2108 Dictee zondag 21-02-2021 (2) dictee Dictee van de dag (126)

Dictee – dictees [2108]

Oefendictee 731 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (126)

1. Als je weer zo lazerstraalt, zal ik je op je lazerij geven. Zij zei zijdelings [zijlings, indirect, terzijde] dat ze van zijn gezeik niet gediend was. Je kunt het zeepokken-, lep- of (ape)lazarus krijgen en zo arm als Lazarus zijn. En strontlazarus [ladderzat] zijn, ook al heb je mal-Saint-Lazare [ook: mal-Saint-Main], petit mal, lepra. Dat meisje werd lastiggevallen. Ze is minstens net zo lascief [wulps, wellustig] als haar buurmeisje. Dit is nog maar het larvenstadium. Gezocht op '*moy*': atermoyeren (uitstellen), de cherimoya (custardappel), larmoyant (huilerig) en moyenne (gemiddelde). Een bevalling à terme is niet te vroeg en niet te laat. Hij is atheïst en ook atheneïst. Ik zal er bedaard over nadenken, à tête reposée. Het was voor hen lastig hozen na de stortbui met die lederhosen [n = mv. – leren korte broek,
Zuid-Duitsland, Oostenrijk] aan. Een leiboom is een (e)spalier [ie] (latwerk). De baghera, leidster van de welpen, wees op de Leidster (Geleidster) [2 x èh] tijdens de speurtocht.

2. Een schiefer is een leisteen. Lendeloos is lendenlam. Zou een libellenschrijver weten wat libellés [s = mv. – ambtelijke aantekening in de registers van de registratie] zijn? Franciscus van Assisi kwalificeerde zichzelf als Broeder Ezel. Vlamingen zingen 'Broeder Jacob', Nederlanders 'Vader Jacob' (Frère Jacques, overigens allemaal niet in de wdb.). Dat lied is een canon over monnik (broeder) Jacob die zich verslapen heeft als hij voor de metten [mv., 1e deel gebed, niet meer 's nachts] moet luiden. Lijdzaam zag ze toe hoe hij de leidsels overpakte. De (schijt)lijster scheet aan de lijzijde op het lijzeil. Met een lik-op-stukbeleid kan justitie boosdoeners lik op stuk geven. Met '*rick*': cricket(en), hattrick, limerick, bricks-and-mortar [bedrijfsvoering vanuit fysieke locaties: bricks = stenen, mortar = cement], onetrickpony [iemand die maar één ding goed kan], rickettsiae [e = mv. –
micro-organisme tussen virus en bacterie in] en rickettsiose [ziekte daardoor zoals vlektyfus], tips en tricks [handigheidjes, Engels: and], trick(y) [listig, sluw, getruukt] en trickledowneffect [indirect positief effect op andere zaken dan waarvoor de maatregel eigenlijk bedoeld was]. De Maagdenburgse halve bollen zijn door Von Guericke uitgevonden. Een hooligan is naar Patrick Hooligan [1890, Ierse misdager Londen + volgelingen] genoemd. Een dirkkraan [eenvoudige hijskraan bij montages] is geen derrick [boortoren].

3. Met een stretchlimo (stretched limo) of limousine kun je geen limousins [s = mv. – vleesrund] vervoeren. Leg uit het verschil tussen extreemlinks, linksgeoriënteerd en links-extremistisch. Zoiets louches [onguur, verdacht] had ik van jou niet verwacht. Ook Guadeloupers weten dat: entre chien et loup [in de schemering] zie je weinig, zelfs met een loep [vergrootglas]. De palfrenier [tweede koetsier] in livrei [uniform] had een daagje vrij. Hij kreeg (letterlijk) het lid op de neus en hield er een litteken aan over. Kassian Lou [die arme Lou], want lou rojem [daar is geen kijk op], lou loene [dat kun je denken; mis!]. Ook lauwwarm smaakte het prima. Lucifer(s)houtjes worden van luciferhout gemaakt en zitten in lucifer(s)doosjes. Ik neem je echt niet in het ootje [de maling], maar je maillotje [kousenbroek] moet gewassen worden. Heeft jouw muis [pc!] ook zo'n scrollwieltje? Ja. Ze voerden meerdere pas de deux(s) [enk. pas de deux] uit. De roep van de kruisvaarders was 'denique coelum' [see] (eindelijk de hemel, die zullen wij verwerven). De fijnheid van zijde wordt uitgedrukt in (de eenheid) denier. 1 denier is het gewicht in grammen van 9000 m [9 km] draad. Vergelijk: gauge (fijnheid weefsel).

4. De tijgermug, een kleine Aziatische mug, verspreidt de dengue of knokkelkoorts, soms verbasterd tot dandykoorts. Een judoscheidsrechter roept soms 'mate' [ah ee]. Een Zuid-Amerikaan drinkt vaak maté, paraguaythee. En matelassé [zekere stof] wordt voor dameskleding en peignoirs [ochtendjas, kamerjas dames] gebruikt. Een mastiff [èh/ah ih] is een Engelse dog, de mastino napoletano echter stamt al van de Romeinen. Waarom zou je van marsepein hersenpijn krijgen? Een maraboe(t) is een kropooieveaar. De meeste Surinamers hebben veel matties [s = mv. – straattaal: goede vriend]. Het finest hour [hoogtepunt] is beslist iets anders dan een quart d'heure de Rabelais: een mauvais quart d'heure, een benauwd ogenblik. Dat kwartet bezong het spectrumquartet [in vieren opgesplitste lijn of piek in kleurenband door ontleding van licht]. Een evenveeltje is een quatre-quarts [soort gebakje, 4 bestanddelen]. Die mauvais sujet (losbol) schilderde zijn vélocipède (velo = fiets) om hem moverende redenen geheel mauve [een zachte, met geel gemengde paarse kleur hebbend; van malve (maluwe) = kaasjeskruid – je maakt de kleur met mauveïne, anilinepurper].

5. Wil je mayonaise of dijonnaise? Mijn vrouw, gynaecologe, is een meesterkok. Mijn oom is chef-kok, meester-kok. Een mecano is een mecanicien. Mecalo is een verkorting van megacalorie (een miljoen calorieën, afko: Mcal). Mijn eed draaide uit op meineed. Een menhir is een Keltische gedenksteen. Naar de menhirbouwer Obelix worden dikkerds obelixen genoemd. In een faux ménage [huwelijk van personen die niet bij elkaar passen] krijgt een aide-ménage [hulp in de huishouding = menage] heel wat te verduren. Moet je in een ménage à trois [samenleving van 3 personen] met een menageboek [noteren van de uitgaven – eigenlijk door menagemeesters] werken? Is het memory nog goed: cd-rom (compact disc read-only memory), DRAM (dynamic random access memory, soort geheugenchip), PROM (programmable read-only memory) en RAM: random access memory.

6. Verder nog: ROM (read-only memory), SDRAM (synchronous DRAM) en SIMM (single in-line memory module). Meid, mijd de mijt. Hij komt uit de middle class. Dat burgermannetje [buma] gedraagt zich middle-of-the-road. Hij is een middle-of-the-roadmannetje. Hij speelt in een schrammelorkest [met Oostenrijkse populaire muziek] vaak middle of the road (middle-of-the-roadmuziek). De copperhead is een mokasen of mocassinslang. In die straat komt een mobilhomepje [BE: motorhome = clubhuis van een motorclub, ook: groot model camper]. Ik ben je misselijkmakende praktijken beu. Ik kan misogynie [ziekelijke afkeer van vrouwen] en misandrie [idem: mannen] nooit uit elkaar houden. Voor we verdergaan met de mise-en-scène [toneelschikking], moet er echt eerst een mise au point [zuiver stellen van een kwestie, van de stand van zaken] plaatsvinden. Morieljes (zakjeszwammen) moet je niet verwarren met morellen (kersen). Nou heb ik jou toch mooi zitten [BE: het zitten hebben = de dupe zijn]! Hoe beoordeel ik nu zo'n mongolide, mongoloïde knul? Is moussaka [Grieks gerecht] niet een soort van moes? Nee, dus. Gaan we morgen barbecletten [racletten op de barbecue]?

7. De Barbadaanse munteenheid is de Barbadosdollar. Een acerola is een barbadoskers. Een mummie is gemummificeerd. Vanbinnen wist ik het wel. maar het wilde me niet echt meer te binnen schieten. Prutswerk: 't is natemetaat, 't is (naatje) pet. Ik wil een (vol)
coca-colablikje (wel van de Coca-Cola Company), zo'n
Pepsi-Colaflesje (PepsiCo Inc.) gaat er bij mij niet in! Zo'n heerlijke
nasi-ramesfantasie gaat er altijd wel in. De paarden raceten nek aan nek [in een nek-aan-nekrace]. In de neecampagne hoopte het neekamp op veel nee-stemmers en dus op een nee-uitslag. Een nikab is een soort van kap, een gezichtssluier. De romanogotiek is een laatromaanse bouwstijl. Wanneer beleefde de nouvelle-vaguestroming [nouvelle vague] zijn toppunt? In de sleur des levens ben je uit op verandering, novarum rerum cupidus. Een kruising à niveau is een gelijkvloerse kruising.

8. Hij streeft naar vernieuwing, renouveau. Nouveautés: art nouveau (geen mv., jugendstil, in Engeland: libertystyle), haute(s) nouveautés (modesnufje(s)), nouveaux riches [+] (parvenu('s) of parvenuutje(s)) en nouveaux romans [+] (experimentele romanvorm(en)). De art pompier was een zekere schilderkunst. De artotheek is de kunstuitleen. Artnapping [stelen kunstwerk, losgeld] is verwant aan kidnapping [ontvoering]. Hij is artium liberalium magister (meervoud: magistri): meester in de vrije kunsten. A (À) la de art deco worden nog steeds
art-decoserviezen gemaakt. Een cadavre (mv. + s) exquis is een collectieve tekst of tekening. Aan de Noordzeekust vind je noordzeekrabben en sliptongen. Een normen-en-waardendebat is niet waardevrij of waardeloos, maar waardevol. Deze Noordpoolexpeditie gaat naar het noordpoolgebied. Een coeliakiepatiënt [see] eet glutenvrij.

9. Nordic walken (walking) is noords wandelen. Een dryade, maenade, najade en oreade zijn nimfen. De hoorn van Amalthea is de hoorn des overvloeds. Een calypso is een lied en een dans. Dafnia's (niet meer in VD; wetenschappelijke naam: Daphnia) zijn watervlooien. Een hamadryade is een bosnimf, de hyaden zijn de beek- en vijvernimfen. Een narcissus is naar Narcissus genoemd: die versmaadde de liefde van de nimf Echo. De nereïdengroep omvat vijftig nimfen. Een oceanide is een oceaannimf. Zoek op: nymfale [dagvlinder], nymfaeum (mv. nymfaea – grote fontein met waterleiding ernaartoe), nymfomanie (geslachtsdrift vrouwen, antoniem: satyriasis of donjuanisme – bij mannen dus), nymfo(mane) en nymphe du pavé [straathoer]. De Tour de France is de Ronde van Frankrijk. Breng even een glas Heineken, een flesje Amstel en een Jupiler mee, wil je? Zelfs off Broadway [in de buurt van – avant-garde] kun je een offday hebben bij het ten gehore brengen van offbeat [onbenadrukt maatdeel bij popmuziek]. Offline kun je niet melden offpiste te gaan skiën.

10. Kost zo'n offroad-gps nou veel extra? Je gebruikt die off the road, offroad. Waarom zet je dat offtopic [heeft niets met het onderwerp te maken] op dat offwhite [gebroken wit] bord? In een oeteldonk [droge plek in moeras] kom je alleen kikkers tegen, in Oeteldonk
['s-Hertogenbosch in carnavalstijd, onder prins Carnaval] alleen hossers [ww. hossen]. Oeds zijn fretloze [zonder fretten – metalen dwarsbalkjes van metaal of hoorn], elfsnarige Arabische luiten. Eigenlijk reuze beledigend, zo'n onheuse bejegening. Wie heeft die legotoren nou weer omvergelazerd? Omineus is met een omen [voorteken]. Bij een boustrofedon moet je om en om lezen.
'Half-en-half' en 'half-om-half' komen alleen bij eten en drinken voor. Doe mij maar een omelet [oh]. O mijn hemel, zeggen joden echt 'omein' voor 'amen' [slotwoord gebeden]? Ja. Met een olie- en azijnflesje heb je nog geen olie-en-azijnstel.