2313 Dictee dinsdag 20-07-2021 (1) dictee Dictee van de dag (275)

Dictee – dictees [2313]

Oefendictee 582 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (275)

1. De promovendus bij een academische promotie is de defendens. De ichtyologie [viskunde] houdt zich niet met ichtyosaurussen bezig, al zijn dat vishagedissen, en die worden meestal weer niet in een hagenpreek benoemd. Ezelsbruggetje: de ijzerhard [plant – Verbena officinalis] vind je op de grond, de ijzerhart [boom – Bocoa prouacensis] in de lucht … We onderscheiden ijzer-II- en -III-sulfaat. Het werkwoord ontvlammen is een inchoatief [ww.: aanvangende handeling – hier dus – of overgaan in andere toestand – zoals bevriezen]. De alstroemeria [eu] wordt ook wel incalelie genoemd. Noem enkele inane [leeg, zinloos, dwaas] begrippen. Hij was diepbedroefd, in- en inbedroefd. Het moet in allen gevalle inderhaast, in aller haast, gebeuren. Deze Indochinees spreekt geen Indo-Europees. Je kunt het je-ne-sais-quoi
(ik-weet-niet-wat) krijgen. Op weg naar Santiago de Compostella (VD, NL – plaatselijke naam: Compostela) wees hij met zijn jakobsstaf naar de Jakobsstaf (de Gordel van Orion – middelste drie sterren van sterrenbeeld Orion – niet: drie middelste!). Er staat vanmiddag een iui (intra-uteriene inseminatie) gepland. Als iemand iets volkomen overbodigs doet, is dat een Ilias post Homerum [een Ilias na Homerus].

2. Een île flottante [zeker dessert] kun je eten. Perzische vorsten in de 13e en 14e eeuw droegen de titel van ilkan (grootvorst). Werkt een trekker of tractor met elektrische tractie [aandrijving]? Een orgel kan een pneumatische tractuur [regeerwerk – verbinding toetsen en registers met windlade – van een orgel] hebben. De hoofdstad van Cambodja (Kampuchea) is Phnom Penh. Wist je, dat de pylorusreflex die van de (het) maagportier is? Wat zijn in godsnaam nociceptieve reflexen [door gewaarwording van pijn of hinder]? Een genuflex is een kniebuiging. Alles flex, alles kits [alles goed met je]? Zoek maar eens op, wat de cremasterreflex is [door de cremasterspier bij koude de testes uit het scrotum optrekken naar de liesstreek]. Pak dan meteen de babinskireflex [voetzoolreflex bij prikkeling met puntig voorwerp] mee! Bij een bespanning en flèche lopen de paarden achter elkaar (à la Daumont is iets heel anders! – met 4, 6 of meer paarden twee aan twee voor elkaar, zonder disselboom, niet van de bok gereden maar door rijders op elk linkerpaard). Zijn inflectie [licht] en deflexie [buigingsuitgangen taal] nu wel of niet antoniemen? Nee, dus. Als je ergens tegenin gaat, zul je ertegenin gaan. De griep heeft er flink in gehakt. De ME heeft op de betogers ingehakt. Ik kan erin komen [VD] wat je wilt, toch zal daar niets van inkomen! Ik wil mijn neus er niet in steken: je moet daar geen tijd insteken.

3. De chef prees de vakkenvullers die de artikelen prijsden. Ingeval je ziek wordt, kom ik helpen. In geval van nood kunt u dit nummer bellen. De winter heeft stevig ingezet. In het casino had ik ingezet op rood. Terug hebben we de pas er stevig in gezet. Hij kent alle ins en outs. Wat is ivf-et [in-vitrofertilisatie gevolgd door embryotransfer]? De poorten van de huizen werden ingerammeid, de deuren van de huizen ingeramd. Een uittrap is de bal het veld in trappen [voor de wedstrijd wordt er ingetrapt]. Hij zou de deur intrappen, maar daar moet je niet in trappen. Kijk, dat is nu een rombendodecaëder [lichaam begrensd door 12 ruiten]. De jerichoroos is de roos van Jericho. Een kabanossi is een langwerpige soort van droge worst(Midden-Europa). Dat zijn leuke jeux de mots, woordspelingen. De joik is een Laplandse zangstijl. Die jocrisse [(onnozele) hals] liep kriskras door het spinaziebed. Je moet jonagolds, jonathans, golden delicious en elstars meebrengen [appelen]. Loop niet te jokkebrokken, je hebt al meer dan genoeg gejokkebrokt.

4. Geldt de JP-norm [balkenendenorm, Jan Peter (Balkenende): ambtenaar mag niet meer verdienen dan de mp, de minister-president, ook minister-presidentnorm, premiernorm] nog steeds? Een action de jouissance [bewijs van deelhebberschap, recht op deel overwinst] geeft zeker enige jouïssance [genot, ook: vruchtgebruik]. In de twintigste eeuw sprak men van het rijke roomse leven in de roomse kerk (de Kerk van Rome). Het Heilige Roomse Rijk werd beschouwd als een voortzetting van het Romeinse keizerrijk. Zijn roomse denkbeelden braken hem op. Hij is goed rooms en houdt dus van veel room in de koffie. Die pastoor is roomser dan de paus [zeer orthodox, fanatiek]. Je moet eruit halen, wat erin zit. De Isabellastijl [laatgotisch, 15e eeuw, Castilië] ging vooraf aan de platerescostijl [Spanje, decoratief, vanaf ca. 1500]. Is er een ISO-norm [International Standardization Organization (internationaal normalisatie-instituut, in 1946 voortgekomen uit de ISA)] voor iso-octaan [vero:
2,2,4-trimethylpentaan]? Hij nuttigde een irene [aardappel, rode schil]. Hij dacht dat krambamboeli goed was voor zijn jabs [vuiststoot bij boksen]. In Suriname opereerde het Junglecommando van 1986 tot 1992. Mag ik dat junctis manibus (in alle bescheidenheid, letterlijk: met gevouwen handen) opmerken? Drum-'n-bass [bees] wordt ook wel jungle genoemd. Het Junioproer was het arbeidersoproer in Parijs in juni 1848.

5. Deze juno [mooie forse vrouw] had een junonische junogestalte. Een jupiter [persoon] heeft ergens het oppergezag. Jurare in verba magistri (in verba magistri jurare) is zweren bij het woord van de meester. De Jurassiens [bewoner Jura] zochten naar restanten van het jurassische tijdperk [jura]. Oordelen jure divino (naar goddelijk recht), jure ecclesiastico (naar kerkelijk recht) of jure humano (naar menselijk recht) kan heel wat uitmaken. Een stijve jurrie (= jurt) is een houterig mens. Waar is hier het paleis van justitie? Neem je parapluutje mee, just in case [voor het geval dat]. Hij kwam just in time (krek op tijd). Bespreek het justiniaanse recht [keizer Justinianus, in het midden van de zesde eeuw herzien en gecodificeerd in het 'Corpus Juris Civilis']. Haar beroep is onmiskenbaar dat van bijoutière.

6. We hebben ons tegoed gedaan. Dat zal je goeddoen, erg goed doen. Zijn dat orthopeden of gynaecologen? Des levens loop ('s levens loop), een levensloop, kan doorspekt zijn met rampen. Bij jodelen springen Alpenbewoners snel over van borsttonen naar falsettonen. Het Jodenbriefje kwam uit Jodenhaat voort. In een Jodenwijk woon je, een jodenstreek haal je uit. In joert(e)n (gers, yurta's – nomadentent) wonen Kirgiezen en nomadische Mongolen. Een johannes is een man vervuld van broederlijke mensenliefde. Bij de desbetreffende evangelist hoort het adjectief johanneïsch. De Engelse staatskerk wordt John Bull's Mother genoemd. Een Maltezer kruis is een johannieterkruis. Zo is ook een johannieter(ridder) een Maltezer ridder. Wat is dat een sick joke [wrang, bijtend, misselijkmakend – GB], zeg. De johannesbroodboom (carobeboom, sint-jansbroodboom) behoort tot de christusdoornfamilie. Bij het jojoën treedt vaak onvermijdelijk een
jojo-effect op.

7. Er is heel wat jus [joes] (recht): jus avocandi (om in den vreemde wonende onderdanen op te roepen tot vervulling van dienstplicht), jus circa sacra (jus in sacra: tot regeling van de wereldlijke aangelegenheid der kerken), jus civile (burgerlijk recht), jus commune (het gewone recht), jus constituendum (wenselijk recht), jus constitutum (het geldende recht), jus criminale (strafrecht), jus de non evocando (om alleen voor rechtbanken in het eigen land te hoeven verschijnen), jus docendi (om onderwijs te geven), jus d'orange(!), jus gentium (volkenrecht), jus non scriptum (ongeschreven recht), jus possessionis (bezitsrecht), jus possidendi (eigendomsrecht), jus primae noctis (droit de cuissage, droit du seigneur: van de heer, om een bruid te ontmaagden), jus promovendi (recht om diploma's uit te reiken waaraan een doctorstitel verbonden is), jus publicum (publiekrecht) en jus quaesitum (verworven recht).

8. Allerlei: jus sanguinus (recht op burgerschap op grond van het afstammingsbeginsel), jus scriptum (geschreven recht), jus soli (op burgerschap op grond van het territorialiteitsbeginsel), jus suffragii (stemrecht), justa causa (een geldige grond voor gerechtelijke actie), jus talionis (recht van vergelding: oog om oog en tand om tand), justice immanente des choses (de in de dingen zelf wonende rechtvaardigheid), justo juro (met goed recht, naar alle billijkheid), justo tempore (te juister tijd, bijtijds), justo titulo (titulo justo: terecht, op rechtmatige wijze) en justus et tenax propositi (bnw.: als een rechtvaardig man en iemand die vasthoudt aan wat hij zich eenmaal heeft voorgenomen). We redden het juvante Deo (Deo juvante, met Gods hulp). Catenaccio bij voetbal is superdefensief spel. Een acatène is een kettingloos rijwiel. Op een advocatenkantoor drinken ze soms een advocateborrel.

9. Een Staverse (van: Stavoren, voorheen Staveren) jol heeft geen zwaarden. Je hebt enkel jollen en dubbel jollen. Vergeet de jollenman niet! Hij is een echte jonas [altijd ongelukkig, rampspoedig], maar zit te kijken als Jona(s) in de walvis. Het jonassen dankt zijn naam trouwens aan die laatste. Het delfts is van jongere datum dan het Italiaanse majolica. Haar dochter heet J. de Brune, de Jonge [junior?]. Jong en oud was er aanwezig. Enkele Joodse gedenkdagen: Rosj Hasjana (Joods Nieuwjaar), Jom Haätsmaoet (uitroepen staat Israël), Jom Hasjoa (moord op Joden in Tweede Wereldoorlog), Jom Hazikaron (slachtoffers Israëls oorlogen) en Jom Kipoer (Grote Verzoendag). Je kunt ze eten, de Arnhemse jongens en meisjes [soort van koekjes]. Wat zijn jonggelieven [beginnend jeugdig liefdespaar]? De jonggestorvene lag opgebaard. Dit is een jongvulkanisch gebergte. Het Joodse land is Palestina, Het Joodse Bruidje is een schilderij van Rembrandt. Hij zal wel weer Joppie (kleine Job, het haasje) zijn [Hij had wel een joppie!].

10. Zij is een echte tomboy [jongensmeisje]. Het type van een onnozele, domme jongen is Jorden (van: de Heilige Jordanus). Je hebt me van mijn propoost (vgl. à propos) gebracht. Bij hen is het Joris en Trijn [dan weer liefde, dan weer ruzie]. Doblootjes [domme blondjes] vallen vaak op domme jorissen. Zo'n Joseph Prudhomme heeft het maar hoog in de bol [een prud'homme is een vertrouwensman]. Jottem [uitroep van enthousiaste instemming], ik doe mee! Hij blinkt uit in jouer des coudes, zijn ellebogen gebruiken. Zij heeft haar (beau) jour niet. Wie schrijft of spreekt er nog journalees? Mijn ware jozef is ook een kuise jozef. Joyrider [aai] of joyrijder [ei]? Beide! JSF: Joint Strike Fighter (bepaald type gevechtsvliegtuig).