2106 Dictee zaterdag 20-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (125)

Dictee – dictees [2106]

Oefendictee 732 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (125)

1. Ik had er half en half wel op gehoopt. Een oftalmoloog is slechts voor een derde kno-arts. In de pc-sfeer kun je off- en online werken. Je mag gevoeg(e)lijk aannemen dat dit toch echt onwelvoeglijke taal is. Het was een ontzaglijke, ontzagwekkende, vertoning. Hij moest onverwijld en dus onverrichter zake terugkeren. Op z'n janboerenfluitjes ging hij op zoek naar zijn eigen ego. Op zich was dat een opzichzelfstaand gebeuren. De oplaaiing van de strijd kwam onverwacht(s). Zijn opiniepeilers de pijlers [ook: peilers!] van het reclamewezen? Die protestant is een oud-katholiek [ex-katholiek, maar niet oudkatholiek]. Dat Nieuwe Testamentgedeelte moet je oudtestamentisch interpreteren. Dat Oudnederlands of -hollands [taal] mag je toch wel oer-Hollands [geen taal] noemen. Daarmee overschrijdt Wilders een grens. Hij woont in Overijssel, dat ligt zeker niet in de Neder- of
Over-Betuwe.

2. Uit die laatste streek komen de polerwten [mv.]. Ik houd van oudvaderlandse spelletjes. Oval races houd je op een oval circuit, niet in het Oval Office [werkkamer van de Amerikaanse president in het Witte Huis]. Die ovalen zijn pas echt ovaal. Hij zal voor die ontbrekende postzegel heel wat overhebben. Op de fiësta was er paella [Spaans rijstgerecht]. Leg uit de link tussen panarabisme en het pan-Arabische gedachtegoed. Met veel panache, bravoure, improviseerde hij die act. De pallettruck vervoerde drie kisten houtpellets. Een kaffiya [kufiyyah, keffiyeh, mani] heet ook palestijnen- of arafatsjaal [Palestijnse sjaal, palestinasjaal]. Roeland was de paladijn [bekleedt waardigheid aan een hof] van Karel de Grote, die in de strijd bij Roncesvalles sneuvelde. Mijn pa(p)pa [ma(m)ma] is geen paparazzo, al zeggen hullie [zullie, zij, hun] dat. Geen voetbreed wijken is standhouden. Hij kan er niet vantussen [ervantussen gaan: de plaat poetsen]. Vantussen [niet in wdb.! – is dus fout!] zijn paperassen papegaaide hij gemelijk dat ie ook een papaja-ijsje wilde. Eigenheimers eet je, je pappenheimers ken je.

3. De (het) peau de pêche is letterlijk 'perzikhuid' (vergelijk: pêche melba) en de (het) peau de suède is letterlijk 'Zweedse huid'. Vroeger had je GEB's [Gemeentelijk Energiebedrijf] en PEB's [Provinciaal Energiebedrijf]. Een pdf-formaatdocument is gebaseerd op de
PDF-standaard [portable document format]. De niet-PZC-lezers [Provinciale Zeeuwse Courant – niet in wdb.] missen veel. Italiaanse stoempers van wielrenners zijn meestal mooiweerfietsers en dus ook stumpers. Zij petanqueten [Provençaalse variant van jeu de boules] de hele dag. Van de persen rolde een verhaal over perzen [kat] die gerief(e)lijk op de perzen [tapijt] lagen. De jonge mevrouw Van Andel gaf flink tegengas. Dat jong [die jongen] heeft een pernicieuze [verderfelijk] invloed op mijn dochter. Een pelerine – beter: pelerientje, pelerinetje – is een kraagmanteltje. Alleen dronken kun je in een pierenbad pierewaaien. Mooie petticoat! Zijn kapsel zag er pico bello uit. Een pielepoot is een homofiel of een ooievaar. Op de schoorsteenmantel heeft Piet A. een opvallende piëta [voorstelling van Maria met het lichaam van de zojuist gestorven Jezus op haar schoot] staan.

4. Dat is een poëma (poëem) over een poema (Amerikaanse leeuw of cougar). De pleiterik maken is ervandoor gaan. Deze plaquette is gewoon een plaket [penningplaat, aan de muur]. Het team staat punteloos onderaan, ondanks het hebben van een puissant [zeer] rijke sponsor. De postelein zit in die porseleinen schaal. Hé, poppelepee, dat gaat zomaar niet. Dat is ponem noch porem [geen gezicht]. Dat waren de uitzonderingen: preëminent (boven andere(n) voortreffelijk) en preëmptief ('preventief'). Deze operatie werd met precieze precisie uitgevoerd. Een pro-Deaan mag pro Deo procederen met hulp van een pro-Deoadvocaat. Ik vind dat ronduit promiscue, dat promiscue gedrag [vrij seksueel verkeer]. Op '*llor' slechts: ni (nisi) fallor (als ik mij niet vergis) en counselor (raadsman, in het Engels met dubbel-l). Verder dus gewoon 'propeller' [schroef], etc. Ook nog (*lor): bachelor [eerste graad in het hoger onderwijs] en exitcounselor [deprogrammeren sekteleden, etc.].

5. Verder: flor (schimmellaag op sherrywijn), wo- en hbo-bachelor, se/imilor (pinsbek: namaakgoud), tailor (kleermaker), technicolor [oude kleurenfilms: kleuren afzonderlijk opnemen] en tricolor [bnw.: driekleurig]. Een quodlibet is een mengelmoes of potpourri. Wees op je qui-vive [vgl. status quo]. Een quatre-mainsspeler kan het moeilijk alleen af. Het woord 'qualy' [kwoh-lie] komt van 'quality adjusted life years' en is een factor die bepaalt of een medische (be)handeling nog moet worden uitgevoerd. De rapaljanen hingen de Rapaljepartij aan [jaren 20 van de 20e eeuw]. Je kunt recht door zee gaan en rechtdoorzee zijn. In de rapte [haast] ben ik het vergeten. Het reïficeren heeft een juridisch karakter [tot een zelfstandigheid maken]. Die rijke had met zijn rijkdom een grote reikwijdte op financieel gebied. Talenten moet je rekruteren. Na de oorlog kwam er relief [steun].

6. Verklaar naast de term 'relief en bas' (Frans, bas-reliëf, laagreliëf – halfverheven boven vlak – haut-reliëf = meer dan de helft erboven) de term 'relief en creux' [hoogste punten gelijk met het vlak]. Wat betekent de golfterm ' nearest point of relief' [toegestane plaats bij vast obstakel]? Hoogreliëf is haut-reliëf en holreliëf is verzonken reliëf. Halfreliëf is demi-reliëf en het Franse bijwoord 'en relief' betekent 'in reliëf'. Ik geef nu een kort resumé. Resuscitatie is reanimatie. Wie kent er nou Reto-Romaans, die retemoeilijke taal? Zij maakte een reverence [buiging, knicks(je)]. Dat bepaalt men zomaar voor u: in 'reünie' mag u geen 'unie' meer herkennen. Dat roaringfortiesfeestje was wel geslaagd. Wat, een Rode Kruispost van de Rode Halvemaan? Trouwens: de Rode Davidster is de (het) Joodse(!) pendant van het Rode Kruis. De ritekennis [n/s] neemt snel af. Wat zou die runeninscriptie beduiden? Zo'n davidsdeken [Bijbeltaal: jonge bijzit van een oude man] kan wel behoorlijk heet aanvoelen.

7. In welke tijd kon je met een davidsgulden [goudgulden van David van Bourgondië, bisschop van Utrecht (1455-1496)] betalen? We hebben enkele Fijische [Fiji] gasten. Dorer la pilule is de pil vergulden (ook: de beer een jurk aantrekken). De bestverkopende (bestverkochte) boeken dragen bij aan het vorstelijke inkomen van de best verdienende auteurs. De Schotse drie is de écossaise [dans]. Walvisaas wordt ook zeekapel of krill genoemd. N.a.v. 'consanguien(e)' (verwant in den [de] bloede) gezocht op '*guiene*': verder niks. Vervolgens '*guien*': niets nieuws (onder de zon). Daarna op '*guin*': adelie- en brilpinguïn, consanguiniteit [gwie – bloedverwantschap], een Equato-Guinese en een Equatoriaal-Guineeër, guineagras [Bengaals gras] en -worm [veroorzaker draadwormziekte], en Guinee-Bissau(er), guinguette (buitencafé, uitspanning), gui/ienje (oude Engelse munt), linguine – pasta in dikke linten, Papoea-Nieuw-Guinea, in suc(c)um et sanguinem: deel van iemand geworden, gemaakt.

8. Verder nog: de peseta Guineana (vroegere munteenheid van Equatoriaal-Guinea, thans: CFA-frank). Een sanguinofoob [met vrees voor bloed] moet geen arts worden. De Papoea-Nieuw-Guinese munteenheid is de kina [PGK]. De Guinee-Bissause munteenheid is de CFA-frank, de Guineese [Guinee] munteenheid de Guineese frank [GNF]. Bij een saillant [uitstekende punt van een bastion] komen de facen [naar de aanvaller gekeerde zijde] samen. Hij hanteert en praktiseert het safesexuitgangspunt. Het sacro egoismo is het heilig egoïsme. Ponyplay is een vorm van sm, sadomasochisme. Het wilde niet boteren tussen hen: ze gingen elkaars plannen saboteren(!). Bij schöngeisterei [het schone, de smaak en de esprit, niet het esthetische] speelt esprit een belangrijke rol. Wat is het verschil tussen schnitzels [vlees] en snitsels [pijp(en) kinabast]? Na de seance was ze gaar, op, uitgeput, total loss en geradbraakt. Moeten we 'secondje' of 'secondetje' schrijven? Allebei. Zij kan een beetje shapewear [figuurcorrigerend ondergoed] wel gebruiken. Ik ben totaal shaky [rillerig, bibberig] van zijn shamisenspel [driesnarige luit, geisha's]; ook van de shakuhachi [traditionele lange Japanse bamboefluit]?

9. Een sidekick is een gezworen kameraad. Bij volleybal kennen ze de side-out. Wijlen prins Bernhard had een zwak voor sint-bernards, vooral voor die bij de Sint-Bernhardpas. Hoe lang duurt het siderale jaar [sterrenjaar] en wat is een sidderaal [vis, 2 m lang, elektrisch orgaan]? Dat is geen sinecuurtje [VD, GB – ook: sinecuretje]. Een stijlentrekker [neemt stutten weg] in de mijnbouw is een sylvester. De liefde ontlook explosief op silvesteravond [oudejaarsavond]. Een kaassoufflé [warm gerecht met gesouffleerd eiwit], graag. Zo'n systolische souffle [hartgeruis bij uitzetten hart, systole, antoniem: diastole] klinkt best geinig. Waarom is één bepaald persoon nou altijd de souffre-douleur [zwarte schaap. mikpunt, wrijfpaal]? Hij sloeg een suffisante [groot] flater. Met een speculum [spiegel] kun je lichaamsholten vanbinnen bekijken. Een status-quohandhaver moet de status quo handhaven. De stedehouder liet de steenhouwer guillotineren. Het stewardessje kneep hem stiekem in de wang. Hij is steigerwerker [stelling, stellage]. Satés zijn aan spiesen [znw., GB ook: spiezen, ook: spiets, brochette – ww. spies/zen of spietsen] geregen vleesblokjes. Die stijle [gave, onwijs goede] leraar heeft steil [stijf omhoogstaand] haar.

10. Het Stygisch wed is de Styx [voornaamste rivier onderwereld] . De style [ie] flamboyant is de flamboyante gotiek, de style rayonnant de rayonante gotiek [vgl. ook de hoge gotiek = voor 1250, de rayonnante = van 1250-1400 en de flamboyante van 1400-1500]. Stypen [ie] is stereotyperen. Een stilist heeft een mooie stijl, een stylist is bijvoorbeeld modeontwerper. Synonieme woorden vertonen synonymie. Een voorbeeld van synesthesie [uit verschillende zintuigsferen] is 'schreeuwende kleuren'. Is die tweeling een- of
twee-eiig? Hij surplacete [balancerende stilstand van wielrenner] dat het een lieve lust was. Ik typte een typ(e)fout. Die projectmanager zweert bij het zesfasemodel [n/s]. Een twijfelaar weifelt en een weifelaar twijfelt. Tzatziki is een Grieks gerecht. Eerst nog een sudoku'tje oplossen. Bij een beetje stress stres ik al. Die man is Romatzigaan [zigeunermuzikant].