Dictee – dictees [2297]
Oefendictee juni 2021 (1)
1. Bij
Taaladvies vinden we A4’tje, VD’s A-viertje
wordt niet genoemd, niet gebruiken dus. De afkorting p.st.
voor ‘per
stuk’
schrijven we aan elkaar. Een hirsuut vertoont hirsutisme. Er zijn
hires – en lowresdigitalebestanden. De afkorting Hob. van Hoboken
slaat op de werken van Joseph Haydn. Het oxo is het
boter-kaas-en-eieren. In ‘ypsilon’ zit een Griekse y. Een idée
reçue (mv.
s s) is geen
idee-fixe
(mv.
GB n, VD n/s).
Die ijbots zijn in het IJ-meer gevangen. Jazeker: over stag is
overstag. Een janpotage is een jean potage. Het is hier Jantje
Contantje, je betaalt hier handje-contantje: dat sprak de
jan-contant, een solide koopman aan. Een caret is een dakje, karet is
rubber. Een carottier is een karottentrekker.
2. In dat
Venlose huis woont Venlo’s burgemeester. Bij ‘smorzando’ mag je
gerust aan ‘smoren’ denken. Bij ‘procrustesbed’
moet je aan ‘rusten’
denken. Hij heeft in BE op de Krijgsschool
gezeten. Een land- en zeewind waait van het land naar de zee. Ook op
een lo-school krijgen ze lo-lessen. ME
is mobiele
eenheid,
middelbare
eb
en myalgische
encefalomyelitis
(cvs
– GB – chronischevermoeidheidssyndroom
– VD: CVS).
De missa solemnis duurt korter dan de missa brevis. Het is
twiggyfiguur of misstwiggyfiguur. Leg dat maar ens uit: Tokioër
(normaal),
Cito’er (letterwoord,
hoofdletter) en
havoër (letterwoord,
kleine letters).
Noviciaat is er voor kloosterling en student, novitiaat alleen voor
de student. Houd uit elkaar: brt = brutoregisterton en brt. = bruto.
3. Ook de
afkortingen b., br., bt. en bto. zijn goed voor ‘bruto’. Soms
geef ik bijles wiskunde of wiskundebijles.
Het onderwerp daarvan is bijleswiskunde.
Een BeNedicteeër is een BeNe'er (bee-nee-juhr,
bee-nuh-juhr).
Een password is gewoon een paswoord. Er is een plaats te kort (te
weinig),
ruimer gezien: een plaatstekort (plaatsgebrek,
VD). Preparé is
filet americain, dump is (BE)
stock américain en dysthymie is mal américain. Leuk: een
aardragende of witte rapunzel (ook:
rapunzelklokje, raponsje).
Die reclame-uiting vind ik ongepast. Wat is het opmerkelijke aan
‘remarquabel’?
Verder overal:
‘-cabel’.
Een riffie: Riffijn uit ‘t Rifgebergte. De beide aardbijen werden
bij de aardbeien gesignaleerd. Ied-al-Adha is het Offerfeest.
4. Een ronkedoor is een op zichzelf levende, door de kudde verstoten olifant. Boulimie is boulimia nervosa of anorexia nervosa. In het Nederlands echt: happy, happyer, happyst, sexy, sexyer, sexyst. Hij stond lang stil, het leek wel wortel schieten (2021), net als een plant die wortel schiet. Die plant was dan ook wortelschietend. Let op: shag, shaggie, shagje, sjekkie, en een buksie is bukshag. Sommigen dragen bluejeans, anderen skinny jeans of shabby jeans. B en W is (het college van) burgemeester en wethouders, in BE is het CBS het college van burgemeester en schepenen. Hombre spelen slaat op het omberspel. Gesignaleerd: (geloofs)continuüm, perpetuum mobile, (zieken)triduüm, (rechts)vacuüm en caput mortuum (dodekop).
5. Ook
nog: bonum et aequum: wat recht en billijk is, compascuum
(koppelweide,
meent),
computatio graduum (berekening
graden van verwantschap),
in perpetuum = voor altijd, menstruüm (chemie:
vloeibaar oplosmiddel),
meum et teum (mijn
en dijn), mutuum
(verbruikleen),
nil volentibus arduum (voor
hen die echt willen is niets te moeilijk),
postuum (komend
of verschijnend na de dood),
per obliquum (slinks)
en belle-époquekostuum. Het PIK
is het
Portugees-israëlitisch
Kerkgenootschap.
Longae pacis mala: de nadelen van een langdurige vrede. De Wi
is de Wet
inburgering.
Verwar de MeToobeweging niet met het metoo-effect.
‘Propz’ niet meer in VD, ‘props’ wel. Ik
strijk en zet thee. Dat doe ik strijk-en-zet.
6. Een n.d.r. is een noot der redactie. De NDP is de Nationale Democratische Partij [SR]. Let op de uitspraak: sawpaw [soh-poh, bapao], pawpaw [pau-pau, boom, vrucht] en powwow [pau-wau, dansbijeenkomst indianen]. De sardane is de nationale dans in Catalonië. Het kismet is de voorbestemde beschikking, noodlot volgens islamitische opvatting. Snobistisch is snobby of snobbish. Lekkere soesjes, kom er aan! Een hogehoed is een kachelpijp, een hoge (zijden) hoed, cilinderhoed, buis, (honden)kot, klak(hoed), gibus, tonhoed, vijfkop, goochelhoed en stoofbuis. Denk ook aan een hoge zijden = een hoge hoed en een zijden hoed. De Noordpool = het Noordpoolgebied (n – noordpool = magnetisch – GB), Arctica en arctis.
7. VD heeft nog: Noordpoolexpeditie (geogr. + magn.), noordpoollanden, Noordpoolnederzetting en noordpoolreiziger/reis/tocht. Ook Siberië is trouwens een noordpool (zeer koude plek). De Arctische cirkel is de noordpoolcirkel. Calicot (katoen van Calicot of Calcutta) heet ook indienne, chintz of sits. Met Monsieur Calicot wordt het type van de opgedirkte manufacturiersbediende aangeduid. Het CMV is het cytomegalovirus (virusinfectie waarbij geïnfecteerde cellen opzwellen – CMV-infectie). Een jackpot is de totale pot bij gokspelen of gokautomaten en de extra pot bij loterijen. Swappen = o.a. kledingstukken ruilen. Een slendang of sling is een draagdoek voor kleine kinderen. De zodiak is de dierenriem.
8. En een zodiac is een opblaasbare rubberboot. Doksen zijn eenden. Kombu is in de Japanse keuken zeewier om bouillon van te trekken en kombucha is een gezondheidsdrank (Japan). Een kleine selectie van zoeken op *que*: face-to-face-enquête, yquem (witte bordeauxwijn), verba et voces, praetereaque nihil: woorden en uitspraken, en anders niet, sapis superque: genoeg en meer dan genoeg, manibus pedibusque: met hand en tand, hodi atque heri: nog maar sinds korte tijd, ex quocunque capite: uit welken hoofde ook, a solis ortu usque ad occasum: van zonsop- tot zonsondergang, acquest (aanwinst, m.n. in huwelijk), apud novercam queri: aan het verkeerde adres zijn, barquette (bakje van bladerdeeg, voor ragout e.d.), blanquette (ragout) en citra consequentiam: (juridisch) zonder gevolg.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten