Dictee - dictees [1435]
Nou, vooruit, dan 650 ook maar, geheel gereviseerd (vooral betekenissen toegevoegd), nog 206 te gaan!
Dictee 650
(DCL) Dictee Specialisten [oud] (05-09-2013)
1. De
partes orationis zijn de woordsoorten en de partes posteriores de billen. Je particeps
tori [bedgeno(o)t(e)] kan best je particeps
criminis [medeplichtige, partner in crime] zijn.
Bij appelen en peren kan parthenocarpie [vruchtvorming
zonder bevruchting] voorkomen. Het participium praesentis is het
tegenwoordig deelwoord, het participium perfectum het verleden deelwoord. Een
partie carrée is een gezelschap van vier personen in twee paren: twee dames en
twee heren. Hij koos de wijste partij, maar heeft verder geen partij getrokken
voor iets of iemand. Was dat een crime passionnel? Partners in crime zijn onafscheidelijke
metgezellen. Dat is part of the deal, of the game, of the job [dat hoort er nu eenmaal bij]. Een partyflock [groep mensen] attendeert elkaar op house- en
dancefeesten. Laat maar zitten, parum refert: er is weinig aan gelegen, het
komt er weinig op aan. Een parurier [uu-rjee] is een handelaar in sieraden. Een
pasanggrahan is een zeker gouvernementsgebouw in
Indië. Gewestelijk is Jan van pas de verlangde bruidegom.
2. Hocus
pocus pilatus pas! Hij woont nog geen twee passen hiervandaan. Aanvaard dit als
een parvum non parvae amicitiae pignus: een klein bewijs van een allerminst
kleine vriendschap. Een parvenu is volgens VD een nouveau riche [mv. nouveaux riches]. Parva componere
magnis is niet altijd gepast: het kleine met het grote vergelijken. Een der
hogere programmeertalen is Pascal. De passen: pas de charge (militaire stormpas), pas de deux (balletdans voor twee personen), pas de géant (reuzenstap of vrijgeleidebrief) en pas des patineurs (gang van schaatsenrijders, snelle gang). Het is
Pasen en Pinksteren bij hem [het gaat hem goed].
Dit boek heeft een dos passé [vlakke, vierkante rug].
De passé défini [handeling als afgesloten
voorstellen] heeft als antoniem de imparfait [imperfectum.
o.v.t., onvoltooid verleden tijd]. Is een passeerzeef een passe-vite? Ja: roerzeef. Bij het volleybal (niet baseball!) is de verleden tijd van hij passt
hij passte. Passepoileren is paspelen [omboorden].
Met deze Passer [sterrenbeeld] kun je geen
cirkels trekken, die staat aan het zuidelijk halfrond.
3. Het
chemisch element erbium, een lanthanoïde, atoomnummer 68 (symbool: Er), is genoemd naar Ytterby. We hebben
een vierpersoonscottage gehuurd. Over een passerelle [loopbrug
voor voetgangers] kun je lopen. Kun je een passevolant [maakt getal vol, hoort niet bij de troep] zijn
bij wijze van passe-temps [tijdverdrijf]? De
arma Christi zijn de passiewerktuigen. Pacifisme [streven
naar duurzame vrede] is beslist geen passivisme [lijdelijkheid].
Een passpiegel is een psyché, maar wat doet een passloper bij volleybal (en was Hannibal een pasloper)? Pastastrikjes
worden farfalle genoemd. Emser [geneesmiddel]
en Drostes pastilles ['t is gewoon lekker] dienden
verschillende doelen. Het decanaat of dekenaat is het gebied van een deken. Het
diaconicum [diakonikon – ruimte, rechts van de
apsis, kleedruimte] en de prothesis [links,
offergaven] vormen de pastophoria [verzamelnaam van die twee]. De zesde symfonie van
Beethoven is de pastorale. Een pastor fidus animarum fidelium is een trouwe
herder van de gelovige zielen. Is Clinton ook past president? Ja. Die schaakpartij is past praying for [verloren, niet meer te redden]. Een pastor loci
is een lokale pastoor. Een pataat of bataat is een zoete
aardappel. Ik wil alleen patat met, een patatje met.
4. Pata
negra is fijne Spaanse gedroogde ham van varkens met zwarte poten. Pâte kun je
niet eten – denk maar aan pâte de verre [glaspoeder
met fixeermiddel], paté wel – denk maar
aan pâté de foie gras (ganzenleverpastei).
Kruimeldeeg is overigens pâte brisée. Patentgeel wordt ook Turners geel
genoemd. Patentlood of Thomsons lood is een loodtoestel [peillood met aflezing]. Je hebt paters jezuïeten en paters
goedleven [gemakkelijk leven en welgedaan].
Een patertje kun je dansen. Geleende dingen moet je als een pater familias, een
(goed) huisvader, beheren. Gelieve geen
Frans Paternoster te bidden [vloeken]. Ook
Cicero was vader des vaderlands, pater patriae (P.P.),
maar wij hebben onze eigen Vader des Vaderlands (Prins
Willem I). Pathemata mathemata: door pijnlijke ervaringen en schade
wordt men wijs (vergelijk: mathemata pathemata:
wiskunde is lijden). Komt het epd (elektronisch
patiëntendossier) er nog? Volgens Seneca zijn vrouwen geboren om te
lijden: pati natae.
5. Hij is
een gladjanus [gewiekste vent] van een
patjakker [smeerlap]. De evangelist Johannes
beleefde zijn patmos [onaangenaam oord waar je afgezonderd
zit] op Patmos [eiland ten westen van Samos].
Een algemene uitdrukking voor vroede vaderen is patres conscripti (P.C.) De vaderlijke macht wordt patria potestas
genoemd. Voltaire was de patriarch van Ferney. Het Patrimonium Petri is het
gebied van Vaticaanstad. De chef-kok is de patron-cuisinier. Wat is een
patronymicum [patroniem, vadersnaam]? Een
giberne is een patroontas [voor jagers]. De
ChristenUnie, een fusie van GPV en RPF, was tegen. Akkebah, wat een vies eten! Het Akkadisch [taal] werd in het oude Mesopotamië gesproken. Een
arcadisch gedicht is landelijk en eenvoudig zoals in Arcadië (Arcadia landschap op de Peloponnesus, in de lit(t)eratuur voorgesteld als
het land van onschuld en vrede).
6. Een akant is de acanthus [doornachtige
plant]. Een Ajacied speelt in Ajax. De afkorting ajb. betekent
alsjeblieft. Met gesloten deuren is à huis clos. Hulpen: aide de camp (adjudant), aide de cuisine (hulpkok), aide-mémoire (geheugensteuntje)
en aide-ménage (hulp in de huishouding,
interieurverzorgster). A (ab)
incunabilis: van de wieg af. Ainsi soit-il: het zij zo. Een airshot is een
whiff [bal niet raken bij golf]. Hij is expert
in het zich gewichtig voordoen: air d'importance. Geef de patchoeliolie eens aan, wil je? Zijdekapok wordt akon
genoemd. Het Parthenon is op de Akropolis op Perzenpuin [resten van door de Perzen verwoeste tempels] gebouwd. Op de
wijze van: à la baisse (short gaan), à la
belle étoile (in de openlucht, onder de blote
hemel), à la barbe de (voor de baard van, in
weerwil van, ondanks), à la bonne heure (nou,
vooruit dan maar), à la carte (volgens de
menukaart), à la crème (met room: chocolat,
café, spinazie), à la façon (op de manier
van; façonneren is fatsoeneren) en à la minute [onmiddellijk,
terstond, meteen].
7. Verder: à la façon de Venise (zoals een façon-de-venisekaraf), à la fanfare (term uit de boekbinderij), à la fortune du pot (wat de pot schaft), à la guerre comme à la guerre
(men moet zich naar tijd en omstandigheden weten te
schikken), à la jardinière (met groenten
opgemaakt), à la meunière (voor het bakken
door de bloem gehaald), à la mode (volgens
de vigerende mode), à la nage (in het
kookvocht opgediend), à la page (op de
hoogte van de laatste ontwikkelingen), à la recherche du temps perdu (frase ter aanduiding van de herbeleving van een lang
voorbije tijd, vooral door triviale aanleidingen), à la rigueur (als het beslist moet), à la sardine (zoals men een sardineblikje openmaakt), à la
tartare (met pikante saus), a latere (volledige bevoegdheid – van de paus – tot onderhandelen
hebbend) en als laatste à la veille d'un grand événement (aan de vooravond van een grote gebeurtenis).
8. Hier voor
mij liggen twee albums: een album [liber] amicorum
[boekje van of voor de vrienden] en een
album studiosorum [naam van alle studenten ooit].
Hij is albus in albis, wijs onder de wijzen. Al dente (bijtgaar,
niet-papperig) is niet te zachtgekookt, zó dat men erop moet kauwen bij
het eten. Een alderman is vergelijkbaar met een wethouder [pardon, BE: of schepen]. De aleppo-inkt is een
Aleppisch product. Al fresco: op verse, natte kalk, aliena vivere quadra:
klaplopen, alieni temporis flores: bloemen van een vroegere tijd, a limine: van
het begin af, reeds onmiddellijk, à l'improviste: onvoorbereid, à
l'immortalité: aan de onsterfelijkheid, zie: Académie française, à l'instar:
naar de wijze van, aliquis in omnibus, nullus in singulis: iemand die een
beetje thuis is in alles, maar niets geheel beheerst, a little more than kin
and less than kind: iets meer dan verwant en minder dan bevriend, aliud et
idem: iets anders en toch hetzelfde en ten slotte alius et idem: een ander en
toch dezelfde.
9. Zouden pekans [vismarter] pecannoten [dessertnoot]
lusten? Hij dient slechts als alibiali [excuusallochtoon].
Alive-and-kicking is nog steeds goed functionerend (in
weerwil van wat men zou verwachten). Hij weet alles à livre ouvert [waar je het boek ook opent, zonder je voor te bereiden].
Ze riepen in koor: 'Allahoe akbar' [bij moslims:
God is de grootste]. De allemande is een Duitse dans in driekwartsmaat.
Voor de uitspraak van 'alliancering' [echt een
ring!] zou een koppelteken niet misstaan. Het is all in the game [erbij horend]: all-over [patroon
of weefsel], all right [prima, afgesproken],
allrisk(dekking) [autoverzekering],
allrounder [beheerst alle onderdelen van vak of
sport], allseason [geschikt voor alle
jaargetijden], all the way [tot het bittere
einde], alltime high [record bij beurskoers]
en all'unisono (op dezelfde toon). De
kinderen speelden op de aloenaloen [ruim vierkant
grasplein voor de woningen van de regenten en hoofden op Java, stadsplein].
All the perfumes of Arabia is een hyperbolische formule met als waarde 'niets
ter wereld'. 'One dollar, one vote' (niet in wdb.)
is de symbolisering van de almighty dollar [in de
economie vormen de dollars een soort van 'stemmen']. Al secco (a secco) is op een droge ondergrond (geschilderd). De alstroemeria (incalelie) en de althea (zeemaluwe)
bloeiden. Alta mente repostum: diep in de ziel bewaard. Altera pars Petri: het verstand.
10. Alterum tantum: nog eens zoveel. Zonder ambages [omhaal van woorden] beëindigde hij het gesprek.
De AMB is de Acht Meibeweging. Ik heb een Amati [originele
viool] gekocht. De afkorting a.m. betekent mede: amica manu, door
vriendenhand (bezorgd). Gewapenderhand is à
main armée, a majore ad minus is van het grote tot het kleine, een amant
attitré is een officiële minnaar en een amant de coeur een geliefde. Ze zouden
weer veel ambras [drukte, ophef, poeha – ook: embarras]
maken. Ook in Qatar is er een Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden. Wat
houdt ambushmarketing [rond
een evenement van de concurrent] in? Je bent een âme de boue, een
verachtelijk wezen. Een amelanchier is een krentenboompje. Amabile is liefelijk
(lieflijk).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten