Dictee – dictees [2325]
Oefendictee 572 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (285)
1. De fysica [vr. fysicus] gaf les in fysica [natuurkunde]. Beweert hij dat uit fysisch-chemisch gezichtspunt of vanuit een fysischgeografische invalshoek? De Drie-eenheid bestaat uit Vader, Zoon en Heilige Geest. Wat is een zoon der Kerk [een (rooms-)katholiek], de Zoon des hemels [keizer van China] en een zoon van het Hemelse Rijk [een Chinees]? Er was daar een ijsbaankoek-en-zopie. Hij zorbde [in bal de helling af] dat het een lieve lust was. Waar wilt u wonen: in een agrohotel [voor seizoenarbeiders], aparthotel [appartementenhotel], apartotel [idem], bonenhotel [Bargoens: gevangenis], botel [hotelboot – vgl. hoteldebotel zijn, stapelgek, smoorverliefd], derdeklashotel, dialysehotel, flotel [schip voor toeristisch vervoer van auto's en kampeerwagens, met hotelaccommodatie], lowbudgethotel [voor low budget], grand hôtel [groot, statig], homotel [voor homostellen ...], luxehotel, middenklassenhotel, motel, Oranjehotel [WO II, Scheveningen], podhotel [kleine, luxe kamers, luxekamers], sekshotel (wiphotel), servotel [serviceflat + hotel], urenhotel (uurhotel – ook: liefdeshotel), veelsterrenhotel, vlaschotel(!), vier- of vijfsterrenhotel, wotel [woonhotel] of zotel [zorghotel]? Zorilla's [gestreepte bunzing] en zorillo's [stinkdier] stinken. 'Van Zarathoestra' betekent: zoroastrisch. Met een zottebol [rond, planconvex] kun je krulbollen . Bij zottebollen hoort zotteklap of zottenpraat uitslaan. De windrichting zuidoost ten zuiden wordt afgekort tot Z.O.t.Z.
2. Zouk [oe] is dansmuziek. Labberdaan is zoutevis. Met Wolmans zoutmengsel wordt wolmanzout bedoeld. Met fleur de sel worden zoutvlokken aangeduid. De Zoutzee is de Dode Zee. De afkorting z.o.z. staat voor: zie ommezijde. Is zsa [zeer stil asfalt] hetzelfde als zoab [zeer open asfaltbeton]? Niet per se. Wat houdt de ZSM-aanpak [zo spoedig mogelijk – bij veelvoorkomende criminaliteit] in? Wil je zucchetti [eetbare pompoen], zucchino [courgette] en de ingrediënten voor zuccotto [It. nagerecht met likeur] meebrengen? Een zuchtmeisje is goed in zuchtzingen [op sensuele wijze kreunen en steunen]. In het Zuiden [(Noord-)Brabant, Limburg] spreken ze allemaal met een zachte 'g'. De Zuiderdriehoek is de Zuidelijke Driehoek [sterrenbeeld]. Mijn opa heeft nog in het Zuidersop(pie) (niet meer in VD – Zuiderzee) gevist. In het kader van de Zuid-Zuidhandel voer de Zuidzeevaarder naar het Zuidzee-eiland. Dit is geen Toscaanse zuil, maar een Korinthische. Er zijn drie mensen gewond geraakt. Een zwezerik is een thymus. Geef duidelijk de lettergreepscheidingen aan in 'zwichtingserving' [zeewezen, zeker touw].
3.
Willem de Zwijger was Willem I, Prins
van Oranje [lemma ‘zwijger’].
Zwijnen zijn zoals bekend evenhoevige, niet-herkauwende
dieren. Geen geld, geen zwitsers … [huursoldaat:
ook: pauselijke garde]. Hij was
zo zat als een zwitser (of
een Maleier). Zwitserduits
is
Zwitsers-Duits, Schwyzerdütsch. Zwitterion is amfoliet of betaïne.
Duidelijk? De Zwitserse garde is de
pauselijke garde. De zydeco [volksmuziek
van Franstalige Amerikanen langs de Mississippi]
is mede geïnspireerd door de musettemuziek [doedelzak,
ook: trekharmonica]. Zythologen
[bierkenner]
nemen er vaak nog eentje. In de kerstnacht
trokken de Drie Koningen (Balthasar,
Caspar en Melchior) op naar
Bethlehem [VD;
NBG: Betlehem],
naar het kindeke Jezus (het
Kerstkind) in de kribbe. Op
kerstmorgen herdenken we dat. Tijdens advent stond er steeds een
bloemstuk voor in de kerk. Het alefbeet
is het Hebreeuwse alfabet (1e
letter: alef). De gasten kunnen
nu binnenkomen, naar binnen komen. Ze zullen ons toch wel
tegemoetkomen, tegemoetgegaan [VD
aaneen, GB: niks] zijn?
4.
We zongen het "Gloria in excelsis Deo" (peis
(of: pais
– dat in de vaste uitdrukking – en vree (niet:
vrêe),
kyrie eleison). Hoe breek je dat
laatste woord trouwens af? We zongen ook "O Heer Jesu, God en
mense" ter ere van de godheid van het Kerstkind. De collecte in
de kerstdienst was voor de jeugd in Myanmar, om het
(beroeps)onderwijs
voor hen toegankelijker te maken. Ons werd voorgehouden dat we
nieuwgeboren zouden moeten willen zijn. In het non-fictieboek
kwam een nonrups [nonvlinder]
voor. Je moet zijn eer niet te na komen, daar heb ik
je uit-en-te(r)-na
voor gewaarschuwd! Het slotlied op het kerstfeest was "Ere zij
God in den hoge". Hij was
welwillend en mij welgezind. Het genus irritabile vatum is het
prikkelbare dichtersgeslacht. Giaur [gaa-voer]
is de Turkse scheldnaam voor alle niet-moslims.
Hij heeft een giraffennek. Hebben we nog
geld voor enkele geltharingen [mannetje,
hommer]? De Gelukzalige Eilanden
zijn de Canarische.
5.
Meerdere dieren gingen zwaar gebukt onder de stress van de ghibil, de
hete woestijnwind in Noord-Afrika: geparden
[ee]
of cheeta's (jachtluipaarden),
de gerbil (steppemarmot,
renmuis, woestijnrat), de
steppelynx (caracal),
de quagga (steppezebra),
de coyote (steppewolf),
de steppeolifant (in
de savannen
– mv. n/s
– levende Afrikaanse olifant),
de manoel (steppekat)
en de Nubische wilde ezel
(steppe-ezel).
De savannebuffel [mv.
n/s] dartelde vrolijk rond in de steppeflora
en -fauna. De Hof van Olijven (Gethsemane)
bevindt zich op de Olijfberg. Jezus’ hemelvaart (tenhemelstijging)
vond plaats op Hemelvaart (Hemelvaartsdag).
De gelaatsscans van de gekrookterieters
waren diffuus: de beelden waren niet gelijkluidend.
6. Ik ga ervan uit dat er gaandeweg voortgang geboekt wordt. De uomo universale is de universele mens, het ideaal in de renaissancetijd [vergelijk: homo universalis]. Een garen-en-bandvrouwtje verkoopt garen en band in een garen-en-bandwinkeltje. Er was een eens gegeven toestemming om de eensgegeten haver [paardenmest] te mogen weghalen. Catechu is acajou (cachou, kasjoeboom met cashewnoten). Een diknek heeft een dikke nek, een fennek is een woestijnvos, de een heeft een giraffennek, de ander een gazellenek, je kunt een heftrucknek [niet meer in VD: nekletsel wegens steeds achteromkijken] hebben of een langnek [langhals] zijn, een natnek of -hals [drinkebroer] zijn dan wel uitleggen dat ogoneks (Pools) in bepaalde talen onder sommige letters geplaatste tekens (˛) zijn. Je kunt een olifantsnek hebben of een stierennek dan wel een ossennek, en scheefnek, schurftnek of speknek zijn. Een rooinek of roodnek was vroeger, met name tijdens de Boerenoorlog, een scheldnaam voor de Engelse soldaten.
7. Gamaschen herinneren aan slobkousen en galoches zijn overschoenen. Help, het geboorteaangifteakteregister is zoek! Op zijn autoped heeft hij geautopet. Een snek is een bepaald Vikingschip, snacks kun je eten. Deze deïst [transcendente god die zich terugtrekt] deist [ij] [houdt zich stil] en houdt zich ook gedeisd. Die plant gedijt, gestolen goed niet. Hij was weer in het gebenedijde [gezegende] oord. Een geek [g van goal – ie] is een computerfreak [ie]. In Delft is er altijd wel een akkefietje (akkevietje). Dat miese (miesje – ook: bangelijke) kereltje zat me weer dwars. Deze getijcentrale werkt op getijdenbewegingen. Het gevangeniswezen zit raar in elkaar: gevangenzitten, gevangen krijgen (bij het spelletje), gevangenzetten, gevangenhouden, gevangenmaken, gevangen worden, gevangennemen en gevangen raken. Deze Germaan is een germain [neef met zelfde grootmoeder] van mij. Onder de geuzenvlag dronken de geuzen geuzelambiek. Bij getroebleerde verhoudingen zijn er tamelijk veel troebelen en trubbels: voer voor troubleshooters.
8. Geweldpleging is geweld plegen. Geklaarde boter is ghee [g van goal – ie]. Het glauke [zeegroen] glauconiet [groen tot zwart mineraal] glom in de zon. Het glagolitische schrift is het oudste Kerkslavische schrift. Naast de girandole [kandelaar met armen] lag een gizmo [voorwerp voor op de gitaar]. Wat zijn een in- en een succubus [duivel als man resp. vrouw in de coïtus]? Er werd wat afgehannest (ww.: hannesen). Ze gingen verkeerdjassen, ze hebben dus gegeert [ww. geerten]. Zij begeert Geert: hij wordt begeerd (en is in trek, gewild, gegeerd). Politici gebruiken soms het épater le bourgeois, het epateren, het overdonderen. De teams zouden gelijk opgaan, welk achterstond kon gemakkelijk gelijkkomen. Ongegeneerd en zonder enige gêne maakten de gens du monde [mensen uit hoogste kringen] de allerallergênantste opmerkingen. Wat is het meervoud van geneesheer-directeur [GB: 4 x!]? Is hier sprake van replica's of van echte genuïniteit [uu-wie]? De geboorte van de wereld is een soort genesis. En, heb je gelijk gekregen? Je vijand doet aan gejouw, je naaste aan gejou. Elkaar gelukkig nieuwjaar wensen, dat doet goed!
9. Vraagt aan zijn vrouw: mag ik George' oor even lenen? Ja hoor, Sjors' oor staat altijd tot je beschikking. Op Tiengemeten wilden ze twee gemeten uitzetten. Het feest van de zuivering van Maria wordt ook wel Lichtmis (2 februari) genoemd. De maand oktober is nog steeds de mariamaand [o m], de maand mei is de Mariamaand [m M]. Waarom is februari de zuiveringsmaand [de tijdreken(ings)fouten worden gecorrigeerd]? Zukke [informeel, spreektaal] woorden gebruiken we hier niet! Zulle [BE, spreektaal: hoor, hè, nietwaar?], zeggen ze dat echt in Vlaanderen? Jaja, je zult maar Jood in Rusland zijn. Zullie [zij] zullen wel niet veel meer dan zulo [zeer uitgebreid lager onderwijs, aanduiding van Piet Vroon voor wo – wetenschappelijk onderwijs] hebben. Diknekken [fig.: rijkaard] met zultlippen [diklip, ook een zeeslak]? Wordt zumbaën (zumba beoefenen – fitness met muziek en dans) begeleid door zummara's (tweedelige houten blaasinstrumenten)? Zurkel is wilde zuring. Hoe moet het? Wel, zus of zo. De zusters van de Heilige Carolus Borromeus (niet meer in VD: een van de vele orden en congregaties) en de zusters van het Rode Kruis werkten eendrachtelijk samen. Mooi zusje is dat, maar helaas hebben we hier geen sororaat [zusterhuwelijk, bij overlijden of gewoon recht op de jongere zussen – Nieuw-Guinea]. Pyrosis [zuurbranden, uit de maag door de slokdarm naar de keel] gaat altijd rechtstandig omhoog. Het Albestuur van de Albehoeder omvat het al.
10.
Een acidimeter meet zuur. Een piskijker kijkt pis. En een zuurkijker?
Die kijkt zuur. Die zuurpruimen kunnen
zelfs het zuur pruimen. Zuurstelen [mv.,
zuring] hebben niets met zuur
stelen te maken. Kun je met een oxymeter
[zuurstofmeter]
de oxidatie [verbinden
met zuurstof] meten? Nee,
dus. Zuurstof- of oxystaal wordt wel aangeduid als LD
(Linz
en Donawitz).
Ze kon zuinigjes en zuurtjes kijken! Een zuwe is een looppad door een
moeras. De nangka (jackfruit)
is de zuurzakboom. Die deen [wilde
zwaan] kan vliegen. Zoek op: de
Agrippijnse [Vondel],
Mantuaanse [Vergilius],
Thebaanse zwaan [Pindarus],
en de zwaan van Avon [èh-vuhn
– Shakespeare –
Stratford-upon-Avon],
Vaucluse [Petrarca,
Fontaine-de-Vaucluse] en Kamerijk
[Fénélon,
aartsbisschop]. Een
molukkenkreeft is een zwaardstaart [ook:
pijlstaartkreeft]. De Zwaardvis
is de Goudvis [sterrenbeeld
zuidelijk halfrond]. Wat is de
zwaarte (het
gewicht) van zwaardrecht [recht
van het zwaard, van de sterkste].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten