2089 Dictee zaterdag 06-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (111) √ x

Dictee – dictees [2089]

Oefendictee 746 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (111)

1. De Schotse drie is de schottisch of écossaise [dans]. Hij deed het met een schouderophalen af. Ik heb een schouwburgabonnement bij de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Scrapie is de schraapziekte [schapen, vergelijk gekkekoeienziekte]. Jullie zullen wel schriebes (honger) hebben. Die man is erg Schriftvast [Bijbelvast]. Die schrijver lijdt aan mogigrafie (schrijfkramp), niet aan een writer's block (schrijversblok - writer's blocksyndroom - uitz.). Wie zweert er nog bij de schrijfwijze van De Vries en Te Winkel? Inderdaad: Gezelle heeft Het schrijverke gedicht. De schrikgodin is Erinys. De kwantummechanica berust op de schrödingervergelijking en de onzekerheidsrelatie van Heisenberg. Een vijzelpomp berust op de schroef van Archimedes. Een schroodijzer is een schrooi-ijzer. Dat dier heeft een schubachtige, écaillé, squameuze huid. Met schubhuid heb je ichtyosis. Hij schuddebuikt [de buik doen schudden van het lachen] van het schuddebollen [het hoofd gedurig heen en weer bewegen, schudden] van de buurman.

2. Schudverlamming heet ook parkinson. Met '*maltezer*': maltezer(hond) (= Maltezer leeuwtje), Maltezer (inwoner, Maltees), Maltezer (bnw.), Maltezer kruis (johannieterkruis), Maltezer ridder (johannieter) en Maltezer appel, bichon (soort maltezer – de hond) en boomer (kruising chihuahua en maltezer). Met '*bakkebaard*': elvisbakkebaard, favoris [faa-voo-rie] (mv., bakkebaarden), koteletten (schertsend, bakkebaarden), ook: neukteugels of tochtlatten.
Onze-Lieve-Vrouwhalfoogst is Maria-Tenhemelopneming. Dat speltveld wordt morgen geoogst. Wat zijn dat nou weer: anbi's [in NL: algemeen nut beogende instelling] en sbbi's [in NL: sociaal belang behartigende instelling]? Trouwens, op '*bi': babi (varkensvlees), bambi (jong hertje), BBI (tweemaal, België – Belgische biotische index, rivierwater en Bijzondere Belastinginspectie), bi (Burundi op internet – landcode BI – of biseksueel), Bi (bismut), BI (businessintelligence), bibi (Belgisch-Nederlands: ik), birambi (blimbing) en ebi (extra beveiligde inrichting).

3. Verder: biribi (kansspel), (eco)combi, dyumbi (dwaalgeest), fayalobi (sierheester, Ixia), FBI, Galibi (indianentaal), habibi (schat), hebi (als last ervaren onhebbelijkheid), historia morbi (ziektegeschiedenis), hodie mihi, cras tibi (heden ik, morgen gij), holebi (verzamelnaam voor homoseksuelen, lesbiennes en biseksuelen), koolrabi, lesbi (znw., bnw.), marabi (Afrikaanse muziekstijl), mobi (mobiele telefoon), nabi (profeet van Allah), nihil conscire sibi (ook: nil conscire sibi): zich van geen kwaad bewust zijn, obi (Japanse gordel), rabbi (joodse godsdienstleraar), renminbi (munteenheid van China, vergelijk: yuan), urbi et orbi (pauszegen), vbi (vrijgestelde beleggingsinstelling), wahabi (wahabiet: aanhanger van een orthodoxe stroming binnen de islam) en wasabi (Japanse hete groene mierikswortelpasta).

4. Het was allemaal niet zo bie, scilicet [sc.] [te weten t.w., namelijk nl.]: bijzonder. De kinderen gaan zo meteen schuilee (schuilei, schuilevinkje) spelen. Hoe zat het ook alweer met de stalactieten
[c –lucht] en stalagmieten [g – grond]? Je moet daar schuinlinks afslaan. Dit is van foam [schuimrubber] gemaakt. Een barquette is een bakje, schuitje [voor ragout]. Hoeveel boeken over schuld en boete ken je? Nou, eigenlijk alleen Schuld en boete van F. Dostojewski. Die schuldenaren hebben een grote schuldenberg. Mea culpa: ik erken mijn schuld (ook: mea maxima culpa: mijn grote schuld – vooral r.-k.). Bij schuldvernieuwing vindt een zekere indeplaatsstelling plaats. Kan die schunnelap (schunnige vent) niet zonder schund (sjoent – prikkellectuur)? Hij is een canailleuze [gemeen, liederlijk] schurk. De belangen van binnenschippers worden gediend door Schuttevaer [vereniging belangen schippers]. Dat schutsel (schutting, heining) beschermt het schudsel (wat door schudden afgescheiden is). Wat zegt de Schutterijwet over de schutter(s)koning [VD - GB: alleen met tussen-s]? Niets! Hij is een schwadronneur [opschepper] pur sang. Vergeet het: Schwamm drüber [zand erover]. Filosofie is de scientia scientiarum [de wetenschap der wetenschappen].

5. Met zicht op Scylla en Charybdis zagen we de scilla's [geslacht van lelieachtige bolgewassen] groeien. De afkorting S.C.J. staat voor Sacro Corde Jesu (achter de naam s.c.j.). Een scooper is er voor grondverzet. Er waren veel scorbutieke [met scheurbuik] galeislaven. 'Scoreloos' is een raar woord: een 0-0-score is toch ook een score? Scrabbelen [GB 2025 ook: scrabblen!] is scrabble spelen. Lord Robert Baden-Powell, die ken je toch wel (van horen zeggen)? Padvinderij, scouting. Een scramasax was een zeker zwaard. Leuk, zo'n screwballcomedy [ouderwetse komische film met excentrieke personages en onwaarschijnlijke, lachwekkende verwikkelingen]. Wat is een SD-card [Eng.: secure digital card], en wat een SDRAM [synchronous dynamic random access memory, bepaalde geheugenchip]? In tien seconden (s) sec liep hij de honderd meter
[100 m]. Wat is er nu aan secondlifen (SL, Second Life spelen)? Veel sebum [huidsmeer] leidt tot seborroe (eu – een seborroïsch eczeem – overmatige talkafscheiding). Naast de freschi (fresco's – op verse laag kalk) hingen ook nog secchi (secco's – op droge ondergrond). Het Second Empire is het Tweede Keizerrijk (van Napoleon III).

6. In het begin der negentiende eeuw had je nog Secretarissen van Staat [hoge staatsambtenaren van ministeriële rang]. Dat weet eenieder: het is een secret de Polichinelle, een publiek geheim. De secunda Petri (altera pars Petri) is het verstand en heeft niets met de Bijbelse Petrus van doen [Franse humanist Petrus Ramus]. Secundis (temporibus) dubiisque rectus: in voorspoedige en in onzekere tijden standvastig. Secundum artem [s.a.] is lege artes [volgens de regelen der kunst - l.a.]. Opzoekitems: secundum genera [volgens de soorten], secundum legem [volgens de wet], secundum naturam [naar de natuur], secundum ordinem [op zijn beurt], secundum regulam [volgens de regel], secundum usum [volgens gebruik] en secundum veritatem [naar waarheid]. De kortste afkorting van sedecimo is 16^o (ook: 16^mo) [see-dee-sie-moo]. Sedertdien is hij spoorloos. De i-grec is de ypsilon. De bevolking van Saint Vincent en de Grenadines spreekt een soort van creools-Engels. Ik vind dat laatste raar geschreven (C?). Of is het net zoiets als Yankee-Engels [vroeger: Het creools is een creooltaal - *creool* nooit met hoofdletter!.

7. Trouwens, met 'creool*': angisa (hoofddoek creools-Surinaamse vrouwen), creolistiek, dogla (persoon van gemengd
creools-Hindoestaanse afkomst), gaucho (nomadische veehoeder, uit het creools), kaseko (traditionele creools-Surinaamse dansmuziek), kawina (idem), koto(misi) (creoolse vrouwendracht), mambo (Cubaanse gezelschapsdans), ratafia (fijne likeur), Sranan(g)(tongo) (Surinaams, takitaki), taffia (soort van rum), voodoo [oe] (rituele magie, ontleend aan creools-Frans), zouk (dansmuziek bestaande uit een creoolse mix van Afrikaanse gitaarstijlen, Caraïbische pop en Amerikaanse funk) en zydeco [zaaj-duh-koo](volksmuziek van Franstalige Amerikanen langs de Mississippi, sterk geïnspireerd door de Amerikaanse blues en de Franse musettemuziek). Een
sede-vacantist is sede vacante (erkent de zittende paus niet – dat is dus zonder echte sedisvacatie = echt vacant zijn).

8. Schijf je 'sedile' [see-die-luh] (mv.: sedilia – in een balustrade of muur ingebouwde zitplaats in het koor van een kerk) met een cedille? Nee, dus. In Antwerpen en in de Kempen savoureerden ze seef (seve, witbier). Het (de) seersucker [lijkt op crêpe] is vaak blauw-wit gestreept. Wie denkt er bij sacherijnig aan segrijn [zeker leer, ook: chagrijn!] en wie bij chagrijnig aan een sjacherjood [sjacheraar, scheldwoord]? Het rijmschema van een stanza of seguidilla is aba bab cc. Feyenoord won stans pede in uno: zonder enige inspanning, met het grootste gemak. De segwaytocht [k] eindigde op de SEH [Spoedeisende Hulp] met sehnsucht [nostalgische melancholie] naar de rolschaats. Hij heeft een seigneuriaal voorkomen, hij is het heertje. Een rasegoïst is se ipse amans sine rivali: iemand die van zichzelf houdt, zonder rivaal. Verblijfskosten worden ook wel séjour genoemd. De morselamp hebben we aan Morse te danken, de morsebel [meisje dat morst bij het eten] niet. De Sejm [seem] is de Poolse volksvertegenwoordiging. Een seksbom [kan niet ontploffen] heeft veel sexappeal. De seksextensie is xxx.

9. Heb je vaker van die sekscapadeneigingen [buitenechtelijk seksueel avontuur = slippertje]? Haal dat maar uit de seksshop en breng meteen sekt [Duitse mousserende wijn] mee. Het (de) sela is een rustpunt in de Psalmen. Hij blonk uit in sekte-ijver. Rijkdom moet natuurlijk geen selbstzweck [doel in zichzelf] worden. Welke zijn de s-elementen [eerste en tweede groep van het periodiek systeem der elementen]? Hij is een selfmade man, thans selenaut [maanvaarder] en op weg naar Selene [godin van de maan]. Een sembah is een gebaar van aanbiddende verering met plat tegen elkaar gelegde handen naar het nijgende voorhoofd. Semel et simul: in één keer en alles tegelijk. Semel pro semper: voor eens en voor al. Wat is een semicolon [puntkomma, kommapunt]? Dit keer zullen we sémillon [witte wijn] drinken bij de vis. Een semorschoen is een (semi)orthopedische schoen. Keizers van het Heilige Roomse Rijk heetten semper Augustus (962-1805). Semper eadem: altijd dezelfde. Semper et ubique: altijd en overal. Een semiet stamt van Sem af, een Semiet is een Jood.

10. Een semitist bestudeert de Semitische talen. Zoek maar op: semper fidelis [altijd getrouw], semper idem [zichzelf altijd gelijk], semper laborans [altijd aan het werk], semper paratus [steeds bereid], semper paratus pro justitia [altijd paraat voor de gerechtigheid], semper, ubique et ab omnibus [altijd, overal en door allen (toegepast op de geloofsstellingen van de rooms-katholieke kerk)], semper virens (altijdgroen), sempre agendo (Italiaans – altijd bezig) en sempre crescendo (ook: semper crescendo – muziek: steeds in sterkte toenemend, aanzwellend). In België heb je Kamer en de Senaat. Het stadsbestuur van Rome was democratisch: S.P.Q.R., Senatus Populusque Romanus. Hij is senior adviseur [bnw.] bij dat bedrijf, maar overweegt om seniorstarter [znw.] te worden. Bij de Japanse vechtsporten kent men senseis [aanspreekvorm leraar]. In haar geval was er zeker sprake van sense of urgency [gevoel dat er nodig iets moet gebeuren om een dringend probleem op te lossen e.d.].