Dictee – dictees [2636]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 339, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (518)
1. De goodguy zei goodbye. De douairière bewaarde de gonfalonnierefoto [bgm.] zorgvuldig. Konden ze dat vroeger ook al schrijven: gij browsetet (browsedet)? Zijn aspergersyndroomlijders gebaat bij aspergesoep? Gauw en blauw schrijf je met au's, goud met een ou'tje. Is kip tandoori goed of tandoorikip dan wel beide? Mag je sehnsucht, melancholische nostalgie, in het Nederlands gebruiken? De winnaar van het dictee was himmelhoch jauchzend, nummer twee zum Tode betrübt. Welke woorden vind je met '*cqui*'? Antwoord: acquiesceren (berusten, genoegen nemen met), acquireren (verkrijgen, verwerven), het acquis (bij de Europese Unie een document waarop alle tot op een bepaald moment gemaakte afspraken over een bepaald onderwerp zijn vastgelegd), het communautair acquis (de totale verzameling wetten van de EU), acquisiteur, acquisitrice, acquisitie (aanwinst), acquisitief en acquisitiekosten, het acquit (bewijs van ontvangst) en acquitteren (voor voldaan tekenen), op acquit staan [plaats waar de bal(len) bij biljarten aan het begin ligt (liggen)], wie geeft acquit (biljarten: de afstoot), modus acquirendi (juridisch: wijze waarop men iets verkrijgt), pour acquit (voldaan: tekst op wissels en acceptaties), pour acquit de conscience (niet meer in VD: om zijn geweten gerust te stellen) en de acquisitieve verjaring (juridisch: waardoor men eigendom verkrijgt).
2. Zoeken op '*iy*' geeft: kaffiya (arafatsjaal + andere namen … keffiyeh, kufiyyah, palestijnensjaal, palestinasjaal, Palestijnse sjaal, mani), kiyu (een van de leerlingengraden bij budo), ouguiya (munteenheid van Mauritanië), riyal (munteenheid van Saudi-Arabië, ook 'Saoe…' – 2020: ook Qatar! ?), rufiyaa (munteenheid van de Malediven), sukiyaki (Japans gerecht van groenten, mi(e) en plakjes vlees of vis) en teriyaki (zeker gerecht met soja – vgl. teppanyaki). Zoeken op '*yi*' geeft: dandyisme, eddyisme (gebedsgenezing volgens de christian science = leer, C S = beweging), essayistisch proza, Flying Dutchman (de Vliegende Hollander – Hollands spookschip), fyi (four your information), myiasis (parasitisme van vliegenlarven in het menselijk en dierlijk organisme), myiologie (leer, studie van de muggen en vliegen), nimbyisme (not in my backyard – vgl. nivea – niet in voor- en achtertuin), past praying for (verloren, niet meer te redden), paying guest (gast die voor kost en inwoning betaalt), pinyin (transcriptiesysteem van Chinese karakters in het Latijnse schrift), playing hard to get (moeilijk te veroveren, zich ongenaakbaar opstellend), polyidie (het samenwerken van verschillende pangenen om een enkele eigenschap tevoorschijn te brengen), polyinterpretabel, puseyisme (ritualisme, richting onder de anglicanen, die tot de kerkgebruiken van de eerste christentijd wil terugkeren, in gang gezet door de Oxfordbeweging), stegomyia (gelekoortsverwekker), een Tanganyikaanse (thans: Tanzaniaanse), toyisme (figuratieve kunststroming), yield (rendement op een kapitaalsinvestering), yin (en yang), yippie (benaming voor een politieke hippie), yips (vorm van sterke zenuwachtigheid die er de oorzaak van is dat een golfer een gemakkelijk te scoren hole mist bij het putten) en de zendhobbyist: die kent u wel.
3. Gezocht op '*ey*'. Gevonden onder andere: veel woorden eindigend op 'ey' en samenstellingen als met hockey. Daarnaast: ananaschutney, baileybrug, bird's eye view (overzicht in vogelvlucht), double bogey (bij golf), bosskey (computer), bowlingalley, bull's eye (dartbord), Ceylonese ceylonthee, het Cockneydialect van de cockneys (Platlondens), for your eyes only (strikt vertrouwelijk), foleykatheter, foeyonghai, erlenmeyer (op laboratorium), earl grey en earlgreythee, deweysysteem (in bibliotheek), conveyer (transporteur), cold turkey en coldturkeymethode, hotkey (sneltoets), hot money (vluchtkapitaal), jersey (nauwsluitende sporttrui), journey's end (einde van de reis), keyboardriff, de keynesiaanse economie, keynotesprekers met hun keynote speeches (speechen), de komeet van Halley, Lady Chatterley als prototype, leylijnen [ie] die naar het leycentrum leiden, near money, een neyspeler (vergelijk: sazspeler), een popeye (kleine, sterke man), peyote (Mexicaanse cactus), private eye (detectiveverhaal), raneynikkel (fijn pyrofoor poedervormig nikkel), Seychellers en Reykjavikers, shelleyanen, smileys, smoky eyes (zwoel en verleidelijk), stanleymes, whiskey (Ierland of Amerika – whisky in Schotland en Canada) en turnkeyprojecten.
4.
Gezocht op '*ye*' en onder andere gevonden: bruyèrehout,
bountyeiland, broyeren (van
zeepbrokken), bandyen [bandy
spelen – soort ijshockey], de
vrouwelijke tegenhanger van de balie-employé, de ayeaye
[vingerdier],
het atermoyeren [betaling
uitstellen], epoxyethaan,
myalgische encefalomyelitis
(afgekort: ME)
of chronischevermoeidheidssyndroom
(afgekort: GB:
cvs, VD
CVS),
Erinyen (wraakgodinnen,
furiën), employé-directeur,
dandyesk, cowboyeconomie, cocktailpartyeffect, flyeren,
hogedichtheidpolyethyleen
(afgekort: HDPE),
gruyèrekaas, hematomyelie (ruggenmergbloeding),
goodbye (tot
ziens), global player, joyeuse
entrée (feestelijke
inkomst), hyena-achtig, isohyeet
(iets met
neerslag), poliomyelitis,
Paraguayaan of Paraguayer, pyelum (nierbekken),
rayégaren (strepen
in lengterichting), syeniet
(fanerokristallijn
gesteente), tokayerwijn,
tutoyement, yell, ik yel, yelde, heb geyeld, yeti [sneeuwman],
yerba [= maté =
paraguaythee] en yellow press
[Engelstalige
sensatiebladen].
5. Gezocht op '*oy*' en onder andere gevonden: voyage imaginaire, troyounce, shoyu (dunne sojasaus uit Japan), sepoy (inlandse soldaat in het voormalige Brits-Indische leger), royaalpapier post en super royaalpapier [raisin], messboy, old boy(s) network, pleeboy en playboy, Lloyd's-patent, leatherboy, kir royal, impitoyabel, hoya (wasbloem), full employment, dinky toy, coyote (prairiewolf), cherimoya (vrucht), compagnon de voyage, commis-voyageur, benzoyl, bon voyage, b-boy en b-girl (breakdansen, breakdans, breakdance), antiroyalistisch en artiestenfoyer.
6. Gezocht op '*yo*' en onder andere gevonden: yottameter [Ym, 10^+24], yorkshireterriër, yoni's [vr. geslachtsdeel, voorwerp van verering, vgl. m: linga(m)], yoghurt-limoenmengsel, wees embryo [ouders zijn overleden], try-out [proefvoorstelling], sabayon [zaba(gl)ione = zekere crème], ryoliet [lipariet, gesteente], rajayoga [denken geheel stilleggen], pre-embryo, New Yorks, oxyopie [het scherp-zien, ook: oogziekte], polyolefinen [aardolieproducten, grondstof], myosotis [vergeet-mij/e-niet], myorrhexis [spierscheuring], (lord) mayor [Londen], karyocyt [grote cel in beenmerg --- > bloedplaatjes], ichtyosaurus [vishagedis, mesozoïcum], hathayoga [lichaamsoefening, adembeheersing], honkyoku (meditatieve zenmuziek), golauyoek, factoryoutlet, eukaryoot [een of meer cellen], ook in de letterkunde: het embryon in utero matris [ongeboren vrucht in het moederlichaam], efficiencyoperatie, cryotherapie [koudebehandeling, cellen bevriezen], canyoning, bayonneham [Baskische stad Bayonne], bhaktiyoga [mystieke vorm, devotie centraal], het baryon [zwaar elementair deeltje in de kern, proton, neutron], babyoogjes, amyotroof [amyotrofisch – met verdwijning van spierweefsel], amfitryon [gulle gastheer – naar Molières Amphytrion] en aepyornis [uitgestorven reuzenvogel Madagaskar].
7.
Gezocht op '*ay*' en onder andere gevonden: way of life, vouvray
[wijn, van plaatsnaam], veejay
[vj, videojockey],
tray (verpakking),
taylorstelsel [zeker productiesysteem],
stowaway [verstekeling], solvayprocedé
[productie kalksteen uit soda en zout],
segway (eenassig
voertuig), rayégaren,
porte-crayon [potloodhouder],
plug-and-play [bij pc], paraguaythee,
palmy days (bloeitijd),(muay-)thaiboksen [harde vechtsport], off
Broadway, no cure, no pay en no-cure-no-paybasis, ladies' day,
jambalaya [eenpansgerecht], kooi van
Faraday [voor afschermen magnetische velden],
grootayatollah, galleryplay, foul play, fair play, doux pays
[ironisch: lief
landje], daypack [kleine
rugzak dagtochten], cutaway [jacquet],
chardonnay [wijnstok, droge witte wijn],
chambray (cambric
– batist),
cayenne(paper) [chilipeper] ,
ayurvedische geneeskunde [traditionele
Indiase gezondheidsleer, samenhang
lichaam en geest] en blu-ray [optische
schijf, blauw laserlicht].
8. Gezocht op '*ya*' en onder andere gevonden: yawl [scheepje], yard [yd, 0,9144 m], yankee [scheldwoord US'er, VS'er] en Yankee Doodle [Amerikaans volksliedje], yamswortel [= yam, bataat, pataat, zoete aardappel], yamashita [gymnastiek, zekere sprong over het paard], yaleslot [veiligheidsslot], yakult [zekere melkachtige drank], yahtzee(ën) [spel met 5 dobbelstenen], yagiantenne, wyandotte(kip), teriyaki (zeker gerecht met soja), teppanyaki (wijze van voedsel bereiden), sannyasin (volgeling van Bhagwan Shree Rajneesh), rufiyaa (munteenheid van de Malediven – MVR), ptyaline (amylase in speeksel), myasthenie (spierzwakte), Malayalam (Dravidische taal), larmoyant (huilerig), ladyamherstfazant, kaffiya (geblokte hoofddoek + varianten – zie alinea 2!), himalayaceder, hamadryade [bosnimf], ftalocyanine (groen- tot blauwgekleurd tetra-azatetrabenzoderivaat van porfyrine), cyanotisch [betreft cyanose – blauwzucht], cyanocobalamine (vitamine B12), country-and-western, anthocyaan [bloemkleurstof in celvocht], bathyaal (zeediepten tussen 200 en 1000 m), aya's (Koranverzen) en biryani (stoofschotel in Zuidwest-Aziatische keuken).
9. Gezocht op '*yu*' en onder andere gevonden: yuppificatie, weigeryup, wagyurund, shinto ryu (Japanse vechtkunst met stokken en wapens), babyuitzet en hurry-up.
10. Gezocht op '*uy*' en onder andere gevonden: wiseguy [betweter, wijsneus], managementbuy-out [management neemt de aandelen over, meestal met een bank], fortuynist [aanhanger Pim Fortuyn], ziekte van Dupuytren (dupuytren – koetsiershand, etc.), badguy, Huygens en zijn tijdgenoten.
11. Geen treffers op '*yy*, ook niet op '*ijy*' en '*yij'*. Op '*ijij*': snij- en glijijzer, rijijzer en voorbijijlen, draai-ijzer [op draaibank], boerderijijs, boerderij-ijsbereiderij (nevenschikkend) of boerderijijsbereiding (bereiden van boerderijijs).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten