2326 Dictee zaterdag 31-07-2021 (1) dictee Dictee van de dag (286)

Dictee – dictees [2326]

Oefendictee 571 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (286)

1. Hij heeft zijn bon sens [sahns, gmv.] niet gebruikt. Hij wenste me bon voyage [tw.: goede reis]. Eén bon vivant [levensgenieter], twee bon(s) vivants. Niet verwarren met: ci-devants [mv., Franse Revolutie, spotnaam adellijke en vorstelijke personen]! Hij probeerde het met een bon mot [kwinkslag], maar kreeg meerdere bon mots terug. We verwachtten wel een bonne bouche [lekker hapje], maar er waren zelfs meerdere bonnes bouches [+] [vgl. pour la bonne bouche: als een lekker hapje voor het laatst bewaard]. Dat is geen bon ton [gmv., zoals het hoort], maar we zijn er maar op de bonnefooi [op goed geluk] heen gegaan. De Plantenziektekundige Dienst (PD) hield (! na 2012 naar NVWA) zich bezig met fytopathologie [plantenziektekunde] en het gebruik van fytocidepreparaten [stof die planten doodt]. Ik kwam tegen de uitdrukking 'Frisia non cantat' [niet meer in VD]: Friezen zingen niet, ze zoeken oplossingen. Ik maak even een kaasfonduetje klaar om straks lekker te fonduen; daarna fondude ik dus. Het tv-programma 'Farce Majeure' was een persiflage op de uitdrukking 'force majeure' (overmacht). Hij is een F1-fan. O ja, houdt hij van racen of van toetsenbordtoetsen? Foudroyant gangreen is zich snel uitbreidend koudvuur. Fouettés zijn verlengde pirouettes.

2. Frisee is de naam van krulandijvie. Een francala is een breed Turks stokbrood ('gebakken op Franse wijze'). Kordeliers zijn minderbroeders: die dragen een koord. Guereza's zijn (Ethiopische) zijdeaapjes. 'Krijg de ftisis' klinkt wel interessant [tering – slopende vorm van tbc]. Hoe kun je fritporselein het beste omschrijven? Voor welk 'land' staat 'FRL' op een auto [‘landcode’ Friesland – internet: frl]? Ken jij die film-noirregisseur [films noirs [+]]? Fikkie kwam – met mijn portie – helaas om in het fikkie. Zou hij het fiksen [klaarspelen] na het stoppen met fixen [spuiten]? Fil-à-fil [weefsel] en fil d'écosse [glansgaren] zijn materialen voor de kleermaker. Er stond een heel filetje voor de balie met filetjes. Ze hadden daar filet americain [BE: preparé, geen mv.] , filet d'anvers [gerookt – mv. GB: filet(s) d'anvers – a lijkt fout, VD: geen mv. – NB VD wel A], diverse filet(s) mignons [van de ossenhaas, mv., VD] ook filet pur [biefstuk van de ossenhaas, geen mv.]. Alle filhellenen zijn gedateerd [begin 19e eeuw]. Een nieuwe tak van sport: fit- of powerwalken [fitlopen, wandelen in snel tempo met armbewegingen]. Heeft een fleetowner veel schepen? Nee, een groot wagenpark. Een flandrien is een Vlaamse wielrenner, die buitengewoon goed geschikt is voor Parijs-Roubaix en
Luik-Bastenaken-Luik [de kasseien].

3. Ze hadden een flauwe grap uitgehaald met mijn duffelse jas van flausch [duffelse wollen stof]. Floroglucinol [s] wordt omschreven met de term benzeen-1,3,5-triol. De fine fleur [keur der ingezetenen, geen mv.] van Rosmalen was uitgelopen. We zijn naar Santiago de Compostela [VD] geweest. We verkeerden in een soort finis Poloniae, een staat van onvoorstelbare wanhoop. Floating votes [van zwevende kiezers] zijn winbaar en populair. Het fletse flataanzicht was troosteloos. Foliumzuur is N-pteroyl-L-glutaminezuur. Hoelang zullen ze elkaar nog nutteloos bezighouden? Een bendir is een handtrommel. Dit is een drukbevaren (GB) route. Bewustmaken heeft met bewustmaking te maken, bewust worden met bewustwording, en daarna komt het bewustzijn. Het beroertepercentage na CVA (cerebrovasculair accident) stijgt. Een bevek is in België een beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal [Luxemburg: sicav = société d’investissement à capital variable]. De uitspraak van 'bergamot' leer je via het meervoud: bergamotten.

4. In hun bergères [leunstoel met voetenbank] dronken ze meerdere bergeracs [zoete, witte, Franse wijn]. Zijn optreden was het beradenst van allen. Lopend in de berceau [loofgang, bogengang] zong ze een berceuse [wiegeliedje]. Is een belofte-eed nu wel of niet een eed? Een beluik kan een hofje zijn. De belialskinderen [boosaardig, slecht] zijn de kinderen Belials [B = de duivel]. Deze beiers [bes] kun je eten (ook
niet-kannibalen), het beiers [Beiers bier] kun je drinken en Beiers [taal] kun je spreken. Met beheime wordt vee bedoeld. De beet van een komodovaraan [3 m, 150 kg] kan dodelijk zijn. De solenodon (lijkt op spitsmuis, m.n. agouta en almiqui) verlamt prooien met een dodelijke beet. Je kunt iemand beetnemen, beetpakken, beetkrijgen of beetgrijpen en daarna beethebben en beethouden. Wat is de basenvolgorde [baa-zuh, van loog dus] die dit leerboek aanhoudt? Is base [bees] gezuiverde cocaïne [zelfde uitspraak als drum-‘n-bass]? Het basralokus is een hardhoutsoort. Een bavet(je) is een slab(betje). Bedolah (bdellium) is welriekende gom. Wat houdt het bedstedegeheim in? Geldt dat ook voor/in een bedsteetje? Het was een lesbischebedgenotenexhibitie [demonstratie].

5. Die biecht-tv is niks voor mij. Mogen bernardijnen wel biecht horen? Heeft de bernhardtiti met prins Bernhard en apen te maken? Ja, maar niet in VD [wel GB]. Een berkenmeier is een drinkbeker. Een landengte is een istmus. We kwamen er via een bergengtereeks. Hij kreeg een ruim bemeten toelage en kocht daar onder andere een ruimvallend pak van. De belladonna, de wolfskers, werd als schoonheidsmiddel om de pupil te verwijden, gebruikt. Hij zou er bij de erfenis bekaaid afkomen. Behemoths zijn Hebreeuwse grote en sterke viervoetige dieren [mogelijk nijlpaarden]. Ze droeg een schattig batisten [ih] jurkje. Componeer je vaker zoals nu een basso-continuocompositie [basso continuo = becijferde bas – generale bas, zonder onderbreking, = (ook) manier van spelen, ook instrument]?

6. Hij is babylancebestuurder. Die man is bacteriocidedeskundige. Ik moet nog naar de bacovewinkel (GB + s, VD: + n/s). Hij is een balaannamevirtuoos. Meten wij in bandbreedte- en -diktematen? Het bandopnameapparaat is stuk. De barensweeën waren al begonnen op de Barentszzee. M'n wiegie was een stijfselkissie, m'n deken was een baaien [baai = grof wollen weefsel] rok [uit een oud liedje]. Hij haalde een baarse streek [domme zet] uit. Kunnen baba's [in Indonesië geboren Chinees van gegoede stand] wel baba's [zekere gebakjes] eten? Die baby was een echte babi [dikzak]. In de vergadering heerste een babylonische spraakverwarring. Een badding (batting) is een meskant bezaagde balk, dik ruim 6 cm en breed 10 tot 23 cm. Badjings zijn Javaanse eekhoorntjes met als synoniem: klapperrat. Baffles [geluidsabsorberende plaat van steenwol] hangen heel hoog in een fabriek. Je kunt deze mooie bagatelle [tèhl – muziek] niet als een bagatel [niemendalletje] afdoen. Bajadères zijn aan de tempeldienst gewijde danseressen-zangeressen in India. Bakra's zijn blanken, met name Nederlanders in Suriname. Een vrouwelijke jeugdige wil baksen [neuken – straattaal].

7. Een baksis is een extraatje en een baksjisj is een fooi. Balderen [uh] is onstuimig schreeuwen en dansen van kor- en auerhoenders in de paartijd. Het lijkt wel of 'balletje-balletje' geen reduplicatie is. Een banaat stond onder leiding van een ban [rechtsgebied] (vergelijk: bandijk, banrecht). Barema's zijn loon- of tariefschalen. Een barcarolle [+ s] is een lied zoals gezongen door Venetiaanse gondeliers. Bara's zijn Surinaamse platte koeken van urdimeel [oe], gebakken in olie. We kennen de groene, de rode en de blauwe baretten. Baretjes (barettetjes) zijn staafvormige broches. Een baroxyton is een oud koperen blaasinstrument. Een barouchettenkoetsier zit bij een licht twee- of vierwielig luxerijtuig op de hoge bok. Baritonzanger en -sax, je schrijft het allemaal … De bas-bariton speelde in zijn vrije tijd basblokfluit en was stiekempjes uitermate verliefd op die verlegen
bas-bleu, die blauwkous.

8. Ze hebben daar een basilicale kruiskerk. Maniakale gekken zijn er afgesprongen. Hij ging met al zijn barring van boord: hij vertrok dus met pak en zak, gepakt en gezakt, met hutje en mutje. Een Friese bart is een waterstoepje, een middeleeuwse bard een zanger-dichter. Onze muziekvereniging heet officieel OBK (Oefening Baart Kunst). Een
osm-gezelschap [ons soort mensen], een groep osm'ers, heeft vaak een ons-kent-onsmentaliteit. Allo's [allochtonen] en auto's [autochtonen] zouden jegens elkaar meer respectvol moeten zijn. Die eersten komen allemaal uit Allochtonië. Wat is het verschil tussen blimbing [stervrucht] en blingbling [opzichtige versieringen], of is dat er niet? Bij de kerstborrel nuttigen we meestal meringue [schuimgebak]. Het bier is gijl [gistend] genoeg om getond [in de ton doen] te worden. Een geil [met sterke geslachtsdrift] wijf is lascief [wulps]. De geilbak [geilaard, wellusteling] viel in de gijlkuip [voor het bier]. Chijl of chylus is vet bevattende lymfe. Chymus of chijm daarentegen is de spijsbrij in de maag. Kwantiseren is [fysica] uitdrukken in quanten. Gaines [èh uh] zijn elastische buikkorsetten.

9. De Engelse term voor gekkekoeienziekte is BSE (in goed Nederlands: boviene spongiforme encefalopathie). Gabbro bestaat uit basisch [alkalisch, met de eigenschappen van een base] plagioklaas [mengsel van (chemisch) albiet en anorthiet] en augiet [colofoniumsteen]. Hij is een beetje gaga [kinds, halfwijs]. Een gaganaut of vyomanaut is een Indiase ruimtevaarder. Kinderen, zorg dat ik nooit in gaazen [geriatrisch] of paazen [psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis] terechtkom. Lastige meervouden zijn: garde-meubles [opslagplaats], garde-mangers [hulpkok koude schotels] en gardes d'honneur [erewacht]. Zet er maar dubbele guillemetjes (<< ... >>) omheen. Zij woont in een garçonnière [vrijgezellenwoning of -kamer]. Een gamellehut [n/s, gamel = grote ketel] is een bijkeuken. Galoches zijn overschoenen. Is de gas- en lichtrekening al betaald? Ze dronken er nog een paar gamays op (wijn, en die komt uit de Côte d'Or). Nee, ik bedoel niet côtes du Rhône [al mv.], rhônewijn. De stresscardiomyopathie is het gebrokenhartsyndroom. Het woord 'gebrouwt' [bier van één brouwsel] heeft geen meervoud. Die is buitengewoon choquant (shockerend) en bijzonder shocking, deze shockart [kunst, bedoeld om te choqueren, shockeren].

10. De shoegaze [ee] is een Britse alternatieve rockstijl. Een shockjock is bekend vanwege zijn choqueren (shockeren). Ze droeg een boa [slangvormig kledingstuk] van funfur [nepbont]. Alle boanergessen gloeien van geestdrift en blaken van vurige geloofsijver. Een fourire is een lachstuip. Deze vrouw is een echte royaltywatcher en een Koninklijk Huiskenner. Deze francofone Vlaming schoot op frankolijnen [patrijsachtige vogel]. De franquisten [dictator Franco] vereerden hun caudillo [militaire leider, i.h.b. Franco dus]. Froufrous zijn bereid met crème au beurre. De fulltime onderwijskundig medewerker droeg fumé [donkergekleurd, GB, VD] brillenglazen. Pas op met die frêleste [broos, teer] zieltjes!