Dictee – dictees [3397]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee sep 2019 (1), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1027)
Oefendictee sep 2019 (1)
1. Op straat: straattaal. Er werd veel begijne (drukte = ook eclat) gemaakt op straat. Een mocro (bnw., Marokkaanse) mietnasser (souteneur) – zijn vader had nog in de mijnstreek gewerkt en sprak vloeiend Cités – met een snelle planga (zonnebril) begroette zijn habibi (schatje) met: "Ewa, fawaka (hoe is het)?". "Nou, jouw matties (vriend) dushi (schatje) – een echte chicha of chimeid (mooi meisje) – is door een stel anti's (Antillianen) en bakra's (in SR: blanke Nederlander) op hun bangalijst (slet, hoer) als kech (idem) gezet. Die vriend riep van verbazing uit: 'Wajo'' [verbazing of verrassing uitdrukkend] en schold het stel uit voor zemmel (sukkel), coño (schoft) en nagga (zwarte). Het was dus meer een fittie (ruzie) dan een fissa (feestje). Daarna bemoeiden een dude (kerel) en zijn drarrie (vriend), mogelijk ook zijn brada (broeder), zich ermee. Zij eiste doekoe of floes (geld) – liefst een barki (100 euro), anders zouden ze de wouten (politie) bellen en dat was beslist geen fatoe (grapje). Maar het stel was skeer (blut). Gelukkig greep een toevallig langskomend ME'ster in. Ze dreigde haar taser te gebruiken en toen was het hele spul snel loesoe (weg).
2. Een cacique heet tegenwoordig ook wel kazike. Iemand de Calvarieberg op leiden is een calvarietocht, een lijdensweg. Je weet het: debris is ruimteafval en débris is puin. Het mag allemaal: decafeïne, decafeïné, decaf en decafé. Er werd délai verleend voor de dégrasverwijdering [afvalvet leerlooierijen]. Bij het biljarten ligt een collébal [collé bal] onder de band, een masqué bal [masquébal] is door een ervoor liggende bal niet bereikbaar. We moesten de dhow [traditioneel Arabisch zeilscheepje] gezamenlijk een flinke douw geven. Pro stylo [dicis causa gratia, voor de vorm] pardonneerde hij mijn miskennen van het verschil tussen de style flamboyant (flamboyante gotiek, gothique flamboyant – vlammend) en de style rayonnant (rayonante gotiek, gothique rayonant – stralend, schitterend). Zou je hem dolicho- [langschedelig] of brachycefaal [kortschedelig] noemen?
3. Een doño (SR) is een overste, leider, chef of eigenaar, een coño is een schoft. Is apneu een tijdelijke ademstilstand, dyspneu is ademnood, kortademigheid. Constatering (2019): *iseren geeft 534 treffers [2020: 545 – 2023: 555] , *yseren geeft er 7 [9 – 2023: idem], *yceren geen en *iceren 96 [97 – 2023: 99]; resultaat verzekerd! Hij sprak vol pathos [aandoenlijk] en empathisch (meevoelend), sympathiek, maar wel emfatisch (met nadruk), waar dat moest. Enfants perdus zijn verloren kinderen, een enfant prodigue is een verloren zoon (Bijbeltaal) en een enfant prodige is een wonderkind. Zij hebben kamers en suite gehuurd. Wie was het malste van de twee: malle appie of malle beppie? Als je aan het jeu-de-boulen bent, lijkt dat jeu de boules op boccia [vaak als gehandicaptensport]. De barones (baronne) (afko: Bonne) had een kindermeisje: een bonne.
4.
'Cheek to cheek' is een wang-tegen-wanguitdrukking [wang
tegen wang]. Ik heb op mijn autoped geautopet. Die cougar
[oudere vrouw met jongere minnaar] hield
er een hele roedel jongere donjuans, zeg maar gerust cheeta's [RL],
op na. Van høken (uit je dak gaan) komt
neuken. Op *therm: endotherm (reactie, warmte
opnemen), exotherm (idem, warmte
afgeven), homoio- of homeotherm (koudbloedig),
hetero- of poikilotherm (warmbloedig),
isotherm (bnw.: zonder verandering van
temperatuur,
znw.: lijn op meteorologische kaart – ook: maandisotherm) en
therm (natuurkunde, warmte-eenheid).
Een horlepiep of -pijp is een schalmei. We verblijven het liefst in
hôtels garnis (ook: hôtel garni's) met
een blije hôtelier (GB/VD
ook: hotelier). In één artikel schrijven: hypoglycemie
en hyperglykemie is natuurlijk not done,
wel goed, anders gezegd: niet fout. Zijn idee-fixeoverheersing
[VD mv. n/s, GB mv. s] was
overduidelijk. Morgen behandelen we het ijzer-II- en -III-sulfaat. De
president elect komt pas later in het Witte Huis te wonen als
president van Amerika (de VS). Overal in Nederland zie je skaeve
huse [GB,
uitspraak:
skee-vuh hoe-zuh]
verschijnen: dat zijn asowoningen!
5. IRC staat voor Internet Relay Chat. Dat is een van de mooiste sierheesters: de Ixora macrothyrsa, de fayalobi. Een jacana [k] is gewoon een jaçana [s] (tropische moerasvogel). De vertaling van 'jalousie de métier' is 'jaloersheid van metier, vak, beroep'. Die jan-evert [jenever] moet je drinken! Verplaatste een jarl (Zweden, Noorwegen – vertrouwensman die in naam van de koning een gebied beheerde) zich per yawl [scheepje met twee masten]? Is er een kabinetsstuk, waarin het verplaatsen van dat kabinetstuk geregeld werd? Verzin een ezelsbrug voor kiesjeliesj [hamansoren, Poerim] en gremzelisj [pesachgebak, joodse Paasfeest]. Met IADM wordt insulineafhankelijke [spuiten!] diabetes mellitus [suikerziekte] bedoeld. De oud-F1-coureur zag de crash gebeuren. Die fissa is lit! Vertaling: dat feestje [straattaal] is cool, gaaf, tof, vet! Het euphuïsme (gekunstelde lit(t)eraire barokstijl) heeft weinig van doen met een eufemisme (verhullende uitdrukking zoals 'ontslapen' voor 'sterven'). Hij speelt eufonium [tenortuba]. De kongeraal [zeepaling] raakte helemaal gestrest van de congadrums [meerdere conga’s naast elkaar].
6. Een ladette [geen 'tuh' uitspreken] is een wilde meid. In Brits-Indië kon je met lakhs betalen. Met kuf*: kuf [kuhf] is (minachtend) een kroeg of een bordeel, maar ook een stroschoen voor paarden in de Drentse venen, kufar [koe-fahr] (mv. van kafir = ook: kafirs) is een islamitisch scheldwoord voor ongelovigen, koefr is ongeloof – gezien vanuit de islam, [GB] kufiyyah (kaffiya, keffiyeh, mani, arafatsjaal, etc.) en Koefisch schrift (ook: naskhischrift – cursief, Arabisch). Met koef* verder nog: koefje = couveusekindje, koefnoen (gratis, voor niets) en koefnoentje (vrijkaartje). Het KHID is in BE Koninklijk Hoger Instituut voor Defensie. Hij is aanhanger van het sikhisme. Een khimar is een door traditionele moslima's gedragen hoofddoek die tevens de boezem bedekt. Tja, een rakhi is een armband, raki een drank. Een lebemann is een bon vivant.
7. Die lederhosenfiguur bewoog als een ledenpop. Ik ben me het lebbes, het leplazarus geschrokken, toen ik zag dat de veterinair de lebmaag van de koe verwijderde. Kort- is leewieken. Het lijdt geen twijfel dat hij een moeizaam leven leidt. Op het lisenenornament was een lisdoddenversiering aangebracht. Hij is een malade imaginaire, een typisch ingebeeldeziekengeval. Mag ik een glaasje margaux (wijn: een medoc)? Malmö's roem is wijdverbreid. Er hing daar een penetrante hasjiesjwalm. Nee joh, dat is geen crêpekledingstuk [geen bnw.], maar een matcrêpe dito (ook: matcrêpekledingstuk). Je kunt papier crêpen. Daaronder bij die mielies en die groene doringboom, daar woont mij [uit bekend liedje] Sarie Marijs. Een metteur en scène zorgt voor de mise-en-scène [toneelschikking]. Een twiggyfiguur is een rubensfiguur, zeer slank [i.t.t. een miss piggy = gezet]. Nogmaals: verwar niet (s)graffito [lijnen in witte kalk op zwarte muur] en graffiti [spuitbus op muur] [grèh-fih-tie].
8. CF is cystic fibrosis, de taaislijmziekte. Voor stierenvechter kennen we ook: toreador, torero, matador, espada en raseteur. 'Fajita' [scampi in maispannenkoekje] en 'mojito' [cocktail van witte rum, limoensap, rietsuiker en verse munt] noem ik (qua uitspraak) 'verwante woorden'. Wat is hier fout: de novice [noo-vies – nieuweling klooster] onderging het novitiaat [let op uitspraak! = groentijd voor studenten, moet noviciaat zijn – die t slaat op noviet en klooster] gelaten. De nymfomane [manziek] nymfo(mane) was als een nimf. De langue d'oc heeft alles met Occitanië te maken. De oetc-diploma-uitreiking [BE: onderwijs in eigen taal en cultuur – vgl. NL: oet = onderwijs in eigen taal en oalt is in NL (historisch): onderwijs in allochtone levende talen] werd op de achtergrond begeleid met oedspel [luit], maar jammerlijk overstemd door een oeioeimachine [hoeihoutje, hoeistokje]. Een 2 lijkt op een z: 2 step is muziek en de twostep is (ezelsbrug, dus) een dans. Opéras bouffes zijn opera buffa's en opéras comiques [met komische verhaallijn] zijn dat ook (maar geen opera seria's = serieus – mythologisch, historisch). Uit opera omnia [gezamenlijke werken] kun je omnia selecta [uitgelezen werken] samenstellen door middel van een bloemlezing: een anthologie of chrestomathie. Hij zal wel een snip aanhebben of een snip(per) ophebben (dronken zijn). Welke rol speelde het pythisch orakel [in Delphi] op de Pythische Spelen [idem]? Geen! Orthoëpie = orthofonie! Hij is oud-oudkatholiek(!).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten