3406 Dictee donderdag 17-08-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1033) √

Dictee – dictees [3406]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee nov 2019 (3), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1033)

Oefendictee nov 2019 (3)

0. Tip voor dicteeteksten in Word (niet afbreken aan eind van de regel): met de zgn. zachte return (Shift+Enter) ga je naar een volgende regel, zonder dat die – zoals bij een harde return, Enter – met een hoofdletter begint!

00. (27-11-2019:) Aantal lemma's VD opgelopen tot 387.565 (was: 387.152).

1. De powwow [au] (periodieke ceremoniële bijeenkomst) van de indianen vond onder de pawpaw [au] (boom) plaats. Ze genoten daarbij van een sawpaw [oh], een snack (bapao). Een sadhoe is een mannelijke rondtrekkende asceet in India en een sadhvi een vrouwelijke [uitspraak?]. De woorden 'kievit' [ih] en kieviet [ie] mag je wel in een dictee gebruiken: je spreekt ze immers verschillend uit! Het Indonesische gerecht lontong [rijstblokjes, pittig vlees, groenten] wordt meestal geserveerd in santen (mv., kokosroom). In screwballcomedy's spelen halvegaren lachwekkende verwikkelingen. Dat doen wij echt niet: aaisykjen [kievietseieren zoeken en al dan niet meenemen] en skûtsjesilen [wedstrijdzeilen met skûtsjes – Friese tjalk]. Skaeve huse zijn asowoningen. Kom omaatje, gaan we (verpleegstersmeervoud) tandenpoetsen [GB] ? Hij moet veel taotjo [tau-tjoh – pasta] eten, want hij doet aan taolu [tau-loe – een Chinese gevechtssport]. Haal jij even koffie to go? Men zou hem daar tewerkstellen. De boeman naderde à pas comptés, met afgemeten schreden. Inderdaad: twitteren is tweeten, een tweet (T/twitterbericht) versturen. Hij kreeg een bara [platte ronde koek] van urdimeel (geen dreig-e-mail) [urdi: SR de eetbare zaden (boontjes) van een zeker tropisch tuinbouwgewas].

2. Met *ville*: baskerville (lettertype), bidonville (voorstad met krottenwijken – blik), bougainville(a) of trinitaria (plant), calville (geribde tafelappel), euville (zekere Franse kalksteen), tenue de ville (wandelkostuum), vaudeville (luchtig toneelstuk), villegiatuur (zomerverblijf buiten, op het land), (paard) villen, villeus (vlokkig) en vaudevilleachtig. Enne ... de karmijn [2023] de Sonnaville, een winterappel! En weer eens met *iy*: bhaktiyoga, bigiyari (lustrumfeest), kaffiya (geblokte hoofddoek), kiyu (leerlingengraad bij budo), krobiya (zoetwatervis SR), külliye (bijgebouwencomplex moskee), mashrabiya (rooster tegen invallend zonlicht, Arabische wereld), ouguiya (munt Mauretanië – MRO), (renminbi) yuan (munt China – CNY), riyal (munt Saoe/udi-Arabië – SAR, nieuw, ook van: Qatar, QAR! – de rial in Iran – IRR, Jemen – YER en Oman – OMR), rufiyaa (munt Malediven – MVR), siksiyuru (zingende cicade), sukiyaki (Japans gerecht) en teriyaki (idem, vgl. teppanyaki), taqiyah (gebedskapje moslims), zawiya (islamitisch klooster) en kiwiyoghurt.

3. En vergeet niet de Japanse Oekiyo-e = de school van het vlietende leven [prentkunst]. En GB nog: (naast kaffiya) keffiyeh en kufiyyah en kundaliniyoga [hogere staat van bewustzijn bereiken]. Met *yi* (een selectie): myiasis (parasitisme vliegenlarven), myiologie (leer muggen en vliegen), nimbyisme, pinyin (transcriptiesysteem van Chinese karakters in het Latijnse schrift), polyidie (samenwerken pangenen), polyinterpretabel, polyisocyanuraat (pir – kunststofschuim voor
warmte-isolatie), puseyisme (ritualisme, anglokatholicisme, Oxfordbeweging), fyi = for your information, (management)buy-in , dandyisme [dandy: iets minder ongunstig dan fat] , eddyisme (gebedsgenezing christian science), roleplayinggame [computerspel waarin de speler zich inleeft in een personage], stegomyia (2023 niet meer in VD – gelekoortsverwekker), Tanganyikaan, toyisme (kunststroming met spelelement), YiB (yobibyte), yield (rendement op een kapitaalsinvestering), yin (het passieve (vrouwelijke) beginsel in de kosmos vs. yang), yippie (politieke hippie), yips [nervositeit --- > missen bij golf], hockeyidool en hillbillyinstrument.

4. Een ifo is een intelligent flying object (soort drone?). Een lp is een long-playing record, een elpee dus, langspeelplaat. Een ufo is een
niet-geïdentificeerd vliegend voorwerp = vliegende schotel (unidentified flying object). Violuurzuur is – jazeker! –
5-hydroxyiminobarbituurzuur. GB nog: cobuying [coöperatieve inkoop: met meer mensen meer onderhandelingsmacht], mccarthyisme [GB, Rode Angst – internet, niet in wdb., anticommunisme] en privacyinstellingen. Safe sex is veilige seks. Salve is ave [ee]. Een sandalwood is een sandelhoutpaard. Jazeker: 'sans tache' is zonder vlekje (en zonder dakje op de a ...). Een keulenaar, zo'n reuzereuzenaak, kan veel Keulenaars vervoeren [= in vervoering brengen, meeslepen – of gewoon: meenemen]. Scuba: self-contained underwater breathing apparatus.

5. Simavi stond oorspronkelijk voor Steun in Medische Aangelegenheden voor Inheemsen. En Stimezo voor Stichting voor Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonderbreking (thans: StiSAN = Stichting Samenwerkende Abortusklinieken Nederland).
(St.-)Anna-te-drieën is een afbeelding van de Heilige Anna (de moeder van Maria) met een kleinere Maria, die Jezus (op schoot) draagt. Veel van die sjonnies en anita's – ook wel johnny's en marina's – verdwijnen naar skaeve huse. Onze achtertuinvakantiebestemming geeft VD weer als Achtertuinië, Balkonië, Environs-la-Maison, Tuinesië of
Côté-de-Jardin. Wil je de skiuitrusting vast klaarleggen? De vertaling van 'rixari de lana caprina' is 'ruziemaken om niets'. Specialist? Dat ben je bij lange na zomaar niet ...! Dat staat echt zwart-op-wit.

6. Sinds kort staat VD toe, dat een jan-weetal [2020 OK] en een
lijsje-weetal een alleszins gelukkig en congruent, gelijkvormig huwelijk sluiten ... De lororekening [uit Italiaans] van een bank, dat is hun derdenschuld. Het femur (mv. femora) is het dijbeen. Wij [namens VD] schrijven: parel van de Jordaan, parel van het Zuiden (Noorden), parel van de Waddenzee, parel van de Poel [geen idee meer … (:-))], groene parel van Groningen (maar: Groene Parel), groene hart van Holland (maar: Groene Hart) en ook nog: Meisje met de Parel (van Johannes Vermeer), de Mona Lisa van het Noorden (ook: van Nederland).

7. Een topinamboer is een aardpeer. Bij een kiss-and-ride [BE: zoenzone, NL ook wel: zoen-en-zoefstrook] zie je vaak een bord met 'K+R' [kaa-èh-nèhr] erop. Let wel: in BE is het KISS ook een Kandidateninformatie- en Selectiesysteem (elektronische sollicitantenbank van de VDAB = Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding). Vanuit Duitsland kennen we nog het KISS-syndroom (Kopfgelenk Induzierte Symmetrie Störungen = letsel aan de bovenste nekwervels, dat is ontstaan in de baarmoeder of tijdens de bevalling) en het verwante KIDD-syndroom (Kopfgelenk Induzierte Dyspraxie und Dysgnosie = letsel aan de bovenste nekwervels, dat gepaard gaat met dyspraxie = medisch: stoornis in het vermogen tot het uitvoeren van gerichte handelingen – ook wel: DCD = developmental coordination disorder en dysgnosie = medisch: defect in het denkvermogen – tot tweejarige leeftijd KISS-syndroom geheten). Het woord 'stafchef' heeft als meervoud 'stafchefs', 'chef-staf' heeft als mv. 'chef-stafs' of 'chefs van staven' (GB ook nog: 'chefs-staf'). Een kiddo is een kind (uit het Engels). De kidoesj is de sabbatswijding. Die man drijft een horecaonderneming. Het was heftig: veel
van-zich-af-bijterij [van zich af bijten!].

8. Duitsers. Wie kan het verschil uitleggen tussen Sudeten-Duitsers en Wolgaduitsers, VD [Ik niet]? Verder zijn er Neder-Duitsers [Nederlander van Duitse afkomst = Nederduitser] en Volksduitsers, Oost-Duitsers, West-Duitsers en Zuid-Duitsers. Je kunt personen annexeren [VD] = inlijven. Leg uit: Atlantikwall en Englandspiel. Een scheldnaam voor Duitser is boche (ook: hunnen, mof, moffin, moffenhoer, moffrikaan, rotmof, teutonen, valutaschwein). Ook mijn vader was in WO II spitter [graafwerk voor Duitsers]. Dingen die een Duitse naamgever hebben: draisine [loopfiets], heroïne [harddrug, diacetylmorfine], löss (kleefzand), lugerpistool, lumbecken (boekbinden, rug, sterke lijm), magirusladder [uitschuifbaar, brandweer], manuldruk [drukprocedé voor niet meer – nieuw – verkrijgbare boeken, een manoel is trouwens een steppekat], niobium [Nb, 41, nioob] , quisling [collaborateur], sulfonamiden [-ide en mv.: lastig verhaal!], Togo (lijkt wel op koffie to go) en wurlitzerorgel [zeker bioscooporgel van Duitse makelij = maaksel].