Dictee – dictees [2304]
Oefendictee 589 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (268)
1. Als het tussen ons klikt, hebben we een klik (VD, match – GB click = klikken op een link). Hij riep 'kiep kiep kiep' en strooide maiskorrels (BE: maïskorrels). Ik ben niet kierem, niet kierewiet. Zijn kiesheid verried (verraadde) zijn kiese inborst. Wat is het bijzondere aan een pebblebedreactor [kernreactor met soort verrijkte 'knikkers']? Kiezellei is lydiet [en lyddiet ontplofbaar, melaniet] en kiezelsinter is geiseriet. Ik heb geen chowchow [keeshond], maar een chihuahua [klein soort hond] uitgekozen. Dat liep in de kijkerd. Heb jij nog ooit kijk- en luistergeld betaald? Mag ik u een welgemeende raad geven? Je gaat toch niet in je kilt onder die quilt liggen? Een voetbaljongen kickt op zijn kicksen [VD 2018]. Je hebt kil- [kielbord = plank van een kielgoot] en bilborden [ankervoering]. Ik was getuige van een keivenijnige kijvage [kijverij, gekijf, gekibbel] met een loei-interessante afloop door een mega-anticlimax. In de Dordtse (VD, Rijkswaterstaat, internet: sch) Kil kwam Kille Kobus [de dood] langs. De killdeerplevier heeft een korte snavel. Een ladykiller moet een killersinstinct hebben. Een killerheel is een stilettohak. Hoe spreek je 'kilometerslang' uit? Is die giftig? Nee, lang! Hij is een onnozelaar.
2. Oude sagen spreken van de Kimbrische vloed (de Kimbren vormden een oude Germaanse volksstam). Ook vandaag zal de zon weer ter kimme dalen. Een kinaonderneming haalt uit kina's kina-extract. Kinase is een enzym dat fosfaatgroepen van ATP (adenosinetrifosfaat) kan overdragen op organische moleculen. Wat is een Kind van Staat [van staatswege opgevoed lid van het koningshuis] en wat een kind der Fortuin (van Fortuna – gelukskind)? Pueriel [kinderlijk] is iets anders dan puberaal [puberachtig]. Wat is dat nu toch voor een kinderage (niet meer in VD 2015 – kinderachtigheid)? Cavaquinho's zijn Portugese, kleine viersnarige tokkelinstrumenten. Een kinderbijbel bevat veel Bijbelverhalen. Die boeken kun je in de Kinderboekenweek in de kinderboekhandel kopen. Op de Eiffeltoren kun je de kimduiking [verschil zichtbare en wezenlijke gezichtseinder] ervaren. Hoeveel cent zou zo'n sent [lijst, gording op de spanten van een schip] nou heel vroeger gekost hebben? Met kinderdag (dan heerst de kinderbisschop = voor 1 dag de baas! VN: dag van het kind) wordt Onnozele-Kinderen (onnozele-kinderendag of Allerkinderen) bedoeld. Een kinderhansop is een apenbroekje.
3.
Harissa is een Noord-Afrikaanse pittige saus, capoeira [uitspraak!]
is een Braziliaanse zelfverdedigingstechniek, caipirinha een cocktail
van onder andere cachaça en een casarca een eendachtige,
oranjebruine vogel uit Zuidoost-Europa. Een kinderpreek [voor
de kinderen] is een
kinderpredicatie. Waarom heet een kinderplantje ook
kindje-op-moeders-schoot? Op de bladvoet worden
jonge plantjes gevormd! Wanneer vond de Kinderkruistocht
plaats? In 1212. In de muziek is
obliquus met traps- of sprongsgewijze
voortschrijding. De huisdokter had het druk: een verbrande oesophagus
[slokdarm]
en een geval van oftalmorragie [bloeduitstorting
binnen het oog]. Een nuka
[nuchter
kalf]
nuken [met
kernwapens uitschakelen] is wel
erg overdreven, een computer [zonder
kernwapens, laten crashen door malware]
minder. Eén nouveau riche, tien nouveaux
riches [+].
Het bedrijf publiceerde negenmaands cijfers
(negenmaandscijfers)
en de secretaresse kreeg een achtmaands kindje
(achtmaandskindje).
Een neerlandicus houdt zich ook bezig met Nederlandkunde.
4.
Voor een minutieus onderzoek naar de
nifty fifty [beurs
New York] werden deze fiftyfifty
(pondspondsgewijs)
verdeeld. Een
van-negen-tot-vijftype heeft
een negen-tot-vijfmentaliteit. Een nègre is een spookschrijver,
een ghostwriter. Een nehrung is een zandige landtong voor een haf,
een strandwal. 'Ante mortem'
is een bijwoord (vóór
de dood – A.M.
– niet in wdb.), daarom is een
postmortaal onderzoek, een onderzoek post mortem(!),
nu ook een
post-mortemonderzoek. NB 'Ad mortem' is 'tot de dood'. Die
niet-brandende
[niet brandende]
vraag is nog niet beantwoord. Kine is een verkorting van
kinesitherapie. Cinchonisme is kininevergiftiging. Kinhins zijn
zenboeddhistische loopmeditaties. Hij kreeg een oorveeg, een
kinnebakslag. Voor kinnef [ongedierte,
luizen] heb je een luizenkam [SR:
Nisskakam]
nodig. Een voorbeeld van een gerecht met kip en kerrie (kip
kerrie) is kipkerriesalade. Doe
mij maar een kipfiletje. Daargelaten wat 'men' ervan vond, heb ik
mijn hele boeltje bij de preses gedumpt, het daar gelaten en het
daarbij gelaten. Dat ei is recentelijk gekipt [o.a.
kapen].
5.
Krijg nou de pip [div.
kwalen – verwensing]! Een
kippertje is een brado [zekere
haring]. Een kipptoestel
[ih]
wordt in het laboratorium gebruikt. Kijk, daar krijg ik nou kippenvel
van. Hij smeerde kips [(merk)
leverworst] op zijn brood. Een
Kiribatiër komt uit Kiribati [Grote
Oceaan]. Het waren er kirakira 50
(vijftig).
De ziekte van Pfeiffer (kortweg:
pfeiffer) is de kissingdisease.
Alles kits (oké)
met de kids? Kitharai (kithara's)
zijn snaarinstrumenten uit de Griekse oudheid. Zij is het kitschyst
van de drie. Waar zijn de kittens [jonge
kat]? Kijk, daar rijdt een kittig
paartje op kittige paardjes. Hoeveel kiwidollar
[Nieuw-Zeeland]
is dat? De KKK is de Ku
Klux Klan.
Ik zal het nog één keer ten klaarsten (onmiskenbaar)
zeggen. Kan je dit vanmiddag nog klaarkrijgen? Ik zal klaarstaan, als
ik tenminste niet te veel klaartjes [van:
klare] opheb.
6. Jan is een olijke en een lange, maar zeker geen houten of stijve klaas. En Klaas is een janhen [sul]. Op klaasavond [sinterklaasavond] eten we klaasjes [speculaasje] en klaasjesperen. Zo gaan we de kladderadatsch [economische of morele instorting] tegemoet. 't Is godgeklaagd, dat voetbalvandalisme. Met een omphalos (navelsteen) werd het midden van de wereld, een land of een stad gemarkeerd. Noem alle OPEC-landen op. Door onychofagie [nagelbijten] kan onycholyse [loslaten nagel] ontstaan en krijg je gemakkelijk onychitis (ontsteking van het nagelbed, zei de dokter). Het ootje-bot [spel] wordt nog maar weinig gespeeld. Boter-kaas-en-eieren daarentegen is in. Een OON is Officier, een RON Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Ze hadden een op-en-afrelatie (knipperlichtrelatie). Als je onderdak krijgt, ben je onder dak. Kinderen, daar komt Klaas Vaak! Ik kon het op een na laatste exemplaar kopen. Zoek eens ergens op wat oarsen [boordroeien] is. Deze nijlgau (letterlijk: blauwe koe – soort antilope – term uit de taal Hindi) is niet naar de Nijl genoemd. Een nitpicker is een foutspotter [o.a. in films].
7.
Hij is een noorderling (GB
ook: noordeling). Ik sta een
no-nonsenseaanpak met lik-op-stukbeleid voor. Hij draagt altijd
een nonde(d)juke
[vlinderdas].
Een norfolkpakje werd oorspronkelijk in Norfolk gedragen bij de
eendenjacht. Het norwalkvirus is een bepaald norovirus dat
maag-darmcatarre kan veroorzaken. Het NOS Journaal
(eigennaam, ook
wel: GB, VD: NOS-journaal) komt
vanuit een der NOS-studio's. Dat ligt op 38 graden N.B.
(noorderbreedte).
Met de Noordpool wordt het noordpoolgebied bedoeld. Een novicemeester
begeleidt het noviciaat. De genoyauteerde [infiltreren]
spion kreeg de elektrische stoel. Het gebeurde allemaal in een
dickensiaanse [Charles
Dickens] setting. Een mc,
master of ceremonies,
wordt ook wel (mc
=) mike
controller [niet
in wdb.] genoemd. Geef die
drinkebroer [dronkenman]
nog maar een paitje [jenever].
Geelhart(hout)
is geen hardhout, maar pakoeli
(kernhout
voor meubelstukken).
8.
Logisch toch: opgijnen [ophijsen]
doe je met een gijn, opgeien [schoten
naar binnen halen] met een gei.
In de opera buffa (opéra
bouffe, luchtig) zong
een bas-buffo (buffo,
buffobas). Nee, geen ophicleïde
[voorloper tuba],
geef mij maar een eufonium [tenortuba],
of – domme vraag – zijn die wellicht hetzelfde? Nee,
dus. De Ouden zijn de volken van de oudheid, de Grieken en
Romeinen. De Oude van dagen is niet Methusalem, maar God.
Neobejaarden(?)
vertonen geen ouden-van-dagengedrag. Kenmerkt een orpheusgrasmus
zich door zijn orfische getjilp
(gesjilp,
getsjilp, getjirp, getsjirp, gesjirp)?
Open vraag! Van Aken tot Pasen is
hetzelfde als van Maastricht tot Allerheiligen. Met Allerkinderen
wordt Onnozele-Kinderen (naam,
=
onnozele-kinderendag) bedoeld.
De Allerheiligenvloed is uniek, een allerheiligenzomer
(oudewijvenzomer)
niet. Een van de nonouders is
de nu-of-nooitmoeder.
We hadden er nuits blanches
[+]
[slapeloze
nachten] van. In Nederland worden
met nuggers
niet-uitkeringsgerechtigde
werkzoekenden bedoeld. Het numineuze? Aanduiding
van de irrationele bestanddelen in het heilige, het goddelijke dat
een mysterie is, dat fascineert en doet beven!
9.
Die juffertjes-in-'t-groen kun je plukken (Nigella
damascena) of drinken [bep.
likeur, die o.a. curaçao en persico bevat].
Het Numidisch juffertje is een kraanvogel. Ik ben op zoek naar een
heldere omschrijving van nuisancevalue. Overlast.
Een numismaticus bestudeert de munt- of penningkunde. Wat is het
verschil tussen remunereren [betalen,
belonen. salariëren] en
renumereren [terugbetalen]?
Het orgaan vertoonde oedemateuze [waterzuchtige]
zwellingen. De langue d'oc [Occitaans,
beneden de Loire] en de langue
d'oïl [boven de
Loire, vormgever moderne Frans]
verschillen nogal. De term ocelot [oo-suh-loht]
(pardelkat)
komt uit het Nahuatl. Een ochèma is een astraallichaam. De
minderbroeders hebben o.f.m. achter hun
naam. ‘Offline’ staat al wel in de woordenboeken, offscreen
(en ook: off
screen! – 2020)
nog niet. Wil je de olie- en azijnfles even aangeven? O ja, het
olie-en-azijnstel is ook goed, hoor. Een oboe [oo-boo-wee]
d'amore is een soort hobo. Een obligaatpartij is een obbligatopartij
[partij kan niet
weggelaten worden]. De liefde van
de man gaat vooreerst door de oesophagus
[slokdarm, pas op
voor esofagitis!], dan door de
maag. Dat was voor spreker een lastige oepsvraag.
De kleur was offwhite [gebroken
wit].
10.
Hij moest afgekort [Onze-Lieve-Heer]
'O.L.H.-Hemelvaart' opschrijven. Op Hemelvaart wordt de hemelvaart
herdacht. De
Maria-Hemelvaart (ook Maria-Tenhemelopneming,
Onze-Lieve-Vrouwe-Hemelvaart of afgekort O.L.V.-Hemelvaart)
valt dit jaar op woensdag. Wanneer valt dit jaar de hepivakantie
[tussen Hemelvaart
en Pinksteren]?
De claque [ingehuurd
klapvee] applaudisseerde en
maakte klakgeluiden [klakkend].
Een der claqueurs had een klak (gibus,
klaphoed) op. Voor de naden van
een schip heb je een klamaai-ijzer [kalfaatijzer
– breeuwijzer, drijfijzer – met breed blad en lange steel]
nodig. Een sordino (VD
ook: sourdine) is een
klankdemper. Sonic boom(s)?
Dubbele harde knal die het gevolg is van de
schokgolf die ontstaat als een vliegtuig de geluidsbarrière
doorbreekt!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten