2093 Dictee dinsdag 09-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (114)

Dictee – dictees [2093]

Oefendictee 743 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (114)

1. Een knipperlichtrelatie is een op-en-afrelatie [aan/uit-relatie]. Met zijn linkse deelde hij een knockdown uit. Het bleek uiteindelijk een
knock-out te zijn. Een knots is een knoddenstok [geen n uitspreken]. Met de PIGS-crisis (Portugal, Italië, Griekenland en Spanje – met groot begrotingstekort) wordt de knoflookcrisis aangeduid. De knolcyperus of aardamandel is een laaggroeiend niet-inheems cypergras. Was me dat een knoeper(d) van een joekel. Een andere naam voor de knolsteenbreek is sassefrasjes [mv.]. Van een leegloper weten we dat hij leegloopt (en dat zijn fietsband is leeggelopen). Is dat nu rya-, smyrna- of sudanknoopwerk [enige met oe is [GB] soedanrood: fout? – 2020: ook sudanrood!]? Pats-boem, knots-boem, rats-boem, daar had je het gedonder (in de glazen). Knotszwaaien, doen ze dat nog [gymnastiek]? In België betekent KNT: kinderen niet toegelaten. Wanneer krijg je een herodespremie [knuppelpremie: voor het slachten van jonge kalveren van tussen de 10 en 20 dagen oud]? Een koan [raadsel] van de zenmeester is onoplosbaar of paradoxaal [Hoe klinkt het klappen van één hand?]. De kobaltsteen is bekend als de lapis lazuli.

2. Leuk, zo'n kobbenpaartje [geen n uitspreken]: daar zullen wel kobeieren van komen. Het kobevlees is genoemd naar Kobe [Japanse stad] en wordt ook wagyuvlees genoemd. Met zijn kodak kodakte [fotograferen] hij een kodiakbeer. Het is een waarheid als een koe (lapalissade): hij heeft koeienfouten [geen n uitspreken] gemaakt. De koebba is de koepel van een koepelmoskee. Ongeloof vanuit het perspectief van de islam is koefr. Pyongyang is de hoofdstad en regeringszetel van Noord-Korea. Ze heeft een koefje [couveusekindje] gebaard. Niet voor consumptie: koeienpannenkoeken en -vlaaien. Wel voor consumptie: een koekeboterham, een bo van koekebrood. De koeketers wonen in Amsterdam of Zaandam (en de koekstedelingen in Deventer). De broek van Bertha (dikke bertha is een Kruppkanon) is een koelzeil. Waar is dat parc vaccinogène [koepokinrichting]? Courses zijn paarden- of motorrennen. Stoken ze daar kolie [kolengruis en stookolie]?

3. Koffiedikkijkerij is koffiedik kijken. Wat weet je van de Koïsche [Griekse eiland Kos] cultuur? De nieuwe kokes (geen boom!) voldoet prima [kookster, vrouwelijke kok]. Hoeveel koks-in-'t-ruim [matroos die de vleet – netten – in het ruim bergt] moeten we in dienst nemen? Zie je de Kolenzak [sterrenbeeld] aan de zuidelijke sterrenhemel? De Kolossus van Rhodos, is dat een wereldwonder? Ja. De goddelijke komedie heette oorspronkelijk La Divina Commedia. Zou ze weer erbovenop, eroverheen komen? Onze Agnes speelt altijd de komische Alte [komische rol van een oude dame in blijspelen]. De syntonische komma is de komma van Didymus [toonhoogteverschil in frequentie van 80:81], de pythagoreïsche komma die van Pythagoras [interval van ongeveer 1/8 noot, dat blijkt te resulteren wanneer men eerst een reeks van zeven octaven en vervolgens twaalf kwinten van de laagste tot de hoogste a stemt]. De KOMO-keur is het keurmerk van de Keuringsorganisatie Materialenonderzoek. Het konelmetaal is een kobalt-nikkellegering. Er zijn heel wat koningen: de koning der hel (Lucifer), de Koning der koningen [Christus – in het Boek der boeken = hebraïsme], de Koning der hemelen [God], de Drie Koningen (Wijzen uit het Oosten; ook: Driekoningen – Driekoningen = Epifanie, driekoningenfeest) en Koning Klant (nog niet in wdb. – wel: de klant is koning).

4. De reine-claude is de koningspruim. De koningsvrede was de Vrede van Antalcidas, tussen de Grieken en de Perzen. Wat doet de Koninklijke (Olie)? Is de Koninklijke Bibliotheek bij koninklijk besluit [GB, VD hoofdletters – wel allebei KB] ingesteld? De konstantinopel is de brandende liefde [plant]. Ik moet hiervan kond doen: Piet heeft een kouwe kont. De uitdrukkingen 'D.V.' [Deo volente = V.D. = volente Deo = V.D.] en 'ijs en weder dienende' verschillen geloofs- en gevoelsmatig nogal wat! Verdartelen is de tijd dartelend doorbrengen ('*dart*'), een taddart is een rechthoekig huis met één verdieping in Noord-Afrika, een
officier-tandarts is een militair tandarts, landart is een kunstrichting, een épreuve d'artiste is een artist's print, darts speel je (het dartsspel), een dart(s)bord is een dartboard, er bestaan speciale angsttandartsen en 'cet aveu dépouillé d'artifice' is 'die van alle gekunsteldheid ontdane bekentenis' (Racine).

5. De bedlegerige whizzkid deed toch nog betweterig bij zijn oudtante. Gezocht op '*klaas*': sinterklaasmutsenkruid, op sinterklaasavond voor Sinterklaas spelen, orthoklaas is veldspaat, we eten een paar klaasjesperen op en Klaas Vaak komt eraan. Sinterklaas, goedheilig man [GB ook: goedheiligman], en zijn Pieten. Sint-Niklaas is de Wase hoofdstad [Land van Waas, Oost-Vlaanderen]. Op '*claas*' niets gevonden. Een lampenkooi is een daviaan, davylamp of kooi van Davy [voor in de kolenmijn]. De kooi van Faraday [afschermen magnetische velden] is geen tijgerkooi. Lamscarré is lamsrack [ribstuk van het lam]. Een lamyai [lahm-jahj] is een longan (soort lychee [ee/ie]). Bij de grote of kleine jihad heb je geen hihats [twee bekkens] nodig. Bij LAN's denk je aan een local area network. Zij runnen een bacoveplantage [GB s, VD n/s]. Een scullery is een kooknis. Een koopal zal ook wel kopal kopen.

6. In het kader van het Kyotodoel kan er sprake zijn van een Kyotokrediet, maar ook van een CO₂-schuld. Het was een mooi stilleven: een bloeiend kooltje-vuur bij een brandend kooltje vuur. Koordmanchester is corduroy. Zonder koorddansersstok komt hij nooit over dat touw … Een concha is (ook) een koornis. Met een koortslip heb je herpes labialis: dat wordt veroorzaakt door het
herpes-simplexvirus [herpes simplex]. De herpes tonsurans is een schimmelziekte van de huid, veroorzaakt door een trichofytonsoort [niet zo in VD, ringworm, trichofytie = ringvuur]. Een koortsmiddel is een antipyreticum. Vind jij dat? O zo Koos! De afkorting cc staat voor kopie conform (carbon copy). Een madison is een koppelkoers en een koppelletter een ligatuur zoals æ. Koppiekoppie, dat je dat zomaar weet! Een oeioeimachine is een hoeihoutje of -stokje. Koppie-krauw: het moet wel een papegaai zijn die dat zegt (mens: koppie krauw).

7. Zou een cobra van kopra houden? Mijn eegade reist me achterna. De afkorting hm in internetadressen (onbewoond eiland!) verwijst naar de Heard- en McDonaldeilanden [landcode: HM]. De presides [presessen, enk. preses] van beide organen kregen carte blanche [blanco volmacht] van hun leden. In de koptisch-orthodoxe kerk spreekt geen kopt [christelijke afstammeling van de oude Egyptenaren] het aloude Koptisch [taal] meer. Op de korakora [vaartuig Molukken] werden drie kora's (West-Afrikaans tokkelinstrument) bespeeld. De Koranexegese is de tafsir. Het meervoud van 'korè' [gestileerde meisjes- of vrouwenfiguur] is 'korai', dat van 'kouros' [gestileerde naakte jongens- of mannenfiguur] is 'kouroi'. De Maagd [sterrenbeeld] bevat de Korenaar [ster van de eerste grootte, niet meer in VD]. Op Korfoe wonen de Korfioten, op Cyprus de Cyprioten [en de cyperse kat]. Komen in de Bijbelboeken 1 en 2 Korintiërs Korinthische zuilen voor? De Isthmus is trouwens de landengte van Korinthe (je weet wel: van die Isthmische Spelen), een mooi voorbeeld van een istmus in het algemeen. Een kornalijn is, zoals bekend, een carneool (ook: corneool) [edelsteen, edelgesteente] . Hij is al lang korpschef.

8. De eigenlijke titel van Rembrandts Nachtwacht luidt: De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren. Een korsak (nee, geen kozak) is een steppevos. Je hoort het goed: een kornuis (soort oven, ook: moffel). Een beetje korsettenwinkel (korsetterie) heeft een corsetière in dienst. Bij het bekijken van de licheen (korstmos) genoten we van onze lychees [ee/ie]. Je kunt die stok het best kort bij het midden vasthouden (en hou(d) deze kortbij). Het woord 'kortegaard' komt van 'corps de garde' [wachthuis, ook voor 's nachts aangehouden personen]. Maffiosi zijn niet gecharmeerd van de korteklapmethode [snel criminele organisatie uitschakelen]. De korte maand februari wordt ook wel kortemaand genoemd. In de dagen van olim [vroeger] kortten de dagen in de herfst sneller dan nu, zo lijkt het wel: gewenning? De kortgestrafte (jongedame – jonge dame) verliet de penitentiaire inrichting (p.i.) kortgeknipt, kortgenageld en kortgerokt. In de kortijd kort men [met de kor (= zeker net) vissen].

9. Zo'n kortjakje doet me denken aan de vrouw uit het bekende volksliedje. Tegenover de brachycefalen [kortschedelig] staan de dolichocefalen [langschedelig]. Tachy- of stenografie is kortschrift. Hij kortstaartte het paard, hij angliseerde (coupeerde) het. We kennen de boskortsteel en de gevinde kortsteel [planten]. De kortte van de voorstelling verbaasde me (en ze kortten deze gisteren nog verder in). Met een minieme smaak ervaar je weinig van zoette en zoutte. Een koruna [Tsjechische kroon – CZK] is 100 heller [SKK = voormalige Slowaakse kroon of koruna]. Haar kosewörter [vleinaam – kosewort] zijn 'honnepon' en 'likkepot'. Een vrouwelijk kosmopolietengezelschap is een feminiene ubiquistengroep [voelen zich overal thuis]. De kosmos is supergroot, de cosmos bereklein [plantje]. Het Feest van het Kostbaar Bloed is een rooms-katholieke feestdag, op 1 juli, ter ere van het bloed dat Christus vergoot. Vergeet de kosteloosprocederenmogelijkheid niet: wordt pro-Deaan, procedeer pro Deo (P.D.)!

10. Ik wil het je tegen de kostende prijs leveren. Een koto lijkt op een citer, een kotomisi kun je dragen. De kotmadam was deze kotstudent kotszat. Kou lijden moet wel tot verkoudheid leiden. Koublekken is blauwbekken. Hoe je een koude oorlog goed moet voeren, leer je van de Koude Oorlog: denk aan de Koude Oorlogretoriek. Cryotherapie is een koudebehandeling. Er wordt een kou-inval verwacht. Kouvatten is een koutje vatten. Het Kozakkenkorps voerde een kozakkendans uit. Zo'n cousin [titel een het hof] is geen kozijn [neef]. Bij het auditen [de organisatie van een bedrijf kritisch doorlichten] wordt vaak met de KPI (key performance indicator) gewerkt. Een kraagbeer is een koema. Ik heb nog allerhande allerlei.