Dictee – dictees [3419]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee jan 2020 (3), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1043)
1. Een spartaan is zeer gehard. De inhoud van een stèle (GB ook: stele) is 100 kuub, 100 stère (m3 – st, S, niet-SI-eenheid). Het SDI is het Strategic Defense Initiative [1983, VS, ruimteschild]. Wij winkelen altijd in die super-de-luxe doe-het-zelfzaak. Stik, doe het zelf maar! De Sydneyer liet zijn sydniërs [paard] lustig ronddraven. Bij het bal na zag je majorettes niet meer twirlen [marcheren en jongleren], maar twerken [op seksueel suggestieve manier dansen]. Over het mv. van ‘majorette’ zijn VD [n/s] en GB [s] het niet eens, wel over de schrijfwijze van ‘majorettekorps’. Naast ‘aloë’ moet je ook ‘aloë’s’ en ‘aloëetjes’ goed kunnen schrijven. Ze was begeistert. Je kunt een schop met mijn bootee [laars] tegen je booty [achterwerk] krijgen! Zou het woord ‘borsjtsjgrrltje’ recordhouder van aaneengesloten medeklinkers (hier: 12) zijn? Deciljard [10^63] gedeeld door deciljoen [10^60] is duizend [10^3], milliljard [10^6003] gedeeld door milliljoen [10^6000] trouwens ook. ‘Koe’ en ‘rund’ zijn 3 resp. 4 letterwoorden.
2. Gezocht op *gout* (in VD): arrière-goûts (mv., nasmaak, onaangename bijsmaak), à son goût (naar zijn, haar smaak), de haut goût (sterk gekruid), goût de contradiction (gmv., neiging, lust tot tegenspraak= dwarsdrijverij), goûter (op rooms-katholieke kostscholen lichte maaltijd in de namiddag = vieruurtje), le goût de la perfection qui stérilise (het onvruchtbaar makende verlangen naar volmaaktheid), agouta (zekere solenodon – lijkt op de spitsmuis), coming-out (uit de kast komen), degout (afkeer, walging), degoutant (onsmakelijk, walgelijk), degouteren (doen walgen, tegenstaan, afkeer inboezemen), dug-out (langs speelveld), egoutteur (wals in de papierindustrie), BE: gedegouteerd zijn van = walgen van, genoeg hebben van, gouteren (proeven, goedkeuren), goutte militaire (vero: druiper), gouttière (grafische industrie: dubbele, parallel lopende haarlijntjes), hang-out (hangplek horeca, website), opting-out (bedrijven: terugtrekken uit collectieve verzekeringen), ragout(broodje) en ragoutje (mengelmoes).
3. De
asowoning werd gedeclutterd (ontrommeld).
De collébal [biljarten,
vast tegen de band] werd gedecolleerd [vgl.
decolleté]. Tot de euthanasie werd de concert [gezamenlijk,
in overleg] besloten. De coutume
[naar, uit gewoonte] knalden ze erop
los. De ziekte had een gunstige decursus [beloop].
Een deelvak [schoolvak, minder uren] is
nu eenmaal geen heelvak [idem, compleet, gewone
aantal uren]. ‘Afvallingswedstrijd’ is een typisch Vlaams
woord voor afvalwedstrijd. In een deësis [voorstelling
in Byzantijnse kunst] zie je Christus, Maria en Johannes de
Doper. De insectenwerende stof
N,N-di-ethyl-meta-tolueenamide
noemen we meestal DEET. De DéFI
is de Démocrate
Fédéraliste Indépendant (een
Belgische politieke partij). De functie y = x2 + 3
is definiet [altijd] positief. Een degoe
is een struikrat. De blue monday (meest
depressieve dag van het jaar) valt in januari, de Black Friday
valt in november (4e (sic!)
donderdag + dagen eromheen): retailbedrijven (winkels,
internet) lokken particuliere klanten met koopjes. Een retard
[rie-tahrt]
is een achterlijk iemand.
4. Een
délai [èh]
is de uitstel van een termijn. De Deltametropool omvat de Randstad,
Almere, Amersfoort en de regio Dordrecht. Het Deltaplan leidde tot de
Deltawerken. Dat is een mooie deltoïdeafbeelding [baan
van punt op een cirkel, die in een grotere cirkel rolt]! Ik
kom demee, temet [aanstonds]. Een
dementi is een loochening of logenstraffing. Is dat nou dementia
senilis of praesenilis [dementie, in ouderdom
c.q. in de jeugd al]? En relief is in reliëf. Je hebt
vlakreliëf (bas-reliëf, laagreliëf, relief
en bas), demi-reliëf (halfreliëf)
en haut-reliëf (hoogreliëf). In de VS
zijn de democraten en de republikeinen de leden van de Democratische
en de Republikeinse Partij. Demulgeren is
de-emulgeren [emulsie:
dispersie van een vloeistof in een andere vloeistof]. Hoelang
kennen we de denisovamens [uitgestorven
mensensoort, die in Siberië en Zuidoost-Azië leefde – bv. in de
Denisagrot] eigenlijk al? Hoe lang
is deze tunnel? Er zijn denk- en doemensen. Is dat geen lekker
dennennaaldenbedje? Vooral de [ee]
nocte [uh]
[‘s nachts] leeft hij op. De
[ee] novo [opnieuw]
zat hij daar dente superbo [met lange tanden].
Met Gods gunst (D.F.
= Deo
favente),
annuente Deo, Deo annuente, favente Deo. Uit dépit, geërgerd, droop
hij af. Als x tot de derde zeventwintigduizend is, is x dertig [30
x 30 x 30 = 27.000]. MKD
is de denar (Noord-Macedonië).
5. Een
derdepart is een derde deel. (De) rigore
juris is naar de gestrengheid der wet. Dat kledingvoorschrift is de
rigueur (dwingend, verplicht). Der
jüdische Selbsthass is de haat van de
Joden jegens zichzelf. Die luie lui
zitten op derlui (d’r lui) achterste.
Zij volgt alle derniers cris [laatste
modesnufjes]. De dershane [dèhrs-haa-nèh]
is de collegezaal van een medresse [madrasse,
moskeeschool]. De meestercrimineel werd overgeplaatst naar de
ebi [extra
beveiligde
inrichting] in Vught. Naast het
hbo [hoger
beroepsonderwijs]
komt nu ook het wo [wetenschappelijk
onderwijs]
in actie. De sms-uitdrukking [short
message
service]
OMG betekent: oh
my God. Die
desaveu
[dee-zaa-veu] (loochening,
ontkenning) was voor hem een déjà vuutje [iets,
al eerder meegemaakt of gezien]. Trieste tocht, die
nederdaling ter helle: descensus ad inferos
(dee-sjèhn-zoes-aht-ihn-fee-rohs). Al
die bombarie [lawaai, rumoer, ophef] is
des Guten zuviel (te veel – de trop – van
het goede – een teveel aan goeds).
Duidelijk werd die uitleg in orakeltaal (de/ex
tripode dictum) niet echt. Die zege was een deugddoener [ww.
deugd doen]. Een supraporte [sopraporte]
is een deurstuk (erboven).
6. Aan dovemans deur is geen dovemansgesprek voor dovemansoren mogelijk. Diacetonalcohol is 4-hydroxy-4-methyl-2-pentanon. De discussie had veel weg van een dialogue de sourds [partijen die elkaar in feite negeren]. De Diamanten Film wordt (in NL) bij (na) één miljoen bioscoopbezoekers uitgereikt. Wat is diamantboort? Poeder om te slijpen/polijsten. Een diamantfazant is een ladyamherstfazant. In ‘(het) dichtbij wonen’ en ‘(de) dichtbije geluiden’ is er wel degelijk sprake van een bnw. De behoeftige werd afgescheept met dicta docta pro datis (wijze woorden in plaats van gaven). Op het houtenjassenpark [begraafplaats] heerste die Ruhe eines Kirchhofs. O ja, voor ’dierendag’ mag je ook ‘Werelddierendag’ schrijven. De verdomde plicht, dat is die verdammte Pflicht. Spijers zijn (ge)dijers [kinderen die spugen, groeien het snelst]. Met een dijketting [etting = recht van beweiding] kun je niets vastmaken. Zogezegd, als het ware is q.d.: quasi dictum, quasi dicat. Met dica* alleen dicarbonzuur en dicatalectisch [van verzen: waaraan in het midden en op het einde een (vers)voet ontbreekt]. Dus verder bijvoorbeeld dikastocratie = rechtersstaat. Hij heeft me al dikkels (dikkes – regionaal: dikwijls) beledigd.
7. Dikkendensie is kouwe drukte of ophef (van decadentie?) De DIN is de Deutsche Industrie-Norm (bij papier: DIN-formaat). De AND is de Andorrese peseta. Een noumenon [idee buiten de werkelijkheid, Plato] is een soort Ding an sich [an sich = op zichzelf beschouwd]. Een dinghy is een rubberbootje. Een lens met een sterkte van +1 (D, dioptrie, eenheid: m-1) heeft een brandpuntsafstand (f) van 1 m, bij 2 D hoort f = 0,5 m. De sterkte wordt aangeduid met S en S = 1/f, waarbij f de brandpuntsafstand in meters is. Bij een dipdye worden alleen de uiteinden van de haren gekleurd. Het dip&go is (contactloos) betalen zonder pincode (met pincode + insteken heet dippen!). Een brave dirk is een brave hendrik een dirty harry (rouwdouw) kan gemakkelijk een dirtymindinstelling [dirty mind, wel: dirty-minded!] hebben. De DIRV is de Derde Industriële Revolutie in Vlaanderen. Ik zag een leuk discfilmpje [fotografie: platte cirkelvormige schijf waarin een reeks losse filmbeeldjes is aangebracht] en daarna zette ik mijn discman (draagbare cd-speler met koptelefoon) op. Discitis is een ontsteking aan je discus (tussenwervelschijf = tussen opeenvolgende wervels – daaraan is discopathie – aandoening, bv. bij hernia – mogelijk). Disconteren [een wissel voor vervaltijd te gelde maken] is escompteren [idem].
8. De
bmd is de brede maatschappelijke
discussie. Het DPS
is het disfunctioneleperceptiesyndroom.
Een dishdasha is een Arabisch mannengewaad. Pas op voor het
dislokeren van je enkel. Disliken is vind-ik-niet-leuken. Wat dispar
vulgo [juist afwijkend van de grote hoop]
is, kun je niet op de grote hoop gooien. De schrijver gebruikte de
romantechniek distanzstellung [gebruik
gefingeerde namen, etc.]. Een disulfidenbrug is een -S-S-brug.
De (golf)club
[voorwerp]
sloeg de divot [graszode]
los. In Dixieland
[zuidelijke
staten VS] ging
een van de dixiecraten [democraten
van de Democratische Partij – vs. Republikeinse Partij]
op de dixi [mobiel
toilet],
Rein dixit [heeft
dat gezegd].
Wat heeft hij een rare dj-booth [meubel
met de apparatuur van de dj,
diskjockey]!
Djizja is protectiegeld van dhimmi’s
[niet-moslim].
In dobson(eenheden
) druk je het
ozongehalte van de atmosfeer uit. De Italiaanse
wijnkwaliteitsaanduidingen zijn: D.O.C.
= denominazione
d’origine
controllata
en D.O.C.G.
= denominazione
di origine
controllata
e garantita
(de
4 hoofdletters
VD lijken fout – 2023
nog steeds).
Docimasie is een zeker
scheikundig onderzoek [van
mineralen, m.n. ertsen].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten