een beschermelinge is een protegee [man: protegé]. De BB was de vroegere Bescherming Bevolking (elders in VD: Bescherming Burgerbevolking, thans niet meer). Bij het ter beschikking stellen vindt terbeschikkingstelling, tbs, plaats. De Algemene Beschouwingen vinden eenmaal 's jaars plaats. De trainer-coach bekeek de positie van de keeper op de keper [heel nauwkeurig]. Ben je nou beseibeld [gek], om de canapé te besingelen [van singels – brede en sterke band – voorzien]?
6
Met besjrieën [Jiddisch,
Jiddisj] roep je boze geesten op
[door te veel
goeds te zeggen]. Beslaglegging
houdt beslag leggen in. Besliskunde is operationele research. Die
beslissing is bij koninklijk besluit
[VD: K …
B… – wel afko KB]
genomen. Van de besmettingen noemen we de chlamydiabesmetting
[geslachtsziekte],
de MKZ-besmetting
[mond-en-klauwzeer,
virus bij o.a. runderen], de
SARS-besmetting [severe
acute
respiratory
syndrome –
besmettelijke, ernstige longziekte],
de tuberculose-
(tb
of tbc)
en MRSA-besmetting
[methicillineresistente
Staphylococcus
aureus-bacterie
– bacterie die bestand is tegen verschillende soorten penicilline],
de ebolabesmetting [epidemische
hemorragische koorts, de Ebola is een rivier in
Noord-Congo],
en de hivbesmetting [hihf]
ook: (hiv-) [haa-ie-vee]
(human
immunodeficiency
virus,
veroorzaker van aids
= acquired
immune
deficiency
syndrome).
7. Hij heeft veel besognes [beslommeringen]. Het duo was welbespraakt. Opzoekvraag: wat is een besseldraad [delen kledingstuk aaneennaaien]? Bij het bessemeren [zekere methode staalproductie] gebruik je een bessemerpeer [toestel daarvoor]. De vernederlandste Bessie Turf is tonnetjerond. Bij het Twaalfjarig Bestand – de twaalfjarige wapenstilstand (1609-1621) tijdens de Tachtigjarige Oorlog – werd de onafhankelijkheid van de Verenigde Provinciën erkend. Heeft 'bestelpen' [bedelven] iets met schrijven te maken? Nee, dus. Had jij bij die vrouw iets besteld? Te bestemder tijd zullen we deze uitdrukking goed schrijven, wat Van Dale er ook van vindt [die heeft ook: ter – GB heeft alleen te]. Zijn onze wetten wel Europabestendig? Wat betekent 'besterd' [met sterren!]? Bij snookeren spelen ze vaak best of fifteen in de semifinale (de demi-finale). Bent u onbestorven weduwe [man is lange tijd afwezig]? Zullen we dan maar?
8.
De best practice is, het plaveisel diagonaalsgewijze te leggen. Ze
zullen het best rooien bij het bestrooien van de gladde wegen. Wat
zegt de WUB, de Wet
op de Universitaire Bestuurshervorming,
hierover? Of valt dat onder de Algemene
wet bestuursrecht
[Awb]? Kijk eens bij lemma
'bestuursrecht', maar ook bij lemma 'AWB'
(thans kloppen die
twee! – 2022:
weer niet!) De rechterlijke macht
doet ook bestuursrechtelijke uitspraken. Een betweter weet het beter
(hij is pedant),
met een bedwants krijg je het niet warmer. Een betaaltelefoon is een
prepaid telefoon [ook
wel: prepaidtelefoon],
abonneetelevisie is pay-tv (betaal-tv).
Het bètacaroteen is een provitamine A-synoniem. Betamax
[ee]
is een bepaald systeem voor video. Bête [dom,
onnozel, schaapachtig] nam hij
een bete [hap]
broods aan. Het bête humaine is het dierlijke in de mens (Zola).
9. Een sirih [ie] is een betelnoot. Bêtes noires [+] zijn zwarte schapen. De patiënt betert, is aan de beterhand, maar hij beteert [= teert] niet(s). Laat hem betijen [zijn gang gaan], hij komt wel over die gelambriseerde [met hout- of ander schotwerk beschoten] wand heen. Wat een bêtise [domheid], om die betjah (= betjak, fietstaxi) te nemen. Zelfs in haar Betje van Veren (bed, Betje de Veer) gebruikte ze de tantebetjestijl nog om aan te duiden dat ze naar Tante Betje (de wc) moest, om daarna naar haar bedje weer te keren. De muziek was hard als betonrock. Een agitator is (ook) een betonmixer. Je betoudovergrootmoeder leeft vast niet meer. Een shimeji [/ʃimɛdʒi/] is een beukenzwam. Met Beulemans Frans wordt slecht gesproken Brussels Frans aangeduid.
10. Het prototype van een beunhaas is Beun de Haas. Beurre noisette is beurre noir, bruine boter. Ter beurze worden effecten verhandeld. Door de buy-out verdween die firma van de beurs (beursexit). Een beurskrach is een beurscrash. Een remisier is een beursagent. Had IJsland een beurseconomie? Een beursspeculant is een agioteur. Een Zeeuwse beuzeling is een leugen. Met een beveiligingschip kun je niet varen. Bevergeil is castoreum. Hij droeg een bevertienen broek. Een bevestigingseed is een confirmatoire eed.
11.
Dat moet je ter [GB
ook: te] bevoegder plaatse [GB
ook: ter bevoegde plaatse – VD alleen:
ter bevoegder plaatse] melden. De
Bevrijdingsdag in België valt op 8 mei.
Bévues zijn kemels [flaters,
bokken]. In bewaarderhand stellen
is sekwestreren. Bewaar u voor de Boze. Wien God bewaart, is wel
bewaard. Is (here)bewaarme
een verzoek? Uitroepen van verwondering of afkeuring zijn: "God
bewaar me!" en "God beware" [ook:
godbewaarme]. Is een bewariër
[WO II, spullen
van Joden bij een niet-Jood]
een archiefmedewerker? Antwoord: nee.
Met Zeeland bewester Schelde wordt
Zeeuws-Vlaanderen bedoeld. Een
bewindvoerder herken je aan het bewind voeren. De Zwitserse
Alpenbewoner mailde naar de Jordaanbewoner. Bezique is een Frans
kaartspel. Zalig zijn de pc-bezitters. Geiten kunnen voor
bezoarproductie [maagbal]
zorgen. Een envoûtement is een magische bezwering. Ga je biappen
[liften, BIAP
is – de niet-bestaande
– Bond
van Internationale
Autoparasieten]?
12. Waar staat BIAP eigenlijk voor [zie boven]? Een biafraantje is een kind met een door langdurig hongerlijden [znw., anders ook: honger lijden] uitgemergeld lichaam. De Bhutanese – in haar vrijetijdsbesteding nog steeds b-girl [ook: b-boy – breakdancen breakdansen, breaken] – was bhv'ster [bedrijfshulpverlening], betaalde haar bh'tje (behaatje) met de Bahreinse dinar (de BHD) – niet met Bulgaarse levs [BGN] – en deed als lid van de Bhagwanbeweging aan bhaktiyoga. Een biatleet doet de biatlon. Bibelots [oo/oh] zijn snuisterijen. De Wet Bibob gaat over integriteit [bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten