Dictee – dictees [2112]
Oefendictee 728 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (129)
1. Hij was de fax et tuba [aanvoerder] van de belhamels. Tot befs: tot we elkaar nog eens bellen, e-mailen, faxen, sms'en! Dat beffen is bellen, e-mailen, faxen. Ook met een all-in-one [o.a. pc met processor in de monitor] kun je faxen. Op schilderijen betekent 'fecit' (afkorting: fec.): heeft het gemaakt. Een ander woord voor 'feces' is 'fecaliën'. De biddag voor gewas en arbeid valt in Nederland op de tweede woensdag in maart. De Biddag is een rooms-katholieke aangelegenheid, maar niet algemeen. We zitten hier niet pour ses beaux yeux. Met '*fae*' vond ik: alfa-effect, Faeröerder, faëton (vogel of rijtuig), faex populi [ee oo oe ie] (de heffe des volks, het gepeupel), nymfaeum (fontein) en prerafaëlitisch. Varietas delectat: verandering van spijs doet eten. Een folade is een steenboorder. Bij een societas leonina (leonina societas) krijgt de een alles en de ander niets.
2. Hij barst van nijd: rumpitur invidia. Die uitdrukking komt van de fabel met daarin 'rana in fabula' (de kikker in de fabel). Hij was praecepto monitus: gewaarschuwd door een goede raad. De ipecacuanha is een kina-achtige plant uit Zuid-Amerika. Dat is niks voor hem – asinus ad lyram – hij is ervoor geschikt als een ezel tot het bespelen van een lier. Acalefen zijn zeekwallen, aferesis is het wegvallen van een letter: 't in plaats van het. We gingen theeën in het thee-etablissement [teaën]. De brandnetelfamilie bestaat uit urticaceeën [uh]. We eten tamme-eendenborst. Poe-ee, jongejonge, allemachtig. De familie van de polemoniaceeën behoort tot de tweezaadlobbigen. Hij is zo lauw als een laodiceeër. Kastanje-eek is schors van kastanjeboom. Morgen vieren ze het halve-eeuwfeest (wel helemaal). Breek 'fierljeppen' eens goed af! Fier-ljep-pen!
3. Hij ging met zijn doorsnee-echtgenote op diepzee-expeditie; ze zagen nog een brilzee-eend ook. Een Atjeher en een Atjehse kookten voor hen. Het zijn malefijten [stormvogel] die regen en wind schijten. Konfijtedalen zijn gekonfijte vruchten (confituren, ook: Franse vruchten, bigarreaus). Het is een feit, dat hij fijt (panaritium) had. De feniks vloog door de sfinxenlaan. 'Feta' [kaas] vind je ook in (meth)amfetamine, cafetaria-uitbater en taffetas. Hij fêteerde ons op een rondje feta. De efeten oordeelden in het oude Athene over burgerlijke rechtszaken. Op het fête galante [mv. s + s] werd een fête champêtre [idem] uitgebeeld. Te(n) nutte is ten profijte. Een feuille [mv. s] de chou is een minderwaardige krant. Een feuille morte (dwarrelvlucht, mv.: s + s) is een toer in de luchtacrobatiek. Zouden er op een fetisjparty ook artisjokken genuttigd worden?
4. De feut (België: schacht) was getuige van haar zelfeuthanasie. Zo'n maffiastaat is toch een fiasco. Het fiat executie maakt de uitvoering van het vonnis mogelijk. Wat in te voegen is, krijgt het predicaat 'fiat insertio' (in te voegen, f.i.). Een fichu (fichuutje) is een driekantige halsdoek voor dames. Wat zijn grafiches? De grafici en de rectores magnifici kregen ficussen. Een pastor fidus animarum fidelium is een trouwe herder van de gelovige zielen en een fidus Achates een trouw metgezel. Hij is fijnbesnaard en fijngevoelig. In het entrefilet [ingevoegd bericht krant] werd verwezen naar contrefilet [vlees achterbil rund], filet americain, filet mignon, filet d'anvers en filet pur. Hij houdt van films noirs [+]. De AAA is de triple A voor financiële instellingen (en PPP is Triple P: people, planet, profit). Respice finem (let op het einde), want sub finem (in fine) trekt hij een belangrijke conclusie. Is dat nou de fine fleur van Nergenshuizen?
5. Hij streed ad finem [tot het einde]. De duchennepatiënten missen dystrofine [eiwit spiercellen]. Zo'n eenzaam confinement valt om (voor) de(n) drommel niet mee. Ik stuur dit ter/n fine van jullie eindrapportage. Is dit mijn finest hour? De toekomst zal het leren. De tuinlieden vormen het adamsgild [Adam als patroon]. Hij heeft het ad amussim [zorgvuldig] overwogen. Van GB moet je adapter schrijven (VD ook: adaptor). Hij zal dat ad assem, tot op de laatste cent, betalen! Bij rokeren voer je een korte of lange rokade uit [bij schaken]. U mag dit ad bene placitum – naar welgevallen – wijzigen. Een adc is een aide de camp, een adjudant. De ADCA is de autosomaal dominante cerebellaire ataxie (ziekte waarbij een degeneratie van de kleine hersenen optreedt). Al die ellende, en dan ook nog ad corpus, alles bij elkaar, ineens.
6. Tegen de verkiezingen doen politici alles ad captandum vulgus, om de grote hoop voor zich te winnen. Franc-tireurs zijn gewapende vrijbuiters. Vivant: lang zullen ze leven! De viva vox (het gesproken woord) wordt viva voce (mondeling) overgebracht. Een mens heeft niet veel nodig: vivere parvo. Vivere pericolosamente (gevaarlijk leven) kun je beter niet doen. Dat old finish interieur vind ik mooi. Het jozefinisme wil de kerk ondergeschikt maken aan de staat. Is het 'nog is Polen niet verloren' of 'finis Poloniae' (de hoogste graad van wanhoop). Bij een close finish kan een fotofinish helpen. Ik vind dat de finishing touch ontbreekt. Wie heeft bedacht om in het Nederlands 'phishing' te schrijven (en phablet)? De uitdrukking 'op de flacon [= fles] gaan' [een bankroet] maakt een flaconneur (flessentrekker) toch heel veel sympathieker dan 'op de fles gaan' en 'flessentrekker'?
7. Met de style [ie] flamboyant wordt de flamboyante gotiek bedoeld. Flappen tappen doe je aan een flappentap(per). Teflon is gewoon polytetrafluorethyleen. Wie weet er nog wat prévôts zijn? Antwoord: niveaus bij het schermen! Als toetje kregen we allebei île(s) flottantes. Het kemalisme is gegrondvest door Mustafa Kemal Atatürk. De wenteling der verschijnselen is der Erscheinungen Flucht. De Flucht in die Öffentlichkeit is de vlucht in de openbaarheid. Een fluctus in simpulo is een storm in een glas water. Motos componere fluctus is de opgejaagde golven tot kalmte brengen. Auf Flügeln des Gesanges is op de vleugels van het lied. Een stuka is een bepaald type duikbommenwerper. Fluor albus: witte vloed (leukorroe). Je zult maar refluxesofagitis [slokdarmontsteking door terugstromen] hebben. Newton sprak van fluxierekening. Zijn 'flux de bouche' en 'flux de paroles' synoniemen? Ja: radheid van tong, welbespraaktheid.
8. Trichloorfluormethaan tast net als andere cfk's de ozonlaag aan. Een flügelhorn is een bugel. Hij is flutkundoloog [pseudowetenschap] . Butterfly's zijn vlinderdasjes, het butterflyeffect treedt op in de chaostheorie, fly-and-drive is hetzelfde als fly-drive, politici verspreiden flyers (als ze de kiezer weer van node hebben), de Flying Dutchman is de Vliegende Hollander, een fly-over is een kruisingsvrij verkeersknooppunt en hoflyriek en no-flyzone [met vliegverbod]: zoek die maar op! In een casus foederis [eu – een verdrag treedt in werking] moet gewapende hulp verleend worden. Gezocht op 'four': Balfour Declaration, Big Four, déjeuner à la fourchette (in plaats van een gewoon dejeuner – met vlees of vis), fourball [vierbal, golf – 2 paren], four in hands [rijtuig, 4 paarden van de bok bereden], fourneren [verschaffen], fournituren [benodigdheden voor handwerk], fournisseur de la Cour [hofleverancier], fourragères [schouderkwasten met koorden op uniform], fourré(s) [koekje, middenlaag crème], fourth estate [vierde stand, pers], fourwheeldrive [awd, fwd, 4wd], petitfour [fijn koekje, papieren bakje], plusfour [drollenvanger, golfbroek], de winter of our discontent [misnoegen] en volgefourneerd [volgestort, aandelen].
9. Uit een flûte drink je champagne. Duivelsdrek is asafoetida [ee], een specerij. Een sjanfoeter is een schelm, een deugniet. Vandaag praten we over de noord- en zuidföhn. Ganzenleverpastei kun je benoemen als (pâté de) foie gras, een overheerlijke paté. De uitspraak van 'focaccia' correspondeert met die van 'carpaccio' en 'capriccio', die van 'Pinokkio' met 'macchiato'. De voorzijde van blad 11 wordt aangeduid met folio 11 recto (afkorting: ro of r.), de achterzijde met folio 11 verso (afkorting: vo of v.). Iets recto verso bedrukken is dubbelzijdig. Met folio recto wordt de voorzijde van een blad (bij een opengeslagen boek is dat de rechterpagina) bedoeld (afkorting: foro). Ik heb u ratione officii (ambtshalve) aangeslagen voor dat bedrag. Een netsuke is een zegeldoosje, inro of gordelknoop. De Folketing is het Deense parlement.
10.
Hij draagt een norfolkpakje. Is folky folktronica
hetzelfde als electrofolk? Ik ga dat
niet in folle [voetstoots] aannemen. De
folle du logis is de benaming van de verbeelding. Denken jullie aan
de
follow-up? Fonduen is fondue nuttigen. Vleesfondue is fondue
bourguignonne en kaasfondue is fondue savoyarde. Chinese klokjes
heten forsythia's. Je kunt ATP
(adenosinetrifosfaat)
als fosforylerend agens gebruiken.
Oxidatieve fosforylering vindt in
levende cellen plaats. Een morgue is een soort lijkenhuis.
Zwavelzuurvergiftiging heet sulfoxysme. Heb je die foxy
[aantrekkelijk] chick gezien? Immortels
zijn leden van de Académie française (devies:
à l'immortalité – de
onsterfelijken). Die hechten aan
la clarté française en vergaderen meestal met veertig personen (de
veertigen).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten