2296 Dictee vrijdag 09-07-2021 (1) dictee Dictee van de dag (264)

Dictee – dictees [2296]

Oefendictee 593 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (264)

1. Daar is ie (is-ie) weer met zijn cliché-uitdrukkingen. Een closeharmonykoor zingt close harmony. Hoe ziet een wollen weefsel als prince-de-galles [met een patroon van fijne, vrij grote ruiten op een lichte achtergrond] eruit? Dat meiske(n) vertoont een hoge mate van precociteit [vroegrijpheid]. Wie heeft die qu'en-dira-t-on [gmv., praatjes] gelanceerd? In nicotine komt pyridine voor, pyridoxine is vitamine B6 (GB, VD) en water is H₂O. Welk atoomnummer heeft technetium [Tc, 43]? Willen jullie petit(s)-beurres [rechthoekig biscuitje met gekartelde rand] of petitfours [fijn koekje]? Het petit-gris of fäh is het bont van het Siberische eekhoorntje. Een petinggi is een Maleis dorpshoofd. De petkuser haver [zekere soort, landgoed Petkus] is erg bekend. De meervouden 'petit mals' [absence], 'petites histoires' [+] en 'petites maisons' [+] geven nogal eens problemen met schrijven. Wij hebben recentelijk nog gepetanquet [soort jeu de boules]. In
Equatoriaal-Guinea betaal je met peseta's Guineana (thans:
CFA-frank). Peshmerga/a's) (2 mv. dus) zijn leden van een nationalistische Koerdische strijdmacht.

2. Hoeveel petameter (Pm, 10^+15) is dat? Van die peyotedrank [Mexicaanse cactus] kun je high worden. Geweldige piaffe [pie-jahf – draf op de plaats] van dat paard! Dat weegt 12 picogram (pg – 10^-12). Een pickel is een pikhouweel van bergbeklimmers. Hij is een raar piechempie [dwaas, onmogelijk mens]. De blanke kolonisten in Algerije worden pieds noirs [mv.] [wegens zwarte schoenen] genoemd. Er lagen meerdere pièce(s) montées [berg lekkernijen] van zoutjes. Spelen zij vooral pièces à clef [onder verzonnen namen actuele gebeurtenis naspelen] of pièces à tiroir [losse aaneenrijging van episoden]? In Indië is masseren pidjetten. Pilav (GB, VD ook: pilau) is rijst in vleesnat gekookt. Laat die piet-van-vliet [vogel] nou precies op het pijpje-lak [kamerplant] schijten. Ik word kierewiet van zo'n pierewiet, zo'n
spring-in-'t-veld. Die trofee had hij gepietheind [gestolen, gegapt]. Zijn pijjekker was gescheurd. Petrissage is kneedmassage. Betty droeg een petticoat. Peu à peu werd duidelijk dat het maar een peulenschil was. Blijf je slapen? Peut-être! Zonder pinots [wijnstok] geen pineau [wijn]! De bekendste pinacotheek [galerij schilderijen] vind je te München. Een pince-sans-rire is een erkende droogkomiek.

3. In de bekerwedstrijd was het klassenverschil wel erg groot. Daar heeft hij goudgeld mee verdiend. Een collaterized debt obligation is een CDO (VD), een obligatielening met als onderpand een pakketje risicovolle hypotheekobligaties. Nevenschade [bijkomende] is collateral damage. Die close-upopnameafdruk mag er zijn! Wat doet een coadjutor [hulpbisschop, vicaris]? Kan zo'n cocaïne-inspuiting dodelijk zijn? Het meervoud van 'coccus' (kogelbacterie, ook wel 'kok') is 'cocci' (kokken). Met Cockney en Cockneydialect wordt hetzelfde bedoeld (de cockneys spreken dat). Als melioratief [gunstig] betekent 'cocotte' een gietijzeren stoofpan, als pejoratief [ongunstig] hoer, publieke vrouw. Logisch: codecisie is meebeslissen. Het cohortenbegrip [cohort(e) + n, 600 man] danken we aan het Romeinse leger. Hoe vindt een collectcallafrekening plaats [bij de opgeroepene]? Ik een cola light, jij een cola-tic? Een collagene stof is lijmvormend. Hij griste de collector's items voor mijn neus weg. Colostrum is biest.

4. Collodium (collodion – kleefmiddel) wordt ook in de chirurgie gebruikt. Colofonium is vioolhars, het eufonium een koperen blaasinstrument en een euphuïsme is een gekunstelde literaire (GB ook: tt) barokstijl. Die colonnade(n)zuilen [VD: + n/s, GB: +n] begeven het bijkans [bijna]. Die fauteuil is nog comfyer [comfortabel] dan ik dacht. Een comédienne (hoe heet haar mannelijke partner? – comédien) in een comédie noire [blijspel met tragische ondertoon]: dat is een contradictio in terminis [tegenspraak – een tragédienne past beter]. Bestaat een vennootschap en commandite [commanditaire vennootschap] uit commandieten [ja: commanditaire vennoten]? Poets je tanden, comme il faut [zoals het behoort]. In Vlaanderen zijn commerçanten [gewiekste handelaars] niet geliefd. Hij speelt de komische commies [ambtenaar]. Ik zal dat commodo meo – als het mij gelegen komt, te gelegener tijd – doen. Een cd is wel een compact disc, een cc is niet een compact cassette [maar een carbon copy, copie conforme]. De complete completen [liturgisch avondgebed, r.-k.] werden de monnik op den duur te veel. Die complicebijeenkomst was geheim. Een compositum is een samengesteld woord. Zolang de compotelepel [mv. s] in de brijpot staat, worde er niet getreurd. Computerdamspellen hebben iets abstracts, reële schaakspelen iets concreets.

5. Wij wonen momenteel in een loft [woning zonder binnenmuren]. Gaan we naar die conceptualarttentoonstelling? Een concertino is een klein concerto. Conciliëren is verzoenen. 'Concourstje' schrijf je zo bij deze uitspraak (anders: concoursje). De conditionalis is de voorwaardelijke wijs. Het dominium directum is de blote eigendom. Wat confiscabel is, kan geconfisqueerd worden. Confiteors zijn algemene schuldbelijdenissen. Conga's zijn vingertrommen. Congeniale personen zijn geestverwant, dat kan een congenitale [aangeboren] oorzaak hebben. Het conopeum is een gordijntje voor het tabernakel. Wordt een confrérie [broederschap] gevormd door confrères [ambtgenoot, vooral onder advocaten gebruikte term]? Het menselijk tekort is de condition humaine.

6. Laten we dit conjunctis viribus, met vereende krachten, doen! Conjunctivitis is ontsteking van het oogvlies. De Spaanse conquistadores veroverden ooit Amerika. Voor een operatie is een informed consent [toestemming operatie met kennis van de risico's] wel handig. Consignatie is gerechtelijke bewaargeving van gelden. Voor het consolsysteem [plaatsbepaling m.b.v. radio] was een consoletafel vrijgemaakt. In het constructie-ijzer zat een constructiefout. Wat is de consumptieprijs van dit consumptie-ijs? De percelen zijn contigu [aangrenzend], het zijn contigue percelen. Welke contra-indicaties zijn er? Continuarbeid kan nooit voor één man zijn. Welke instantie is er bevoegd tot een contra-enquête? Een minister moet met een contraseign contrasigneren [een koninklijk besluit – GB, VD K… B…, wel beide afko: KB]. Dat controversegedoe staat me absoluut niet aan. Convertibles [converteerbare obligaties] zijn convertibel [omwisselbaar]. Een conveyer is een transporteur, een surveyor een ambtenaar in dienst van een klassenbureau [voor klasseren schepen]. Die patiënt is convalescent (herstellend). Onwettig, tegen de wet, contra legem.

7. Het co-ouderschap is niet gemakkelijk, een coschap meestal wel. Hij uitte coq-à-l'âne (wartaal – en dat is geen wens). Copulae (copula's) zijn koppelwerkwoorden. Een coq au vin is volgens VD een gerecht van kip met onder meer uitjes, sjalotjes en spek, gestoofd in wijn. Wist je, dat corgi's honden zijn? Het Corduaans leer (corduaan) dankt zijn naam aan Córdoba. Mea culpa [door mijn schuld], dat zei hij coram publico [openlijk, in het openbaar]. Corbillards [lijkwagens] doen me altijd denken aan een vierkant biljart. Kun je met cordiet [draadvormig rookzwak buskruit] ook korhoenders afschieten? Hoe zou 'corniche' (stuifsneeuw op bergkammen) luiden in het Cornisch, een Keltische taal uit Cornwall? De corporate identity (image – beeld va een onderneming naar buiten toe) moet je koesteren. Corpo di bacco (bastaardvloek, goeie hemel, denk aan Bacchus), dat is niet mis. Coronianen komen uit Coronie [SR]. Een corporalenwasje [onder kelk en hostieschaal bij de mis; corporale = corporaal + n] moet zorgvuldig geschieden. Het corpus delicti [voorwerp waarmee het misdrijf is gepleegd] is zoek! De correspondentes kwamen op de correspondentenbijeenkomst. Is dat Costa Ricaans?

8. De hartcortex [buitenste laag orgaan] is aangetast. De Cortes [senaat en volksvertegenwoordiging in Spanje en in Portugal] heeft beslist. Hoe spreek je 'corticosteroïde' [= corticoïde – ontstekingsremmend] correct uit? Liggend op de couch [au] (bank) zag hij de slordige couche [oe] (laag verf) op de muur. De coupleider had een coupe soleil en genoot van een coupe met bavarois. Courtoisie [hoffelijkheid] en bourgeoisie [burgerlijkheid] bijten elkaar. De couvade [mannenkraambed] is een rare gewoonte. Bij rodeo's tref je cowboys en -girls aan. Met een craniotoom [instrument] voer je schedeloperaties uit. Deze crayon(tekening) is en crayon [in krijt of potlood bewerkt]. Een credenstafel [attributen op leggen] heeft een functie bij de mis. Deze crémant [licht mousserende wijn – rekkelijken: ook aaneen] is de crème de la crème [het neusje van de zalm]. Het ontstaan van een creooltaal wordt creolisering genoemd, de bestudering ervan creolistiek. De crêpe de Chine is een licht zijden crêpeachtig weefsel. Kropmensen worden ook cretins [onvolgroeid mens] genoemd. Het cretonne is een sterke katoenen stof. Cretonnen gordijnen zijn naar [de plaats, FR] Creton genoemd. Het is een crime [kriem – misdaad], maar geen crime passionnel [passiemoord]. Zijn er criminogene [tot misdaad stimulerend] erfelijke factoren? Dan heb ik die zeer waarschijnlijk.

9. Al mijn medewerkers zijn oké (OK). Het mare nostrum is de Middellandse Zee. Bill Gates (Microsoft) is een croesus en filantroop. De fila brasileiro's zijn gevaarlijke honden. Een croche is een achtste noot, een double croche een zestiende noot. Ik heb mijn crochet [haakwerk] op de bank laten liggen. De cro-magnonmens is een tijdgenoot van de neanderthaler en genoemd naar de plaats
Cro-Magnon in de Dordogne. Ik cros vrij vaak. Die gedachte is cru, het is een crue gedachte. Weet GB wel wat een crosscousinhuwelijk is [te lastig, zoek maar op!]? Met cruzeiro's [oe ee – thans: real – BRL] betaalde je vroeger in Brazilië, crusado's [uu – ook crusaat – crusaten] gebruikten ze vroeger in Spanje en Portugal. Er stond daar een hele cryptenrij (GB). Die kwestie had niet één crux, maar meerdere cruces [kernprobleem]. Zij dansten de csardas (VD ook: tsardas). Het CS-gas [vgl. CN-gas] is een bepaald type traangas (chloorbenzylideenmalononitril). Wat is een cryogeen laboratorium [met zeer lage temperaturen]? Over mijn lijk: mijn lijk mag je absoluut niet cryomeren [invriezen]!

10. Ootje, bootje, kaas [kinderspel: boter, melk en kaas – trekken van lijnen – ook: ootje-bot] is geen boter-kaas-en-eieren [x'en en o's plaatsen, ook: oxo – ohk-soo]. Laat Jan Publiek het maar niet merken! Dat zijn decoratieve en mobiele mobiles (ook: mobile's, GB). Een mobilhome (verkleinwoord: mobilhomepje) is een Vlaams motorhome. Met cube-ijs worden ijskubussen bedoeld. De Cubanen roken cubanen, niet omgekeerd. Je ziet daar veel cultivars [cultuurvariëteiten via kweken]. Een cultivé- of mikimotoparel wordt in de oester gekweekt. Een cultuurhistoricus houdt zich met cultureel-historische zaken bezig. Is 'cultuurshock' gewoon een verschrijving van 'cultuurschok'? Cum grano salis, niet letterlijk. Met een korreltje zout, dus.