2897 Dictee maandag 05-09-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (687) √ x

Dictee – dictees [2897]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 170, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (687)

1. Een schilderij heeft coloriet [kleurschakering]. Dat geeft deze gebeurtenis een couleur locale en dat is niet altijd een couleur de rose [rozengeur en maneschijn]. Mimicry is kleuraanpassing, een chromatofoor (pigmentcel) is een kleurdrager. Totale kleurenblindheid is staafjesblindheid (achromasie, achromatopsie). Naast kleuren-tv [ook: kleurenteevee] is er zwart-wittelevisie [zwart-wit-tv, zwart-witteevee]. Kleurenzien is niet weggelegd voor een kleurenblinde. De heren van kortjan zijn de rijksveldwachters. In Van Dale staat nog een andere betekenis van kortjan [penis, hooi]. Van lange jan krijgen is op je donder krijgen, dat kan zelfs onder een hoge toren, een lange Jan [zoals in Middelburg]. Daaronder was een lommerd, die was van Ome Jan [ook: janoom]. De uitdrukkingen 'van lotje getikt zijn' en 'Leentje leerde Lotje lopen, langs de lange lindelaan' kent u natuurlijk allebei.

2. Schrijf geen cijfers, maar letters! Je mag schrijven honderdeen of honderdeneen, er zijn honderd-en-een manieren om snel rijk te worden [ook duizend-en-een = heel veel]. Die lees je niet in de sprookjesverhalen van de Duizend-en-een-nacht. Het jaar duizend (en) zes, negenhonderd jaar na het jaar onzes Heren – of anno Domini, afgekort A.D. – honderdzes of honderdenzes, was een bijzonder, een outstanding, een remarquabel jaar. Hoe schrijf je trouwens een miljard een miljoen honderdduizend (en) een [= 1.001.100.001]?

3. Als je van de familie Van Kleef 2025 bent, ben je gierig [ook: hij is van Kleef, hij houdt meer van de heb dan van de geef]. Andere families zijn de familie Doorsnee, de Heilige Familie en de familie Flodder. Voor de rechtbank stond mevrouw B. met familie terecht. Kleefkracht is adhesie en een kleefcel is een colloblast. In de met lus gesloten zandzak zat löss [Limburgse klei]. Waar zijn de kleermakersfournituren [benodigdheden handwerk]? Waar is in vredesnaam de foerage [levensmiddelen mensen en paarden] gebleven?

4. Ben jij soms met honderd paarden uit de Haspengouwse klei getrokken? Waar heb je de Chinese klei, het kaolien, gelaten? Met een kleibats [schop] graaf je. In een kleidijk kan kleilei (argilliet) voorkomen. Mijn tante woonde aan de Kleidijk in Rhoon, op nummer 342. Je kunt iets en détail verkopen, maar ook en gros. Met het drukkersvak hebben te maken klein kapitaal (kleinkapitaal, een soort kleinere hoofdletter) en klein octavo. Het grootkapitaal houdt zich daar niet mee bezig. In aardrijkskundige zin kennen we het Klein Europa [de sa­men­wer­king van Frank­rijk, Duits­land, Ita­lië en de Be­ne­lux als eer­ste sta­di­um van een
ver­enigd Eu­ro­pa - het Europa van de zes] en de Kleine Antillen [eilandengroep t.o. de Grote Antillen]. Het cerebellum bestaat uit de kleine hersenen. Kleinachten staat tegenover hoogachten. Het kleinduimpje [klein kereltje] verslond Klein Duimpje (het verhaal).

5. Die kleingelovige is kleingeestig (mesquin; vgl. mesquinerie). Hij had zelfs geen enkel kleingeld [alleen VD ook: klein geld] in zijn zak [op zak].

6. Hij was kleinhoofdig, microcefaal. Zijn vrouw was me nog een schijntje oftewel bagatel schuldig, geen bagatelle [muziekstuk].

7. De kleinkapitaal komt overeen met de x-hoogte, nietwaar? Cabaret en mime behoren tot de kleinkunst, het variété. De dermatologe wees mij op het varikeuze symptomencomplex [ook wel: varikeuzesymptomencomplex]. Het kleinmediaan (klein mediaan) is een papierformaat. Kleinmoedig is pusillaniem. Stop dat [die kleinoden] maar in die kleinodiënschrijn! Neem een kleintje pils of koffie en zet een kleintje [= advertentie] in het advertentieblad.

8. Hij sprak emfatisch [met klem, nadrukkelijk] en praatte en dronk zich klem. Een klembord is goed Nederlands voor clipboard en is familie van het billboard. De klemdraai heet ook wel biastrepsis [plantkunde]. Een klemkraan en een knijpkraan kunnen een gummislang afsluiten. Hij werd door de politie klemgereden en na zijn vlucht door de hermandad klemgezet, maar zelfs toen nog had hij een goede klep [mond, wafel]. Je pulmonalisklep [zekere hartklep] zal maar breken … Die klepmeier [kletst voortdurend] heeft een goede klepel [ratelt er lustig op los]. De koster klepte het angelus, of deed de klok dat zelf? De kleppermanstaat [zonder bureaucratie: alleen orde en rust handhaven] bracht wel mooie kleppermanspoëzie [rijmelarij, nachtwakers, Nieuwjaar] voort. Voor de bankiers zou je een kleptocratentaks [grootverdieners] moeten invoeren. De klerengek vond het klereweer. Haal mijn discokleren even uit die torsekast [met gedraaide poten]. Klerikalen – en dus de clerus – hebben te veel macht.

9. Hé klets, loop niet zo te klessebessen en hou op met die kletsica. Je bent een echte koukleum.

10. De man met pinokkioneus [GB ook: cch] kwam pats-boem als een
du(i)veltje-uit-een-doosje tevoorschijn.

11. In de klei-industrie gaat het er kleiig aan toe. Klezmermuziek is traditionele Joodse muziek en wordt gespeeld door klezmorim. Kliek en clique zijn beide schrijfwijzen van het begrip coterie.

12. Bartholin en Montgomery zijn klierontdekkers. Klierkoorts is de ziekte van Pfeiffer (kortweg: pfeiffer oftewel kusziekte), een kliergezwel is een adenoom en een klierblaasje een acinus. Klierachtig is scrofuleus en klierachtigheid is scrofulose. Klierontsteking is adenitis en klierverweking is adenomalacie. De zwaarden deden klikklak. De aerotherapie is een klimaatbehandeling. Een klimaatraam bestaat uit
hr-glas [hoog rendement - hr++ nog niet in wdb. 2025]. De fabrieksruimte werd geklimatiseerd. CO₂-uitstoot [koolstofdioxide] is klimaatverslechterend.