Dictee – dictees [2114]
Oefendictee 726 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (131)
1. De maderawijn en het maderarund komen oorspronkelijk van Madeira (net als Madoerezen). Zijn er kenmerkende verschillen tussen een macfarlane [overjas met kap, zonder mouwen, om over een herenrok te dragen] en een mackintosh [waterdichte regenjas] (enne … macadam of madapolam)? De malste biefstukken waren voor de malste clown. Helpt een filet americain tegen de mal américain [dysthymie]? Nederlagen bij judo heten make's [ee]. Wie was in China ooit de grote man-te-roer [roerganger, Mao Zedong]? In VD is 'marketingmix' nu een echte samenstelling geworden. Een beaujolais komt van tussen Mâcon en Villefranche. Een matahari(!) [oorspronkelijke spionne: Mata Hari] is een femme fatale die een dubbelleven als spionne leidt. Dat kippetje zou ik wel iets mee willen, maar of haar benen ook meewillen, dat weet ik niet. Hoeveel medressenleerlingen zijn er? De boer is naar Melkes gegaan. Waaraan denk je zoal niet bij 'menseneten' [kannibaal: mensen eten] en 'mensenetend' [slaat op kannibaal]?
2. Bij een ménage à trois moet ik aan een manege en een menage denken, soms zelfs aan een ménagère. Deze Mercedesgarage bankiert bij een merchantbank. Te gek: een mico [zilveraap] met een mike [microfoon]! Dat is niet te verenigen: milchig en fleisjig [bij joden]. Je hebt bliep- en typ(e)miepen. Al heb je een mond vol goud, je kunt best met een mond vol tanden staan, je kunt met de mond vol praten, en je kunt een mondvol boerenkool verorberen. Elk mooimeisje [vis] kan voortreffelijk zwemmen. Met mms(!) [multimedia messaging service – mms was ook: middelbare meisjesschool] kun je mms'en, met msn [messenger – The Microsoft Network] kun je msn'en. Zouden de wederdopers uit Münster ook munster [kaas] gegeten hebben? De regering heeft nog met geen woord verluid [ww. verluiden – laten doorschemeren] over de komende defensiebesparingen. Zijn de laatste negenmaands cijfers al bekend? Nargilehs zijn Turkse waterpijpen. Napi's zijn eetbare yamsknollen. Hoe is het niet-lopen van dat bedrijf te verklaren? Een ney is een bamboefluit.
3.
Een nixer nikst niet, maar is van de generatie nix. Een nivometer
meet het niveau van de sneeuw (ook
in de sneeuwmaand: nivôse). Een
newbie is nieuw op het internet. De neushoorn nijtte [stoten
met hoorn] behoorlijk. Hij heeft
genijt. Hij zag al gauw dat het een nijlgau was. Notes gaies zijn
grappige bijkomstigheden van overigens ernstige zaken. Het NOS
Journaal (VD:
NOS-journaal) wordt vanuit een
NOS-studio uitgezonden. Alleen studenten kennen het novitiaat, nonnen
kennen ook nog het noviciaat. Wie speelt hier oboe
[oo-boo-wee]
d'amore? De oeioeimachine krijgt thans bij VD de schrijfwijze die
deze verdient … Je moet goed op de leylijnen
[ie]
letten: die verbinden prehistorische locaties en heilige plaatsen met
elkaar. Onwelvoeglijke taal is mij onwelgevallig. Oölithisch erts
moet eiersteen bevatten. Onychitis is ontsteking van het nagelbed.
4. De oöloog heeft zijn ei gelegd; eerst kon hij het niet kwijt. Vreemd: een open haard in de openlucht. Op de(n) duur, op de lange duur, zal dit wel succes hebben. Ik zal (wel)eens een boekje opendoen en daarbij een fles opentrekken. De foto waar jij op staat, is die waarbij je opstaat. Hij heeft zijn laatste oortje (verkleinwoord van 'oord'; 2020 ook: oordje!) versnoept. Verslaggevers hebben vaak een oortje in. Ook een aurikel – de sleutelbloem – is naar een 'oortje' genoemd. Speelde hij nou eufonium of ophicleïde? Het zou niet in me opkomen dat hij er niet kon opkomen. Komisch, dat je naast 'opéra comique' en 'opéra bouffe' bijvoorbeeld ook 'opera buffa' mag schrijven. Met ornithose (ornithosis) wordt de papegaaienziekte bedoeld. De uitdrukking 'gij vondt' moeten we beslist tot de ouden-van-dagentaal rekenen (de generatie Van Agt).
5.
Als het oude wijven regent, is het tijd voor oudewijven (kruidkoek)
bij de thé complet. Wat is dit voor ouzoachtige drank? Ouistiti's
[oe-wies-tie-ties]
zijn penseelaapjes. Die familie heeft oudadellijke roots. De
Burkinese hoofdstad (van
Burkina Faso dus) is Ouagadougou.
Wat doen oudpapierophalers? Jazeker: oud papier [GB
ook aaneen!] ophalen! Hij bekleedt thans de overstenrang.
De animalculist en de ovist staan recht tegenover elkaar. Het
overwinningslied, de paean, werd
aangeheven. Een potvis is nu eenmaal geen padvis.
De palaestra was bij de oude Grieken het
sportveld (bnw.:
palestrisch!). Drank gaat er bij
een pappert in als pap. Wat is het verschil tussen papier-maché
(geen mv. –
deeg) en papier collé (collage
– meerv.: s s +)?
Een krach is een crash.
6. Een selectie van '*ette': aigrette (zilverreiger of pluimpje), andouillette (worst van varkensingewanden), anisette (anijslikeur, een anisetje), baguette (stokbrood), barquette (bakje van bladerdeeg, voor ragout), billetté (term uit de heraldiek), bisette (boerenkant), blanquette (ragout op basis van gekookt wit vlees), brochette (vleesspies), dcc: digitale compact cassette, divette (operette- of café-chantantzangeres), fouetté (verlengde pirouette), gloriëtte (prieeltje), moquette (fluweelachtig trijp), orecchiette (pasta in de vorm van oorschelpjes), pochette (zakviooltje), raquette (sneeuwschoen), salopette (tuinbroek), sanisette (openbaar toilet), serinette (kanarieorgeltje), soubrette (lichte sopraan), suffragette (militante voorstandster van het kiesrecht voor vrouwen), vinaigrette(saus) en zoette (en zoutte – maar: dik van zoute).
7.
Het panikkoren (niet
meer in VD) is de hanenvoet
(ranonkel,
pied-de-poule). De bewijsstukken
zijn penes me, in mijn bezit. Paraenese
is opwekking tot deugd. Heb jij die fiets echt pekaan geslagen
[stelen]?
Wat is die peper pedis [puh-dihs],
heet, zeg. Het penchant [zwak,
voorliefde] is mij geheel
vergaan. Ezelsbrug: pencee heeft de c
van 'cake', een pensee
is dus een viooltje (met
de s van
Kaaps
viooltje). 'Peloton'
spreek je echt met ‘uh/oo’
uit. Egeltjes doen het heel penages [voorzichtig].
Het peroxideblondje dronk een pernodje. De phi
is de eenentwintigste letter van het Griekse alfabet. Met een phablet
kun je ook telefoneren. We verblijven in pico bello etablissementen.
Doen jullie aan bhaktiyoga, rajayoga, poweryoga
of
hathayoga? Die cordon(s) bleus
hebben al vaak cordon(s)
bleus bereid. Een postcoïtum treedt
post coitum op. Hoeveel items staan er op die polllijst?
8. Prima facie [faa-sie-jee], op het eerste gezicht, denk ik wel akkoord te kunnen gaan. Een coati is een neusbeer. Zoeken op '*kozakken*' levert op: boerka (ronde viltwollen mantel van de Kozakken en Kaukasiërs), hetman (hoofdman van de kozakken), kozak (ruw, bereden militair), Kozak (lid van een van de volksstammen in de zuidelijke streken van Rusland en het zuidoosten van Polen, vooral bekend als ruiters in het Russische leger), kozakkendans (nationale dans van de Kozakken, van een matige beweging, in driekwartsmaat, door twee personen uitgevoerd), Kozakkenkorps (afdeling Kozakken in het vroegere Russische leger, met name onder de tsaren), kozakkenleider, kozakkenmantel, kozakkenmuts en sotnie (ook: sotnia; eskadron van 100, later 150 kozakken). Weet je wat het stupiedst van al was? Nee.
9.
Ik verwar het hutchinson-gilfordsyndroom (progeria:
vroegtijdige veroudering) altijd
met het guillain-barrésyndroom. Deze laatste aandoening kan
chronisch zijn: het wordt dan inflammatoire demyeliniserende
polyneuropathie oftewel CIDP [niet
in wdb.] genoemd. Hem nu toch een
prijs geven, leidt dat niet tot het prijsgeven van onze principes?
Tot aan hun ontslag daaruit troostten die vrouwen elkaar in het
ziekenhuis met hun beider fausses
couches [+].
Is er ooit een Protomiddelnederlands geweest? Zijn levenswandel en
gedrag zijn promiscue. Hij heeft een
prolixe [breedsprakig] manier van
spreken. Zullen we wel op die medewerker aan kunnen? De Jamaicanen,
Hawaïanen en Haïtianen waren oververtegenwoordigd. Moet ik al die
problemen aankunnen? Wat je aanbeveelt, recommandeer je. Zou hij al
die drank wel aankunnen?
10. Remblai is aanaarding, het antoniem is déblai. ADHD (ook wel adhd) is een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (of: alle dagen heel druk). Een golden share is een gouden aandeel. Een aandeelhouder-directeur is geen employé-directeur. De shareholdervalue is de aandeelhouderswaarde. Bij een split-up neemt het aandelenaantal toe. Ze heeft haar sieraden aangedaan. Hoeveel soa's [seksueel overdraagbare aandoening] ken jij wel niet? Mag ik mijn laptop hier aandokken (in een docking station plaatsen)? Dat is een knipperlicht-, een aan-en-uitrelatie (aan/uit-relatie). Hij spreekt dit altijd uit met aangeblazen h. Miscere [k] utile [uh] dulci: het nuttige met het aangename verenigen. Is er geen Nederlands woord voor trigeminusneuralgie? Ja: aangezichtspijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten