Dictee - dictees [1607]
Dictee
839 (DCCCXXXIX) Dictee Specialisten (17-05-2015)
1.
Is al getraceerd wie die wissel getrasseerd [afgegeven]
heeft? Hij droeg de tricolor [driekleurige] tricolore
[Franse nationale vlag]. De hele triefel (gespuis, canaille) at treife (koosjere) trifle (dessertgerecht
met custard). Ik was goed in goniometrie, minder in trigonometrie. Dat
antieke (!) tribunengroepje
bestond uit verwoede tribunetijgers. De
trucopname was een trucage uit zijn trukendoos. De troupier was in trubbels.
Toen ze de trottinette (step) beu waren,
gingen ze maar
trou-madame (met 13 ivoren
balletjes) spelen. Mag je 'ins en outs' ook volgens die andere taal
schrijven? Ik heb gesudokuud (VD, GB: gesudokud)
en gejiujitsud (niet in wdb. Zou GB hier ook
'gejiujitsuud' schrijven? Vast niet.) en gejeu-de-bould. Een truus spreekt een andere truus
aan met Truus. E tutti
quanti (afkorting: e.t.q.) liep achter
hem aan, maar hij wilde geen enkele tuyau (twie-joo
– tip) geven. Voor tussor heb je een tussahvlinder
nodig. Toen hij geturkt [getreiterd] werd,
ging hij aan als een Turk [razen, tieren].
Nu je zo zwart ziet als een turk [vuil], kun
je eigenlijk niet gaan mee-eten bij de turk.
2.
Voor de türbe (graftombe) stond een turbe (grote menigte). Dat is toch onhandig zeker, zo'n tweedeursautootje
(ook: tweedeurs autootje)? Zij heeft
een refuus, een blauwtje, gelopen. Doe mij maar zo'n lekker pateeke (gebakje). Tv-kijkers (teeveekijkers)
opgelet: links ziet u nu een bedje met twaalf-apostels (niet
meer in VD: gladiool, keizerskroon). We slapen in een tweepersoons bed
(ook: tweepersoonsbed). Niemand de
deur uit, waar is mijn nijf (mes)? Inwoners
van Tietjerk (Fries: Tytsjerk) worden
biezensnijders genoemd. De Tyrolienne danste,
toen zij met haar tirolerhoed [ook: Tiroler hoed]
op aan de tyrannosaurus rex (grote vleesetende
sauriër) liep te denken, de tyrolienne
met haar Tiroolse partner. Luid je naar verluidt eens de noodklok, denk er dan
om: geen jijen en jouen, maar uwen! Zo'n übermensch moet wel een grote uberteit
(vruchtbaarheid) hebben. Die ubiquitaire (omnipresente) Stasi-agenten
[Staats Sicherheitsdienst] waren
alomtegenwoordig. Een spion werd uitgestuurd, om het uitgestuurde bericht dat
de chef de laan uit gestuurd was, te checken.
3.
Jij, achterlijke gladiool! Ik denk dat ze geen kant meer uit kan. Het
filharmonieorkest speelde al fantastisch, maar de eerstevioolspelers stegen
erboven uit. Ik heb die lastpost het huis uit gebonjourd. Hij ging tekeer als
een un ours mal léché (een ongelikte beer).
De
Unizo-voorzitter [BE:
Unie van Zelfstandige Ondernemers] heeft
gesproken. Alle kinderen kregen een Unicef-cadeautje
[United Nations International Children's Emergency Fund]. Een bastaarddoronicum is een stinsenplant.
In 'siësta' komt een diacriticum (diakritisch teken) voor. Lsd is een fantasticum. Kent
hij echt het hele corpus hermeticum (verzameling
van de van Hermes Trismegistus afkomstig geachte geschriften) uit zijn
hoofd? Een posticum is een opisthodomos (achterhal Griekse tempel). De ene broer studeert
aan het philosophicum, de andere aan het
polytechnicum. Een psychodyslepticum (niet meer in
VD: middel dat psychische
stoornissen, psychopathologische verschijnselen teweegbrengt) kun je beter mijden (als de pest). Zijn al gepeperde taal nog met
Attisch zout kruiden … is overdreven. Wat is erger, het odium medicum (beroepsnijd tussen artsen) of het odium
theologicum (de rabies theologorum)?
4.
Van deze species [ook: speciën] zijn dit
unica [enk.: unicum, enig in z'n soort]. Ze
draagt liefst bloezende uniformbloesjes. Mijn uggs
(laarzen) moeten gepoetst worden.
Nikkelglans wordt ook wel ullmanniet genoemd. Een uraeusslang
is een Egyptische cobra. De urticaceeën vormen de brandnetelfamilie. Zo is de
linnaeusaanduiding van de grote brandnetel Urtica
dioica. Een URL is een uniform resource locator. Met uretrorragie
wordt een bloeding in een urineleider (ureter)
aangeduid, maar wat is nu precies de urethra [die
komt daarna, op weg naar buiten]? Zoek maar op bij urinebuis en -leider!
Een urial is een steppeschaap, ondersoort van de Aziatische moeflon. De Q-koorts,
ook wel geitenziekte genoemd, is een soort zoönose. Kwartslampen, QL-lampen [quartz-lightlamp, kwartslamp], worden veel
gebruikt, zijn veelgebruikte lampen. QSO's [quasi-stellar object] zijn quasars.
Met [zeg: 'afkorting' en lees gewoon 'kwarto']
qto. wordt het boekformaat kwarto aangeduid (!). Is een octokopter (helikopter
met 8 rotoren) een soort van drone?
5.
Een QR-code [quick response code] kun je snel
decoderen met smartphone of scanner. Doubleren
en daarna quadrupleren is (samen) verachtvoudigen.
Een quaggapopulatie
bestaat uit steppezebra's. Het Franse ministerie [gebouw,
anders: M]
van Buitenlandse Zaken is gevestigd aan de Quai d'Orsay. Dat quant is een
kwantum. Quartets vind je alleen in de natuurkunde [in
een spectrum]. Quarto: dit boek moet in kwarto [afko:
qto. – zeg: kwarto] gedrukt worden! Wat doet de quartaire sector van de
economie [zorg, onderwijs, cultuur en openbaar bestuur]?
Een quatre-quarts is een evenveeltje [soort van
gebakje]. Wat staat er in artikel 429 quater [(onder) lid 4]? Ik
zag een quatuor (kwartet) ganzen vliegen.
Het quattrocento is de vijftiende eeuw (de jaren 14xx).
Zij is onomstotelijk de queen of ballet. De enquêteur legde me een questionnaire [vragenlijst]
voor. Ik dacht eerder aan zoiets als een dictionaire
[vertaalwoordenboek].
6. In het klooster heeft hij quiëscentie (innerlijke rust) gevonden.
Qui-va-là, wie daar?
Niet te verwarren: quodlibet (mengelmoes) en
quod licet (wat geoorloofd is). Is het
rapaille [gepeupel] erger dan het canaille [idem, janhagel] en racaille [uitschot]? Hij heeft een racy (gestroomlijnd, een snelle indruk makend) jachthond.
De Radenwet regelde niets over de raden-ajoe [titel
echtgenote regent]. Hoe spreek je 'raout' [raa-oet] uit [ook: rout]? Toen de rapen gaar waren, greep hij
naar zijn rapé (snuiftabak). De vogel
volvoerde een rasante (raserend, scherend) vlucht.
Hij is onvoorspelbaar: een raptor, largitor (tegelijk gierig en verkwistend). Bob Marley
verbreidde de
terug-naar-Afrikagedachte. Zij is het prototype van een ratee (vr., m.: raté = mislukkeling). Bij het voetballen
was hij een echte rausjer (ook: rauzer). Hij
ging dan tekeer als een razende roeland. Een reallifesoap is reallife. Reblochon
is roomwitte zachte rauwmelkse kaas uit de Franse Savoie. A rebel without a
cause [opstandige jongere, m.n. van welgestelden
huize] is doelloos. Reboiseren is herbebossen. Ik moest zijn fouten
rechtbreien. Het publiek zou en masse rechtkomen (opstaan).
7. Recognosceren
is verkennen. Reculer pour mieux sauter: een spierinkje uitwerpen om een
kabeljauw te vangen. De rechtbank velde een redhibitoir (koopvernietigend) vonnis. In de haven is er op het schip een
redenwacht [ook:
reewacht]. Je moet oppassen met een reductio ad Hitlerum (drogreden: iets met Hitler of de nazi's vergelijken).
Reefers (marihuanasigaretten) zijn hier
verboden. Gezocht op '*ance' (niet actueel: 100
hits – 2019: 106): aequa lance = onpartijdig, ap- en dependances (ap- en dependentiën – ook -ies:
aanhorigheden), déchéance = verval van een recht, tenietgaan, échéance =
verschijning, verval, élégance = elegantie, jouïssance (vruchtgebruik)
en action de jouissance [i.p.v. obligatie of
aandeel], lancé = stof met kleine of grote contrasteffecten, mesalliance
= ongelijk huwelijk, huwelijk beneden iemands stand, préséance = (recht van) voorrang, rance = wit-en-roodbruine
marmersoort met grijze en blauwe aderen, résistance = verzet, een
spiritistische seance en surseance (van betaling).
8.
Aardige dicteewoorden zijn ook nog: e-vakantie en GIW-garantie
(garantie van het Garantie-instituut Woningbouw). De veel genoemde en veelgeprezen
runner-up is het uiteindelijk niet geworden. Hij valt op door die al
meergenoemde gewoonte. Utraquisten (utraque = in
beide gevallen) of calixtijnen (calix =
kelk) vinden dat het Heilig Avondmaal in de beide gedaanten (brood en wijn) genuttigd moet worden. Zijn komaf,
hij wilde ervan af zien te komen. We hadden een valsspeler in de smiezen, die valsspeelde. Een doopboek ergens bevat een lijst van
daar gedoopte kinderen: vandaar dat het veel geraadpleegd wordt. Je moet van
jongs af aan van je af bijten. Je moet die gedachte(n)
nu maar van je afzetten. Mijnheer huppel(d)epup
wordt ook wel Van der Hummes (Dinges, van
Ipschoten) genoemd. Vandaar is nog één uur lopen.
9.
Er vaceert [s]
een vacature voor chef de bureau. In dat vademecum staat ook iets over
vacuümtrekken. Vanwaar die achterdocht: die beschuldigingen, daar is niets van
waar! Hij staat vanboven op de shortlist, ook al komt hij van boven de
Moerdijk. Van Otterloos concert: in één woord prachtig. Gisteren nijtte het hoornvee, toen de boer de sloten reitte (zuiverde).
De rekwisieten werden gerekwireerd [vorderen,
opeisen]. Na de W-dip (W-recessie)
trad er een relance (opleving) op. Bedoel je
hier met reliëf relief en bas [halfverheven]
of relief en creux [helemaal verzonken]?
Zo'n relâche forcée (gedwongen oponthoud) kan
klauwen met geld kosten. Ze was toentertijd [ook: d] een religieuze precieuse (taalverfijnster). Met enteritis regionalis wordt crohn, de (darm)ziekte van Crohn, bedoeld. De reiger reigde (speuren naar, azen op) naar prooi. En die nijging
[buiging] neigde [tendeerde]
naar een knicksje [reverence]. 'Reïmponeren'
en 're-importeren' hebben wat gemeen [her-,
opnieuw]. Re infecta [onverrichter zake]
is een bijw. en re-infectie [herinfectie] een
znw.
10.
De reine du bal at een reine-claude (geen reinette
of renet). Die remarque (bedenking) was
remarquabel (opmerkelijk). Veel
ophaalbruggen hebben nu remote control (afstandsbediening).
We zijn die remuneratoire [als beloning] bonussen
spuugzat. Het
rendez-voustje eindigde in een rendez-moi (diefstal door wisseltruc). Hij kan die renommage (grootspraak, bluf) nooit waarmaken. Ik hoorde par
renommée (bij geruchte) dat die renommee ((iemand met een) goede naam, goede reputatie) van zijn voetstuk
gaat vallen. Een repentir is een pentimento, pardon?. O, juist: een overgeschilderd
geheel van lijnen en contouren. Is repousseren een soort van achterbaks werken [reliëf creëren door kloppen op achterkant]? Ik
wil die wilde reseda [z] (plant). Is een vent van niks ook een soort res nullius (onbeheerd goed, van nul en gener waarde)? Een res
litigiosa is een litigieuze zaak. De resusfactor is resusfactorpositief of -negatief.
11.
Sofisticeren van wijn met suiker is een sophisticated procedé. De Sont is een
voorbeeld van een sond [zeestraat]. Hij is
een soi-disant [zogenaamd] putschtsaar (!). Hoe spreek je 'sovereign' [soh-vuh-rihn] uit? Wie zou ik moeten
soupçonneren (verdenken)? Ze zullen vast wel
veel spraak maken, want ze behoren tot de spraakmakende gemeente.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten