2618 Dictee vrijdag 04-03-2022 (1) dictee – Dictee van de dag (502)

Dictee – dictees [2618]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 355, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (502)

1. Kun je met een mon-choutaart [van mon chou], dus zonder
mond-op-mondbeademing, mond-en-klauwzeer verspreiden via het MKZ-virus? Een multihull is een zeilboot. Monsieur Jourdain was niet zo slim, maar had mooiklinkende praatjes. Mooipraten is een mooiweerverhaal houden op de Mookerhei als het plensregent. Een moppentapper die moppen tapt is behoorlijk moquant [schertsend, honend] bezig. Een Frans naakt toont morbidesse, een Italiaans morbidezza [zacht gemodelleerd]. Een moresk(e) is een arabesk(e) [versiering] van Moorse vorm. De foto van de morenegletsjer was gemorft [digitaal manipuleren]. Een moquette gangloper is van fluweelachtig trijp gemaakt. Mosquito's zijn piepkastjes. Een mozetta is de schoudermantel van een bisschop. De
mozes-in-het-biezen-mandje is een bekende kamerplant uit Mexico. Het moustérien is een periode uit de steentijd. De moussaka is een Grieks gerecht. Mouliné is hetzelfde als moulinetgaren. Kijk daar, het mottekasteel [toren op aarden wal]!

2. Een muizenbeetje heeft een dubbele betekenis. De mudejarstijl [gahr] is een Spaanse kunststijl. Eten muezzins [roept op tot gebed] vaak mueslibrood? De muleta is een stok met rode doek, gebruikt bij het stierengevecht. Het bijwoord 'mutato nomine' betekent 'als men slechts de naam verandert' (en niet de zaak in se, an sich). Je zegt iets musculairs [de spieren betreffend], als je de kanjer musculeus [gespierd] noemt. Muskaatwijn wordt uit muskadellen gewonnen; muscadet komt echter van de Loire. De musivische wandversiering bestond uit mozaïekwerk. Mag je musique concrète wel muziek noemen? De (echte) Leugenbaron is de baron von Münchhausen. In München kocht ik munster [kaas] voor op het brood. Het mysterie was achter de mystère [lang overgordijn] verborgen. Deze compositie lijkt wel muzenwerk. Wij werken niet mee aan mythevorming. De mycorrhiza is een vorm van symbiose tussen planten en zwammen. Er heerste een myxomatose-epidemie [konijnenziekte].

3. Kan myalgie (spierpijn) het begin zijn van myalgische encefalomyelitis (afkorting: ME, cvs, VD: CVS)? Myasthenie is een spierzwakte en myorrhexis een spierscheuring. Hoeveel poten hebben een myriade [tienduizendtal] myriapoden [duizendpoot] wel niet? De myosotis is de vergeet-mij-niet. Bestudeert de myiologie hoe je van een van haar studieobjecten [de mug] een MX-raket (of toch liever een olifant) maakt? De myiasis is het parasitisme van vliegenlarven in het menselijk en dierlijk organisme. Je kunt iets in stock hebben, maar ook op stock [in voorraad]. Het kwartje had een
dubbeltje-op-zijn-kantbelevenis. De naja's [brilslang, cobra] zullen je najagen. Heb je een mo-akte of een n-akte (ook wel n.o.-akte)? De nageire is een Japanse manier van bloemschikken in een vaas. Waarom zeg je naftochinon, als je vitamine K bedoelt? Een nagger vertoont nag, normafwijkend gedrag (afkorting: nag); veelplegers worden daarbij niet afzonderlijk genoemd (afkorting: n.a.g.).

4. Naffer is een scheldnaam voor hen die uit Noord-Afrika komen. Een nabob was een Europeaan die in Nederlands-Indië schatrijk geworden was. Illegaal rondzenden van dictees zal leiden tot
naming-and-shaming. Een nansenpaspoort is voor statelozen (staatlozen). Onder de nashiboom [vrucht lijkt op meloen] genoot de narcissus van zijn napi's (yamsknollen, Caraï/ibische zoete aardappelen) en van zijn nargileh (waterpijp). De Nasdaq is de (schermen)beurs van New York. Met natriëmie heb je natrium in het bloed. Het narrowescapeverhaal [met narrow escape] was nogal spannend. De nasserist [aanhanger van Nasser] wist niet wat een narthex [voorhal, portiek langs de voorgevel van vroegchristelijke kerken] was. Nat-in-nat is een manier van schilderen, maar beslist geen pappen en nathouden! Hij was een nathanaël, een oprecht mens, en weigerde dan ook de naw-gegevens [naam. adres, woonplaats] van de bij de naumachie [zeegevecht] betrokkenen te verstrekken. De 'ndrangheta is een op de maffia lijkende misdaadorganisatie in Calabrië. Nederlands-Indië: gordel van smaragd!

5. Zijn near misses kandidates voor de missverkiezing? Welnee, gewoon bijna-botsingen! De Nederbelg (hij sprak Belgisch-Nederlands) werd verrast door de nieuwe takswetten. Hij meende aldaar taxfree (taksvrij) te kunnen leven. Near banking gaat buiten de bank om; daarom zijn nearbankinginstituten zeer geliefd. Ben je nègre, dan ben je zwartbruin als de kleur van de negers. 'Eens een dief, altijd een dief' lijkt in flagrante tegenspraak en ook nog een contradictio in terminis met 'ne bis in idem' ('non bis in idem' – nooit 2x veroordelen voor hetzelfde vergrijp). Zijn verindischte leefwijze wekte bevreemding. Het schip is gestrand op de strandwal, de nehrung.

6. Zijn er in de dicteetijgerkooien ook nog haeretici in grammatica (ketters in de spraakkunst)? Ze neeg naar me; ik neigde ertoe naar haar terug te nijgen. De Negrito's zijn de oorspronkelijke bewoners van de Filipijnen, de negrito's zijn pygmeeën buiten Afrika. René is een nègre [znw.: ghostwriter], maar hij is niet nègre [bnw.: zwartbruin]. Nefrolithiase is de deftige naam voor niersteenziekte. Zij die nee schudden en de neezeggers zijn nog niet altijd nee-stemmers: nefast (rampzalig) voor sommige politieke partijen! Trouwens: de 'fasti et nefasti dies' zijn de 'gelukkige en ongelukkige dagen'. Van 'negotiëren' stamt het voltooid deelwoord 'genegotieerd'. De nepal komt uit Nepal, de paak uit Pakistan, maar de hasj alleen figuurlijk uit 'hasjiesj'. De nepent(hes) is het kannetjeskruid. Neppe (vormvariant: nippe, maar dat komt niet meer voor in VD) is overigens het kattenkruid. Neo- en archeofyten stammen uit verschillende tijden, neofieten vind je als novices in een klooster.

7. De strenge novicemeester waakt daar over hen. Hoe spreek je 'nepantiek' uit? N'en déplaise [in weerwil van] zijn enthousiasme strandde het hele idee. De newwavelegende [muziekstijl – new wave, vgl. darkwave] was te horen op de newage-cd [integratie verstand en gevoel – new age] en te zien op de cover ervan in new look [kunst, politiek]. Nevirapine voorkomt aidsoverdracht van zwangere moeder op kind. De netizens zijn de citizens van internet en houden zich aan de nettiquette, maar newbies doen dat vaak niet. Een neuscatarre [neusverkoudheid] is gemakkelijk overdraagbaar. Zelfs de minste onder de nerveuste types kon zijn netsuke [gordelknoop – (nèht-skuh)] niet vast krijgen, een ander moest deze vastmaken. Een newfoundlanderfokker [zijdehond] hoeft niet in Newfoundland te wonen, een Newfoundlandse fokker uiteraard wel. Een next best oplossing is altijd next best [tweede keus]. Niet-EMU-landen [Economische en Monetaire Unie – euro] zijn niet-gebonden landen. Niëlleren is niëllo(werk) [zeker graveerwerk] maken. Ik begreep er niets van, nada, niente.

8. Om de nagana (ngana – besmettelijke paardenziekte met trypanosomen) te bestrijden speelde de paardenfluisteraar soms op zijn ney [bamboefluit], soms op zijn ngoni [voorloper banjo en gitaar], maar of het hielp …? Het niet-doorgaan [niet doorgaan] van de nietigverklaring van de nietjesverkoopovereenkomst vind ik niet pluis: de rechter leek wel niet goed snik! Een halfgeleider is geen
niet-geleider. In een nieter zit een onderdeel dat je als nietgeleider(!) kunt omschrijven. Dat een niet-West-Vlaming niets van Brugge afweet is niet waar, nietwaar? Niets doen aan een probleem is geen nietsdoen, niet een zalig nietsdoen, geen dolce far niente. Het wilde maar niet lopen met de niet-rokencampagne van de antirooklobby. De kasuaris [loopvogel] was niet Nieuw-Guinees. De originele
Nieuw-Guinese inwoners zijn de Papoea's. Zij jagen op papoeazwijnen en eten papoeanoten. Dat zijn Papoease gebruiken, die zijn dus Papoeaas. Een nieuwtestamenticus bestudeert het Nieuwe Testament [N.T. – vgl. O.T.]. Ken je de nieuw-voor-oudmethode?

9. Hij beheerste het Oud- en Nieuwgrieks beide. De nifty fifty [50 aandelen beurs New York] staan er goed voor: neem daar nog maar een nightcap [slaapmutsje] op! Ik neigde ertoe, dat hij van Nigtevegt komt. Op de nijverheidsschool leerde ik al dat herten kunnen nijten [met de hoorns stoten]. In de Nijlvallei zag je nijlkrokodillen, nijlbaarzen en nijlgaus. De generatie nix is van het niksisme. Nimbyisme [not in my backyard] is nogal egoïstisch. Daar moet je niet zo min over denken. De verdediging wil zo min mogelijk doelpunten tegen krijgen, evenzogoed als dat de aanval zo veel mogelijk doelpunten wil scoren. Het perpetuum mobile is het toppunt van een continuüm. De nimf is nymfomaan; zal zij ooit de Nobelprijs voor de Erotiek winnen? Ze versierde liefst de nimrod [jachtliefhebber], maar die was gefocust op de nimfijn [jong meisje, niet geslachtsrijp, begeerd door oudere mannen].

10. Het vroegere NIS [Nationaal Instituut voor de Statistiek] in België is het huidige CBS [Centraal Bureau voor de Statistiek] in Nederland. [CBS in BE is ook: college van burgemeester en schepenen.] Een nivometer meet – liefst in de nivôse, de sneeuwmaand – sneeuw, maar geen hoogte! De nix(e) [watergeest, ook: nikker] werd in noordnoordoostelijke (afkorting: N.N.O.) richting waargenomen. Het NOC*NSF timmert flink aan de weg. De nitwit wilde het paard niqueteren [spieren staart doorhakken]. Nisine is een antibioticum. Je bent in de war: het is niet de noachitische [Noach, Noë] , maar de aäronitische [Aäron] zegen [wel: noachitische geboden, ook voor
niet-Joden]! Aan een negen-tot-vijftype (ook: van-negen-tot-vijftype) heb je 's avonds niets, alleen van negen tot vijf. De Nipkowschijf is naar een zeker onderdeel van televisieapparatuur [de nipkowschijf] genoemd. Wil je weleens [GB ook: wel eens] weggaan, of wil je nog eens terugkomen? No-budget is ernstiger dan low budget. De
non-plus-ultra is het non plus ultra bij lettertypes.