Dictee – dictees [2118]
Oefendictee 723 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (134)
1. Bij het recenseren wilde hij zich distantiëren van godslasterlijke praat. Het Divali is het lichtjesfeest van de hindoes. Dat heeft te maken met de godin Lakshmi en de terugkeer van Rama in Ayodhya. Heffen ditto- [dubbel schrijven van letters] en haplografie [voorbeeld: schrijfout] elkaar op? Theoretisch wel. Ik vertik het: doe het zelf maar. Daar zijn onze geleerde heren weer: dokter Beffie [geslachtsziekte – en vergeet dokter Google niet ...], doctor Clavan [Kees van Kooten – van Van Kooten en de Bie, Oost-Europadeskundige, trapt alleen open deuren in] en Doktor Eisenbart [een onzin verkopende, maar succesvolle kwakzalver]. Het meervoud van 'dokter' is trouwens 'dokters' of 'doktoren'. Ze hebben hem doodgemoedereerd dood gewaand. In deze beschouwing wordt wel vreemd omgegaan met het aantal doodgeborenen en levend geborenen. Het remplaçantschap is geremplaceerd worden, de doçuur is het gedoceerd worden. Hij is onder de ladder door gelopen, zij is tussen de kerkbanken door gelopen. Haar man is de stad doorgelopen [en zoonlief heeft het gymnasium doorlopen]. Na het erdoorheen slepen ervan zat ze helemaal erdoorheen.
2. Of het nou echt zo door- en doorkoud [door en door koud] was, daarover werd door en door verschillend gedacht. In 'bemind door zijn vrouw' is 'door zijn vrouw' een door-bepaling. Ondanks de moesson hebben we toch nog droog gelegen [met ons schip]. Hoelang voert hij die onterechte [afkorting] drs.-titel al? Die drukbezochte stad ligt aan een drukbevaren [GB] route. Doussié is afzeliahout. Het driekoningenfeest [Driekoningen, Epifanie] is naar de Drie Koningen [de Wijzen uit het Oosten] genoemd. De dryaden [bosnimf] en de druïden [priester bij de oude Kelten in Gallië en Brittannië] moet je niet verwarren. Je moet niet zo met je duimen draaien [duimendraaien = (zich vervelen,) nietsdoen, beide ww. onb. wijs – GB: het nietsdoen]. Er werden duizend-en-een Kamervragen over die kwestie gesteld in België. Na de duizendste komt de duizend en eerste waarschuwing. Op de(n) duur, op de lange duur, zal het toch wel beter gaan? Je wilt hem dwarszitten? Dan moet je hem de voet dwars zetten. Zijn éclat maken [opzien baren] was eclatant [schitterend, opzienbarend].
3. Die womanizer ging een economiser kopen. Mijn dulcinea [beminde, vgl. Don Quichot] is de mooiste van allemaal. Ecarteren is ecarté spelen [kaartspel, 2 personen, 32 kaarten]. Ecotaks is een trendy woord voor groentaks. Is er een wezenlijk verschil tussen het Onzevader [naam gebed] en een vaderons [x bidden]? Nee. Je kunt dat niet een-op-een overplanten naar de moderne tijd. Ik doe dit aanbod maar één keer. Mij staat die eendracht-maakt-machtige benadering wel aan. Het saalien (tijdperk, genoemd naar de Saale) was voor het eemien [de Saale-Weichsel interglaciale tijd]. De Weichsel begrensde mede het gebied van de Germanen. Met de op een na laatste trein kon je nog net de een-na-laatste bus halen. In de eersteklascoupé maakten we een eersteklas treinreis. Wat is het meervoud van appeltje-eitje? Antwoord: geen (is predicatief bijvoeglijk naamwoord!). Zich encanailleren is omgaan met rapaille [mensen beneden je stand]: dat kan via mesalliëren leiden tot een mesalliance [huwelijk beneden je stand].
4.
Dan was je overigens verslingerd aan iemand. Wel grappig, zo'n
empiretoilet [ahn-pie-ruh].
Het Empire was trouwens het Franse keizerrijk van Napoleon
I (1804-1815).
Het stikt daar van de Franse émissaires
en Spaanse emisario's [spion,
geheime bode]. Embarkeren doe je
aan een embarcadère [aanlegplaats],
debarkeren overigens ook. De militairen stonden in een
en-haieopstelling [en
haie: in
een haag, naast elkaar]. Helemaal
geëpateerd [verbluft,
overdonderd] legde hij het loodje
(kan ook een
presse-papier zijn). Een épagneul
is een (cocker)spaniël
[jachthond].
Een eonothem is een
chronostratigrafische entiteit, toch [gesteenten
uit een bepaald eon]?
Envoûtements zijn magische
handel(s)wijzen
[beeldje
doorsteken, voodoobezwering]. Het
verhaal van de enfants prodigues
[+] [verloren
zoon] roept de vraag op: hoe
verworden enfants gâtés
[+] [verwende
kinderen], soms toch ook wel
enfants prodiges
[+]
[wonderkinderen],
tot enfants perdus
[+]
[verloren
kinderen – vgl. verloren zoon]?
Wat is erger: en déshabillé [ongekleed]
of in deshabillé [in
nachtkleding]? De encefalopathie
[degeneratieve
hersenaandoening] is niet gelijk
aan cvs
(VD:
CVS),
ook ME genoemd.
5. Die eerste afkorting (cvs) staat voor chronischevermoeidheidssyndroom, de tweede [ME] voor myalgische encefalomyelitis. Een en-dépôtgeving [en dépôt] houdt altijd risico's in. De en-clairboodschap [en clair, niet-versleuteld] kwam luid en duidelijk over. Met veel entrain [voortvarendheid] was hij en train [op dreef]. Hoe wilde u dat entrecoteje gebakken hebben? De vestiarius [in klooster, met zorg voor de kleren, gewaden] zwoer bij velours [fluweel] épinglé [zeer fijn geribd]. Welke Bijbelperikoop is er zondag aan de orde? Onze reis gaat naar equatoriaal Afrika, daarna naar centraal Afrika, in het bijzonder de Centraal-Afrikaanse Republiek. Kijk eens of ze er al aankomen, maar let op: hun auto's, daar mag je niet aankomen. Ze zullen zo wel aan komen zetten. Ik was eraan toe, want heet ging het zeker eraan toe. Zij reed er stil achter op de fiets, hij merkte niets (rijmde ik).
6. Hij is knetterepris van [verzot op] dictees. Zou dat ermee door kunnen? Erytrocyten zijn rode bloedlichaampjes, epo is erytropoëtine en erysipelas is belroos. 'Daar moeten we willen voor uitkomen' klinkt bels. Prikkelbaar is erethisch. Een etrog [èht-rohk] is een cederappel (meervoud: etrogim – voor de/het joodse Soekot). Ethaan is C2H6, ethaandial is glyoxaal, ethanal is aceetaldehyde en etheenoxide oxiraan. Het euphuïsme is een gekunstelde literaire (GB ook: tt) barokstijl. Dan kunnen we evengoed gaan alpineskiën. Hij kan heel goed ex tempore's [onvoorbereid proza] ten gehore brengen. Een Eurocommissaris is lid van het db (dagelijks bestuur) van de Europese Unie [EU]. Zijn er echt nog Europeeërs? Apostasie: geloofsverzaking, astasie: onvermogen om te staan, epistasie: verschijnsel uit de erfelijkheidsleer, hypostase of hypostasis: te moeilijk en isostasie: evenwichtstoestand, m.n. van de aardkorst.
7. Iconostase of iconostasis: beeldenwand in kerken van de Byzantijnse ritus, orthostasie: het rechtop staan en lopen (als menselijke eigenschap) en een ex-Stasi-medewerker. Excusez le mot, excusez-moi. In de kringen van extreemlinks (bij de extreemlinkse partijen) heeft men extreem linkse ideeën. Wel gemakkelijk hè, afgeven op het falderappes? Een belangrijke rol bij de fancyfairbaten speelde de famille-roseverkoopopbrengst. Een falconet is een veldkanon. Slijmen is een kwestie van featherbedding. Faute d'argent [bij gebrek aan geld] moest ik de geplande reis afzeggen. Eén fait divers, twee fait(s) divers, een fait diverstje. Eén mimi, twee mimi's, een mimietje. Hij heeft een faible [zwak] voor fayalobi's [zekere sierheester]. Fasciitis is ontsteking van het bindweefselvlies. Onder de autochtone Faeröerders op de Schapeneilanden vind je wel een aantal farouche [wild, ontembaar] malloten.
8. Het fil d'écosse is glansgaren. Het was in elkaar geflanst, ineengeflanst. De flats [gebouwen] waren flets [bleek, mat] weergegeven. Het is 'koninginnensoep' omdat daar meerdere koninginnen voor gebruikt zijn (:-)). Vérités de Monsieur de la Palisse zijn waarheden als koeien. Zoals: een kwartier voordat hij sneuvelde, leefde hij nog. Ik doe dat veritatis ergo: ter wille van de waarheid. De nuda veritas is de naakte waarheid. Het moment of truth, de minute de vérité, het moment de vérité is het kritieke ogenblik in een conflictsituatie. Iemands moment de gloire is zijn of haar finest hour [hoogtepunt in loopbaan]. De folle du logis (malloot van het huis) is de benaming van de verbeelding. Zijn bombastische spreekstijl deed ons steil achteroverslaan. In de passiebloem zouden via de bloemen de attributen van de passie des Heren zijn afgebeeld. Een passevolant [moet het vereiste getal volmaken, maar hoort niet bij de troep] dient maar als aanvulling.
9. De VLOS is de Vlaamse Operastichting. Is dat een vloszijden (van filozel dus) leeswijzer? Het leven bestaat uit flos caducus, vergankelijke bloei. Nutrimentum spiritus is voedsel voor de geest (opschrift boven de Koninklijke Bibliotheek te Berlijn, gekozen door Frederik de Grote). Een bijnaam van keizer Frederik II (1194-1250) was stupor mundi [doet de wereld verstomd staan]. Frederik de Grote zou de uitdrukking 'die verdammte Pflicht' (de verdomde plicht) gebezigd hebben. Hoeveel c's telt 'focaccia' en hoeveel 'focolarini'? 3, 1. Een moulin à paroles is een klappermolen. En dan nu nog iets pour la bonne bouche [als een lekker hapje voor het laatst]. Of liever een bouchee [pasteitje]? Débouchés zijn afzetgebieden. Maakt een fourreur [bontwerker] fourruremantels [bontjas]? Ja, dus. Gebruiken F1-fans de F1-toets vaker dan anderen? Dat weet ik niet. Er waren meerdere executeurs-testamentair aangewezen. Een culi is een foodie [lekkerbek]. Een gaine [gè-nuh – g van goal] is een buikkorset.
10. De hele fondueavond fondude ik, maar ook de anderen hebben gefonduud. Jij ftp't, ik ftp'de, wij hebben ge-ftp'd: krijg de ftisis [tering]! Aan zijn bourgondische leefwijze is abrupt een eind gekomen. Op de Galapagoseilanden (2020 en ook: galapagosvink!) tref je galapagosschildpadden (GB) aan. Een opsnijdende gascogner [opschepper, snoever] houdt van gasconnades. De garde-mangers (VD – lid van een keukenbrigade dat de koude schotels verzorgt) bereidden hun koude schotels voor de garde d'honneur [erewacht] die bij de koninklijke garde-meuble [opslagruimte voor meubels en huisraad] geposteerd was. Wie Fransdol is, lijdt aan gallomanie [blinde liefde voor het Frans en Frankrijk]. Het comfort van een gaskomfoor moest je vroeger niet onderschatten. Vanuit een fysischgeografische [betreft de fysische geografie] benadering is dat begrijpelijk. Oudjes stop je al vlug weg in gaazen, meestal niet in paazen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten