2113 Dictee donderdag 25-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (130)

Dictee – dictees [2113]

Oefendictee 727 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (130)

1. De aangezichtsschedel wordt splanchnocranium of viscerocranium genoemd. Jouw terhandneming komt als geroepen. De aanhangigmaking komt eraan (volgt). Ik neem het van je over met den aankleve van dien. Op Annunciatie [Maria-Boodschap] wordt de annunciatie [aankondiging geboorte Christus – door engel Gabriël aan Maria] herdacht. De titel van de commandant van de Koninklijke Militaire Academie is gouverneur. In Limburg is dat ook de commissaris van de Koning. Vroeger had je ook nog gouverneurs-generaal. In België heeft de gouverneur de leiding van de Bestendige Deputatie (BD, van een provincie). Het moderne Turkije heeft 81 provincies met elk een gouverneur (v/wali). Een aanraking (bij het schermen) is een touche. Dat erts moet in de loop der eeuwen behoorlijk aangerijkt zijn. Het toucher van die pianist is werkelijk tot een kunst verheven. Een aanvattertje is een pannenlap.

2. Het Aansprekers- of Biddersoproer vond in 1696 in Amsterdam plaats. Dat zal je niet aan-, eerder tegenstaan. Wat aanstootgevend is, is shocking, choquant, choquerend (ook: shockerend). Ze heeft nu eenmaal veel (sex)appeal. Een erfenis kun je beneficiair [onder voorwaarde van positief zijn] aanvaarden. 'Attaque' kun je niet anders schrijven. De aan- en afvoertroepen worden met AAT aangeduid. In de tuinbouw heet een nieuw gekweekte variëteit van een bolgewas een conquest. Is er in wetstaal een speciale benaming voor wetstaal? Die embouchure [vaardigheid met blaasinstrument] kan beslist beter. Niet volkomen van voren en niet volkomen van terzijde is trois-quarts. In België is het AAP het assisterend academisch personeel. De
oud-Indische godheid Hanuman had de gedaante van een aap. Bidelots [vormpje om das te strikken] worden ook aapjes genoemd. Een zoete aardappel is een bataat. Hou jij van aardappelcroustade [warm voorgerecht, ragout in een knapperig gebakken korst]?

3. Een huurrijtuig in Amsterdam werd aapje genoemd naar de
grijs-met-rode kleding van de koetsiers. Vroege aren, een slechte Sint-Jakob (25 juli, het begin van de roggeoogst, ook: Sint-Japik). De aardamandel wordt ook wel knolcyperus genoemd. Ken je De aardappeleters van Vincent van Gogh? Wanneer vond het Aardappeloproer plaats? Aardappelrooien is aardappels rooien. De aardappelziekte wordt ook fytoftora [uh] genoemd. Pas op voor aardbeimijten en aardbijensteken. Weet jij een Brusselseaardevindplaats? De aardetekens zijn Stier, Maagd en Steenbok. Een aardgod is een chtonische godheid. De aardkern heet ook wel barysfeer. De lokus(t)boom scheidt aan de penwortel aardkopal af. Wat zijn de precieze atoomnummers van de lanthanoïden? 57-71! Een aardstralenkastje schermt quasi aardstralen af.

4. De wereldslang Jormungandr of Midgardslang, is de grote slang die midden in de oceaan ligt en de aarde omsluit. Ceresine is ozokeriet en aardveil is hondsdraf. Frustratie in stripverhalen wordt geuit met 'aargh' ('argh'). Ik had het me gans aârs [anders] voorgesteld. Wat is dat een aartsstomme aartsschelm, zeg. Michaël, Gabriël, Rafaël en Uriël zijn de bekendste aartsengelen uit het achtste van de negen engelenkoren. De Aartshertogen zijn Aartshertog Albrecht van Oostenrijk (1559-1621), landvoogd van de Spaanse Nederlanden en zijn vrouw Isabella Clara Eugenia van Spanje (1566-1633). Het Criterium der Azen wordt niet meer verreden [wielerwedstrijd met gangmakers]. Een vulturefund is een aasgierfonds. De Aa. Ss. zijn de Acta Sanctorum (Levens der Heiligen, sedert 1643). A.A.S.: Acta Apostolicae Sedis (Handelingen van de Heilige Stoel).

5. Dat quasiduplicaat lijkt mij een falsificaat. In welke periode speelde het shogunaat? Waar staat 'a.a.u.b.' [antwoord] voor? Medici noemen het ABO-systeem ook wel het AB0-systeem. Volgens GB is het echt 'abracadabra' [VD ook: aba-]. Leg dat maar eens ab acia et acu, haarfijn, uit. Die redenering lijkt me ongerijmd, a baculo ad angulum. Zo'n abalonengerecht lijkt me wel wat. De mens wil als een ballon: ab alto ad altum, steeds hoger (excelsior). Dat abat-jour [bovenlicht, raam boven voordeur] moet nodig gerepareerd worden. Abaxiaal is dorsaal [kant van de hoofdstengel af] en adaxiaal is ventraal [kant naar hoofdas gekeerd], toch? Kantonrechters gebruiken soms de ABC-formule (Aantal gewogen dienstjaren, Beloning, Correctiefactor). Abcederen is veretteren. We hebben pas een abbatiale [door abt gecelebreerd] mis bijgewoond. In Kiev staat het er momenteel beroerd voor.

6. Een abderiet is een onnozele hals. De AAT doen aan adduceren [aanvoeren] en abduceren [afvoeren – t = troepen]. Op A schieten en B raken is een aberratio ictus [juridisch]. Ze spraken over koetjes en kalfjes, ab hoc et ab hac. Ab hodierna (die) [vanaf heden] zal ik mijn leven beteren. Die stinkerd lijdt duidelijk aan ablutofobie [beklemmende vrees voor wassen]. De afkorting ABM staat voor anti-ballistic missile (antiballistische raket). Absit omen: even afkloppen. De kolonels reden achter de colonne aan. Ik verzoek u dat comiter, sed fortiter: dringend, maar beleefd. Hij zit in een ac (aanmeldcentrum – asielzoekers). Pas op: a.C. is ante Christum en A.C. is anno Christi. Een Academy Award is een Oscar. De açaibes is rijk aan vitaminen en antioxidanten. Voldoet zo'n carbidlamp? De Academische Raad moet het Academisch Statuut respecteren. Op het keurmerk A.C. – appellation contrôlée – moet je kunnen vertrouwen.

7. Hij was van top tot teen, a capite ad calcem, gewapend. Raar: acatalectisch is juist volledig. Een aa
(accountant-administratieconsulent) is geen registeraccountant, maar een persoon met hbo-opleiding accountancy. De acerola is de barbados- of West-Indische kers. In ACE-remmer staat de afkorting voor angiotensin converting enzyme. Aceto balsamico is balsamicoazijn. Djenghis Khan en Kublai Khan waren kans (die besturen een kanaat). Aspirine is gewoon acetylsalicylzuur. Die zwartkijker heeft achluofobie [vrees voor duisternis, donker]. Een achromaat vertoont achromasie [totale kleurenblindheid]. Door zo'n achitofel [niet te vertrouwen raadgever] laat ik me liever niet raden. En, heeft onze Holland acht gewonnen? Een achel (achtel) cognac sla je maar niet zo even naar binnen (maar zo-even nam ik er wel eentje). Moet achterbanks per se achterbaks zijn? Nee: stiekem, in het geheim. Het abdomen is het achterlijfssegment van een insect. Ook: onderbuik mens.

8. Een beyoncévlieg heeft een goudkleurig achterlijf. Omdat we achteropgeraakt waren, moesten we hen achteropfietsen. Hij behoort tot de état-major. Volgende week ben ik a costi [in uw stad, te(n) uwent]. Dat was in een acht-tweecafeetje. Zij verscheen à corps perdu, halsoverkop. Ik zit slecht bij kas, à court d'argent. Hij zei het in bedekte termen, à couvert. Wat kost zo'n actino-fotometer? Een actielijst is een to-dolijstje. De meeste pacifisten zijn geen passivisten [met passieve houding]. Ook een vrouwelijke dégénérée telt vier acutussen. De facebestorming [fahs] verliep dramatisch. Een jongere vond: dit moeten we maar facen [onder ogen zien]. Heeft die face-to-face-enquête nog wat opgeleverd? Zij toonde zich faciel, inschikkelijk. Aan het faciësfossiel kent men de afzetting. Facings [plaatje of schildje] vind je op een tand. Ik ben geboren anno Domini 1944. De cokesfabricage is achtergebleven.

9. Een berekening kan geen twee facits [uitkomst, som] hebben. Hij won met afstand: facile princeps. Een factum illicitum is een onrechtmatige daad. Een fadozanger of -zangeres is een fadista [m/v]. Niet lullen maar poetsen: faire sans dire. Ik vind dat heel unfair. De croupier moet vaak uiten: faites vos jeux, uw inzet graag. Zijn
fake-epistel is nogal doorzichtig. Een fakbar is het café van een faculteitskring [BE]. De fajr [fah-dzjuhr] is het ochtendgebed. Fajita's zijn Mexicaanse gerechten. Zijn faits et gestes – handel en wandel – moeten acribisch worden nagegaan. Een falanx van relschoppers trok op naar de entree. Een falanger is een opossum. Nog twee broodjes falafel, graag. Dat is fallacia optica: gezichtsbedrog. Een non leidt een stil, verborgen leven: fallentis semita vitae. Wat wordt met de fallopische buis, de trompet van Fallopius, bedoeld [baarmoedertrompet]? En wat met die van Eustachius (de eustachiusbuis – verbindt neus-keelholte met trommelholte oor)? Geef mij maar slowfood [traditioneel, aan tafel].

10. Blauwe baby's hebben de tetralogie van Fallot. Je kunt me nog meer faribolen [gekheid] verkopen. Is de zwarte prins van de farmacopee [heroïne] niet eerder wit? In dit fascikel [aflevering, boek, tijdschrift] wordt in een artikel fasciitis [ontsteking bindweefselvlies] beschreven. Een fastfoodcorner, daar moet je echt niet zijn. Een equus publicus claimt het etiket 'algemeen nut' [in schijn of werkelijkheid]. In de fata morgana's herkende hij zijn utopieën. Een voltaire is een zekere fauteuil. Deze was met hocker [voetenbankje]. Zij trouwde hem (een faux naïf – iemand die schijnbaar onnozel is), faute de mieux [bij gebrek aan beter], maar het werd een faux ménage [personen passen niet bij elkaar]. Hij bleek ook nog een faux dévot [huichelaar]. Faux amis: false friends [bij vertalingen].