2097 Dictee zaterdag 13-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (118)

Dictee – dictees [2097]

Oefendictee 739 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (118)

1. Hij is vast vooruitgelopen. Je moet niet op de zaken vooruitlopen. Het huis staat niet meer te koop. Zouden ze er niet (meer) af willen? Astrakin is een zeker cloqué dubbelweefsel. Echt een prachtvink, die hoogrode astrilde! Rode bordeaux heeft een astringence [beetje wrange smaak]. Een astroïde [stervormige kromme lijn] heeft niets met de asteroïdengordel [planetoïdengordel] van doen. Hoe groot is een AE, de astronomische eenheid [gemiddelde afstand tussen de middelpunten van de aarde en de zon: 149.600.000 km]? A suo arbitrio: naar eigen inzicht. Mijn aanbod is slechts geldig as we speak [op ditzelfde moment]. Het plein-air [schilderen in de vrije natuur] heeft toch wel zo zijn charme. A teneris (annis): van kindsbeen af (denk aan tiener of teenager). Een atheroom is een onderhuids gezwel (een wen). Atheromatose (atherosclerose, arteriosclerose) is aderverkalking. Athymie is ontbreken van de thymus, de zwezerik. Bij de oude Grieken was atimie eerloosheid. De berberherten graasden onder de atlasceders.

2. Bespreek de verschillen eens in aard- en Marsatmosfeer, met name wat de dampkringdruk in (hecto)pascal [hPa] betreft. Ik koop dat atomizertje [verstuiver]. Een atoomstraal is een covalentstraal [afstand kernen gebonden atomen] of een vanderwaalsstraal [niet-gebonden]. Hij begon à tort et à travers = in het wilde weg om zich heen te slaan. Die slag moet je à tout hasard [in elke geval] binnenhalen. Is vermaak een panacee [wondermiddel] voor atra cura (duistere zorgen)? Atropine [verdoving, pupilverwijding] is een racemaat [racemisch mengsel: evenveel links- als rechtsdraaiend] van hyosciamine [alkaloïde uit planten van de nachtschadefamilie]. Is een hospice (niet: hospies) een atrium mortis [voorportaal, voorbode van de dood]? Hij deed van zijn attachement, zijn genegenheid blijken, via een attachment [bijlage] bij de e-mail. Geeft een leuk geluid: attacher le grelot ((de kat) de bel aanbinden). In Attica vind je behoorlijk wat attica's [attiek, bouwkunde, staand vlak]. Droeg Attila de Hun een attila [kort met tressen versierd huzarenbuis]? Zij is een brekebeen,
drop-out, ratee, loser, au banquet de la vie, infortuné convive: rampzalige gast aan de dis van het leven. Ik ben au bout de mon latin [aan het eind van mijn Latijn]. Het menselijk geslacht: audax Japeti genus (eigenlijk: Prometheus = stoutmoedige zoon van Japetus).

3. Kun je met deze audio-installatie audio-opnamen maken? Waarom staat er in een dictee altijd 'tv- en filmbeelden' en niet 'film- en
tv-beelden'? Met de aufklärung wordt de verlichting (niet die van de fiets) bedoeld. Dit drukwerk is in augustijn [lettersoort, cicero] gezet. Dat stamt nog uit het augusteïsche [Romeinse keizer Augustus] tijdperk. De clown gedroeg zich als een domme august. Heden verscheen voor mij … au naturel [naakt] … De ploeg presteerde matig: het was aurea mediocritas (de gulden middenmaat). Een aureus [Romeinse gouden munt] was vijfentwintig denarii waard. De denarius [enkelvoud] is een Oud-Romeinse (GB) zilvermunt, die zelf weer tien asses of assen waard was (enkelvoud as, kleine koperen munt). De auri sacra fames (vervloekte honger naar goud) heeft veel kapotgemaakt. De aurora australis (zuiderlicht) en (de aurora) borealis (noorderlicht) kun je niet terzelfder tijd (tezelfdertijd) zien. Die schilder werkt aus der Tiefe seines Bewusstseins: uit de diepte van zijn bewustzijn.

4. 'Trouwer' [huwelijk] lijkt me een typisch Vlaams woord. Een autarchie [onafhankelijk zelfbestuur] garandeert geen autarkie, zelfvoorzienende economie. Een ASS is een autismespectrumstoornis (lijders eraan hebben soms een autipas = legitimatie als autist). Die groep omvat ook asperger [ziekte, syndroom van Asperger] en PDD-NOS [pervasive developmental disorder not otherwise specified]. Wonen alle Azeri's [Azerbeidzjanen] in Azerbeidzjan? Nee. Het devies van een
nu-of-nooitmoeder, een nonmoeder, is: aut nunc, aut nunquam (nunc aut nunquam; ook: aut omnia, aut nihil – nu of nooit). Ook de autoadministratie moet je zelf doen. Als je in de auto belt (niet handsfree), komt je auto licht op de autobelt terecht, en jijzelf … Wat mag een autocefale kerk [oosterse kerken die niet onder de patriarchen van Constantinopel, Alexandrië of Antiochië ressorteren] wel zijn? Wat houdt autocorrectie in voor een tekstverwerker en voor een chauffeur [zelfverbetering]? Een molen(wiek)vliegtuig heet nog niet zo lang autogyro: je kunt die beslist ook per giro betalen. Gyromantie is waarzeggerij uit magische cirkels.

5. De postcheque-en-girodienst is achterhaald (de Bankgirocentrale nog steeds niet). De Giro is de Ronde van Italië. Het woord 'vijflettergrepig' is vijflettergrepig (een autologie dus). Een girolle schaaft kaas. 'Grijs' is in 'grijs bestaat uit vier of vijf letters' een autoniem [in zelfnoemfunctie]. De Europese
kolen-en-staalgemeenschap (EGKS: Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) had een Hoge Autoriteit. Hijzelf (de meester) heeft het gezegd: autos epha. Zij is au vif [sprekend] haar moeder. De rechter concludeerde tot avas [afwezigheid van alle schuld]. Die ruzie leidde a verbis ad verbera [van woorden tot klappen, handtastelijkheden]. De avicultuur is de vogelteelt. De binnenhof, binnenplaats, van een grote moskee is een avlu [uitspraak?]. Is dit avodiré [een tropische houtsoort] voor deze timmerklus geschikt? We zullen de dicteespelregels à vol d'oiseau [in vogelvlucht] doornemen.

6. De ixia is de Engelse zwaardlelie of avondbloem. Een curfew is een avondklok. In de avonduren vinden de meeste avonturen plaats. Deze wet is behept met de avondroodclausule [BE – wet vervalt indien niet tijdig verlengd]. Een avoué is een procureur. At your service (Pim Fortuyn): à vos ordres [tot uw dienst]. Awoert, boe! Het AWACS [bewaking luchtruim met radarsysteem] is het airborne warning and control system. Koranverzen zijn aya's ['wonder']. De ayahuasca
[aa-jaa-wahs-kaa] is een Zuid-Amerikaans geestverruimend plantenbrouwsel. Hij is een echte azijnzeiker. Een azmari is een Ethiopische griot [jali, troubadour, volksverteller]. Hiervoor is azobéhout het geschiktst. Geloof je het zelf? Dat zal Jaapje heten [dat zal waar zijn]. Met '*jab*': cijfersjabloon, hallelujabrigade (Leger des Heils, heilsleger, LdH), hidjab (hoofdbedekking moslimvrouwen), jab (punch), jabiroe (ooievaar), jabotje (zj oo geplooide strook), ouijabord (wie – communicatie met geesten), sjabbesgoj (sabbatsknecht) en sjabrak ((rijkversierd) paardendekkleed).

7. Verder nog: Tisja Beav (joods: verwoesting van de tempel) en tjabé (lange Spaanse peper, lombok). Is de Wilde Jacht [volksgeloof, oude Germaanse goden] nog steeds gaande? De meeste jachthonden zie je onder de noordelijke hemel, de Jachthonden eraan. Een jack-up [booreiland] rust op jackets [stalen poten]. Een jagamohan is de voorhal van een hindoetempel. Het Tweede Jagers is een legerafdeling. Het Gardebataljon Jagers bestaat uit voltigeurs, jagers. We nemen nog een jajempie [borrel]. Een jabroer doet niets anders dan jaknikken. Een jakobstang [uitspraak!] is een klaas [houten nijptang; vandaar houten, stijve klaas? Ook: stijve harmen]. Hoe ziet de jalappenplant eruit? Een griot is een volksverteller (jali), een griotje een gesuikerd zout dropje en een griotte een zure kers (morel). In Duitsland en België kan men een jamaicacoalitie [christendemocraten, liberalen en groenen] vormen, in Nederland een cuba-librecoalitie (GB: met SP en VVD) [cuba libre = rum-cola met citroen]. Bij een jammerorkest horen jammerzang, jammertonen, een jammerhout, een jammerkast en een jammerplank.

8. In de Indonesische cultuur kent men de rubbertijd (jam karet – flexibel met afspraken ...). O, wat lekker is dat: jammie, njamnjam, mjammie, mjam. En wat gaat Janneman drinken? Een janpotage is een jean potage (hansworst). De jansky (Jy) is de eenheid van radiostraling. De vergadering vond januis clausis (met gesloten deuren) plaats. Wat is die sukkel een jan-van-mijn-gat, zeg. De vertaling van 'yuppie' [young urban professional] is 'jappie' [jonge, ambitieuze professional]. Onze sergeant is naar kapitein Jas [doodgaan, naam doodgraver, Jasper] gegaan. De Jasmijnrevolutie [Tunesië] begon in december 2010. Wat is dit vies, zeg: jasses (marante) [tjasses, tjesses, kreet van afschuw – van: Jezus, Maria, Anna]. Een jatmous [dief, zwendelaar] houdt zich bezig met jatmouzen. In javanais [gebak] zit crème au beurre in laagjes biscuit. De javamens is de pithecanthropus erectus [rechtop lopende aapmens, belangrijk in de evolutie]. Een javaantje is een koekje en een javaan een soort van gestaarte aap. Het was een jazzy bedoening: op het jazzfestival waren er tig jazzers en nog meer jazza's. Jejuna zijn nuchtere darmen.

9. Ik erger me het je-ne-sais-quoi, het ik-weet-niet-wat. De wereld gaat aan je-m'en-foutisme [onverschilligheid] ten onder. Dat moet wel over filosofie gaan: jenseits von Gut und Böse [Nietzsche: kritisch werk over de moraal]. Een jerichoroos is een roos van Jericho. Zij vrijen altijd double Dutch [pil + condoom]. Zoeken op '*dutch*': Dutchbat (Dutch Battalion – Nederlandse VN-vredesmacht in Bosnië en Herzegovina ten tijde van de Joegoslavische burgeroorlog), Dutch courage (jenevermoed), Dutch Mountains (schertsend), Flying Dutchman (de Vliegende Hollander – volgens de legende een Hollands spookschip), DTC (Dutch Treasury certificate – schatkistcertificaat, uitgegeven door de DNB), Dunglish (Nederengels), hollanditis (Hollandse ziekte, Dutch disease – nuloptie, atoompacifisme) en de knickerbocker [wijde kniebroek, samengebonden onder de knieën]. Jeux de mots zijn woordspelingen. Het wordfeuden (VD ook: wordfeuten – soort internetvorm van scrabble) is een jeu d'esprit [vraagt scherpzinnigheid]. Een stayokay is een jeugdherberg (JH). Is hij echt bij Bureau Jeugdzorg geweest? Dat verbaast me. Spreekwoord: jeuk leert klauwen en armoede leert huishouwen. Antwerpen is het Jeruzalem van het Noorden.

10. Wie vormden oorspronkelijk de jeunesse dorée [aanduiding van jongeren na de val van Robespierre (9 thermidor 1794)]? Ze lijdt aan de je-weet-welziekte [niet willen noemen ...]. De jezuïeten hebben vaak jezuïtische streken, al vormen ze dan de Sociëteit van Jezus (S.J., Societas Jesu – achter de naam s.j.). Wat een bende, jezus-maria-jozef [bastaardvloek]! Pas op voor de jidden [Joden]. Een jihadganger gaat meedoen aan de kleine jihad [gewapende strijd tegen de vijanden van de islam]. Jinxen is onheil over iemand afroepen. Kijken jullie weleens JIMtv? Hij heeft een halftime job (halftimejob), is toch zo arm als Job en is morgen de jarige job (als hij niet toevallig Job heet …). Een werkstudent is een jobist (jobstudent). Wat ben jij een onnozele jochem, een jocrisse [onnozele bloed, hals, uilskuiken], zeg. Op 1 april zijn dingen joci causa [voor of uit de grap]. Hij droeg jodhpurs [dzjoht – rijbroek, mv.]. Joehoe, hallo daar, ben ik in beeld?