3395 Dictee woensdag 09-08-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1025) √

Dictee – dictees [3395]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee aug 2019 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1025)

Oefendictee aug 2019 (1)

1. Dat schrijf je echt zo: competitie en competitief. Na de pyrruszege [schijnsucces] stak het pyrronisme [alleen twijfelen leidt tot de waarheid] de kop op. De qu'en dira-t-on [praatjes] vullen geen gaatjes. Hoe spreek je quicheje (taart) [kies-juh] en quisseje (kip) [kwies-juh] uit? Wie daar, qui-va-là, werda? De kwestie heeft zeg maar een
non-liquetstatus-quo [het is niet toegestaan]. De koeien werden in hun oor gecoteerd [merken]. Zijn quotejes over de koeienquotetjes hebben jammer genoeg al in de krant gestaan. Rafting is wildwatervaren. De railleur [werkman die tramrails schoonmaakt] [ree-leur] op vakantie hing over de reling. Kangoeroewagons [voor vrachtauto met aanhangwagen] kom je tegen bij het rail-routevervoer. Een rallypaper is een snipperjacht of een rally. Een RAM is een random access memory en een ROM is een read-only memory bij computers. Hij is op weg naar kaalheid: zie zijn rari nantes [zeldzame haartjes op een bijna kale [alleen streepje na kale bij znw.!] schedel]. Kaleien is met kalei [kalk, zand, water] bestrijken. Ze kwam recht tegenover (vis-à-vis, face to face) me te zitten. Ik zal 'r [haar] met gelijke munt renumereren [betalen].

2. Een isogram is een woord, waarin elke letter maar één keer voorkomt, voorbeeld: ‘thuisland’. De term seu [see-joe] of sive
[sie-vuh/vee] is Latijn en staat voor 'of' [seú = oogstfeest Curaçao]. De chebakia (ch, niet sh!) is een Noord-Afrikaans koekje. Ik kom net bij mijn woprelatie vandaan: wippen, ontbijten, pleite. Een tambangan is in Indië een pont. Op de Antillen heet de huisgekko trouwens pegapega [ee, aa, g van goal]. Het lbo is lager, het mbo middelbaar en het hbo hoger beroepsonderwijs. Op zijn verjaardag was hij verlangeloos [vero, lit(t)erair; verlangenloos klinkt beter]. Die uberteit [Frans, overvloed] aan geneugtebelevingen lokte überschwänglichkeit [Duits, overdaad, aan enthousiasme] uit. De vuvuzela is de olifantentrompet. Bij zawiya's (islamitisch klooster) zie je veel taqiyahs (gebedskapje). Uit Kasjmir komt de stof kasjmier. Wij noemen onze poes gewoon poezenbeest. De wilhelmina-vooruit [vrouw met grote boezem] reed langs de Wilhelminaboom, keek door de voor- en achterruit en zette de wagen die nog in de vooruit stond, in de achteruit.

3. "Je hebt een siepoog." "Welnee, ik heb een siepeloog [traanoog].” Hij heeft zijn septum nasi [neustussenschot] gebroken. Een clam [klèhm] is een strandgaper. Simavi (NL) betekent: Steun in Medische Aangelegenheden voor Inheemsen (organisatie voor steun aan medische projecten in ontwikkelingslanden). De schrijver groet u zeer (opschrift Latijnse brief): salutem plurimam dicit, S.P.D. In NL is SPD ook nog het Staatspraktijkdiploma (voor bedrijfsadministratie). Als een kruidenier toevallig Jan Grutter heet, is dat een aptoniem, een speaking name [geeft toevallig het beroep aan]. Een spec is een speculant. In de VS zingen ze bij de stars-and-stripes (vlag) The Star-Spangled Banner (volkslied). Op *giant*: collegiant (de drie gebroeders Van der Codde te Warmond, later Rijnsburg, daarom ook 'Rijnsburgers' – ook wel: reformateurs – geheten). Een rijnsburger is trouwens een groentesoort (gele ui), plagiant (plagiaris), super-giant = super-G en(!) yagiantenne [tv-antenne met passieve stralers en/of reflectors].

4. Een SWOT-analyse betreft strengths, weaknesses, opportunities en threats: een sterkte-zwakteanalyse. In een Sydneys park zag ik een Sydneyer op een sydniër [paard] rijden. Je weet het: in de chemie is DMMP dimethylmethylfosfonaat (belangrijke grondstof voor o.a. sarin(e), een zenuwgas). DME is dimethylether, DMF dimethylformamide, DMS is dimethylsulfide, DMT is dimethyltereftalaat of ook dimethyltryptamine en D.M.S. betekent op grafstenen Diis Manibus Sacrum (gewijd aan de geheiligde gedachtenis (van de genoemde)). Een tabby is een kat met cyperse tekening. Een cyperse kat is een vrij grote, zwartbruin-grijsgestreepte kortharige huiskat. De tgg is de transformationeel-generatieve grammatica (Noam Chomsky). Een thaumaturge is een wonderdoenster. THB is de genormeerde valuta-aanduiding voor de baht (baat – munteenheid van Thailand). Een th.c. is (historisch) een theologiae candidatus, een kandidaat in de theologie en th. dr. is een theologiae doctor, een doctor in de theologie.

5. De Perseïden zijn een groep van vallende sterren, die rond 12 augustus uit een punt van het sterrenbeeld Perseus uitstralen, ook Laurentiustranen genoemd. Een thrillseeker is een spanningzoeker, een persoon. Een tiercé-uitslag is een trio-uitslag. De donna [It.] en de doña [Sp.] konden het goed vinden samen. Is een tinnegieter (potgieter) net zoiets als een kousenmaker? Dat zijn beide beroepen. Op een to-dolijstje staan de to do's. Ik zal er het zwijgen toedoen, maar door zijn toedoen ging het wel mis. En zal mijn actie ertoe doen? Die touroperator (reisorganisator) staat als een smooth operator (gladjanus) bekend. Een systeemoperator moet wel een coöperator [samenwerker] zijn. Mijn coopertest [in 12 min – minuten – zo ver mogelijk hardlopen] verliep magnifiek. In de Tourkaravaan bij de Tour de France vind je geen toercaravans. Een BIOS (basic input/output system) zit in je pc, zelf zit je in de bios(coop). Het afvalscheiden (GB) houdt in dat je afval scheidt(!). Jullie rooster- of tralievormig latwerk, dat treillis [trei-jie] vind ik mooi! Op een hillula [oe] (feestdag) wordt het overlijden van een tsadiek (mv. tsadikim) herdacht. Gerechtigheid is tsedaka (mv. tsedakot). Zijn TUD [Delft] en TU/e [Eindhoven] rivalen of conculega’s?

6. Volgens GB is de TSE de transmissible [overdraagbaar] spongiform encephalopathy – vergelijk de BSE = de boviene [betreft rundvee] spongiforme [met sponsachtige prionen, niet-afbreekbare eiwitten] encefalopathie (degeneratieve hersenziekte, dolle- of gekkekoeienziekte). Denk ook aan het creutzfeldt-jakobsyndroom (bij de mens, CJD – disease), kuru [oe] (kannibalen,
Papoea-Nieuw-Guinea) en scrapie (schapen, schraapziekte). De voormalige TUT [Twente] heet tegenwoordig UT. Majorettes zijn dansmariekes. De georgiaanse architectuur is een bouwstijl die gebruikelijk was in het Verenigd Koninkrijk tussen 1720 en 1840. Die straalde ook uit naar de Britse koloniën, in het bijzonder naar de huidige Verenigde Staten. Zinnenlust is wellust, zinnelijke lust. De chicte van die extravagante kleding droop ervan af [en is chiquig]. De MeToobeweging [vgl. het me-too-effect – to keep up/keeping up with the Joneses] is flink groeiende.

7. Kinderen kunnen bij breath-holding spells blauw aanlopen en zelfs flauwvallen. De joden wachten nog steeds op de masjiach [heilbrenger, verlosser, mv. mesjichim]. Uitgerokken [BE?] voor uitgerekt is zeker geen standaardtaal, geen Standaardnederlands. De uitspraak van methamfetamine begint niet met 'mee' maar met 'mèth' [Engels: /meθ/]. Vergelijk (crystal) meth. Een zwarte magiër (duivelskunstenaar) beoefent zwarte magie [tovenarij]. Een witte magiër (wicca, SR: bonuman) beoefent witte magie [met goddelijke hulp]. We zullen het eens aan die deskundo(loog) vragen ... Een zoete kandij is een zoete appel. Een hannik is o.a. een lummel, een Vlaamse gaai en een zwarte kraai. De zaadleider van bijbal naar penis is de vas deferens. Eigenlijk zijn usual suspects gebruikelijke verdachten, maar de betekenis is afgezwakt tot personen, zaken die je steeds op een bepaalde plaats, in een bepaalde situatie aantreft. Usus et ars: praktijk en theorie.

8. Usus: gebruik, zede, gewoonte en usus fori (juridisch): rechtsgebruik. Usus loquendi: spraakgebruik. Hij was stikjaloers.
Niet-officieel is onofficieel en niet-begroeid is onbegroeid. Schrijf je dit goed: niet-gelovig, bijna-crisis, ex-collega, non-stop,
oud-burgemeestersbal, adjunct-commissaris, aspirant-arts,
chef-hervormer, kandidaat-lid, interim-premier, stagiair-officier, substituut-griffier, collega-boer, leerling-kok en meester-architect? Doe het met le coeur léger [lee-zjee], een licht gemoed. Een cache-coeur is een kort damestruitje. In mijn furor scribendi [schrijfwoede] ga ik tekeer als een animal scribax [kan het schrijven niet laten]. Malagassische inwoners spreken Malagasi. Ik werd onderzocht door een haio [huisarts in opleiding]. De Koeweiti verschalkte een kutai (hoogkijker, vis). In Myanmar betaal je met kyats [tsjahts – MMK]. In Spaanse steden heb je plazas mayores [groot centrumplein].