2300 Dictee zondag 11-07-2021 (1) dictee Dictee van de dag (266)

Dictee – dictees [2300]

Oefendictee 591 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (266)

1. Dat is klip-en-klaar. Het klokgen regelt mede het circadiaanse ritme [24 uursritme, slaap-waakritme]. Klok-en-hameren is het
klok-en-hamerspel spelen. De orang-oetan(g)s trokken veel bekijks. Dacht je echt dat je me pleasede? Dient een pittenbak [kweken komkommers] voor pittetouwen [van pitte = pita = bladvezel van de agave]? Wat doe je met een schroei-ijzer [brandijzer]? Lineaire verbanden teken je het gemakkelijkst linea recta met een liniaal. Gisteren praatten ze ab hoc et ab hac, over koetjes en kalfjes. Hij uitte zich: peccavi [ik heb gezondigd], het was een peccadille [geringe misstap]! Franse armagnac lijkt op cognac. De bergerac is een zoete witte Franse wijn, de pauillac is een medocwijn. Ruim die bric-à-brac [oude rommel] nu eens op. Een cul-de-sac is een doodlopende steeg, ook een doodlopend betoog. Een koetsierscognacje is een vieux. Een linac (linear accelerator) is een deeltjesversneller. Prozac is een antidepressivum. Wie herinnert zich de cineac [actualiteitenbioscoop] nog? Hoe luidt de gaswet van Boyle-Gay-Lussac [pV = RT]? De mac is de maximaal aanvaarde concentratie [van een schadelijke stof].

2. Een serac is een ijskegel, 'tarmac' komt van 'tar' (teer) en 'macadam', Teleac is de Televisie Academie [thans: Teleac/NOT], een vac is in BE een vertrouwensartsencentrum en een zodiac is een opblaasbare rubberboot [zodiak: dierenriem]. Is dit nu Oudvlaams of Oud-West-Vlaams? Hij werd outre-tombe [postuum] geridderd. Daar heb je dat eerste-maandag-van-de-maandsirenegeloei weer. Hij kwam graag in onze voormalige overzeese gebieden. Geef me nog maar zo'n over-'t-ij-kijkertje. Wat betekent de paardenbloemregel voor een woord als paddenstoelensaus? Het woord 'pacotille' heeft meerdere betekenissen [zoals 'boeltje']. Hoeveel Tongaanse [Tonga] pa'anga's zitten er nog in het doosje [TOP]? Onder zijn paletotje [korte overjas; vgl. houten paletot [oo] = doodskist] droeg hij een tricotje [oo] en verder nog een maillotje [oo], samen een mooi triootje! Een palimpsest is een opnieuw beschreven ostrakon (mv.: ostraka) of perkamentrol. Hij werd overnight [zomaar ineens] ontslagen. De scheidsrechter overrulede de linesman. Ze zouden de winnaar overbroezen met sjampie [champagne].

3. Welke qwertyklaviertoets gebruik je voor een pagina-einde? Word: Ctrl+Enter. Deze paean [pee-jahn] is een hymne, loflied ter ere van Apollo [en Asklepios – zijn heiligdom met kuuroord is een asklepion, vergeet ook de asclepiaswol niet]. Het panarabisme [alle Arabieren in één rijk] behelst het pan-Arabische gedachtegoed. Met panache [zwier, bravoure] genuttigde panachés [mixdrankje] zijn niet altijd panaceeën (panacees – wondermiddel tegen alle kwalen). Om de bloempot zat een fraai cache-potje [sierpot]. Muzikaal cadanceren is cadans (cadens, cadenza) aanbrengen. Wie heeft er een goed cadeau-ideetje? Bij het café complet [koffie met gebak, gmv.] zaten café(s) noirs [enk.: café noir]. Gezocht: iemand met camera-ervaring die voor een goede camera-instelling en cameraopstelling kan zorgen. Met een calorimeter meet je calorieën. De carolina-eend is genoemd naar de vroegere Engelse kolonie Carolina en de carolusgulden naar Karel (Carolus) V. Is dat nou cassavebrood? De cassoulet is een zekere ragout, een cassolette een aardewerken stoofpotje waaruit gegeten wordt. We eten morgen casselerrib (naamgever: de Duitse stad Kassel).

4. Ik wens hem toe dat hij die foto's van zijn geliefde snel downloade! Cabernets francs [+] [wijnstok] worden gebruikt voor loirewijnen, cabernets sauvignons [+] [idem] voor bordeauxwijnen. Een slechte algemene lichamelijke toestand heet cachexie. Door de cacimbo [kustnevel] zagen we het wrak niet. Hij deed de gekochte caddy [doos, tas] in zijn caddie [boodschappenwagentje]. Een calamaris wordt ook kalmaar [pijlinktvis] genoemd. Zou Calvijn al kalvijnen (calvilles – tafelappel) gegeten hebben? De calypsodans is genoemd naar de Griekse nimf Calypso. Met cambio's [wissel(brief)] kun je cambiëren [wisselhandel drijven]. Was er in het cambrium [oudste periode van het paleozoïcum] al cambium [teeltweefsel planten]? Een camel [kameelkleurig] overjas kenmerkt zich door zijn camel [stof, kleur]. Ik neem aan dat een camioneur meestal een camionette [bestelwagen] bestuurt. Die twee zijn camp [kèhmp] (smakeloos, kitscherig, homo). Zij kikt op kunst en camp [kitsch]. In sommige campaniles [klokkentoren] worden campanula's [planten] gekweekt. De canada's (canadassen – populieren) komen oorspronkelijk uit Canada. De Canadees peddelde in zijn canadees [GB: kano]. Cancaneren is de cancan dansen.

5. Zij is een cantate-, cantilene- en canzoneliefhebster [NB ook: canzone's]. Een canto figurato [versierde zang] lijkt wel op een belcanto [mooi gezang]. De canuledoos is bijna leeg (bijna-leeg). Dicteeontwerpers lijden aan captatio verborum [jacht maken op fraaie woorden]. Slijmballen doen aan captatio benevolentiae [poging van de spreker of schrijver om de lezer of de hoorder gunstig voor zich te stemmen]. Eén Caraïeb (Carieb), twee Caraïben (Cariben). Carbuur [BE] is carbid [calciumcarbid]. Een ctg is een cardiotocogram [voor hartslag foetus in de baarmoeder]. De cassandravoorspellingen zijn niet geliefd: Cassandra voorspelde de ondergang van Troje [ze werd niet geloofd]. Stoelzittingen kun je capitonneren [opvullen, bekleden met verende laag]. Welke zijn de Caricom-landen? Caribbean Community and Common Market waaronder Jamaica, Haïti en Suriname. Dat was de vraag bij de Cito-toets [Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling]. Kijk, een cartesiaans duiveltje [ook: duikertje]! Casestudies (GB) of casestudy's (VD, ook: gevalsstudies)? Hoe vind je deze capricieuze [grillig] capriccio's [grillig muziekstuk]?

6. In het pre-oVD-tijdperk (d.w.z. voor 2015) waren de Phlegraeïsche velden de landstreek bij de Vesuvius, waar Zeus de Giganten overwon (en een dicteetopper). Voor die cd-verzameling [compact disc] met al die cd'tjes moet ik een pl'etje [persoonlijke lening] afsluiten. Kan jij als erkend pietlut uitleggen wat het verschil is tussen een petrissage [kneedmassage] en een gallisage [water en zetmeel bij de wijn]? Piae fraudes (leugentjes om bestwil – enk.: pia fraus) mogen soms. De uitslag van framboesia tropica herken je aan de piaanpuisten. Het paard voerde de piaffe [pie-jahf] magnifiek uit. Een piëta is de voorstelling van Maria (anders gezegd: een maria) met het lichaam van de zojuist gestorven Jezus op haar schoot. Pinceren is tokkelen op een snaarinstrument (pizzicato spelen). Piae memoriae [bijw.] J.H. Je kunt dat wel wensen, maar het zijn pia desideria (mv. – vrome wensen). Is lust ook een vroom en weldadig doel (pia causa, meervoud: piae causae; vergelijk ook: ad pias causas, ad pios usus: voor een goed doel, voor vroom gebruik).

7. Mag je dat papier-maché [bnw., ook: stofnaam] model nu ook papier collé [gelijmde collage van papier] noemen? De Papoease bevolking houdt Papoea's gebruiken in ere. Wat doet de pantsjen lama [wereldlijk leider v.m. Tibet, niet in wdb.], anders dan de dalai lama [geestelijk, idem]? De paparazzi brachten hun paperassen op orde. Er zaten louter toeristes in die toeristenauto. De turista is de reizigersdiarree. Het syndroom van Stendhal (stendhalsyndroom) is de toeristenziekte [overdonderd door schoonheid (Italiaanse) kunst]. Parfait au café is koffie-ijs, parfait à la vanille is vanille-ijs. Bij parcimonie [zuinigheid] kun je aan 'cent' denken en bij parsimonie [eenvoud] aan 'simpel'. Ik haat dat par-bricolegedoe [achterbaks]. Een parfait-amour is een zekere rode likeur. Er werden ook paratroepers ingezet. Een paramour is een minnaar of minnares. Als je bang bent voor vrijdag de dertiende, lijd je overduidelijk aan paraskevidekatriafobie. Er zijn daar park-and-rides (P+R's). Een rechter mag geen parti-pris [vooringenomenheid] uitstralen. Twee balletparen voerden pas de deux(s) uit. Dat boek heeft een gekleurd dos passé [vierkante rug – geen mv.].

8. Kun je hier pinbetalen [inf.]? De apostolische vermaningen houden een paraenese [opwekking tot deugd] in. Zo'n aanwaaiende
par-renomméeboodschap [gerucht] spreekt me niet aan. Die donjuan heeft zijn renommee [goede naam] wel verspeeld. Parousie is wederkomst, jaloezie afgunst. Hij parsete [parseren, syntactisch ontleden] zes (6) hoofdstukken. De pasveersloot [water met bacteriën reinigen] is naar Pasveer genoemd. In de passieweek (lijdensweek, Heilige Week, Goede Week) valt Goede Vrijdag. Je hebt badguys en goodguys, badgirls en goodgirls. Een coupe is een ijsschaaltje. Verwar niet: de Plejaden (het Zevengesternte), de Pléiade (een groep Franse renaissancedichters) en de plejade als groep van (zeven) personen. Het pinyin is een transcriptiesysteem van Chinese karakters in het Latijnse schrift. De bevindelijke predikant hield een stevige
hel-en-verdoemenispredicatie [preek]. Op het Portiuncula-aflaatfeest kun je een portiuncula-aflaat [r.-k.: kwijtschelding van straffen] verdienen (in de Portiunculakapel in Assisi en in de franciscaanse kerken).

9. Een porto flip [versterkend drankje] is goed als versterkingsmiddel. Men weet dat potkrauwers [gierigaards] niet in de hemel komen. Een pluri-etnische gemeenschap is multiculti. Hij patiencete de hele avond. Een patronymicum is gewoon een patroniem [vadersnaam]. Het Patrimonium Petri is het gebied van Vaticaanstad. Kan deze patissier [banketbakker] ook pâté de foie gras [ganzenleverpastei] maken? Een van de patres familiae (enk.: pater familias) is overleden. In Nederland eet je paté, meerdere patés of een pateetje. Een pâteschilder gebruikt pâte [verflaag]. Hij heeft een Frans Paternoster gebeden [gevloekt]. In mijn pc zit een cookiemonster [GB: koekjesmonster – VD: Koekiemonster]. Het peigné [wolvezels] wordt in spinnerijen tot kamgaren verwerkt. De peccata contra naturam zijn de tegennatuurlijke zonden. Ze droeg een paar peau de suède [bnw.] handschoenen (peau-de-suèdehandschoenen – znw.). Voor ons graag drie pêches melba [ook: pêche melba's], graag. Noem je dat een pelerine [kraagmanteltje]? Het is nauwelijks een pelerientje! Kruiden kunnen flink pedis [puh-dihs] (heet) zijn. De pawpaw [ou] is een fruitboom.

10. Deze peesster doet het op de Amsterdamse wallen. Op zijn arabier [paard] en per arabier [bij toeval] belandde hij in Mekka. Hij bekijkt de penoze [onderwereld] door een roze bril [rooskleurig, optimistisch]. Pensees [viooltjes] kun je zaaien, pencees [amandelgebak] kun je eten. De kok bereidde een blindevinkfantasie van paupiëttes [gevuld rolletje vlees of vis]. In een perikoop [fragment H. Schrift] komt geen periscoop [kijkbuis onderzeeër] voor. Neem nog een pernodje [oo – drank], zei hij per jocum [uit gekheid]. Is de dommekrachtmethode hetzelfde als de brute-forcemanier [niet in wdb.]? De Yangtze [niet in wdb.] ontspringt in het Tibetaanse Hoogland [niet in wdb.] en mondt uiteindelijk bij Sjanghai (denk ook aan: shanghaaien!) uit in de oceaan.