Dictee 820 (DCCCXX) Dictee Specialisten (01-02-2015)
1. Demaquilleren is afschminken. Logenstraffen is loochenen. Het denim dankt zijn naam aan 'serge de Nîmes'. Een depositeur [bewaargever] deponeert iets bij een depositaris [bewaarnemer] of dépositaire. De beginwoorden van psalm 130, een van de boetpsalmen, zijn 'de profundis' [uit de diepten]. Met driekoningendag wordt Driekoningen [Epifanie] bedoeld. Een doesoen is een desa. In deshabillé [nachtkleding] ben je en déshabillé [ongekleed]. Desktoppublishing wordt afgekort tot dtp en desoxyribonucleïnezuur [VD] tot DNZ [VD, GB: DNA = deoxyribonucleic acid] Een (De) Standaardfotograaf zou komen. Kinderen, vandaag oefenen we de developpé [basisbeweging ballet en dans]. Deze zelfde dag nog zal het gebeuren. Een dewarvat [vacuümvat, principe thermosfles] past beslist niet in een deweysysteem [decimale classificatie in de bibliografie]. Afvalvet heet dégras. Op de dhow [traditioneel Arabisch zeilscheepje] kreeg hij een douw en gleed uit over de dauw. Digereren is spijs verteren [vgl. digestie(f)]. Op het Oud-Romeinse graf stond D.M.S. (Diis Manibus Sacrum: gewijd aan geheiligde gedachtenis (van genoemde)). Dikopermono-ijzertetrasulfostannaat is stannien [of ook: (lemma) tinkies].
2. Een dinch is diner en lunch tegelijk. Castor en Pollux staan bekend als de Dioscuren. Laat hem maar begaan met zijn dinky toys. Ze hebben daar een poolbiljart (lijkt op snooker). Er zijn op onze aardkloot vast geen biljard biljarts. Enkele biljarttermen: acquit(stoot) (beginstoot), amorti (geamortiseerde stoot; amortiseren = de speelbal stilleggen door met deze een aangespeelde bal vol te raken), aramith (kunststof voor biljartballen), bloque (een rechtuit, met forse stoot te maken of gemaakte bal), café billard (biljartcafé), carotte(spel) (uiterst verdedigend), collé(bal) (vast tegen de band), deinzen (een deins stoten: de gespeelde bal kaatst tegen de aangespeelde bal en komt terug zonder de band te raken) en doubleren (een biljartbal zo stoten dat hij na raken van de tweede bal bijna niet van zijn baan afwijkt).
3. Verder: bricoleren (over de band spelen), cadre (kader), fausse queue (stoot waarbij de keu ketst, misstoot), KBBB (Koninklijke Belgische Biljartbond), een keu maken, een biljartje leggen, het libre [vrij spel], lossebandstoot, masqué (door een ervoor liggende bal niet bereikbaar), massé (kopstoot), moyenne (gemiddelde), par bricole (over de band, figuurlijk: achterbaks), par pistolet (uit de losse hand gestoten, zonder op het biljart te steunen), piqué (stoot met ongeveer verticale keu waarbij de bal terugkeert in de lijn van het gegeven effect), piqueren (een piqué maken), pomeransen (een bal stoten onder zijn zwaartepunt, zodat hij terugrolt), raccroc (geluksstoot), rotterdammertje (naam voor biljarderen, de bal tweemaal raken met de keu) en touché (uitroep bij raken speelbal met keu of anders voor men de bal speelt).
4. Ook nog: triatlon (wedstrijd met de onderdelen bandstoten, driebanden en ankerkader 71/2), tripleren [carambole na tweemaal de band raken], ui (misslag – misstoot, fausse queue) en de zweepslagdoorschietstoot (een zekere stoot bij het kunststoten). Brood en spelen: panem et circenses. Het chemisch element borium heeft atoomnummer 5 [B, borium], bohrium 107 [Bh]. Dixit Caesar: veni, vidi, vici [ik kwam, zag en overwon]. Een dipswitch is een dual in-line package-switch [bepaald type schakelaar]. Discrediteren is in diskrediet brengen. Lizzy was dizzy, Elsje het dizzyst van al. De essayeerkunst wordt ook wel docimasie [s, z] genoemd. Een doctor designatus is een aanstaand doctor, een doctor ecclesiae een kerkleraar. Doçuur, die onderga je. Wie zijn dit jaar de doctor-honoris-causakandidaten? De doelisten (!) hoorden in Amsterdam thuis (vergelijk: Kloveniersdoelen – democratische partij). Een dogla is een persoon van gemengd
creools-Hindoestaanse afkomst.
5. De dolaar(d) was op dolage [dolen, ronddwalen]. Een dirkje is een directoire [vrouwenonderbroekje]. Hij heeft dokter Beffie [een geslachtsziekte]. Doktor Eisenbart is een onzin verkopende, maar succesvolle kwakzalver. Een donateur begiftigt een donataris. We nuttigden snel een döner-kebabschotel [aan een verticaal draaiende spies geroosterd] .Ik mocht naar de koningin. Wat zijn de
do's-and-don'ts daar? Hij was door- en doornat [minder goed: door en door nat]. Zij kent haar pappenheimers door en door. In een dos-à-dos kun je zitten of rijden. Uit dépit [teleurstelling, ergernis] bedankte hij voor de eer. Die koffiedrab kan nog nuttig zijn. In middeleeuwse kerken vindt men drôleries [komische beeldjes]. Daar is die halvegare weer! Eén dux [hertog, ook: hoofdthema bij de fuga], twee duces. Een dugazon is een karakter (ingénue of soubrette) en stem van een zekere soort (mezzosopraan) in Franse operettes. We kennen KIDD- [Kopfgelenk Induzierte Dyspraxie und Dysgnosie – letsel aan nekwervels, boven 2 jaar] en KISS-syndroom [Kopfgelenk Induzierte Symmetrie Störungen, bovenste nekwervels, ontstaan in baarmoeder of tijdens bevalling] en DCD [developmental coordination disorder, dyspraxie].
6. Hij verslond boudweg – na de bouchee [pasteitje] – de konijnenbout alsof het een koninginnenhapje was. Alle b.o.t.'ers [militair: NL beroeps voor onbepaalde tijd] hebben een b.o.t.-contract. Uiteindelijk zouden ze hem het bos in sturen. Ze moesten wel botje bij botje leggen om dat botje-bij-botje, die Amerikaanse picknick, te kunnen organiseren. Op een breugeliaanse kermis gaat het er breugeliaans aan toe. Denk hierbij aan Bruegel (de helse Bruegel, Pieter Breughel de Jonge, die in het land van Bruegel woonde). In bouillie (ap, brij, bouillie bordelaise = Bordeauxse pap) zit zeker geen bouilli [soepvlees aan een (één) stuk]. Ik werd opgescheept met twee bourgeois, de ene had meer van een bourgeoistje. Quatsch [onzin], dat gekibbel over een bratsch [driesnarige altviool] tijdens de kladderadatsch [economische of morele ineenstorting]. Hij heeft een brique [steenrood – uitspraak: briek] briquet [aansteker; briket = langwerpig stuk brandstof. NB Een fom is er een van kolengruis en leem]. Gebruik toch een eau de toiletteje! Interessant item: eb-en-vloedenergie. Dat oppervlak is écaillé [geschubd]. Hij leeft van de ecart [koersverschil effectenhandel]. Etsen gaat met een echoppe [brede naald]. Vleermuizen gebruiken
echo-oriëntatie.
7. In 1212 vond de Kinderkruistocht plaats. De EFTA is de European Free Trade Association, de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA). Ei-ei (ei, ei), dat is een grote! Elephantum ex musca facere: van een mug een olifant maken. Elocutie [welsprekendheid] is hetzelfde als eloquentie. Mijn bovenarm bultte enorm. We kennen de buldog, de bulhond, de bulterriër en de pitbullterriër. Plee komt mogelijk van
'plaît-il'. Zij droeg een C&A'tje: een C&A-jack. Ik heb een
buy-and-holdinstelling [aandelen langdurig in portefeuille]. Ze sjansten maar raak, erop los. De term CAD staat onder andere voor
computer-aided design (en CAM voor computer-aided manufacturing – vergelijk ook: CAD/CAM). Uit de muziek kennen we cadens, cadensen [cadenza – solistische improvisatie], cadans, cadansen [ritme]. Beveelt de cesartherapie [behandelen afwijkingen natuurlijke houding] ook caesarsalade [met zekere dressing] aan? Ik denk van niet ... De Passiflora caerulea is de passiebloem. Ze plaatste haar caddy [opbergruimte, doos, tas] vol caddy's [lade voor schijfje cd-speler] in een caddie [boodschappenwagentje]. Er zijn proto- [oer-] en deuterocanonieke [geen Hebreeuwse, wel Griekse versie: volgens r.-k. wel, volgens p.-c. niet behorend tot het O.T.] Bijbelboeken. In geval van nood: bel 112!
8. Is callanetics [fitness op muziek, eenvoudige oefeningen] precies hetzelfde als calisthenics [versterken spieren voor goede lichaamshouding]? Nee, dus. Zij leed aan een non-hodgkinlymfoom [kankersoorten lymfestelsel zonder kenmerkende hodgkincel]. Dat museum heeft een fraaie canopenverzameling [asurn, lijkvaas]. Ingeval ik het vergeet, herinner me eraan. De 'ndrangheta [maffia aldaar] heeft weer toegeslagen in Midden-Calabrië. Wie kent de Isthmische Spelen [heel vroeger om de twee jaar op de landengte van Korinthe] nog? Welke beeltenis [portret] zie ik daar in die beeldnis [nis voor beelden]? Dat wishfulthinkingidee is wijdverbreid. Vlak bij Santiago de Compostela (Spaans, Ned.: ll) ligt Kaap Finisterre (Spanje, zoiets als de 'finish' van Moeder Aarde). Toen we van die kaap naar Kaap de Goede Hoop voeren, hebben we voor Kaap Snert bijgelegen [alleen snert te eten krijgen] en 's nachts hebben we voor Kaap Kont gelegen [samen slapen, ook: neuken]. En dat alles onder het toeziend oog van die capo di tutti capi [hoogste baas (maffia)], die onze boot gehijackt [kapen] had. Zou Ceulemans dat caramboletje [uitspraak: geen sjwa!] maken? Dat was een heerlijk captain's dinner uit die caquelon (kookpot). De pieds noirs (alleen meervoud: blanke kolonisten in Algerije) hadden een pied-de-mouche (drukkersterm: alineateken) getekend.
9. Noem de Caricom-landen [Caribbean Community and Common Market]. De Caraïebse (Cariebse) sprak perfect Kalina [het Caribisch van Noord-Suriname]. De vrucht van de carica [tropische plant, soort papaja] lijkt op een vijg. Echt mooie dicteewoorden: carotte [peen], carrousel [draaimolen] carrosserie [koetswerk, bovenbouw] en carpacciootje [flinterdun gesneden plakjes rauwe ossenhaas]. Hij heeft het stuk cassant (scherp) geanalyseerd. Die casselerrib is naar Kassel [Duitse stad] genoemd. Wegens deze cas fortuits (onvoorziene financiële omstandigheden) vragen wij surseance [uitstel] van betaling [bij de rechter]. Carbonkopie, het Engelse carbon copy en cc (Frans: copie conforme) zijn verwante begrippen. Kun je cellofaan [uit viscose] met sellotape (doorzichtig plakband) vastmaken? Dat Carmiggeltverhaal over die carnavalsschlager bracht ons weer helemaal in de carnavalsstemming. De catchy (goed in het gehoor liggende) blueszangeres intrigeerde ons. Is een sexy cargirl nodig voor seks à la paradise-by-the-dashboardlight? Wat is het voordeel van een réaumur- boven een celsiusthermometer? Ik zou het niet weten ... 's Zaterdagsmiddags is die CEO [chief executive officer, pres.-dir.] centrumspits van zijn centrumlinkse team.
10. De N-VA is de Nieuw-Vlaamse Alliantie. We kennen ook nog de Open Vld [Open Vlaamse Liberalen en Democraten, Belgische politieke partij]. Angst voor vrijdag de dertiende is paraskevidekatriafobie (Grieks: paraskevi – vrijdag, deka – tien, tria – drie en fobie – angst). De afkorting voor numero is no [èhn-oo], maar no. [èhn-oo] is ook mogelijk. Zie je daar die apsidenlijn (tussen ap- en perihelium)? Sommige dicteeauteurs geven ook alles weg: parcimonie = karigheid, zuinigheid, gierigheid (ezelsbruggetje: denk aan centenbijter, centenvreter), maar parsimonie = eenvoud en begrijpelijkheid bij het verklaren van een fenomeen (ezelsbruggetje: simpelheid en soberheid). Kan een fret ook wolf (tuberculeuze huidziekte) hebben? Vast niet!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten