Dictee – dictees [2706]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 290, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (567)
Het Groot Medisch Dictee (1)
1. NB '*medisch*' [Medisch is van Medië – Meden en Perzen] binnen artikelen in oVD: 1350 treffers, 2021: 1700, ook bijv. archimedisch – heel erg oud(!)? De bloedgroepen zijn A, B, AB en 0 of O (het AB0- of ABO-systeem). Met een cauteriseerijzer (nu: brandijzer – lemma 'aanstippen') kun je zieke plekken aanstippen. Abasie is het onvermogen om te lopen. Ablatie is de loslating of verwijdering van een orgaan. Een abortus is een miskraam, een abortus provocatus geschiedt opzettelijk. De aboulie is een ziekelijk gebrek aan wilskracht. De absence (petit mal) is een moment van verlies van bewustzijn. Het acetabulum is de heupkom. Acetonurie (ketonurie) is de aanwezigheid van aceton in de urine. Achalasie is het niet op tijd verslappen van de gladde spieren bij de overgang van de slokdarm naar de maag. De achondroplasie is een aangeboren stoornis in de groei van de pijpbeenderen, die leidt tot dwerggroei. Acuut is plotseling opkomend. Achromasie is kleurenblindheid, achromatopsie totale kleurenblindheid.
2. Achylie is de afwezigheid van maagsap. Adenomalacie is klierverweking. Een adenoom (adenoma) is een goedaardig gezwel dat uit klierweefsel voortkomt. Adenotomie (adenectomie) is de verwijdering van een vergrote neusamandel. Het ADH is het antidiuretisch hormoon (vochtvasthoudend hormoon dat onder andere vernauwing van bepaalde perifere bloedvaten veroorzaakt). Het weivlies is een uit twee bladen bestaand vlies van glad gekruist bindweefsel, dat de wanden van inwendige holten bekleedt (bijvoorbeeld het borstvlies, het buikvlies, het hartzakje, het spinnenwebvlies van de hersenen en van het ruggenmerg). Adhesie is de vergroeiing van met name weivliezen. Adipositas is vetzucht. Adrenaline, die ken je wel [stimuleert de hartfunctie en doet de kleine bloedvaten samentrekken].
3. Aerofagie is het inslikken van lucht in abnormale hoeveelheden. Afonie is het onvermogen om te spreken of te zingen, volkomen heesheid. Afsluiting is: 1) het aangeboren ontbreken van een lichaamsopening (atresie, obliteratie) of 2) blokkering van een kanaal in het lichaam (occlusie). Agenesie is bijvoorbeeld het zich niet ontwikkeld hebben van tanden of kiezen. Akinesie [onvermogen tot uitvoeren van bepaalde bewegingen] wordt door een hersenaandoening veroorzaakt. Albuminurie (proteïnurie) is de aanwezigheid van een abnormaal grote hoeveelheid eiwit in de urine. Algesie is overgevoeligheid voor pijn. Waar heb je pijn bij cardialgie [hart], nefralgie [nieren], otalgie [oren] of tibialgie [scheenbeen]? Allergie is een verstoring van het immuunsysteem. De alvleesklier (pancreas) zit in de buik. Het AMC [Academisch Medisch Centrum] zetelt in Amsterdam.
4. Amenorroe is het uitblijven of ophouden van de menstruatie. Animie is de uitdrukkingsloosheid van het gezicht. Anafylaxie is overgevoeligheid voor een substantie waartegen het lichaam vroeger antistoffen heeft gevormd. Anakoesie is absoluut gehoorverlies. Amaurose is zwarte staar [aandoening van het netvlies]. Anemie is gebrek aan bloedkleurstof en/of rode bloedcellen. Anerytropsie is roodblindheid. Angina pectoris is hartkramp (stenocardie). Angiocardiografie is het maken van röntgenfoto's van het hart en de bloedvaten daaromheen. Een angioom is een vaatgezwel. Ankylose is gewrichtsverstijving. Anopsie het niet gebruiken van één oog, door scheelzien of door staar. Anoxemie is een te laag zuurstofgehalte in het slagaderlijk bloed. Antrostomie is het maken van een opening in een holte, bijvoorbeeld een kaakholte. Anurie (het tegengestelde is: polyurie, oligurie) is een uitermate geringe urineafscheiding.
5. Apepsie is een zeer onvoldoende spijsvertering. De ap [aa-pee] is de anus praeternaturalis, de operatief (in de buikwand) aangebrachte anus. Aplasie is het niet tot ontwikkeling komen van een orgaan of lichaamsdeel. Apraxie is een stoornis in of onvermogen tot het uitvoeren van doelgerichte bewegingen. Bij arachnodactylie hoort een zeer ranke lichaamsbouw (met name overmatig lange en dunne vingers en tenen; dactylus = vinger). Ook de term (archi)medisch komen we tegen! Argyrie is zilververgiftiging. De artropathie is een gewrichtsziekte. Ascites is buikwaterzucht. Astasie is het onvermogen om te staan (de oorzaak ligt in het czs – centrale zenuwstelsel). Asthenie is krachteloosheid en kan koorts veroorzaken. Het astigmatisme is de onscherpe beeldvorming door de lens. De asystolie is de hartstilstand.
6. Ataxie is een stoornis in de samenwerking van de spieren. Athymie is het ontbreken van de thymus (zwezerik). Ausculteren is onderzoeken door beluisteren. Met een autoclaaf worden medische instrumenten gesteriliseerd. Autodigestie is maagverweking, auto-infectie is zelfbesmetting. Avulsie is (gewelddadige) afrukking. Het azs is het autonoom zenuwstelsel. Balanitis is eikelontsteking, voorhuidontsteking. Obesitaschirurgie behandelt vetzucht. Een benigne gezwel is goedaardig, een maligne gezwel kwaadaardig. Biline is het hoofdbestanddeel van gal. Blefaroplegie is de ooglidverlamming. Een bore-out komt door verveling op het werk; een burn-out(syndroom) is iets geheel anders [overbelasting op het werk]. Boulimia (boulimie, boulimia nervosa, anorexia, anorexia nervosa) is een eetstoornis.
7. Een bouton d'orient is een besmettelijke zweer in oosterse landen. Bradycardie is een abnormaal langzame hartslag (antoniem: tachycardie). Een breuk is een fractuur (ruptuur). Een breukoperatie is een herniotomie. Bij bloedonderzoeken is de bse de bezinkingssnelheid van erytrocyten; elders is BSE de boviene spongiforme encefalopathie [gekkekoeienziekte]. Cachectische patiënten lijden aan cachexie en zijn mager en uitgeteerd. De candida [mv., zekere schimmels] veroorzaken candidiasis (een schimmelziekte). Een cardiocentese is een hartpunctie. Het cataplasma is een kompres met een brijachtige substantie. Bij de neurotische toestand catatonie zijn de spieren behoorlijk van slag.
8. Catgut [kèht-guht] is hechtdraad. Cellulitis is een sinaasappelhuid. Cervicitis is baarmoederhalsontsteking. De chancroïd is malse, zachte of weke sjanker. Een check-up is een algeheel medisch onderzoek. Cheiloschisis is de hazenlip. Het chloasma is een vlekkige, geelbruine huidverkleuring. De cholecystitis is de galblaasontsteking. Bij cholurie zitten er galstoffen in de urine. Een chondroblast is een kraakbeencel. Cirrose is het eindstadium van verscheidene chronische ziekten van de lever. Clitorisme is vergroting van de kittelaar. Clonus is de krampachtige samentrekking van spieren. Coeliakie (ee/eu) [ongeneeslijke stofwisselingsziekte, veroorzaakt door een glutenintolerantie] is ongeneeslijk. Colectomie is (gedeeltelijke) verwijdering van het colon (de karteldarm). Collaberen [ee] is flauwvallen.
9. Het collyrium is de oogwassing. Een constipatie is een verstopping. Een contusie is een kneuzing. De coprologie is het onderzoek van de feces. De cortex is de bijnierschors. De coassistent liep een coschap. De cricoïd is het ringvormig kraakbeen in het strottenhoofd. Cristallitis is ontsteking van de ooglens. Cruraal is betrekking hebbend op het (onder)been. De CTE * is de chronische toxische encefalopathie (schildersziekte – inademen schadelijke dampen, ook: OPS, organisch psychosyndroom). De cupulometrie onderzoekt het evenwichtsorgaan. Cyanose is blauwzucht. Cyclofrenie (cyclothymie) is manisch-depressief zijn. De cystic fibrosis (CF) is de taaislijmziekte. Cystitis is blaasontsteking. Een darmfistel is een stercorale [stercorair, heeft betrekking op mest of ontlasting] fistel. Defibrilleren is de onregelmatige samentrekkingen van de hartspier regulariseren. De dejectie is de stoelgang. Het delirium (tremens) wordt ook delier genoemd.
* Ook: CTE = chronische traumatische encefalopathie, een chronische hersenaandoening veroorzaakt door ernstig hoofdletsel.
10. De
dermatorragie is de huidbloeding.
Dementia paralytica is hersenverweking, de dementia praecox is de
vroegtijdig optredende zwakzinnigheid, thans opgevat als
schizofrenie, de dementia praesenilis is de op jonge leeftijd
beginnende dementie en de dementia senilis is de op oudere leeftijd
beginnende dementie. Diabetes insipidus is het dagelijks lozen van
grote hoeveelheden urine zonder suiker. Dicumarol [geneesmiddel
– verder kleine letter, soortnaam]
vermindert het stollingsvermogen van het bloed. De diplegie is de
dubbelzijdige verlamming. De distomatose is de leverbotziekte. Ik had
een enkeldistorsie [verstuiking,
verzwikking]. Diurese is de
vorming van de urine in de nieren. De dwarslaesie is letsel in een
dwarsvlak van het ruggenmerg. Dysenterie is rodeloop (vero:
persloop). De dysfonie is een stoornis in de stemvorming.
Dysforie is neerslachtigheid. Dysgenesie is een slechte
orgaanontwikkeling. Dysgnosie is een defect in het denkvermogen.
Dyspraxie is een symptoom van het
KIDD-syndroom
[Kopfgelenk
Induzierte
Dyspraxie
und Dysgnosie]
(ook KISS-)
[Kopfgelenk
Induzierte
Symmetrie
Störungen].
Dysurie is een bemoeilijkte en pijnlijke urinelozing (druppelpis).
De ecchymose is een uitgebreide bloeding onder de huid. Een ecg
is een elektrocardiogram.
Om nog een zijstraat te noemen: prostatectomie [verwijderen
prostaat] en vasectomie
[uitvoergang
zaadbal, of deel ervan, wegnemen].
Er kan veel misgaan in die fabriek, het lichaam!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten