2323 Dictee woensdag 28-07-2021 (1) dictee Dictee van de dag (283) √

Dictee – dictees [2323]

Oefendictee 574 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (283)

1. Het Hebreeuwse woord voor God is Elohiem (VD). Immanuel is een naam uit de profetie van Jesaja die wordt toegepast op Jezus. De Emmaüsgangers gingen naar Emmaüs. In Bijbeltaal zijn enakskinderen (afgeleid van Enak, Enakieten) reuzen van kerels. De essenen vormden een joodse sekte die rond het begin van de christelijke jaartelling bij de Dode Zee leefde. Op die Estherrol komt de godsnaam niet voor. Het Tweestromenland, Mesopotamië, ligt tussen Eufraat en Tigris. Een eva is een evangelische jongere (evangelical). De mossteenbreek wordt ook wel Eva's kussen genoemd. Een evaatje is een morsschortje. De exodus uit Egypte wordt in het Bijbelboek Exodus verwoord. Ook Ezechiël is een Bijbelboek, net als Ezra, Filemon en Filippenzen. De farao's en de farizeeën kent u wel. Palestina is het land van de Filistijnen; daar is mijn paraplu naar de filistijnen gegaan.

2. De bekendste aartsengelen zijn Michaël, dan Gabriël, Rafaël en Uriël. Een voorkerk is een galilea, Galileeërs komen uit Galilea. Een Gazaan woont in de Gazastrook. Gehenna is het Ben-Hinnomsdal (Hebreeuws: Ge-Hinnom) bij Jeruzalem, waar de Israëlieten hun kinderen aan de Moloch offerden (N.T.: hel, verblijf der goddelozen). Bij het meer van Gennesaret (NBV) heeft Jezus de Bergrede met de acht zaligsprekingen gehouden. In dit hoofdstuk wordt de vulkaangenese beschreven. In Gethsemane wordt Jezus gearresteerd. Een gideonsbende wordt zo genoemd naar Gideon, een van de richteren (rechters) in Israël [Het O.T-Bijbelboek is Richteren of Rechters, VD, NBV 2021: Rechters]. Gog en Magog zijn vreemde volkeren die volgens de profetie vanuit het noorden Israël zullen binnenvallen. Golgota (NBV) is de Schedelplaats. Kijk, een goliathpad(! – niet om op te lopen! – mv. padden dus en geen paden!). Een sodom en gomorra is maar een slap aftreksel van het echte 'historische' Sodom en Gomorra. Lucas schreef de Handelingen der Apostelen.

3. We kennen Haman zelf van het Hamansfeest (Poerim) en op afstand van een hamansfeest [vreugde over ondergang tegenstander] en de hamansoren (kiesjeliesj – geen gremzelisj, pesachgebak!). Haran ligt in Mesopotamië. De Here der heren is Jahweh (JHWH, Adonai, ook: JHVH). Het zijn vrienden als Herodes en Pilatus [tijdelijk, t.b.v. bepaald doel]. Hagar was een slavin, Haggaï een profeet. Graag iets uit het Hooglied (Canticum Canticorum), niet uit Jesaja. Arabieren zijn ismaëlieten (van: Ismaël). Niet elke Israëliet [Semiet, nakomeling aartsvader Jakob] is israëliet (jood). Wie schreef de Klaagliederen van Jeremia? Jeremia, dus. Joachim was de vader van Maria (de moeder van Jezus, niet in de Bijbel en niet meer in VD). Deze jarige job is zo arm als Job, hij heeft gans geen job. Ook Joël is een Bijbelboek in het O.T. We kennen het begrip 'een kuise suzanna' uit het apocriefe verhaal van Suzanna [ook: Suzanne] en Jojakim. De term 'jonassen' komt van Jona(s). Hij zit te kijken als Jonas in de walvis [bang, benauwd]. Bedoel je de Jordaan in Palestina of die in
Amsterdam-Centrum? Jeremia was voortdurend profeet tijdens de regering van Josia tot en met die van Zedekia.

4. Het lot valt altijd op Jona(s) [een pechvogel heeft altijd ongeluk]. Judith is een deuterocanoniek boek. De Kalevala is een op liederen gebaseerd en door volksbarden overgeleverd Fins volksepos. Een basalten glooiing is van basalt. In Kanaän wonen Kanaänieten. Trouwens, als je in de VD zoekt op 'kanaan' vind je ook lemma 'aankunnen' (Waarom? Kan aan!). Hoe schrijf je 'Kanakenjager'? Een Kanaak was een oorspronkelijke inwoner van Nieuw-Caledonië. Kijk, daar heb je de heer van Kalenstein [presenteert zich als heer, maar bezit niets]. Wat viel je op als je de lemma's 'sc(h)apulier' en 'karmeliet' vergeleek (thans vervallen: nu overal berg Karmel = 2021 OK)? In het lemma 'Petrus' kom je Kefas [Aramees voor Petrus] nog wel tegen. In VD zijn de Keretieten en Peletieten (lijfwacht van David) verdwenen; de Krethi en Plethi [Jan en alleman] zijn wel gebleven. Kolossenzen zijn inwoners van Kolosse, een oude Frygische stad aan een zijrivier van de Meander, tot wie Paulus zijn brief aan de Kolossenzen (N.T.) richt. Een kouros [mv. kouroi – naakte man] en een korè (meervoud: korai – vrouw, niet naakt) hebben veel gemeen [stramme houding, starende ogen en een bevroren glimlach].

5. Een kurta is een zeker hemd [Indiërs, Hindostanen]. Kuru [oe] is spongiforme encefalopathie bij kannibalen in Papoea-Nieuw-Guinea, gekenmerkt door ataxie [spieren werken niet samen] en onbeheersbare lachbuien [vgl. gekkekoeienziekte BSE = boviene spongiforme encefalopathie; scrapie, ziekte van Creutzfeldt-Jakob, CJD – D van Disease]. Onverschillige laodiceeërs zijn genoemd naar Laodicea (een stad in Klein-Azië): de lauwheid van de inwoners daar wordt vermeld in Openbaringen. Lame ducks zijn politici zonder machtsbasis. Vee of tuig van Laban is dat van de richel, en dus laaghartig volk. Hij was helemaal lazarus (en ook: arm als Lazarus – wel met hoofdletter – zoals Job). Met leviathans worden monsterachtige waterdieren aangeduid. Met Soekot wordt het Loofhuttenfeest bedoeld. Wat was een lucaskind [Kamerlid Lucas, extra aftrek kind voor inkomstenbelasting] ook alweer? Hoezo, Makkabeeën? Dynastie die over de Joden regeert van 166 tot 63 v.Chr. en hun godsdienstvrijheid en politieke onafhankelijkheid bezorgt.

6. De sol justitiae (zon(ne) der gerechtigheid) is ontleend aan Maleachi. Een mara is een Patagonische of pampahaas. Er staat geschreven: maranatha, Heer kom! Dit is als een wet van Meden en Perzen [niet te veranderen]. Een melchior is een wijnfles van 18 liter (methusalems bevatten 6 liter!). Onze woorden 'kolos' en 'kolossaal' komen van het Griekse 'kolossos'. We kennen dat ook als kolossus (reusachtig beeld) met als voorbeeld de Kolossus van Rhodos (30 m hoog). Dat verhaal is al zo oud als Methusalem. Wat bouw je op met micellen [macromoleculen]? Michal (eega van David) liet hem door een venster neer om te ontsnappen. De boer zou naar Melkes gaan [gaan melken]. De Midianieten vormen een oudtestamentisch nomadenvolk. Mirjam was de zuster van Mozes en Aäron. Een bureaucratische moloch refereert aan de Semitische godennaam Moloch. Een mordechai is een benijder die iemand ten val brengt. Met een nabal wordt een nors man (een vrek) aangeduid [Nabal is een rijke veeboer uit het O.T.]. Kan uit Nazareth iets goeds komen? Het Arabia felix is het schiereiland Arabië.

7. We kennen Naboth als Bijbelse figuur die weigert zijn wijngaard aan de koning te verkopen; daarom heet een stijfkop nu een kind van Naboth. Het Nahuatl (Azteeks) is een indianentaal, gesproken in Noord- en Midden-Amerika. Een nebukadnezar is een wijnfles van 15 liter, genoemd naar de Babylonische koning Nebukadnezar. Ne quid nimis: alles met mate, mèden agan. Met nicodemieten worden geheime Reformatieaanhangers aangeduid. Wie beweenden de gestorven Jezus? Maria, Nicodemus en Jozef van Arimatea. Nimrod was een groot jager; dat geldt ook voor deze nimrod. De Ninevieters (Ninivieters) woonden in Ninevé. Noach en Noë zijn een en dezelfde. Nunc aut nunquam [nu of nooit]: nunc est bibendum [nu is het tijd om te drinken]! De feitelijke koning van Bazan (NBV: Basan) was Og [Als Och voorkomend als repliek op frequente 'och'-gebruikers]. Waar kennen we Onan van [verspilde zijn zaad in het zwagerhuwelijk]? De Trooster, de Heilige Geest, is de Parakleet.

8. Een rooie rug [roodje, rooie, rug, bankbiljet van 1000 gulden], dat waren honderd filippies [bankbiljet 10 gulden, naar: Filips]. Sjlachmones [lekkernijen als geschenk] krijg je op Poerim. Ook buiten dat feest kun je poerim maken [drukte, lawaai] of veel poerem [koude drukte] hebben [beide woorden vrijwel synoniem]. Ze stuurden hem van Pontius naar Pilatus [van de een naar de ander]. Tussen tengels [ook: tingel – 5 cm breed, 1 cm dik] en schroten (2-7 Amsterdamse duim breed en hoogstens 1 Amsterdamse duim – 2,573 cm – dik) in zitten rachels [2 cm dik, 10 cm breed]. Rachel en Lea horen bij elkaar [dochters van Laban, vrouwen van Jakob]. De moeder van Ezau is Rebekka. 'Rechters' en 'Richteren' zijn synoniem [VD: Bijbelboek, NBV: Rechters]. Een rehabeam is een wijnfles van 4,5 (vierenhalve) liter. De Rietzee (de Schelfzee, een schelfzee!) is de Rode Zee. Je kunt zo wijs zijn als Salomo's kat [denkt slim te zijn en je in de maling te nemen]. Een barmhartige samaritaan [weldoener medemens] dankt zijn naam aan Samaria, Midden-Palestina. De sanatio in radice is een regeling in het kerkelijk recht [zoals een ongeldig huwelijk 'repareren']. Een lovelace [donjuan] brengt vrouwen het hoofd op hol. 1 en 2 Samuel zijn Bijbelboeken. Zij heeft reeds lang Sara gezien [is 50 geworden]. Sardis is rood, ongekristalliseerd kwarts (bloedsteen, carneool). De Satan is de Boze, een satan is een duivels persoon. Ook Zefanja is een Bijbelboek. De semieten (een ras) stammen af van Sem.

9. Een setepelul (niet meer in VD) is een onnozele hals. Simeon was door de Heilige Geest een godsspraak gegeven. Simon Petrus, was dat niet Simon de Zeloot? Antwoord: nee. Het gebied van de Sinaï heet ook wel het Arabia petraea. Met Sion wordt de stad Jeruzalem aangeduid; met het volk Sions, de dochter van Sion, het Joodse volk. De spreuken van Jezus Sirach komen uit een deuterocanoniek Bijbelboek. De titel 'rex apostolicus' (Apostolische Majesteit) werd aan Stefanus I de Heilige [de Hongaarse koningen dus] verleend door paus Silvester II. Tamar hoort [als schoonzus] bij Onan [het verspilde zaad]. Tessalonicenzen woonden in Tessalonica. De theofilie is de liefde tot God en heeft niets van doen met Theofilus. Welke stof is thio-ureum [kankerverwekkend]? Een ongelovige thomas is naar de discipel [Heilige, Sint-] Thomas genoemd. De (het) mousseline is genoemd naar de stad Mosul aan de Tigris. De brieven van Paulus aan Timotheus [VD; NBV: Timoteüs] en Titus noemt men de pastorale brieven. Een arme tobias is een erge sukkel.

10. Een zeker deuterocanoniek boek van het O.T. heet Tobia, Tobias of Tobit. Carthago is vanuit Tyrus (en Sidon) gesticht. In 1 Koningen is Zadok een hogepriester. Een sebben is een zebedeus, een sukkel [sul], een weerloze tobber. Een vicaris is een plaatsvervanger, een vicaris apostolicus een apostolisch vicaris, een vicaris-econoom (deservitor) de beheerder ad interim van een opengevallen parochie en een vicaris-generaal (meervoud: vicarissen-generaal) een helper en plaatsvervanger van een bisschop in zijn bisdom. Een loc is een locomotief en een local option is een bepaalde plaatselijke keuze. Een sacd is een super audio compact disc.