Dictee – dictees [3399]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee oktober 2019 (1), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1029)
Oefendictee oktober 2019 (1)
1. Oud Oefendictee 570-4, bijgewerkt! [In deze alinea wordt steeds 'één' gelezen, we schrijven dat als 'een'.] Het zijn grote dingen: een grande passion, VD: twee grande(s) passions, een grand foulard (kleed over bank of stoel), VD: twee grand(s) foulards, een grand cru (kwaliteit van wijnen), twee grand cru's (ook: grands crus), een grande dame, twee grande(s) dames, een grand hôtel, twee grand(s) hôtels, een grand café, twee grand(s) cafés, een grand design (visionair plan, Engels!), twee grand designs, een grand prix, twee grand prixs (ook: grands prix), grand-prixwedstrijden, een grandslamtoernooi, een grande finale, twee grande(s) finales, een grand dessert, twee grand(s) desserts, een grand battement [ah, uh, ahn] (basisbeweging bij ballet), twee grand(s) battements, een grande amoureuse, twee grande(s) amoureuses – VD, een grand écart (spagaat), twee grand(s) écarts (spagaat), een grande bouffe (schranspartij), twee grande(s) bouffes, een grand seigneur, twee grand(s) seigneurs. Ze hebben al vaker faux pas [misstap, mv., zelfde enk.!] gemaakt.
2.
Het plan werd in den brede, in de breedte, gesteund. Een
prefabwoning: dat kun je op z'n Nederlands en op z'n Engels
uitspreken! Met *eeen (een selectie):
(VD) cetaceeën (walvisachtige
dieren), Chaldeeën (Aramese stam,
zuiden Babylonië), colchicaceeën (tijloosachtige
planten), crustaceeën (schaaldieren),
cucurbitaceeën (komkommerfamilie),
diatomeeën (kiezelwieren), drie-een
(drie-enig), ericaceeën (heidefamilie),
getweeën, gleeën (ww., gleeën
= versleten plekken krijgen), gramineeën (gramineae,
graanachtige platen), Hebreeën, hoezeeën (ww.),
hymeneeën (bruiloftszangen), irideeën
(irisachtigen), macrameeën (+
papier-macheeën) [macramé,
papier-maché] , pandanaceeën (schroefbomen),
peeën (ww., plagen), polemoniaceeën
(vlambloemfamilie), polygalaceeën
(vleugeltjesbloemfamilie), propyleeën
(= propyleum, voorportaal Griekse tempel),
rosaceeën (rozenfamilie), uitgegleeën
(doorgezakt, te veel drank) en
sadduceeën.
3. Verder: urticaceeën (brandnetelfamilie), yahtzeeën, binnen-, buiten- en terugsleeën, bobsleeën, corveeën, daldeeën, domineeën (domino spelen), farizeeën, frisbeeën, sightseeën, sleeën (ook: sleden!) en theeën. In GB nog: Makkabeeën, coryfeeën, arrensleeën, barensweeën, ideeën, zeeën, orchideeën, cameeën, chausseeën (straatweg), dagfeeën, epopeeën [epos], dubbeltweeën, moskeeën, kadeeën (groot in z'n soort, puik, goed), cadeau-ideeën, ginsengthee, cannabisthee, daimethee = ayahuascathee en campagne-idee. Hij heeft de zeven zeeën bevaren. Hij zou een cent in tweeën bijten [is zeer gierig]. Het is één van twee (ook: van tweeën één). Hij had nog honderd/duizend-en-een [= veel] ideeën. De Pyreneeën scheiden Frankrijk en Spanje. Je kent vast wel de Noordelijke en Zuidelijke IJszee(ën). LK is de Sri Lankaanse ISO-landcode.
4. Bijvoorbeeld: exempli causa (e.c.), exempli gratia (e.g.), p.ex. (ook: p.e. – par exemple), verbi causa (v.c.), verbi gratia, v.g., v.gr. en ook bijv. en bv. Bruto kun je afkorten met b., bto., bt., brt. of br. Een seut (BE) is (informeel) een vrouw die alles goedvindt, die alles verdraagt. Er kan een 60 oC-grens zijn (samenstelling), maar (VD, lemma 'verhogen') 39 oC schrijf je los; in lemma 'koken' staat 100 oC, in lemma 'maximaal' 3000 oC en in lemma 'zink' 150 oC *. Het blijft lastig: 0 energie (kennelijk spatiewoord als '4 havo') en dus 0 energiewoning (nulenergiewoning), maar 0-meting (nulmeting, vgl. bv. nulzesnummer, nulmetinguitvoering en 0-metinguitvoering). Akoestiek (geluidsleer) is gewoon acustica. Sommige mensen lijden aan hyperacusis (verhoogde gehoorscherpte). Een ziljoen is een fictief, onbekend, heel groot getal. Die bête bèta werd uitgemaakt voor imbeciele kaugek, als was hij een vogel. Confiscabel is verbeurdverklaarbaar [confisqueren].
* Volgens Taaladvies is 39oC aaneen niet fout, alleen in samenstellingen moet het wel verplicht aaneen!
5.
Een wei(d)man is een jager. Bloody mary,
daiquiri en gin-fizz zijn cocktails. Met *zoekend: baat-, centrum-,
middelpunt- en gewinzoekend (VD). GB
nog: zoekend, hulpzoekend, werkzoekend, asielzoekend, hittezoekend,
onderzoekend, rechtzoekend, ruziezoekend, warmtezoekend,
woningzoekend en discobezoekend. De woorden ‘althans’ en
‘nochtans’ moet je wel goed schrijven. Het
va-et-vient is het
heen-en-weergeloop. Ken je trouwens die hasjscenehashtag? Een
hibakusha is een overlevende van het bombardement van Hiroshima of
Nagasaki, die aan de straling gezondheidsproblemen heeft
overgehouden. Een baard- is een satansaki.
6. Wien Neerlands bloed door de aâren stroomt, kan soms zijn aam [adem] niet inhouden. Je kunt ook iemand een aar [ader] laten. A die [aa-die-jee] (van de dag af) zijn ze adie [aa-die] voor adieu gaan zeggen. Hoeveel aiossen [mv. van aios = arts in opleiding tot specialist] hebben jullie hier in opleiding? In de muziek is all'unisono op dezelfde toon. Het woord 'antiloop'/’antilope’ heeft geen meervoud (stofnaam). Het dier wel: antilope + n/s. Anonymi zijn in een atrandomonderzoek geanonimiseerd [vgl. athomegevoel]. Toen de aap uit de mouw paraisseerde [kwam, verscheen], werd ze helemaal geapaiseerd [kalmeren, sussen]. Vandaag behandelen we de Griekse archipel en het Apennijns Schiereiland. Au pis-aller [in het ergste geval]: ainsi soit-il [het zij zo]! Zo vader, zo zoon: hij is au vif [sprekend] zijn vader. Bij azijnmaken (dat doet een azijnmaker) moet ik aan Italum acetum [Italische azijn, betreft de Italiërs van vóór de Romeinen] denken, dat wordt door Horatius tegenover het sal atticum, het Attische zout (de verfijnde geestigheid), gezet. Er heerste daar een babelse [ook: babylonische] spraakverwarring. Had je 'hasjiesj' goed geschreven?
7.
Op de beeldenaar stond zijn beeltenis.
Alle lof en dank zij Allah: alhamdullilah! Ayó, doe(i)doei!
Een urias- of bellerophonsbrief stort de ontvanger in het ongeluk.
Dat is een mooie bangkiraituintafel [zeker
hardhout]!
De boze boozedrinker [alcoholdrank]
kreeg geen buní [tonijn] als
voorgerecht, entree, voorafje. De celeste
[s] [hemelsblauw]
celesta [tsj]
[klavier] klonk voortreffelijk. Tijdens
de caccia [jachtscène] zaten ze
cacciucco [vissoep] te eten en dronken
ze cachaça [Braziliaanse sterke(
)drank –
GB in toelichting ook wel(!) los].
Heet die handtrommel nu cajon of bodhrán? Een belfort of belfoort is
een hallentoren. Hij wist donders goed dat hij deze beregrote
berenklauw niet mocht plukken. En de BN'er
[bekende
Nederlander
= BN], hij zeilde voort, in zijn
BM'etje [zeilboot
van de bergumermeerklasse,
ook BM’er].
Zonde om die blimbing [vrucht] alleen
maar als blingbling [opzichtige versiering]
te gebruiken! Hij gebruikte zijn blocnoteje als scoreblocje en
noteerde alle uitslagen en bloc [geheel en al,
alles samen]. Een bo-gesprek
[betaling
opgeroepene]
is een collect call. De caddies en de bogeys horen bij golf, de
caddy's [o.a. lade schijfje
cd-speler]
en de bogies [spoorwegen:
draaibaar onderstel] niet. De apk
[algemene
periodieke
keuring, apk-keuring]
mag je ook p.a.k. [periodieke
autokeuring]
noemen. Ik zag chanel-, heidi-, tiroler- en norfolkpakjes. GB zag
zelfs nog een Armanipak [dubieus – niet
in VD]. Zelf droeg ik een toetoeppak,
maar beslist geen slobpakje.
8. Die chiquige chiqueling probeerde een Chiromeisje te versieren. De confuse congaspeler kreeg staandevoets zijn congé. Bespreek de 3, 4 en 5-steek en de vijfsteek. Zijn geheel bezwete bovenlichaam glom. Catachretisch (met tegenstrijdige beeldspraak – zoals luidruchtige tranen) is natuurlijk niet catechetisch (het godsdienstonderwijs betreffende). Die bekende kunstenaar verdient een catalogue raisonné [voor een kunstenaar alle werk systematisch weergegeven]. Een fâcheux troisième is een derde aanwezige die de intimiteit van twee anderen (ver)stoort. Met fachingerwater wordt natronhoudend bronwater aangeduid. Met *thm*: anarithmon gelasma = de eindeloze deining van de golven der zee, bathmetaal = een bijna witte legering, critical path method = CPM, uitvoering project met netwerkanalyse, in 1957 ontwikkeld bij chemiebedrijf DuPont, deathmetal = ruige rockmuziek met als thema de dood, de Isthmische Spelen [Delphi] en rhythm-and-blues [arrenbie, r&b] = Amerikaanse vorm van jazzmuziek die een sterk beatritme met de blues verbindt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten