Dictee – dictees [2639]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 337, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (520)
1.
Dysthymie [chronische
depressieve stemming] is
neurasthenie of mal américain, niet te verwarren met filet americain
[BE: preparé].
Een nijlgau is een soort van antilope. Wat moet ik daar nu op zeggen:
je wilt de krant opzeggen? Gooi geen oude damesschoenen weg, voor je
nieuwe oudedamesschoenen hebt … De vrij-katholieken stammen
oorspronkelijk uit de oudkatholieke kerk. Met Pasen mocht zij de
paazafdeling verlaten. De pappardelle is een Italiaanse pasta. Dat
wist u: parfait au café is koffie-ijs. Hoe krijg je peper en zout
bij de maaltijd? Per arabier [bij
toeval] ontdekten we dat een
peper-en-zoutstel niet hetzelfde is als een peper- en zoutvaatje. De
drankvoorraad bestond uit persico [likeur,
perzikbrandewijn] en pernod
[pastis,
alcoholhoudende anijsdrank]. Per
jocum [uit
gekheid] verrasten wij de peritus
artis [kunstkenner]
met zijn veraste vader in het peristyle [peristilium,
zuilengang]. Een piaiman
is in SR een indiaanse sjamaan. Het philosophicum
is een rooms-katholieke opleiding. Met enig geluk vind je bij het dak
philibertspanten. Het pand fungeert niet
meer als zodanig. Er zitten nu pico bello [bijwoord.
bijv. gebruikt] etablissementen
[ook wel:
pico-bello-etablissementen]
in. Bedwing je nietsontziende eerzucht!
2. Karel was in ongenâ [VD - ongenade] gevallen. Het waarom, dat zoudt ge wel willen weten, nietwaar? Door zijn harrypotterbrilletje zag hij de wc-bril glanzen. De uitdrukking 'om en om' komt onder andere voor in de lemma's boustrofedon [bij inscripties], schaakbord en de sandwich- of lasagnemethode [elementen om en om presenteren tot één geheel]. Werd er bij die historische reis om de noord of om de zuid gevaren? Mummificatie heeft een mummie tot gevolg. Een naë buur is beter dan een verre vriend. In de negerhut werd Negerengels gesproken. Ze trok haar negligeetje uit. Nematoden zijn rondwormen. Met Bakabusi Nengre (niet in wdb.) werden gemeenschappen aangeduid van ontsnapte slaven en hun afstammelingen in Suriname; later werden deze aangeduid met de term marrons (met het Nengre wordt ook wel het Negerengels aangeduid, GB). Ik heb het gehad met Neolatijnse teksten. Er was een neptweedestuurman [tweede stuurman] aan boord. Ik had het flink te pakken in mijn neus-keelholte, mijn nasofarynx. De drukproef moest per se nog ter perse. De persen draaiden al, toen die Perzen hun perzen [tapijten] nog wilden doen adverteren.
3.
In de rioolput ontwaarde hij de ontwaarde cheque. Toen hij niet wist
of hij nu poelet (soepvlees)
of poulet (kip)
moest schrijven, gooide hij in zijn kippendrift het kipptoestel [zuur
+ vaste stof = gas] aan diggelen.
Een klappei is een babbelaarster. De
kleptomaan is klem geraakt in de tourniquet. Wil die klinge (niet
meer in VD, wel: kleefkruid) niet
groeien? Kletsica! De kip was kloekgebouwd. De klojo vindt het
klotewijf een klotenbibber.
De knip-en-plakgeneratie doet veel aan
knip-en-plakwerk. Hij sprak vlot
koeterwaals en Bargoens (geen
Luikerwaals?). Weten wij nog dat
een colaatje uiteindelijk van het
kola-extract komt? Voer voor theologen:
het verschil tussen een coccejaan (Coccejus - Coch 2025)
en een koksiaan (De
Cock). De koninkrijkszaal
[Jehova’s getuigen, getuigen van Jehova,
jehova’s] vind je ook buiten Den Haag. Na koppermaandag
[verloren maandag, verzworen maandag,
raasmaandag, koppertjesmaandag, kopperfeest], komt
blikkendinsdag. Als auto's kop aan staart rijden, kun je een
kop-staartbotsing krijgen. Die kortdurende affaire vond kortgeleden [niet: langgeleden] plaats. Zij koutten er vanmorgen lustig op los.
4.
Of hij na een enthousiasmerende krakowiak [dans,
muziek] krawkraw (kraa-kraa
– chips van cassave) een krambamboeli (jenever)
genoten had, zo zag de kraprode
krankjorume ponem [gezicht]
van Apollo die in de lorum [dronken]
was na zijn bezoek aan het
kraantje-lek (verouderd:
tapperij, nog bekend als naam van uitspanningen),
eruit. Het kristallijnen hebbedingetje
had een kristallijne structuur. De
kruidhof bloeide welig. Je zag er onder
andere, onder meer, het kruid-aan-den-balk (niet
meer in VD: hemelsleutel, ook: kruid-aan-den-zolder).
Ik heb me krom gelachen toen de ijzeren staaf, zoals voorspeld,
kromtrok. Heerste in de Kultuurkamer ook
een kulturkampf? In een kurhaus kun je
wel kuren volgen, maar geen küren [bij schaatsen] uitvoeren . Je kunt wel kwaad
denken en kwaad vertellen, maar dat is nog lang geen kwaadspreken.
Vroeger spelde je het boekformaat kwarto als quarto
[nu alleen: ten vierde]: nog
steeds is wel qto. de afkorting. Of ik je
daarmee wat op de mouw speldde? Wie hun ei niet kwijt kunnen, kunnen
hun humeur wel kwijtraken. Het 'kyrie eleison' staat voor 'Heer,
ontferm u'. In de laat-Romeinse periode was het Laatlatijn de norm.
Hopfalderiere (hopsasa)!
5. Het dikkerdje is een lieverdje of een stouterdje, maar zeker een lachertje en ook een laconieke lachebek. De stad Rome wordt aangeduid als 'la città eterna'. De prij [kwaadaardige vrouw] zag, hoe een lamprei [jong konijn] tussen de prei dartelde. Deelnemen in Den Haag (GDNT) is een langgekoesterde wens. De land- en zeewind [periodiek wisselende wind van het land resp. de zee] kan verraderlijk zijn. Niksisme (stilstand is immers …) is nog trager dan laxisme.
6.
Het is een bekend gezegde: Leentje [ook:
Liesje] leerde Lotje lopen langs de lange lindelaan.
Geleewiekte leeuweriken
kunnen niet meer wegvliegen. Ik voelde het aan mijn leewater
[vocht in
gewricht]. Had hij al aleppobuil
(oriëntzweer,
kala-azar, leishmaniasis, bosyaws),
viel hij zich ook nog een buil aan een lekgeprikte en daardoor lek
geraakte band. Moet híj [mag ook met 2 accenten - druktechnisch lastig!] aan ons leidinggeven? Kun je te midden van
de lepels-en-vorken (mv.,
herderstasje) lepeltje-lepeltje
[zoals 2 lepeltjes
op en in elkaar] liggen? En had
le petit caporal [Napoleon]
daar al weet van? De lerenlap [vlees]
was niet te vreten. De lesbienne pleegde lèse-majesté
[majesteitsschennis]
in de leprozerie. Met zijn hond aan de leiband
(B.-N.)
volgde hij de leylijnen [lie]
tussen de historische plaatsen. L'histoire se répète [de
geschiedenis herhaalt zich: niets nieuws onder de zon - begin zin]
met die liaison dangereuse [riskante
relatie]. Lijf aan lijf vechten
wordt een lijf-aan-lijfgevecht genoemd. Wat is een
Lieve-Vrouwemeisje
[draagt in de
processie het Lieve-Vrouwebeeld]?
De limbo's komen uit Limbabwe [Limburg].
Ook het linnaeusklokje
[GB - Linnaea borealis] behoort tot het linneaanse systeem. Die roman
is schrijverij van de bovenste plank, Litteratuur met een grote L. De
(decadische –
grondtal 10)
log log van tien biljard [10^+10] is … jazeker, 1!
7.
Moet je 'losschroeven' nu los schrijven of niet? In het dagelijks
leven was hij bekend als lulleman, bij
de brandweer als lullenman. Bij het
kunstrijden maak je lutzen [oe].
De macha meid – maar liefst tweeëntwintig lentes jong – met haar
macfarlane [lichte
overjas over (heren)rok]
ging naar McDonald's – kwestie van mcdonaldisering – om een latte
macchiato (vergelijk
ook: caffè macchiato, caffè latte en caffè lungo)
te drinken en een hapje maashagedis te eten teneinde daarmee wellicht een maagcarcinoom te voorkomen en in ieder geval het
maag-darmkanaal te
plezieren. Twee tijdperken zijn: magdalénien en paleolithicum. Ze
had enkele madame-jeanettes [pepers]
in haar maewestzakken [mae
west: zwemvest, gevoerde jas]. De
mahdisten verwachten de Mahdi [Verlosser
moslims]. Gemaitriseerde
maîtresses zijn heel volgzaam. Hij
markette de toiletten volgens plan. Wat
is het verschil tussen een marque [merk],
een marqué [toneelspeler]
en een marquee [ie]
[op
beeldscherm]? De mecenas
[weldoener]
schonk aan de mecano, de mecanicien,
een meccanodoosje. Werkt een ménagère
[huishoudster]
voor een gewone menage of een ménage
à trois?
8.
Zijn tukje op de méridienne [sofa
voor de middagslaap (empirestijl)]
bleek achteraf een lelijke méprise [dwaling].
Haar vader is haar mesalliance [huwelijk
beneden de stand] nog niet te
boven. Hij was een méritoire [verdienstelijke]
Caïssa-aanhanger [schaker
m/v]. In de Michelingids staat
ook het michelinmannetje afgebeeld. In de misstwiggyshow [met
zeer ranke gestalte] kwam ook een
miss
wet-T-shirt voor: ze had de miss-wet-T-shirtverkiezing gewonnen.
Door mo A-aktebezitters werd veel met
MO-disks [magneto-optisch]
gewerkt. Op een ervan stond de afbeelding van een moai [monolithisch
beeld], afkomstig van Paaseiland.
Na het scheep gaan, ben je scheeps. Je kunt schrap staan. Hij gelooft
in dat Schriftwoord. De straat was spekglad, het leek wel een
schuifaf (gewestelijk:
glijbaan). Zowel met scoliose
[zijwaartse
verkromming wervelkolom] als met
kyfose [achterwaartse]
heb je geen goede ruggengraat. Sclerose
is weefselverharding [Vgl. MS = multiple sclerose - ziekte van het centraal zenuwstelsel - czs]. De Samen [Lapland,
enk.: Same] spreken samen
Samisch. Een rijn is een ijzeren kruis. Een lekker glas rioja
[Spaanse wijn,
Ebrodal] gaat er altijd in.
Rillette(s)
zijn varkenspasteien/tjes. In het
rissglaciaal [periode]
vond de voorlaatste vergletsjering van de Alpen plaats. Welk land
gebruikt als betalingsmiddel de riyal? Die vraag bepaalt een
eenduidig antwoord! 2020: 2! ? Saoe/udie-Arabië
en Qatar [SAR en QAR]!
9. Waar staat het RIZIV-gebouw [in BE Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering]? Je hebt de romaanse bouwkunst en de Romaanse talen. Romanesk slaat inderdaad op romans. Met rombussen [ruiten] kun je romboëders [scheve kubus] uitbeelden. Een romboïde is een scheefhoekig parallellogram. In een römertopf [ovale, aardewerken stoofpot] kun je zonder vet stoven. De Romereis had ten doel, de Romeinsrechtelijke historie te bestuderen. Satsuma is geglazuurd Japans aardewerk. Een sauriër is een uitgestorven hagedisachtig dier. De Slaaf [mogelijk ook: slaaf?] sprak zijn moerstaal goed. Het was een echte Stradivarius, een strad. De Storting is het Noorse parlement. Wat kost een minuut aan Ster-reclame [donorprincipe, (nog) fout in papieren GB, wel goed in oGB 2025] in primetime? Een stereotype is een stereotiep beeld van iemand. Een stèle [GB ook: stele] is een Oud-Griekse grafzuil. Tussen de spelt [graan] lag een speld. Een spécialité is een specialiteit. De spaniël [hond] lag een [beter: één] spadesteek [n/s] diep begraven. Wil je spa blauw of spa bruis? Is een sotternie gewoon een zotternij? Antwoord: nee, het is een Middelnederlands kluchtspel, gewoonlijk na een abel spel opgevoerd. Een sopropo is een bittere komkommer.
10. De slowfox werd in slow motion, als slowmotionfilm, uitgezonden. Het Slotfeest is een joodse feestdag. Is dit een pullover [pull, pulli] of een slip-over? Houden sikhs [gelovige in de Punjab] van sikaherten? Geen idee, wat safaka (niet in wdb.) is (NB Volgens internet een apensoort). Shoyu is dunne sojasaus uit Japan. Hij schreef een short story over shorttrack. Shiatsu is Japanse drukpuntmassage. Shabushabu is een gerecht van groenten, vis en deegslierten in bouillon. Kapot sèvres [Frans porselein] is waardeloos. Een stageopdracht [s] geeft stage-ervaring. Niet elke Stanfries spreekt Stadsfries. Wie gaat de spits afbijten? 'Het' mag hierbij alleen van Van Dale. Wie werd daar staandevoets [op staande voet] ontslagen? Is dat state-of-the-artartikel [state of the art, stand van zaken, stavaza] hier nu nog niet te koop? Wist je, dat een hoodoo een rotspilaar is? Honkyoku is overigens meditatieve zenmuziek.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten