Dictee – dictees [2907]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 162, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (695)
1. Heeft het Jordaanoproer [1934, Amsterdam, 'steun' met 10% verlaagd] nog invloed gehad op het jordaaneffect [jonge kapitaalkrachtige mensen naar oude volkswijken]? Dat is een voer hooi, zei Jorden [onnozele, domme jongen], en het was een wagen vol stro. Bij die domme joris van een joris-goedbloed [goedaardig of al te goed] is het meestal Joris en Trijn [nu eens liefde, dan weer de grootste ruzie]. Hier mag geen tittel [punt, stipje] of jota [negende en kleinste letter van het Griekse alfabet – i, I] aan veranderd worden. De kolonel-titulair en de titulair bisschop ontmoetten elkaar vorige week. Titulo pleno is juridisch met volledige titel en titulo praemisso idem met vooropgeplaatste titel. Jouer des coudes is zijn ellebogen gebruiken. Bij het jouïsseren geniet iemand de jouïssance [genot]. Doe jij je ajour [met stelsel van openingen] kousen aan? Het journaille schrijft clichéachtig en clichématig journalees. Journey's end, het einde van de reis, was daar.
2. Bij de joyeuse entrée, de blijde inkomst, moesten de hertogen van Brabant een charter bezweren voor hun intocht.
3. Volgens een spreekwoord zijn het allen geen jozefs: kuise en eerbare jongelingen. Een jozefshuwelijk bevat weinig spanning (of juist veel), de jozefsgezellenvereniging verbond rooms-katholieke arbeiders. Gaan we juju ((voorwerp) van rituele magie – West-Afrika) toepassen? Of gaan we ju-ju (paardje) spelen?
4. De JSF (Joint Strike Fighter) valt gelukkig niet onder de JP- of balkenendenorm. Hij droeg een juchten [van juchtleer = rusleer – juchtleren, rusleren] jack.
5. De judaïca is een verzameling boeken over het jodendom. De judaspenningen [tweejarige planten] zijn niet de penningen van Judas Iskariot. Judezmo en Ladino zijn synoniemen (taal gebaseerd op het Castiliaans). Een judo-off is een beslissende wedstrijd. Hij kreeg water van (witte wijn uit) juffrouw Eenarm. De juicy [sappige] details laat ik weg. De jug is een plaatsvervangend muziekinstrument voor koper- en snaarinstrumenten. Werkten zij toen met de juliaanse of de gregoriaanse kalender?
6. Ik wil graag juliennesoep! De Julimonarchie volgde op de Julirevolutie. Met jumelles [toneelkijker] kan je ook naar jumelkatoen [Egyptische] kijken. Een jump-off is een parachutesprong. Een junglemes is een machete.
7. Het Junglecommando was een guerrillagroep van bosnegers in Suriname rond 1990. Het Junioproer was het arbeidersoproer van 1848 in Parijs. De junival [van fruit] is een natuurlijke selectie. Een junkbond [rommelobligatie] is geen sportorganisatie, junk-DNA [codeert niet voor erfelijke eigenschappen] is niet erg bruikbaar voor de erfelijkheid en junkmail is spam. Een jupiter is iemand met het opperste gezag. Met jurassisch bedoelen we uit de middelste periode van het mesozoïcum (de jura). Daarentegen slaat Jurassisch op inwoners van de Jura. Bewoners daarvan heten Jurassiens. De man en zijn eega waren beiden gezworenen, juré en juree dus. Je kunt de beer een jurk aantrekken, de pil vergulden (de zaak mooier voorstellen dan die is).
8. Wat
ben jij een gewestelijke stijve jurrie (jurt),
een houterig mens, een houten klaas! In spreektaal zegt men sjuutje
tegen een jus d'orange. Vrouwe Justitia waakt ook over het
justiniaanse [Justinianus]
recht. Is jus civile burgerlijk recht, jus d'orange is geen recht op
sinaasappelsap. Een dovejut (lemma
'jut': dove jut; thans
vervallen!) is doof of
doet alsof. Juxtaponeren is naast elkaar plaatsen. Een j-zak is een
banaanzak [broekzak
met banaanvormige opening]. Jy
[jee-jie-grèhk]
staat voor jansky,
een eenheid van radiostraling.
9. Een jarig jetje kun je toch niet van jetje geven [ervan langs]? Het jus suffragii is het stemrecht. Denk maar aan de suffragettes [die vochten daarvoor – van vrouwen!]. Er werd meermalen gecollecteerd voor het kerk(en)- en het Zonnebloemwerk [eigennaam].
10. Je kunt er goed en slecht voor staan, ergens alleen voor staan en je ergens op laten voorstaan.
11. Let op! Allen instappen! Kaarthouders moeten vooraan de trolleybus of de tram instappen.
12. We hadden het over de links voorstaande bokser, en of Twente nu voor stond of dat de taxi voorstond. Ze dansten de paso doble. Dat is een lelijk litteken met een behoorlijke breedte!
13. De letter k staat voor kilo, kathode, kaars en de constante van Boltzmann. Er is ook nog Kunst met een grote K. Een ka-kom-eruit is niet op haar mondje gevallen en derhalve een bijdehante ka. Je hoeft toch geen kaaigeld [liggeld] te betalen om te kunnen kaaiewaaien [lanterfanten, luibakken]? Hij stond als Jut voor de kaakmand [mand voor gekaakte haring – fig.: verlegen. beteuterd]. Die laatste was gevuld met producten van het (znw.) haringkaken (resultaat van haring kaken – ww.). De appelboom en de juffer [dennenstam] werden beide letterlijk kaalgeplukt. Hij was zo bang als de neten. Een nefoscoop is een wolkenhark. Een kaalplukteam gebruikt de pluk-ze-wet. Je kunt naar Kaap de Goede Hoop varen of naar Kaap Finisterre, je kunt voor Kaap Snert bijliggen (ook: bijleggen – alleen snert krijgen) en ook wel voor Kaap Kont (samen in bed, ook wel: vrijen) liggen.
14. Een kaapgans is een rotspelikaan. Kaapse wolken eet je, Kaapwolken zie je en een Kaapse dokter kan waaien, dat is een sterke zuidoostenwind.
15. Kaaps-Hollands is Afrikaans. Een Kaapvaarder hoeft niet per se aan kaapvaart te doen. De candela is een lichtsterkte van 1,1 hefnerkaars [HK], dat is een oude eenheid. Kaarsen maken (kaarsenmaken) in een kaarsenmakerij is lastig. Hij blies zijn kaarsje uit [stierf]. Op driekoningenavond kun je kaarsjespringen [om een brandende kaars dansen]. Op 2 februari, Maria-Lichtmis, vindt de kaarswijding plaats. Dat is van de gekke, de gekken trekken de kaart.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten