Dictee – dictees [2620]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 353, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (504)
1. Alles kits met de kids? Hoe schrijf je zeiken? De zeikstraal (zeiker, zeikerd) zeikte in het zijkanaal (nee joh, geen zeikkanaal: dat is de pisbuis, de urethra – verlengstuk van de twee ureters). Hier zou eigenlijk nog iets over Manneken Pis uit Brussel bij gemoeten hebben … Langs de Maasoever zwom een maashagedis (een mosasaurus) in het Maaswater. Bij het nieuwe kleren kopen wist ze niet van maathouden. Ze had een maatje 34-ideaal; kon ze die maat houden? Bij de machicoulis was het niet zo prettig met al dat brandende pek. De machiavellistes [meedogenloos], onder wie een macha meid, vertoonden machogedrag, hadden een macho-uiterlijk, droegen macfarlanes (lichte regenjas over herenrok – geen mackintoshen = waterdichte regenjas!), dronken (latte, cafè) macchiato en verorberden een McDonald's-maaltijd. Hun doel heiligde de middelen. Machorka [ch] is Russische soldatentabak; de naam is mogelijk afgeleid van 'Amersfoort'. Het magdalénien is de voorlaatste periode van het paleolithicum. Dat maffia-achtige en maffioze gedoe van die maffiabaas met zijn mae west (zwemvest, jas – zijn maewestuitrusting) moet nu uit zijn! Ma foi [op mijn woord], dat beloof ik! Met macrocheilie kun je iemand nog beter lippendienst bewijzen. Een macron staat boven een letter, een makron [macaron, makron, makroon] eet je.
2. De maestro speelde de passage maestoso. Haar madonnagezicht deed denken aan een madonna, als van een Madonnafiguur. Een Madoerees rund is een kruising van een banteng en een zeboe. Een lastig woord is 'macroseisme' [ij]. Madame-jeanettes zijn Spaanse pepers. Hij wilde zijn maîtresse maitriseren. De beide maîtres Jacques, manusjes-van-alles, zagen hoe de beide maître-chanteurs (kunnen die goed zingen? – nee: beroepsafpersers zijn het) de beide maîtres d'hôtel (ook: maîtres d' of maître d's!) wilde chanteren. Waarin verschillen een maison de passe, een maison de rendez-vous en een maison de société [alle: bordelen] van een maison de santé [particulier ziekenhuis voor geesteszieken]? Is maische (bierbeslag) een maisproduct [BE ook: maïs]? De maintenee [haar buitenechtelijke partner betaalt haar kosten van onderhoud] keek in haar mailstoeltje [rieten ligstoel op een mailboot] naar de maina [treurspreeuw]. Geven maiko's [jonge geisha] niet om seks, wat geisha's [gastvrouw] wel doen? De Mahdi is de Verlosser der moslims. Het meervoud van magnum opus (opus magnum) is magna opera. Een magnum is de fles met een inhoud van twee gewone wijnflessen. De maieutiek is – vrij vertaald – de leer van de papa's-, maar vooral de mama's-kindjes [verloskunde]. In een majorette-uniform treden majoretjes (anderen zeggen: majorettetjes) op.
3.
De makam is een Arabisch toonsysteem. Het interieur onderging een
complete make-over (metamorfose).
Een Makassaar komt uit Makassar en verkoopt makassarolie. Make's zijn
nederlagen bij het judo. Het Malayalam is een Dravidische taal. Met
mal de roi heb je scrofulose, een
lymf(e)klierziekte,
met mal américain dysthymie, een depressieve neurose. Het was een
mal-à-propos [misverstand]
dat ze de malagueña moesten dansen. Op Madagaskar
heersten Malagassische normen en waarden; die leidden tot een
normen-en-waardendebat. Op het eiland spreken ze het Malagasi en je
betaalt er met ariary's [MGA].
De malaise-ervaring gaf een dip. Met mal de Naples heb je syfilis
(lues, harde
sjanker). In een mallenfabriek
produceren ze ook gekkenpraat oftewel mallepraat
(er is hier geen
zelfstandig naamwoord in het geding).
Zo blauw als een Maleier en zo zat als een Maleier kan heel goed
samengaan. De meest malle reclame ooit: wij verkopen het malste
vlees! Met mal-Saint-Lazare en mal-Saint-Main wordt lepra
bedoeld. Mamma mia [uitdrukking
van verbazing], mammalogie is dus
geen zoogdierkudde, maar zoogdierkunde!
4.
De maltezerhond zal spelen met de Maltezer leeuw (vrij
naar Jesaja 65:25). Let op: een
Maltezer leeuwtje is wel een maltezerhond … Als je, na 18 jaar
onterecht zitten, vrijkomt, mag je spreken van een
mal-jugé
[onherroepelijke
gerechtelijke dwaling]. Hopelijk
had de toenmalige rechter geen maligne [kwaadaardige]
bedoelingen. Er was sprake van een malentendu [misverstand].
Malgré tout [ondanks
alles] ben ik een tevreden mens.
Zit je onder de manna-es [boom
– met als sap het mannitol],
de manihot [oo]
[geslacht
van heesters en kruiden waartoe de maniok behoort]
of in het mangrovebos net zo lekker als onder de vijgenboom?
Kijk die mankepoot eens mankgaan, mank
lopen! De manicheeër (schuldeiser)
vreesde de manenwolf. De mandau is het koppensnellerszwaard van de
Dajaks. Hoe schrijf je 'mandarijn' in het Mandarijnenchinees?
Tegenover de Doelen in Rotterdam (state-of-the-artcongresgebouw,
al schrijven ze dat op de eigen website verkeerd – znw., dus
samenstelling aaneen!) zag ik een
groot bord met reclame voor teppanyaki
[geen sukiyaki
of teriyaki
dus]. Een zware blizzard
[winterstorm]
raasde over Noordwest-Amerika. Bij de reorganisatie moesten sommige
afgesplitste afdelingen
gere-integreerd worden.
5.
Hoe had meestervervalser René een 100%-falsificatie
(honderdprocentfalsificatie)
kunnen maken? Dan had hij van een origineel dicteedocument moeten
uitgaan! Ik heb altijd gedacht dat ze in een concertgebouw geen
claque (de
gezamenlijke claqueurs) nodig
hadden. Wel, dus! Weet jij wat een a-al-tolletje [met
letters gemerkt zeskantig tolletje: A (al),
B (bij),
D (dubbel),
N (niet),
S (zet in)
en T (trek)]
is en waarom dat zo heet? Aan Roger Neven (Zuid-Afrika)
heb ik gevraagd of hij me de foto met alle MB's [megabyte,
ook: mebibyte – MiB] erop en eraan wil opsturen, zodat ik
deze kan (laten)
afdrukken. Dat doet me eraan denken, hoe leuk het daar was. Ik heb er
alles aan gedaan om Knekelpiet (de
dood) op een dwaalspoor te
brengen. De claviger [conciërge]
ziet erop toe, dat alles in het gymnasium ordelijk verloopt. Hij
heeft zich erop toegelegd, geen bokken te schieten. Grande(s)
bouffes zijn schranspartijen. De
autodafescène [ketterverbranding]
was hartverscheurend. Ik wist allang dat hij het bij haar al lang en
breed alweer verbruid (nee,
niks met bruidegom) had. Het lied
was goed nazingbaar (mooi
woord!). Het
woord
'rock-'n-roll(en)'
wordt vaak foutief geschreven. Jean Sibelius (uit
Zweedse ouders geboren) heeft een
prachtig symfonisch gedicht 'Finlandia' (met
een hymneachtig thema)
geschreven. Die lyriek sprak me aan.
6.
Zoeken op '*opera*' (woordvormen)
geeft onder andere: rib-, cataract- en openhartoperatie, booleaanse
[VD – niet algemeen – ook: booliaans]
operator, CABG-operatie
(bypass – coronary
artery
bypass
grafting),
herniotomie (breukoperatie),
bioscoopoperateur, de Driestuiversopera (een
product van Bertolt Brecht en Kurt Weil),
fimose- of fimosisoperatie, grand opéra (grote
opera, opera seria met alleen zang),
inkoopcoöperatie, laparoscopie (kijkoperatie),
non-coöperatie (het
niet-meewerken),
opera-aria, opera buffa (opéra
bouffe, opéra comique),
opera-evergreen, opera-intendant, operand (daar
werkt een operator als '+' op: 2 + 5 heeft twee operanden),
opera omnia (gezamenlijke
werken), operaorkest, opera
selecta (uitgelezen
werken), opera quae supersunt
(alle nog bewaarde
werken van een schrijver),
operating system
(besturingssysteem
van een computer – OS), opera-uitvoering,
operationele research
(niet in wdb. De
afko: OR =
operations
research),
zeepopera (soapopera),
Stopera (stadhuis
en opera)
en touroperator (reisorganisator).
7.
Het is historisch: hoeveel marken kostten drie glaasjes marc? Volgens
GB zijn de verkleinwoorden marcje en marctje
[uitspraak! –
2022 alleen de tweede vorm!].
De tiengebodenplant behoort tot het geslacht Maranta
(Linnaeus).
Het aan het Aramees ontleende 'maranatha' betekent: 'Heer, kom!'
Wordt marasquin [soort
kersenlikeur] van maracuja (de
passievrucht = granadilla of markusa
[s])
gemaakt? Een emoe [loopvogel]
is geen maraboe [kropooievaar,
ook: maraboet]. De
maquisvegetatie was een schuilplaats voor de maquisards [in
de struiken – verzetsbeweging in Zuid-Frankrijk 1942-1944].
De gemaquilleerde mannequin manoeuvreerde (VD
ook: maneuvreerde) onhandig en
viel daardoor met haar manxkat en haar Manxe eega over de
mannesmannbuis [naadloos
gewalst]. Een doeal is een
factotum, een manusje-van-alles. Heeft Marsman over marsmannetjes
geschreven? Manou is rotan. De manuldruk is een drukprocedé. In een
mansardekamer bewaar je afgedankte
rommel. Een man-te-roer is een roerganger. Het marfansyndroom
veroorzaakt spillebenentypefiguren.
De spillenwervel is een deel van de
weefspil. De Bie en Van Kooten speelden vaak typetjes [typjes,
tiepjes]. Op het margaritaglas
[cocktail]
stond een margay [gevlekt
katachtig roofdier in Midden- en
Zuid-Amerika]
afgebeeld. Het mare nostrum is de Middellandse Zee. Wat heeft de
maretak met mardi gras (Vastenavond)
te maken? Antwoord: helemaal niets.
8. Het woord 'martiaal' [VD ook: marziale] is afgeleid van 'Mars'. De marquise (die van het markizaat! – vgl. markies) en de maréchale genoten van de marrons glacés (alleen mv.!, die zijn gekonfijt). Het woord 'Marlboroman' [niet in wdb.] zou [buiten dictees] een streepje verdienen! Marokijn is leer, producten ermee gemaakt, heten marokijnwerk (maroquinerie). Let goed op het verschil tussen 'marque' [merk], 'marqué' [op toneel] en 'marquee' [ie – op beeldscherm]. Markoesa's zijn passievruchten. De marketingmanager kreeg opslag. Het bedrijf markette zijn product goed. De concurrentie vermarktte een nieuw product. Nodum in scirpo quaerere is muggenziften. Sabayon wordt ook zabaione of zabaglione genoemd. Een Martinikaan woont op Martinique. Kun je van marseille een pyjama maken? Ja: stof! Zo nee, dan wel van matelassé [stof] of matcrêpe [idem]? Ja. Aan de marsenra hingen marshmallows voor het koekhappen. Sadomasochisme wordt tot sm afgekort. Een massacre is een bloedbad. Een matamata is een franjeschildpad. Mastino napoletano's, die vechtersbazen, zijn geen mastiffs [Engelse dog]. Een voorbeeld van een matinee is de matinée musicale. Vermout [oe] kun je drinken, mazout (BE: stookolie – [oe]) absoluut niet!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten