Dictee - dictees [1616]
Dictee
847 (DCCCXLVII) Dictee Specialisten (22-06-2015)
1.
Kieper die verzouten soep maar in het verzoute boezemwater. Grafici werken met vetfijne lijnen. Zo
kom je niet verder: de een stelt 'tot hiertoe en niet verder' en de ander:
'vestigia nulla retrorsum' (geen stap terug).
Bij vicariërende (plaatsvervangende) personen
kun je denken aan een vicaris-econoom, een vicaris apostolicus of een
vicaris-generaal. Ik ben even naar de vespasienne, het vespasiaanse hokje (openbaar urinoir). Probeer aan een Sjanghaier
maar eens het verschil uit te leggen tussen shanghaaien (overhalen tot onaangenaam werk) en vershanghaaien (gevangenen tegen hun wil overbrengen naar andere gevangenis).
Hij zal betalen: vi aut voluntate (gedwongen of
vrijwillig) . De vicedecaan en de vicedeken gingen samen eten. Een
vicomtesse is een burggravin. Wist je dat victimologie, slachtofferkunde, een
aparte discipline is? Als je altijd mankerenden helpt, leid je dan een vie
manquée [leven met niet-gerealiseerde roeping of
talent]?
2. Dat 'nieuwtje' is vieux jeu (oude kost). De stad werd wonderwel zonder vi et
armis (wapengeweld) ingenomen. De woorden
'rigueur' (strengheid)
en 'vigeur' (kracht
van gelding) (vergelijk ook: vigoureus en rigoureus – uitspraak oh) lijken veel op
elkaar. Hij vijst (schroeven, vgl. vijs = schroef),
hij heeft gevezen. Weet je het nog: vinca-alkaloïde is catharanthusalkaloïde [geneesmiddel
in groenblijvende planten]. Een vind-ik-leuk kun je op Facebook kwijt.
De viri docti (geleerde heren) konden het
viribus unitis (met vereende krachten) wel (ver)klaren. De zinspreuk van het Leidse
studentencorps was ' Virtus,
Concordia, Fides' (deugd, eensgezindheid, trouw). Hoe
viskeuzer, hoe meer viscositeit (stroperigheid).
Na de earl [graaf] komt de viscount [vaaj - burggraaf].
De vis medicatrix naturae is het zelfgenezend
vermogen. Deze burosaurus leidt een vita
sedentaria (zittend leven), zeker geen vita
vitalis (waarachtig leven). Met vivres (levensmiddelen expeditie) kun je enige tijd
overleven. Frontsoldaten weten dat ze nu eenmaal vivere pericolosamente (gevaarlijk leven).
3.
Er zit een vlei (vlies) op de melk. Een velo
is een vélocipède of een velotype [taajp – schrijfmachine met lettergrepen]. De vlizotrap (vliering, zolder) vertoont kuren. Hoor je die nog
vaak:
rhythm-and-blues, [afgekort] r&b [zelfde uitspraak], arrenbie? Ze drijven een vof-bedrijf [vennootschap onder firma – initiaalwoord].
Je zult maar volitare per ora virum (allerwegen
bekend zijn) als de bonte hond. De Volkerenslag vond in 1813 bij Leipzig
plaats. Ze kerken bij een volle-evangeliegemeente. Een vol plané (zweefvlucht) lijkt niet op een
volte-face (ommezwaai). De mens wordt volventibus annis (in de loop de jaren) milder. Ze straalde, von
Kopf bis Fuss [van top tot teen]. Verlangeloos (archaïsch, thans:
verlangenloos)
verlangen, kan dat? Een furlong is het achtste deel van een Engelse mijl.
Adelborsten moesten in de voorlongroom blijven [officieren:
longroom]. Daar stond hij dan: voor tjoema (tjomme).
waar vind je die nog: de voraussetzungslose (onbevooroordeelde)
Wissenschaft? De auto staat in zijn vrij.
4.
Solo in de Sahara ben je algauw een vox clamantis in deserto (roepende in de woestijn). Hij stuurde nogal
voyant (opzichtig) erop aan. Was de Vrede
van Münster eervoller dan die van Versailles? Vreemdgaan [bedriegen] is juist niet des cocu's [die wórdt bedrogen – hoorndrager]. Wat is het
vromaneffect [het resultaat van de verstrengeling
van lit(t)eraire
en natuurwetenschappelijke begaafdheid]? Een oeloe is een visuil. Hoezo vrouwenboezem: is er dan ook een
mannelijk equivalent? Een V-snaar [auto] kun je niet vergelijken met
een a-snaar [muziek]. Wanneer zijn de vues d'ensemble [algemene
beschouwing]? Piet heeft vues (vuus – een oogje) op Riet. De vulkaan is naar Vulcanus
genoemd. Hoeveel van die caramboletjes [bool-tjuhs] moet hij nog maken? Zij is een echte
caractérielle (met rechtlijnige instelling).
Die Carieb en Caraïebse kennen elkaar al jarenlang, preciezer: vijf jaren [beter: jaar!] lang. Een cartograaf maakt kaarten. Het
aantal cas fortuits (bezwarende
omstandigheden voor een wanbetaler) nam hand over hand toe.
5.
Op die berg canopenscherven moet je zuinig zijn.
Is de
maag-en-darmcatarre [tahr] van die catweazle (schichtige,
wereldvreemde excentriekeling) al over? Hij dacht het pleit met
cavillaties (gezochte argumenten, spitsvondigheden)
te kunnen beslechten. De chappezijde was op de
chape [BE: ondervloer, slijtlaag] gevallen.
We moesten wel de chamade (aftocht) blazen (terugkrabbelen). Hij schoot met een ouderwets chassepotgeweer [sjahs-poo]. Wat is
een chertepartij oftewel charte-partie (overeenkomst
m.b.t. scheepsbevrachting)?
Hij speelt chitarrone [ki-tahr-roo-nuh]. Hun
beider hors-d'oeuvres gingen aan hun beider
chefs-d'oeuvre [GB
ook: chef-d'oeuvres] vooraf. Wat zijn bij die bijeenkomst de chrieën (behandeling van een thema naar een gegeven schema van
gezichtspunten)? Ze draagt altijd een chignon (haarwrong,
knoet). De verkorting van chrysanthemum is chrysant.
6.
De schrijfwijze van 'Chroesjtsjov' kun je
onthouden via 'borsjtsj'.
Wat, dronk Joop zoetemelk of dronk Joop Zoetemelk? Ik doe nog
even een bladzijtje uit mijn dicteebestand.
Kijk, een cichlidenschool! Dat heeft wel iets
classy's [klasse, stijl hebbend]. Clairet, clairette, rode of witte wijn? In beide gevallen staan ze alfabetisch goed! Waren dat
nou de coccejanen [Johannes Coccejus – Koch – de vrijzinnigen]
of de koksianen [Ds. Hendrik de Cock (1801–1842),
Ulrum,
christelijk-gereformeerden]? De meeste cockneys [uit
volksbuurten Londen] spreken het Cockneydialect. Tenondergang is een
kwestie van ten onder gaan. Door een vormfout zou de misdadiger vrijuit gaan.
Ook in het uitgaansleven kan hij nu weer vrij uitgaan. Die vrouw heeft veel
last van e-stalking. Die collega-keukendeurmaker is mijn collega proximus. Een
gangbare handelsnaam voor kokosvezels als stof is coir [koh-juhr].
7.
De Comédie-Française heet officieel het Théâtre-Français [vgl. ook: Académie française]. Mededaders hebben
soms zo'n complicegevoel. Ik ga nu niet
uitleggen wat 'colloqueren' (gelden toewijzen)
en 'alloceren' [idem: financiële middelen] betekenen.
Het vroegrijpe jongetje heeft last van condylomata (wratvormige uitwas ten gevolge van een venerische ziekte,
enkelvoud: condyloma).
Bij consa/ecreren vindt consecratie plaats.
Tienermeisjes lijden soms aan coups de foudre (plotselinge
en onweerstaanbare verliefdheid). Bij aankoop van dit crapaudje krijg je met een coupe-file (voorrangskaart) korting. Het coupje [GB] werd voorbereid bij het genieten van een coupeje ijs. Als je die fouetté (verlengde
pirouette) goed uitvoert, krijg je straks crème fouettée (slagroom) bij de koffie. Stop maar, dit wordt een
cul-de-sac (doodlopende straat, betoog waarin men
zich vastpraat) . Ken je de chemische formules van cyaanamide en cyanide? Ik
kan erin komen dat we dat aspect daarlaten. Bij het daldeeën dwaalden mijn
gedachten steeds af naar Dalís snor.
8.
Het was netjes, zoals hij dankzegde. Bij het dauwtrappen
heeft ze me een lelijke douw gegeven. Een dasymeter [daa-zie] is een
toestel om de veranderingen in dichtheid van de lucht te meten. En wat betekent
dat woord? Hij kwam er de but en blanc (op de man
af, zonder omwegen) mee voor de(n) [archaïsch] dag. Kan het ruimteafval [debris]
verworden tot débris [puin]? Aan
declasseren hoeft niet per se klasseren vooraf te gaan. Af en toe voel ik me
als kop van Jut en Jul gebruikt. Gezocht op '*sisme': forensisme (het zijn van forens), frisisme (o.a. Fries woord in het Nederlands),
heteroseksisme (maatschappijvisie die uitgaat van
het verschil tussen de seksen), ietsisme (geloof
in het bestaan van een metafysische kracht, antoniem: niksisme).
9.
Ook: nietsisme, linksisme, neuroseksisme (opvatting
dat de gedragsverschillen tussen mannen en vrouwen terug te voeren zijn op
verschillen in hun hersenen), parsisme (de
door Zarathoestra gestichte Oud-Perzische godsdienst in zijn huidige Indische
vorm), russisme (de kenmerkende Russische
levensstijl en houding), seksisme (discriminatie
op grond van geslacht), solipsisme (filosofische
leer dat alleen ons eigen ik en zijn bewustzijnsdaden bestaan),
speciësisme (discriminatie naar soort, m.n.
onterecht geachte bevoordeling van de mens boven de dieren) en
transseksisme (transseksualiteit). Bij
'*cisme' (zoek de betekenis maar op):
agnosticisme (geen kennis boven ervaring),
anatocisme (renteberekening), anglicisme (uitdrukking uit het Engels), anglokatholicisme (hoogkerkelijke vleugel van de anglicaanse kerk) en
antifascisme (gezindheid tegen het
fascisme).
10.
Verder: (anti)racisme, atlanticisme (samenwerking
Europa-Amerika), atticisme (fijne smaak in spreken en denken), (austro)fascisme (Oostenrijk),
belgicisme (zoals het woord 'sacoche'),
biblicisme (in alles richten op de Bijbel),
burgerfascisme, (neo)classicisme,
eclecticisme (beste uitkiezen), estheticisme
(levensbeschouwing met esthetiek), etnicisme
(eigen etnische groep vooropstellen),
gallicisme (uitdrukking uit het Frans),
gnosticisme [godsdienstig-wijsgerige leer uit de
eerste eeuwen van het christendom], gastricisme (lichte
maagcatarre), graecisme (uitdrukking uit het
Grieks), historicisme [wetmatigheid in
menselijke geschiedenis], islam(o)fascisme,
(rooms-)katholicisme, laïcisme (r.-k.: lekenmoraal), lambdacisme (uitspreken van 'r' als 'l'), leucisme (pigmenttekort huid), logicisme (beschrijven in termen logica), mechanicisme (= mechanisme), narcisme (liefde
voor zichzelf), mysticisme, (neo)plasticisme
(in kunst), neuroticisme (overgevoeligheid negatieve impulsen), organicisme
(organisme in middelpunt), ostracisme (schervengericht), poëticisme (dichterlijke uitdrukking), psittacisme (gedachteloze napraterij – papegaai!), rotacisme (zekere taalkundige overgang), scepticisme, sol(o)ecisme (grove taalfout),
stoïcisme (onverstoorbaarheid), velocisme (schildertechniek), vorticisme (kunststijl) en wetticisme (streng volgen religieuze of morele code). Kun jij 'decher' [dee-chuhr] goed uitspreken? Een quenasttegel is 30 cm bij 30 cm [30 x 30 cm2].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten