Dictee – dictees [2898]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 169, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (688)
1. Een kipper is een haring – een geltharing? – en heet ook wel brado. Dat is een lekker kippetje, een lekkere chick [meisje]! Een kipptoestel dient om in het informele lab gassen te bereiden. Kir bevat droge witte wijn en een scheutje crème de cassis [zwartebessenlikeur], kir royal heeft als basis champagne. Kirren komt soms van kir, met een kluitje in het riet sturen. Een (groene) kitta is een jachtekster. De kiur is een uitgestorven reuzenvogel van Madagaskar. Kiyu is een leerlinggraad bij budo. Al sta je met me aan de Klaagmuur, ik ben zelf geen klaagmuur, stuur je klaagpsalm maar liever derwaarts. Met een lamento [muziek: klaagzang] doe je aan lamenteren. Was hij eerder een lange dan een stijve klaas? Een economische of morele ineenstorting heet een kladderadatsch. 't Is God geklaagd, maar je mag ook schrijven: 't is godgeklaagd.
2. Die kingsize kingkong van een hulk was allesoverheersend. Een kitel is een doodskleed [lijkkleed]. Het KIvI [kie-vie] is het Koninklijk Instituut van Ingenieurs. Bij de familie Doezelmans [niet in wdb.] kwam Klaas Vaak vaak. Een klamaai-ijzer gebruik je bij naden in de romp van een schip.
3. Zijn
kitschy verzameling was behoorlijk kitscherig. Klankanalyse is de
methode om op grond van klank en ritme op
quasi-exactwetenschappelijke (vergelijk
populairwetenschappelijke) wijze
het auteurschap van literaire (GB
ook: tt)
producten te bepalen, ook wel schallanalyse geheten. De son et
lumière is het
klank-en-lichtspel. De chladnifiguren (klankfiguren
van Chladni, chladnische klankfiguren)
maak je met glasplaat, zandkorrels en een strijkstok. Een klankmeter
is, met als synoniemen monochord, sonometer en toonmeter, een
muziekinstrument, maar ook een bepaald toestel. Pats is een
klanknabootsend (onomatopoëtisch)
woord. Hinniken is een onomatopee. De Tibetaanse klankschaal wordt
therapeutisch gebruikt. Bij steken, stak, gestoken, spreken we van
een ablaut. Zij was habituee van het internetcafeetje. Acquisitie
vergroot klandizie.
4. De handjes die gaan van klap, klap, klap. Zotteklap [VD ook: zotte klap] is domme praat van een dommekracht. Bij mijn baas werkt Klaas, ook een domme kracht. Klaplopen is op de klap lopen [bedelen]. Een klapoor (bubo) kan ook in de lymf(e)klieren van de lies zitten.
5. De Klapper voor Nederland is een naamlijst van boeken, kaarten, platen, enz. De naam van de muziekzender Klara van de Vlaamse publieke omroep is afkomstig van 'Klassieke Radio'.
6. Een voorbeeld van gespuis is het zootje van de Landwacht, de gezamenlijke leden van de Landstorm. Een eersteklasreiziger ging niet zomaar in een derdeklascoupé zitten. De klaspis (niet meer in VD) is de gemene boerenkers (witte krodde). Kon een luitenant-ter-zee eerste (1e) klasse wel ridder in de Militaire Willemsorde [MWO] derde klasse worden? Wat het klassenwerk had opgeleverd was klassewerk! Ken je onze eigen Hollandse klassieken Hooft en Vondel eigenlijk wel?
7. Deze Ardennenklassieker was tevens herfstklassieker. En klits klats [vgl. van de kletsklets zijn = homo] ging de zweep over de paarden. De klauwaards [aanhangers graaf van Vlaanderen] (antoniem: leliaards = aanhangers koning van Frankrijk) lieten rond 1300 van zich horen. Ze waren anti-Frans en burgerlijk. Een klauwier kan een haakspijker zijn. Klavarskribo is een vereenvoudigd notenschrift. Een klaver van vieren is een klavertjevier, luzerne (alfalfa) is de Zweedse klaver en een Berkhouter klaver is een rupsklaver of zilverschoon [plant].
8. De klavichord is het oudste snaarinstrument met toetsen. De man was geheel kleddernat, kletsnat.
9. Een kleedspiegel is een passpiegel (psyché). Gaat dat nog lukken met die klap-bv [om frauduleus faillissement te organiseren] van ons? Hoki’s zijn kabeljauwachtige vissen.
10. Deze krent [vrek] is van de familie Van Kleef [hij is van Kleef]. De löss is het kleefzand. Het heet ook wel Limburgse of Haspengouwse klei. De Chinese klei daarentegen is kaolien (porseleinaarde). Kleilei is een soort leisteen en heet ook wel argilliet. De kleine hersenen vormen het cerebellum. Welke landen zaten er ook alweer in de Kleine Antillen en welke in Klein Europa [Frankrijk, Duitsland, Italië en de Benelux]? Dat kleinduimpje ontleent zijn naam aan de held uit het kindersprookje. Mesquin is kleingeestig (vergelijk: mesquinerie). Zie je die ex librissen [vgl. dat ex librisje in die ex-librisverzameling]?
11. Kleinmediaan is een papierformaat en pusillaniem is kleinmoedig. Groot- en Klein-Mokum kennen we, maar wat is mokum en mediene? Stad en ommeland! De kleinoden [klein kostbaar voorwerp] zaten in een kleinodiënschrijn. Kleioker (olieoker) is ijzerhoudend. Bij wringing [van stengel of tak] ontstaat de klemdraai (biastrepsis). Een achtklepper [auto, motor], dat zijn geen acht urethrakleppen [urinebuis – 1, naast 2 ureters]. Loop niet te klepmeieren [leuteren, wauwelen] met je klapmuts [met – meestal opgeslagen – oorkleppen] op! Ooievaars en angelusklokjes kunnen kleppen. Het angelus wordt ook engel des Heren genoemd. Kleppermanspoëzie was rijmelarij van de nachtwakers voor de burgerij met Nieuwjaar (gewijzigd!).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten