Dictee – dictees [2758]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 257, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (600)
1. Van Dale valt niet onder de invloed van de Biblebelt, de Bijbelgordel. Met de biblia pauperum [armenbijbel – met prenten] bedien je de analfabeten; het is natuurlijk niet de volledige Biblia Sacra [Heilige Schrift]. Het bibliodrama is gebaseerd op Bijbelverhalen en speelt zich af in Bijbelse sfeer. Met bibliolatrie wordt Bijbelverering bedoeld, met bibliomantie Bijbelwaarzegging. Een anglicisme refereert aan het Engels, een biblicisme aan de Bijbel. De BIC-code [Bank Identifier Code] heb je nodig voor internationaal betalingsverkeer. Een bicyclekick is bij voetbal een omhaal. Engeland kent het bicamerisme [Lagerhuis – House of Commons – en Hogerhuis – House of Lords].
2. Een bichon is een kleine gezelschapshond, een soort maltezer. Een bidelot [oo/oh] is een aapje om een das t e strikken. Een bidnis [islam] is een mihrab. De biedermeiercollectie omvatte ook biedermeierstoelen (biedermeier stoelen). Het perk had een bielsen afscheiding (bielzenafscheiding). De triënnale werd omgevormd tot biënnale. Beslag met daarin bier verwerkt is maische. De bietenberg opgaan is de mist ingaan. Hij leeft op de fiets en op de biets. Bij bifurqueren wordt een bifurcatie (Y-vormige driesprong) gevormd. Een trafo [transformator] kan bifilair gewikkeld zijn. Een bigarreau [zekere kers] wordt gekonfijt gebruikt voor het garneren van gebak. De Big Four zijn de Grote Vier [de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Rusland en China tijdens en na de Tweede Wereldoorlog].
3. De bigbangtheorie gaat over de oerknal, de big bang. Het Engelse 'big' is groot: een big boss, de Big Ben, big business en een big deal. Wat zijn de big five in Afrika [leeuwen, olifanten, luipaarden, buffels en neushoorns] en wat zijn de Big Five [Big Four + Frankrijk = permanente leden Veiligheidsraad] mondiaal? In de bigbrothermaatschappij is de slogan: 'Big Brother is watching you'. Een bigfoot is een yeti [sneeuwman]. Een bignonia is een trompetbloem. Ans was een bigotte [kwezelachtig] kwezel, maar Sheila was het bigotst van al. Hier volgen nog een drietal big-woorden [zelfnoemfunctie]: bigshot, big deal en big smile. Om en bij wil zoveel zeggen als ten naaste bij. De ap- en dependenties zijn de bijhorigheden. De bijbal is de epididymis. Soms worde het [als eigennaam: Het] Groene Boekje ook wel de groene bijbel genoemd.
4. De Deux-aesbijbel is de Bijbel van deux aes. Een bijbelhandschrift omvat een of meer Bijbelboeken. Een bijbellezenaar wordt gebruikt voor het in de Bijbel lezen, het Bijbellezen. Een Bijbelvertaler is geen bijbelverspreider. De Bijbeltaal is de tale Kanaäns. Heb je weleens iemand (iets) bijgebracht? Bijencrêpe is weefsel met een honingraatstructuur. Bijengifklieren produceren apitoxine [bijengif]. Bijenkunde heet apidologie, een bijenmijt is een varroamijt. Een dependance is een bijgebouw. Het schip moest voortdurend alle zeilen bijhebben.
5. Hij was er bij lange na nog niet. Een bijlegfuif is een American party. Bij de uitslag van een examen is het bijltjesdag, niet te verwarren met het Bijltjesoproer in 1787 in Amsterdam. Een hospice [VD ook: hospies] is een bijna-thuishuis. In een monokini ben je bijna-bloot. Een bijoutje [bie-zjoe] is een kleinoodje [niet: klein o’tje – laat je niet in het ootje nemen]. De Algemene Bijstandswet (ABW) is een voorbeeld van een bijstandswet. Bijknippen (van haar) is een contradictio in terminis. Je moet meer van je af bijten. Het bijzaathout [sporen = holte ervoor – masten rusten erop] vind je op een schip. De kippige vrouw had een myope [bijziende] blik. Stukken Bentheimer steen (ook: bentheimersteen) heten bik. Het bikwadraat van twee is zestien. Een bilbord (let op – niet: billboard = groot reclamebord) is een ankervoering. Billetté betekent: (heraldiek) bedekt met rechthoekige staande figuren, zoals in het wapen van Nassau en dat van de Nederlanden.
6. De twee viceministers-presidenten hadden een bilaatje [bilateraal overleg]. Een bildungsroman ontwikkelt je. De stratenmakersdecolletés [bildecolleté] vierden hoogtij. De bildtstaraardappelen komen oorspronkelijk uit de Friese gemeente Het Bildt. Hij was polylinguïstisch [veeltalig, polylinguaal] en betaalde met een honderdeurobiljet. De billeteur regelde de inkwartiering en schreef somwijlen een billet-doux [kort liefdesbriefje]. Een billfold is een portemonnee. Bilzekruid, malwillempjeskruid, is heel giftig. BIN-normen [historisch: Belgisch Instituut voor Normalisatie] golden in België. Bindsla is Romeinse sla of romaine. De conjunctiva [bindvlies] vind je aan de binnenzijde van de oogleden. Hij studeerde bibliotheconomie. De Towergidsen aten vaak biefburgers. Als deze niet bijzonder is, is die niet zo bie, die beambtenbaan.
7. Gaat jouw horloge op de binkert [loopt verkeerd]? De hypotheekrenteaftrek (dat h-woord) is een binnenstatelijk probleem. Een binnengrachtsboord is een escarpe [talud tussen vesting en buitengracht]. Volksvertegenwoordigers zitten op het Binnenhof. Het Binnenlands Bestuur was de benaming van een voormalig departement in Nederlands-Indië. Het Ministerie [instelling, gebouw: m] van Binnenlandse Zaken is een overheidsinstelling(!). Hij kon zijn chique nieuwe huis binnenlopen, omdat hij door zijn business binnengelopen was. Met binnenveer krijg je inferieure Hollandse biefstuk. Kun je de burgemeester zomaar binnenvragen? Bestaat een binocle [toneelkijker] uit twee monocles [oogglas, lorgnon]? Nee, dus.
8. Een bintje [aardappel] wordt ook wel Gelderse muis genoemd. Gebruik de bio-energie goed. De biocoenologie is de leer van de biocoenose, de levensgemeenschap. Biodegradabel is biologisch afbreekbaar. Biodynamisch is biologisch-dynamisch (afgekort: bd). Biofylaxe is de benaming voor alle werkzaamheid tot bescherming en bewaring van de levende natuur. Om te bepalen of je sarcoïdose hebt, moet een longbiopsie worden uitgevoerd, een biopt genomen. De ziel van onze pc is het BIOS, het basic input/output system. Een bioscopie kun je niet pikken, een bioscoopje wel. Biotine, vitamine H [verouderd], komt voor in lever en eierdooiers. Bij bipartiet overleg zijn twee partijen betrokken.
9. De birambi is de blimbing. De bird's eye view(!) is het overzicht in vogelvlucht. Een bireem is een dubbeldeks galei. Een Birmese woont in Birma, een Myanmarees in Myanmar – what's in a name? De biryani is een schotel in de Zuidwest-Aziatische keuken. De birr was de munteenheid van het vroegere Ethiopië [ETB]. De kattenvangster ving meerdere birmanen. Bisbilles zijn gekibbel. Cantuccini zijn biscotti di Prato. Een biseau is een schuin geslepen rand. De boudoirbiscuitjestaart (langevingerstaart) smaakte wonderwel. Bisette is boerenkant. Bisque de homard (ook: bisque d'homard) is kreeftensoep. De bissara is een Noord-Afrikaanse puree.
10. Een bisschopsaap is een franjeaap, een guereza. De goede bisschop is Sint-Nicolaas – zijn de andere dan slecht? Een bitterappel is een kolokwint. Bitter lemon wordt niet van bitterkruid gemaakt. Die Amerikaanse bizon is een bizarrerie. De bitchy bitch was een secreet en zat op het secreet (toilet). Het biribi is een balletjesspel. Eet je bismarckharingen, dan zijn die in wijn ingelegd. Een Arabische vrome uitroep bij de start van iets is 'bismillah' [in naam van God – Allah]. Een bisschopsmijter smijt eigenlijk helemaal niks. Bixine is een rode kleurstof die wordt bereid uit de zaden van de anattoboom of orleaan.
11. Er zijn meer koeien die Blaar (of Bles) heten. Pas op voor blaartrekkende gifgassen! Blaasontsteking heet cystitis, een blaasspiegel een cystoscoop. Het blaasresidu is de hoeveelheid urine die na een mictie [urinelozing] in de blaas is achtergebleven. De blaassteen, een soort van topaas, heet fysaliet. De (GB, VD ook: het) blabla is gezwam. De black tie [zwarte vlinderdas], de cravate noire, hoort bij avondkleding. De leus van de emancipatiebeweging van de zwarten (VD: Black Power) is 'black power' (GB – dat heeft hoofdletters voor de beweging!). De black box is een oranje zwarte doos [o.a. in vliegtuigen]. Tijdens de black comedy [blijspel vol grimmige humor] kreeg hij een black-out [tijdelijk verlies van bijv. geheugen].
12. Ik begrijp Black Thursday, maar welke Black Friday bedoel je eigenlijk? Een mdf-blad is zo genoemd naar medium density fibreboard. Humus is bladaarde. Een blower is meer dan alleen bladblazer. Feuilletee is bladerdeeg. Een bladeraar is een browser. Wat is het masculiene equivalent van bladerette (vrouw die de bladmuziek van een musicus omslaat – niet meer in VD)? Een bladspringer heet ook wel cicade. Bladsucculenten zijn vetplanten. Bladverliezende planten zijn niet-altijdgroen. De bladtijd is de bronsttijd van het reewild. Het was overigens bladstil [= blakstil]. De bladwachter is de custos, waar wacht hij op [de volgende bladzijde]? Het commentaar was bladzijdelang. De blagueur [opschepper] blagueerde met zijn blague. De blakaipesi [pih-sie], het zwartoogboontje, kun je in Suriname eten. Het is blamabel, een blamage [afgang]. Blaming the victim [het slachtoffer beschuldigen] en blaming-and-shaming [publiekelijk te schande maken voor een veroordeling] kunnen het gevolg zijn van blamestormen [samen bespreken wie schuldig is].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten